Nu ingrijpen kan nog veel redden
3
Dl* Q HAVENLOODS
ZURE REGEN:
^eSslS^ii
In- en uitvoer
van zure regen
Niet alleen
de regen is zuur
's. Zij kunnen dit alleen
Luchtverontreiniging trekt zich niets aan van
landsgrenzen. Ten gevolge hiervan is de helft van
de zure neerslag op Nederland afkomstig uit eigen
land. De overige vijftig procent komt uit het bui
tenland.
Om het probleem van de luchtverontreiniging in de omge
ving van industrieën op te lossen, ging men in de jaren zestig
hoge schoorstenen bouwen. In de omgeving van de vervui
lers klaarde de lucht hierdoor inderdaad op. Maar in feite
werd het probleem gewoon verplaatst. Omdat het op grote
hoogte meestal hard waait worden de schadelijke stoffen
vervoerd naar plaatsen die daarvoor „schoon" waren. De
wind zorgt er dus voor dat zure regen, die veroorzaakt
wordt door luchtverontreiniging, een internationaal pro
bleem is. Afgezien van het „laag bij de grondse" ammoniak,
kunrien verzurende stoffen als zwaveldioxide en stikstofoxi
den duizenden kilometers door de lucht verspreid worden.
EUROPESE AANPAK
Van de helft van de zure neerslag die Nederland uit het
buitenland krijgt is 17% afkomstig uit West-Duitsland, 13%
uit Engeland, 10% uit België, 3% uit Frankrijk en 7% uit
andere landen. De industrie in het Ruhrgebied, in Midden-
Engeland en in België draagt bij aan vrijwel evenveel zure
regen in Nederland als onze eigen industrie doet. Omge
keerd sturen wij ook verzurende stoffen naar het buiten
land. Daarom is het van groot belang dat de zure regen in
heel Europa wordt bestreden. Als Nederland alleen maatre
gelen neemt heeft dit nauwelijks effect; zij lost dan maar
een gedeelte van het probleem op. Dat het tijd kost voordat
in heel Europa overeenstemming bestaat over de te nemen
maatregelen, spreekt voor zich. Om dit proces zoveel moge
lijk te bekorten oefent Nederland samen met o.a. West-
Duitsland druk uit op andere landen, zodat zo min mogelijk
tijd verloren gaat,
Herstel van de schade die veroorzaakt
wordt door zure regen zal vele miljoenen
guldens per jaar gaan kosten. En als we
de zure regen zijn gang laten gaan zal dit
straks in de miljarden lopen.
Niet alleen onze bossen maar ook bij
voorbeeld monumenten en gebouwen wor
den bedreigd door zure regen. En inmiddels
zijn er ook al duidelijke sporen van verzu
ring te vinden in onze vennen en plassen.
De opbrengst van gevoelige landbouwge
wassen loopt achteruit. Zelfs onze drinkwa
tervoorziening dreigt gevaar te lopen. Som
mige schade, zoals het verdwijnen van
planten en diertjes, is niet in geld uit te
drukken en kan ook niet meer worden her
steld.
SNELLE AANPAK
Zure regen wordt veroorzaakt door
luchtverontreiniging. Stoffen die hierbij
een belangrijke rol spelen zijn zwaveldioxi
de en stikstofoxiden. Deze zijn afkomstig
van elektriciteitscentrales, industrie maar
ook van het verkeer. Bovendien hebben we
in ons land te maken met een derde verzu
rende stof: de ammoniak, die vrijkomt uit
de mest van de veehouderij. Samen richten
deze stoffen vandaag de dag al behoorlijke
schade aan.
Niet voor niets heeft de bestrijding van
de zure regen een centrale plaats gekregen
in het beleid van de overheid. Minister Win-
semius van het ministerie van Milieubeheer
wil zo snel mogelijk de uitstoot van deze
verzurende stoffen aan banden leggen. Dit
kan echter niet van vandaag op morgén.
Daarvoor zijn de maatregelen die moeten
worden genomen te ingrijpend en te kost
baar. Maar als we nu beginnen is het nog
niet te laat om de zure regen terug te drin
gen, aldus de minister.
INDUSTRIE
Daarom heeft hij alvast een aantal maat
regelen genomen. Om de zure regen een halt
toe te roepen zullen kolengestookte elektri
citeitscentrales hun rookgassen vóór 1990
geheel ontzwavelen. Voordat het zover is
stoken de elektriciteitscentrales alleen nog
maar kolen met een laag zwavelgehalte.
