Eenheid ver te zoeken
in plein-ontwerpen
'Ik wil mensen gelukkig
maken met mijn verhalen'
FILMNIEUWS
KUNST CULTUUR AMUSEMENT
Martha Reeves nog volop
in de running
-
Sophia krijgt boeken bij Leni Saris' negentigste
HET ZUIDEN DE HAVENLOODS - DONDERDAG 20 OKTOBER 1988
ROTTERDAM Wie haar
bijna vergeten was of dacht
dat 'ze het niet meer deed', zit
er naast. Donderdag 27 okto
ber staat ze in Nighttown:
Martha Reeves, een van de ko
ninginnen van de soul.' Mét
Vandellas.
Martha Reeves schreef ge
schiedenis als het gaat om De
troit Muziek. Als dochter van
muzikale ouders zong ze al
jong. Ook zoals gebruikelijk
was in de kerk. Samen met
haar broers imiteerde ze di
verse grote namen.
Martha begon haar carrière in
de platenbusiness als secreta
resse tot Berry Gordy belang
stelling voor haar kreeg. Met
'I'll have to let him go' begon
ze aan een grote reeks hits. Er
waren diverse wisselingen in
de samenstelling van the Van
dellas. Martha als leading
lady bleef en in 1966 trad zus
Lois toe tot de formatie. Ze
treedt nog steeds met Martha
op als haar leven als maat
schappelijk werkster dat ten
minste toe laat.
Voor Martha is de showbusi
ness nog steeds haar leven. Ze
reist en treedt op over de hele
wereld en brengt onverander
lijk hits als 'Jimmy Mack',
'Nowhere to run', 'Dancing in
the streets' en 'Love is like a
heat wave'.
Martha Reeves and the Vamdellas: donderdag 2
town. Toegang f20.- lidmaatschap. Aanvang 2
msmm
e door Körmeüngs geschetste transformatie van het Eendrachtsplein zal waarschijnlijk het eerst worden
aangepakt.
ROTTERDAM —Ver
keersborden met neon
licht in een decor van ge
kleurd asfalt, een hoge
toren met daarop een
neonklok, een nieuw ge
bouw waarin onafgebro
ken films, worden ver
toond, en een gat in de
grond waaruit wit licht
straalt. Dat is, grof ge
schetst, hoe het Een
drachtsplein in het cen
trum van Rotterdam er
naar alle waarschijnlij-
heid in de nabije toe
komst uit zal zien, Ten-
minste, als dit opmerke
lijke plan van architect
John Kormelings ook
daadwerkelijk wordt
uitgevoerd.
door Hans van der Velden
Kormelings was met zijn plan
één van de mededingers in een
pleinontwerp-wedstrijd, die
in het kader van de culturele
manifestatie Rotterdam '88-
de stad als podium was uitge- |T
schreven. Binnen- en buiten- F
landse architecten werd ge
vraagd hun licht eens te laten
schijnen over achtereenvol
gens het Eendrachtsplein, het
Bospolderplein en het Zuid
plein.
Een eerste eis voor het nieuwe
ontwerp was dat het eigen ka
rakter van het bewuste plein
er goed door werd benadrukt.
Men was van mening dat dit
met de huidige indeling van
de onderling zeer van elkaar
verschillende pleinen niet het
geval was. Eenheid was dus
het parool. En naar nu is ge
bleken, heeft het gros van de
inzenders zich daar lelijk op
verkeken.
ROTTERDAM— „Al mijn
boeken zitten in mijn
hoofd, als iemand me iets
voorlegt, weet ik precies
uit welk boek het komt. Al
leen de achternamen van
sommige bijfiguren, daar
zou ik langer over moeten
nadenken." Leni Saris pre
senteerde gisteren haar ne
gentigste roman: 'Weerzien
met Vincie', in het Sophia
Kinderziekenhuis. De
schrijfster en haar uitgever
stelden ter gelegenheid van
het jubileum 5000 gulden
ter beschikking van de bi
bliotheek van het kinder
ziekenhuis.
„Nederlands populairste da-
mes- en meisjesromanauteur"
noemt uitgever West-Fries
land de succesvolle Rotter
damse schrijfster. Bijna 6,5
miljoen exemplaren van haar
romans hebben inmiddels hun
weg naar een uiteenlopend le
zerspubliek gevonden. De
boeken zijn in de bibliotheken
nauwelijks op de schappen te
vinden, want ze worden
voortdurend uitgeleend.
