I
De Rotterdamse Dansgroep zorgt voor verrassingen
Hommage aan Bals beheerst
18e Film Festival Rotterdam
Hülsmann solist met
romantisch vioolconcert
P
KUNST CULTUUR AMUSEMENT
Peer speelt 's avonds voor kinderpubliek
Jfjt. dans
Ivens opent
met 'De Wind'
Bewegingen
op de scheidslijn
van danser en persoon
Filmnieuws
in het duister
HET ZUIDEN DE HAVENLOODS - DONDERDAG 5 JANUARI 1
De laatste jaren zijn steeds
meer kindertheaterpro-
dukties ook voor ook voor
volwassenen interessant en
leuk om mee te maken.
Kindertheater wordt dan
'theater voor alle leeftij
den'. Inspelend op die
trend heeft de Rotterdamse
Schouwburg deze maand
een aantal voorstellingen
van Studio Peer 's avonds
geprogrammeerd.
Poppenspeler en acteur
Fred Delfgauw speelt in
één weekend drie voorstel
lingen met vier stukken,
die gebaseerd zijn op. klas
sieke drama's.
Op 6 januari speelt Peer
'Weg van de Waan', geïn
spireerd op De storm van
Shakespeare, waarbij de
poppenspeler de tovenaar
en denker Prospero een le
vensgroot hoofd geeft, dat
plaats biedt aan fantasieën
en verrassingen. In Droom,
gebaseerd op Macbeth, laat
Delfgaauw zijn poppen
machtsspelletjes uitvoe
ren: hij kijkt of de poppen
kunnen wat hij wil.
'Raam zonder uitzicht' is
de titel van de voorstelling
op 7 januari. Samuel Bec-
ketts 'Eindspel' stond mo
del voor deze geschiedenis
van twee mannen die om
de tijd te doden spelletjes,
raadsels, ruzies en uit
vluchten verzinnen. Fred
Delfgaauw speelt de voor
stelling samen met Koos
Elferina.
Op zondagmiddag speelt
Studio Peer 'Wolkenjas',
de eerste produktie van de
theatergroep. Ibsens Peer
Gynt vormde de grondslag
van deze spannende en
vrolijke vertelling, waarin
Peer een gevecht aangaat
met het volwassen worden.
Behalve de voorstelling op
zondagmiddag (15.00 uur),
beginnen alle voorstellin
gen om 20.30 uur. De voor
stelling op vrijdag duurt
twee uur, de andere duren
één uur.
0 Studio Peer in Weg
Bij de Stichting Open Ate
liers is er op zaterdag 7 januari
een open dag. Van 13.00 tot
17.00 uur tonen de docenten
en cursisten hun werk en
werkplaatsen aan iedereen die
belangstelling heeft. Open
Ateliers is gevestigd op de
Sliedrechtstraat 65.
In Het Berenei kunnen op
zaterdag 7 januari twee con
certen bezocht worden: bene
den swingt Elkie Deadman,
boven vindt het Reli-popfesti-
val plaats met de groepen Bac-
kline, Stand By en The Switch.
Het Reli-popfestival begint
om 20.00 uur en kost f 5,-, Elki
Deadman gaat om 22.30 van
start. Haar optreden is te zien
voor een entree van f 3,50.
Het Burton Greene Quartet
speelt op dinsdag 10 januari in
jazz-café Dizzy aan de 's Gra-
vendijkwal. Het kwartet be
gint om 22.30 uur, de toegang
is gratis.
Klaas-Jan Mulder bespeelt
op zaterdag 7 januari het
hoofdorgel van de Grote of St.
Laurenskerk. Hij speelt een
populair-klassiek nieuwjaar
sprogramma met werken van
Bach, Mozart en Prokofiev.
Aanvang van het concert is
20.15 uur, toegangsprijs is f 6,-
Rob de Nijs en de Spring-
band geven op 7 en 8 februari
een concert in De Doelen.
Deze concerten '89 beginnen
om 20.15 uur.
In de serie 'Op schouders
van reuzen' spreekt Diederik
Wagenaar over zijn inspiratie
Maurice Ravel. Aanvang van
de lezing, waarin veel muziek
zit, is 21.00 uur, de toegangs
prijs bedraagt f 10,- of f 7,50.