Zware industrieën waaronder raffinade
rijen zullen de uitstoot van verzurende stof
fen stap voor stap terug moeten brengen.
Ook de mestoverschotten zullen worden
aangepakt. Ingrijpende overheidsmaatrege
len om onder andere de hoeveelheid mest in
te krimpen zijn de komende jaren onvermij
delijk.
SCHONER AUTORIJDEN
Voor het verkeer zal binnen zeer af
zienbare tijd op grote schaal loodvrije
benzine beschikbaar komen. Dit is slechts
een tussenstap en wel om straks aan de uit
worp van verzurende stoffen door het ver
keer strenge eisen te kunnen stellen. Nieu
we auto's zullen (waarschijnlijk vanaf 1989)
moeten worden aangepast om aan die stren
gere normen te kunnen voldoen. Daarvoor
zijn verschillende technieken beschikbaar
waarbij echter altijd een zogenaamde kata
lysator moet worden gebruikt. Maar zo'n
katalysator reinigt alleen als er loodvrije
benzine wordt getankt. Zoals gezegd wil de
Nederlandse regering er voor zorgen dat die
loodvrije benzine er zo snel mogelijk komt.
Maar ook wil zij bereiken dat het tanken
van loodvrije benzine en het rijden met een
katalysator (die ook onder veel bestaande
auto's kan worden gemonteerd) financieel
aantrekkelijk wordt.
Een paar jaar geleden kende vrijwel niemand de
term „zure regen". Nu gaat er geen dag voorbij of je
leest en hoort er over. Steekt dit milieuprobleem
alleen de kop op als het regent? Het begrip „zure
regen" wijst wel in die richting. Niets is echter
minder waar. In feite valt er 24 uur per dag zure re
gen.
Hoewel nog veel onderzoek nodig is om precies
vast te stellen wat zure regen eigenlijk is, zijn de
grote lijnen inmiddels duidelijk geworden: zure re
gen wordt veroorzaakt door luchtverontreiniging.
Stoffen die hierbij een belangrijke rol spelen zijn
zwaveldioxide en stikstofoxiden. Deze stoffen wor
den o.a. uitgestoten door elektriciteitscentrales, in
dustrie en verkeer. Uit al die gassen ontstaan in de
hogere luchtlagen zwavelzuur en salpeterzuur. In
ons land komt daar nog een extra verzurende stof
bij: de ammoniak die vrijkomt uit de mest van de
veehouderij.
Al die zuren komen weer terug op aarde. In natte
vorm als regen, mist of sneeuw. Maar ook droog:
als stof- en gasdeeltjes. In feite gaat de verzuring
dus 24 uur per dag door.
NATUURLIJK EVENWICHT
De neerslag op zich is altijd al een beetje zuur.
De natuur ving dit echter zelf op. Dit natuurlijke
evenwicht zorgde voor een constant zuurgehalte in
de bodem van planten en bomen en in meren en ri
vieren. De regen die tegenwoordig in Nederland
valt is gemiddeld al 20x zo zuur als de natuurlijke
regen. Als je daarbij ook nog eens de neerslag van
„droge" verzurende stoffen telt is het logisch dat
het natuurlijk evenwicht zo'n sterke aanval niet
kan verwerken. Er treden onvermijdelijk storingen
op, die in sommige gevallen nooit meer hersteld
kunnen worden.
DUURDER
De maatregelen die genomen moeten
worden om de zure regen aan banden te leg
gen kosten, afgezien van tijd, veel geld. De
gevolgen hiervan zullen te zijner tijd voor
iedereen te merken zijn. Elektriciteit, de
auto en andere produkten zullen duurder
worden. Onder het motto „alle kleine béét
jes helpen" kunt u ook nu al een bijdrage le
veren aan de oplossing van het probleem
zure regen. Door zuinig om te springen met
energie. Door er voor te zorgen dat de motor
van uw auto goed is afgesteld en regelmatig
een onderhoudsbeurt krijgt. Door langza
mer en rustiger te rijden of de auto gewoon
een keertje te laten staan. Dit alles beperkt
de luchtverontreiniging.
INFORMATIE
Er is over zure regen nog een heleboel
meer te vertellen. Daarom is er een zure-re-
gengids gemaakt, waarin alles wat tot nu
toe bekend is over oorzaken, gevolgen en
maatregelen helder en rijk geïllustreerd op
een rij wordt gezet. Die kleurengids krijgt u
kosteloos toegezonden als u onderstaande
strook gebruikt of als u belt met 070 -
264201, toestel 2301 of 2983.
0 „Schade door verzuring".