„Mijn boeken worden echt
niet alleen gelezen door jonge
meisjes," weet Leni Saris,
„Jong en oud leest mijn ro
mans. Ik krijg ook vaak reac
ties van mannen."
Stapels post krijgt de Hille-
gersbergse schrijfster, van be
wonderaars en van lezers die
troost bij haar zoeken. „Ze
krijgen allemaal antwoord,"
verzekert Leni Saris. „De
meeste brieven bewaar ik, ik
De schrijfster Leni Saris en haar hondje Tessa. De negentig boeken staan op de bovenste plank v>
boekenkast, (foto Dick Hogerwerf)
heb dozen vol. Soms groeit het
me wel eens boven het hoofd,
maar meestal krijgen de men
sen snel een brief terug." Door
al die post weet ze dat er veel
verzamelaars van haar boeken
zijn. Sommigen hebben de
hele serie in het bezit, inclu
sief de allereerste boeken. Pas
bij het vijfde boek kwam Leni
bij haar huidige uitgever.
Van Nelle
Haar eerste boek was 'Licia
zet door'. Ze schreef het boek
stiekem, terwijl haar ouders
dachten dat ze braaf huiswerk
maakte. „Toen mijn vader ge
alarmeerd werd door de te
genvallende resultaten op
school, ging hij op onderzoek
uit. Toen kwam het manu
script van 'Licia zet door' te
voorschijn en viel ik door de
mand." Haar volgende boek,
waarvoor ze van Van Nelle,
toen ook uitgever, 150 gulden
kreeg, was 'Leontine'. „Nog
steeds een bestseller," weet ze
van 'Leontine', een boek dat
ook tot haar eigen favorieten
behoort.
Leni Saris is niet getrouwd,
heeft sinds 1971 geen baan
'erbij', en wijdt al haar aan
dacht aan haar romans. „Ik
ben niet eenzaam of ongeluk
kig," benadrukt ze. „Gelukkig
heb ik een heel fijne vrienden
kring, waarop ik altijd een be
roep kan doen. Ik hecht veel
waarde aan mijn zelfstandig
heid. De zorg voor een man en
een gezin zou ik er niet bij
kunnen hebben. Als ik schrijf,
moet ik alleen zijn."
Drugs
Liefde is een belangrijk on
derwerp voor Leni Saris.
„Daar draait toch altijd alles
om? Liedjes, boeken, noem
maar op, het gaat over de lief
de. Over drank, drugs en sex
hoef ik niet zo nodig te schrij
ven, ik ben tenslotte Yvonne
Keuls niet. Iedereen moet
schrijven naar zijn eigen ta
lent en zijn eigen belangstel
ling. Voor mij is het belangrijk
dat ik de mensen gelukkig
maak met mijn boeken."
Toch zijn de romans anno
1988 anders dan de eerste pro-
dukten van Leni Saris. „De
mensen zeggen wel eens dat ze
mijn boeken vroeger gezelli
ger vonden. Dat klopt mis
schien wel. Ik ben natuurlijk
wel met mijn tijd meegegaan.
De moeder van mijn hoofd
persoon Vincie is gescheiden,
en het huwelijk van Vincie
zelf loopt ook niet gladjes. Ze
is een zelfstandige vrouw die
zelf haar leven wil bepalen.
Maar ze is geen feministe, dat
ben ik zelf ook niet."
Geen confectie
Leni Saris praat over haar ro
manfiguren alsof ze echt be
staan. „Dat doen ze voor mij
ook. Vandaar dat er vaak ver-
volgromans komen op de boe
ken. Je wilt de levens van de
mensen die in de boeken spe
len, blijven volgen. Ze gaan
soms echt een eigen leven lei
den, en dan moet ik uitkijken
dat het niet een hele andere
kant opgaat met het verhaal
dan ik oorspronkelijk had
„Het is nooit confectiewerk,
zoals bij die goedkope roman
netjes. Ik doe degelijk onder
zoek, voordat ik aan een ver
haal begin. Alles moet klop
pen. Meestal berust een gdot
deel van het verhaal op waar
gebeurde gebeurtenissen, en
zijn de hoofdpersonen gemo
delleerd naar echt bestaande
mensen."
Ontspanningsliteratuur heet
het genre waaronder de boe
ken van Leni Saris vallen. Ze
is er zelf trots op, en neemt
haar werk erg serieus. „Ik ben
een perfectioniste, het is niet
zo gemakkelijk een goed en
spannend verhaal te schrij
ven. Ik doe niet aan geld-
schrijverij."