De Noord-Nederlandse
dansgroep Refelx treedt op
donderdag 12 januari op in
Theater Zuidplein. Reflex
danst choreografieën van Bob
Foltz, Hans Tuerlings, karei
vandeweghe en Ellen Corn
field. Aanvang 20.15 uur.
Het Nationale Ballet geeft
een uitvoering van het avond
vullende klassieke ballet Gi
selle in de grote zaal van de
Rotterdamse Schouwburg op
donderdag 12 en vrijdag 13 ja
nuari. Aanvang van de voor
stelling is 20.15 kaarten kos
ten 25, 35 en 45 gulden.
theater
Verzet tegen de gelikte wer
kelijkheid is de rode draad in
het werk van Alex d'Electri-
que. The Electric Suburb
toont de verwarring in een
utopische buitenwijk naar
model van Le Corbusier. In
Lantaren/Venster te zien van
donderdag 5 tot en met zater
dag 7 januari om 20.30 uur.
Kaarten kosten f 12,- en f 10,-
(met reductie).
0 Tulpen Vulpen, een tragi
komedie van Gerard-Jan
Reijnders wordt van woensdag
11 tot en met zaterdag 14 ja
nuari in Theater Lantaren-
Wenster gespeeld door Lineke
Rijxman, Paul Koek en Titus
Muizelaar. De voorstelling is
de afsluiting van de trilogie
'Wie is bang voor Pleuni
Touw', en gaat over elasties en
ander leed. De aanvang is
2100 uur, kaarten kosten
f 12,- en f 10,- (met reductie).
0 Shusaku: „Routine duikt in iedere relatie op", (foto's: Fons Evers)
Goed voor
een reductie van 2.- m
per plaatskaart
voor max. 2 personen.
PROMENADE- zaterdag 8 oktober
CONCERTEN: zatordag 10 november
aq j0c. zaterdag 17 december
So/ozaterdag 14 januari
zaterdag 11 maart
Naam:
Adres:
Postcode:
Plaats:
ROTTERDAM Voor het
eerst in het bestaan van het
Film Festival Rotterdam is
Huub Bals er niet bij. Bals,
oprichter en directeur van
het internationale festival,
overleed in juli 1988. Ze
ventien jaar lang bepaalde
hij het gezicht van het Film
Festival Rotterdam, en ook
bij dit 18e festival drukt
Bals zijn stempel nog ste
vig op het programma.
Het grootste deel van het elf
dagen durende festival (van
26 januari tot en met 5 februa
ri) is een hommage aan Huub
Bals. Zestig regisseurs, die be
langrijk zijn geweest voor
Bals of het filmfestival, stel
den een programma samen
onder de titel 'De jaren van
Huub Bals. Filmmakers als
Peter Greenaway, Wim Wen-
ders en Jim Jarmusch leveren
hun bijdrage. Ze kozen een
klassieker, hun nieuwste film
of een film van aanstormend
talent voor vertoning in Rot
terdam.
Anne Head, interimdirecteur
van het festival, staat voor de
overige films en activiteiten
van het festival. Head, een
Britse filmjournaliste, is al
enkele jaren betrokken bij de
organisatie, en op haar rust nu
de zware taak de aartsvader
van het filmfestival, Huub
Bals, te vervangen. Het skelet
van de manifestatie staat ech
ter al: de 'festival-nacht' 3 fe
bruari, het Filmbal, de Cine-
mart (30 januari tot en met 3
februari) de discussie-avon
den en de locaties aan de
Kruiskade: "dit alles zal de ge
louterde festivalganger niet
vreemd voorkomen.
Filmmuseum
Er zijn ook dit jaar twee re
trospectieven te bekijken. Eén
is gewijd aan Jacques Rivette,
net als de beroemde Godard
en Truffaut een 'Nouvelle Va-
que'-cineast. Van hem zijn
films cds 'La religieuse' en 'Le
pont du Nord' te zien. Het
tweede retrospecket betreft
werk van John Cassavetes, die
vele eigenzinnige films op zijn
naam heeft staan, waaronder
'Husbands' en 'The killing of a
Chinese bookie'
Een primeur dit jaar is de pre
sentatie van het filmmuseum
in de Rotterdamse schouw
burg en het Luxortheater. In
vier voorstellingen worden de
onbekende schatten van het
archief van het museum ge
presenteerd en geconfron
teerd met live-muziek en ver
rassende variété-acts, die de
filmbeelden becommentarië-
De voorstelling in het Luxor-
laat hij pas de definitieve cho
reografie ontstaan. De dan
sers leveren hieraan him bij
drage door improvisatie. Het
resultaat is gelijk aan Wars-
haws kijk op het leven: een
constant voortdurende bewe
ging in een zeer hoog tempo.
Uitdaging
„Ik houd van snel", zegt Ran
dy Warshaw uiterst rustig. „Ik
ben een gecompliceerd mens
dat zijn behoeftes bevredigd
wil zien. Voor mij is welk as
pect van het leven ook zonder
complicaties de moeite niet
waard. Ik wil buiten de gren
zen treden van wat ik al ken".
Op de vraag of er dan werke
lijk nooit een eind zal komen
aan de mogelijkheden van het
menselijk bewegen stelt hij de
tegenvraag: „Is there an end
to your imagination?". En ver
klaart: „Het lichaam is een
samengaan van vele zaken als
emoties, de toekomst en cul
tuur. Ik werk op het niveau
van de verbeelding. Er zijn ge
bieden, andere dimensies
waarover we geen zekerheid
hebben. Ook op het terrein
van de choreografie. Ik laat
een danser in een situatie
stappen, een houding bepalen,
een gebaar maken en zie wat
er gebeurt. Wat er ook van
komt, het is continue op de
scheidslijn van danser en per
soon. Ieder lichaam beweegt
zoals het moet. Daar is geen
discussie over mogelijk. Ik
ontwerp een choreografie op
mijn eigen lijf. Wanneer ik dat
daarna door een danser laat
uitvoeren wordt dit patroon
menselijk: een menselijk pro
bleem. Dat is wat ik wil: men
sen uitdagen. Dansers en pu
bliek. Want stom zijn ze geen
van beiden!
Staccato
Ook bij Shusaku gaan de dan
sers tot het uiterste, over
schrijden ze grenzen. In
'Muddle'- in meerdere opzich
ten een heel bijzonder duet -
zeer zeker qua kracht. Daar
door krijgt het geheel een
enigszins agressieve onder
toon terwijl de veelal robo
tachtige bewegingen tevens
aan verstilde acrobatiek doen
denken waarbij ieder spiertje
gebruikt wordt. Het staccato
van de bewegingen is symbo
lisch. Shusaku wil in 20 minu
ten zeer compact de routine
van 50 jaar huwelijk laten
zien. „Het menselijk geheugen
is opgebouwd uit flarden her
inneringen die bepalend zijn
voor hoe iemand zijn leven
heeft ervaren. Dit zijn sleutel
momenten.
„Ik neem vaak als uitgangs
punt voor mijn balletten de
'donkere' kant van vreemde
mensen. In dit ballet nu eens
niet. Nu eens juist het routine
matige dat in iedere relatie
vroeg of laat opduikt en dat
iedereen kent. Het resultaat
blijkt echter hetzelfde te zijn.
Dat wil ik laten zien: de com
binatie van realiteit en onder
bewustzijn. Verlangens ko
men vanuit het instinct. Zelfs
dromen komen daar vandaan.
Menselijke instincten zijn in
wezen heel gewoon maar er
komen soms buitengewone
dingen uit voort".
Shusaku houdt er van creaties
te maken die emoties oproe
pen. Zo heeft hij-ook liever
proza dan verhalen waarin al
les tot in detail wordt uitge
legd. Oorspronkelijk was hij
beeldend kunstenaar en dat is
aan de entourage, decors en
kostuums bij zijn balletten
nog duidelijk waarneembaar.
Ook aan de muziek stelt hij
bepaalde eisen. Voor 'Muddie'
liet Shusaku de tweemansfor
matie 'Det Wiehl' muziek
componeren waarin het gesta
ge geluid van rollende golven
en het gedrup van water uit
een lek belangrijke plaats in
nemen.