Dieren
Aan de muur van haar huis in
Hillegersberg hangen foto's
van zeegezichten, en originele
omslagaquarellen van haar
boeken, ook al met de zee als
achtergrond. Leni Saris is dol
op de zee, „maar alleen als het
stormt en tekeer gaat, vooral
aan de Engelse kust",
houdt van reizen, „maar niet
te lang", van muziek,
soorten, maar vooral klas
siek", van sieraden, „mijn
grootvader was goudsmit en
juwelier", van dieren, „vroe
ger had ik twee Yorkshire ter
riers en een kat, vorig jaar is
het oudste hondje, Kirscha,
overleden", en van boeken,
„vooral reisverslagen en bio
grafieën".
Van kinderen houdt ze ook,
vandaar haar gulle gebaar
naar het Sophia Kinderzie
kenhuis. „Het is een deel van
de opbrengst van het nieuwe
boek. De bibliotheek was hard
aan vernieuwing toe. Ze krij
gen uiteraard al mijn boeken,
maar daarnaast kunnen ze
vrijelijk kiezen uit het aanbod
in kinderboeken.
MARIA NEELE
Kritiek
Per plein gingen steeds twee
ontwerpteams aan het werk.
Voor het Bospolderplein wa
ren dat de Belgen Robbrecht
en Daem, alsmede de Span
jaarden Bach en Mora. Kor
melings (Nederland) en Can-
tèfora (Spanje) gingen de
étrijd ifiet elkaar aan voor het
Eendrachtsplein, terwijl War-
nau en Gudmunsson (Neder
land) hetzelfde deden met Vi-
aplana en Pinon (Spanje) voor
het Zuidplein.
Afgelopen vrijdag maakte
wethouder Jan Laan (Stads
ontwikkeling) in de drukbe
zochte galerie Westersingel
bekend welke plannen er vol
gens de jury voor realisering
geschikt waren. Al snel werd
duidelijk dat het juryrapport
hoofdzakelijk kritiek bevatte
op de gepresenteerde ontwer
pen. Een van de bezwaren van
de jury (waarin zitting hadden
R.Bakker (directeur stadsont
wikkeling Rotterdam), M.
Lampugnani (architect) en
G.Bekaert (hoogleraar) was
dat de plannen onvoldoende
eenheid brachten in de plei
nen. Verder had men ook op
plannen afzonderlijk nog de
nodige bezwaren.
Het Belgische voorstel om het
Bospolderplein in een reus
achtig schaakbord om te tove
ren, vond bij de jury weinig
waardering. Man achtte het
ontwerp van Robbrecht en
Daem te monumentaal' en
derhalve niet geschikt voor
uitvoering.
Het winnende concept van het
Spaanse team Bach en Mora
kan overigens niet ongewij
zigd worden uitgevoerd. De
jury was van mening dat het
'te overdagig' en 'zijn doel
voorbij strevend' was.
hiermee aantoonde vrij kri
tisch naar de inzendingen te
hebben gekeken.
De Spanjaarden Viaplana en
Pino mogen het Zuidplein dus
een ander gezicht geven, al
plaatst de jury ook bij hun
ontwerp de nodige kantteke
ningen. Het huidige ontwerp,
zo zegt men, schept nog geen
voldoende eenheid. Daardoor
ontkomt ook dit duo er niet
aan het plan nog eens grondig
te herzien. De jury vond ech
ter dat het plan -na wijziging-
toch best uitvoeren waard zou
kunnen zijn.
Lichtschermen
Mocht dat het geval zijn, dan
worden in de middenberm en
kele oplopende lichtschermen
geplaatst, die niet alleen
kunstobjecten zijn, maar te
vens dienen als oriëntatiepunt
voor automobilisten. Een gro
te omega-vormige haag moet
het Wevershoekveld bij het
verkeersplein betrekken.
Vooralsnog is het wachten op
het herziene ontwerp van het
spaanse duo, voor er tot een
eventuele uitvoering kan'wor
den overgegaan.
Naar alle waarschijnlijkheid
wordt het Eendrachtsplein als
eerste getransformeerd. Aan
het ontwerp van Kormelings
besteedde de jury immers de
meeste lovende woorden.
Vooral de wijze waarop hij sa
menhang heeft bewerkstelligd
in dit vrij complexe plein,
door alle huidige bestrating te
vervangen door functioneel
gekleurd asfalt, sprak de jury
erg aan.
Hetzelfde geldt voor de licht
bak in de grond, die duidelijk
maakt dat het plein niet alleen
boven, maar ook ónder de
grond een ingewikkelde (me-
tro)structuur heeft. Het plan
van zijn mededinger Cantèfo-
ra, die op het plein een opval
lend tramhuis wilde plaatsen,
zonk bij al deze lof in het niet.
Spoorwegtracé
Het is overigens nog niet te
zeggen op welke termijn men
met de uitvoering van het ont
werp begint. De vraag is of
daar op dit moment wel ge
noeg geld voor is. Als de fi
nancien toereikend zijn, be
gint men volgend jaar al met
de eerste werkzaamheden.
Zij die de ontwerpen aan hun
eigen oordeel willen onder
werpen, kunnen terecht in
Galerie Westersingel 8 op het
gelijknamige adres (tot en met
13 november). Stedebouw-
kundige ontwerpen staan ook
centraal in Galerie Alles voor
12 24 Volt, Binnenrotte
102a. Daar kan men bekijken
hoe enkele ontwerpers het 'lit
teken' denken weg te werken,
dat ontstaat nadat met het ge
reedkomen van de spoortun
nel het spoorwegtracé onder
de grond is verdwenen.
Deze plannen zijn niet i
eersre plaats bedoeld om
nabije toekomst uitgevoerd te
worden. Zij dienen eerder om
een discussie over dit interes
sante stedebouwkundige pro
bleem los te maken. Een dis
cussie die op 2, 3 en 4 novem
ber in De Lantaren gestalte
moet krijgen.
De Librisboekhandels presen
teren in de komende maanden een
reeks kunstboeken over schilders
deze eeuw. De boeken die nog
tot het einde van dit jaar extra
onder de aandacht worden ge
bracht, hebben als thema: 'Van
Fauvisme tot en met Cobra'. In
ieuwe jaar komen de Mate
rieschilders tot en met de Jonge
Amerikanen aan bod. Ter gele
genheid van deze kunstboeken
expositie bracht Meulenhoff een
speciale catalogus op de markt die
via de Libris boekwinkels
de prijs van f 29.90 in zijn
bezit kan krijgen.
Het eerste exemplaar van het
boek over de restauratie van het
zeilend vrachtschip Annigje
ran de uitgave mede moge
lijk gemaakt werd door een subsi
die van het ministerie van WVC
wordt op woensdag 26 oktober in
het Rotterdamse Maritiem Mu-
n aan een vertegenwoordiger
het genoemde ministerie aan
geboden. De gebeurtenis vindt
som 16.00 uur. In de winkel
kost het boek f 29.90.
Nog tot en met 29 oktober
wordt het Eduard Flipse Con
cours voor jonge pianisten gehou
den dat toegankelijk is voor het
publiek. Vandaag, 20 oktober,
wordt in de Rotterdamse Doelen
een halve finale gehouden, de fi
nale grijpt plaats op zaterdag 29
oktober, eveneens in De Doelen
om 19.30 uur. Drie finalisten, die
werk van onder anderen Liszt,
Mozart, Chopin en Beethoven ten
gehore zullen brengen, strijden
om de hoogste eer. De prijzen
worden na afloop uitgereikt door
de heer P. van Vollenhoven.
Het Nederlands Blazersensem
ble is op 25 oktober met een
Praags programma, met onder
meer een serenade van Dvorék en
de blazers uit Mozart's Entfüh-
rung aus dem Serail, te horen in
de Rotterdamse Doelen. Het con
cert begint om 20.15 uur.
Het Mathilde Santing Ensem
ble kan men beluisteren in Zoch-
ner's aan de Baden Powellaan in
Rotterdam op zaterdag 22 okto
ber. De entreeprijs bedraagt f 10.-
de uitvoering begint om 22.30
De dag erna begint in deze gele
genheid om 12.00 uur het ontbijt-
concert dat om 15.00 uur gevolgd
wordt door een lezing door Koos
van Zomeren getiteld 'Liefde in
de literatuur'. De toegangsprijs
bedraagt f 2.50.
Het muziektheater Bouncing
Bubblegum is op vrijdag 21 okto
ber te beluisteren in theatercafé
Plan C om 22.00 uur. Blues ge
speeld door Blue Spirit kan men
er de dag erna, eveneens om 22.00
uur, horen. Men vindt het theater
café aan de Slepersvest in Rotter-
In het Hofpleintheater in Rot
terdam vindt op zaterdag 22 en
zondag 23 oktober een volksdans-
festival plaats waarin dansen uit
de hele wereld voor het voetlicht
gebracht worden. Op de genoem
de dagen treden van 14.00 uur tot
20.00 uur 26 amateurdansgroepen
op die alle zullen proberen om
hun beste beentje voor te zetten,
de deelnemers dingen namelijk
mee naar een prijs die op zondag
om 19.00 uur wordt uitgereikt. In
de avond geven professionele
groepen een voorstelling.
Op zaterdag om 21.00 uur treedt
Spanje's beroemdste flamenco-
groep op, op zondag kan men ge
nieten van het folkloristisch
Danstheater met het programma:
'Van Zwarte Woud tot Zwarte
Zee'. Het doek gaat op om 20.30
Kaarten zijn op de dag van de
voorstelling verkrijgbaar aan de
kassa van het theater. Voor het
avondprogramma bedraagt de
prijs f 10.-; voor het middagpro
gramma f 2.50.
Ileana Citaristi geeft op zater
dag 22 oktober een solo-voorstel
ling in theater De Evenaar aan de
Willemskade 25 in Rotterdam die
begint om 20.15 uur. De van oor
sprong Italiaanse danseres zal ty
perende dansen uit India voor het
I voetlicht brengen.
De Stijl
In het plan zijn veel elementen
van De Stijl verwerkt, een
kunstbeweging die in de jaren
'20 opgang maakte en streefde
naar een 'beeldende architec
tuur', met als belangrijkste
exponenten Piet Mondriaan
en Theo van Doesburg. Een
van Van Doesburgs werken
vormde zelfs de basis voor het
Spaanse plan. Het duo krijgt
nu dus een tweede kans, om
dat de jury meent dat het
plan-weliswaar na herzie-
ning-toch voor een eventuele
uitvoering in aanmerking
komt.
Kritiek was er ook voor het
ontwerp van Hans Harnau en
Sigur Gudmunsson voor het
Zuidplein. Door middel van
het plaatsen van een enorme
sculptuur op het Wevershoek-
terrein, richten zij de aan
dacht teveel op een weinig
flatterend deel van het plein.
Bovendien werd het plein
geen samenhangend geheel;
elk stuk werd afzonderlijk be
nadrukt, aldus de iurv. die
1 1 1 1 1 I I I I I I I I I 1 1 1
Eastwood
verfilmt
jazzlegende
Het tragische leven vande
grote jazz-vernieuwer Charlie
Parker is (niet voor de eerste
keer overigens) op het cellu
loid vastgelegd. Ditmaal heeft
jazzliefhebbr Clint Eastwood
als regisseur het verhaal van
Charlie 'Yardbird' Parker
vormgegeven in de film 'Bird'.
Dramatische momenten ge
noeg in het leven van de op
jonge leeftijd gestorven jazz
legende. Drugs, drank en
vrouwen en een voortdurend
gevecht om erkenning van zijn
revolutionaire muziek ken
merken de lotgevallen van de
zwarte muzikant.
Parker is, na een onmatig le
ven, op zijn 34ste gestorven.
Hij gebruikte alle soorten
drugs, at teveel, dronk onma
tig en overleed uiteindelijk
aan de gevolgen van hart- en
leverziekte en een longonste-
king. De arts die zijn doods-
rapport moest opstellen,
schatte hem op ongeveer 65
jaar.
Parker verbijsterde zijn tijd
genoten met zijn manier van
Forest Whitaker als Charlie 'Bird' Parker.
track is het originele Parker
geluid te horen, begeleid door
een nieuwe ritmesectie. Monty
Alexander, Jon Faddis en Ron
Carter zijn enkele van de gro
te namen die de soundtrack
opnieuw inspeelden.
Chan Parker, de weduwe van
improviseren, hij opende
nieuwe wegen voor de jazz en
is nog steeds het symbool voor
een volledige ommekeer in de
jazz: de be bop.
Acteur Forest Whitaker, die
voor zijn prestatie werd be
kroond op het festival van
Cannes, leerde voor 'Bird'
saxofoon spelen. Het moest er
allemaal levensecht uitzien,
maar het geluid komt van
Parker zelf. Technische ingre
pen maakten het mogelijk de
saxofoon van Parker te isole
ren uit oude opnamen. Op de
eveneens bekroonde sound-
Charlie, verschafte een groot
deel van de informatie waarop
het scenario is gebaseerd. De
moeizame raltie van 'Bird' en
Chan is een van de belangrijk
ste pijlers waarop de film rust.
'Bird' is te zien in de bioscoop
vanaf begin november.