'Moonlight' van Ton Simons
tenslotte vormt het sluitstuk
van de voorstelling. 'Moon
light' is een ballet uit 1987.
Felheid en agressie worden
hier geconstateerd door teder-
heiden dramatiek.
De voorstelling van de Rotter
damse Dansgroep is voorals
nog in Rotterdam een eenma
lig gebeuren. Plaatsen reser
veren kan telefonisch op num
mer 010-4118110.
In Schiedam, Passagetheater,
zijn op 13 januari de try-outs.
Els Neijts
theater staat in het teken van
twee volledige films uit de
vroege jaren van de film.
De eerste is 'Weergevonden'
uit 1914 van Louis Crispijn,
een melodrama rond een blin
de joodse vader en zijn twee
dochters. Daarnaast wordt de
verloren gewaande film 'Fili-
bus' vertoond: het verhaal van
een geheimzinnige luchtpirate
die in haar futuristische zep
pelin en als man verkleed de
meest snode criminele activi
teiten verzint. De beide films
worden van een passende mu
zikale begeleiding voorzien,
„waarbij het experiment niet
wordt geschuwd", aldus het
Filmmuseum.
Armenië
De openingsfilm van het 18e
Film Festival Rotterdam is
'De wind', de nieuwste van de
inmiddels 90-jarige Joris
Ivens.
Andere films op het program
ma zijn onder andere de in
Cannes bekroonde film van de
Poolse cineast Krysztof Kies-
lowski, 'A short film about
killing', 'The king of schil-
dren' van de vorig jaar ook
aanwezige Chen Kaige en 'II
piccolo diavolo' van de Ita
liaanse komiek Roberto Be-
nigni (bekend als de stuntelige
Italiaanse gevangene in
'Down by law' van Jim Jar
musch).
Ook festivalklassiekers van
Saura met 'De tuin der lusten'
(in 1972 de openingsfilm van
het eerste festival), Fassbin-
der en Pialat ontbreken niet.
Op zaterdag 28 januari is er
een speciale voorstelling van
de film 'Komitas' van de Ar
meense regisseur Don Askari-
an. De opbrengst van de ver
toning in het Luxor Theater
zal ten goede komen aan de
slachtoffers van de Armeense
aardbevingscatastrofe. Tij
dens het festival is het laatste
nieuws te lezen in de Festival
Dagkrant.
Passepartouts voor het Film
Festival Rotterdam zijn ver
krijgbaar bij.de VW in Rot
terdam (f 200, met CJP f 175).
Alle openbare manifestaties
zijn daarmee toegankelijk.
Losse kaarten en dagkaarten
zijn tijdens het festival te
koop bij de centrale kassa van
Lumiére. Telefonische infor
matie kan het publiek krijgen
van 010-4045544.
Floor van der Vlist
terdamse Dansgroep op
16 januari 1989 in de
Rotterdamse Schouw
burg zal laten zien.
'Event Horizon' is een
première, evenals het
ballet 'Muddle' van de
Japanner Shusaku Ta-
keuchi.
Het programma wordt
gecompleteerd door
'Moonlight' van Ton Si
mons op muziek van
Test Dept.
Wie van variatie binnen mo
derne dans houdt, zal zeker
geen klagen hebben. Alleen al
de choreografie van Warshaw
en Shusaku zijn zo uiteenlo
pend van sfeer en beweging
dat zelfs een pauze het verras
singseffect nauwelijks zal ver
minderen.
Warshaw werkt direct en vol
ledig vanuit de beweging. Hij
schrijft zijn dansers geen 'pas
klare' choreografiën voor. Wel
een scala aan mogelijke bewe
gingen die in een zeer hoog
tempo worden doorgenomen
en gerepeteerd. Vandaaruit
0 Kamitas, de Armeense monnik en componist, in de gelijknamige fdm.
ROTTERDAM „Het
leven is één constante
beweging", vindt de
Amerikaanse choreo
graaf Randy Warshaw.
Vanuit die constatering
ontstond - na vele ande
re - de choreografie voor
'Event Horizon', een van
de balletten die de Rot-
I 1 I I I I I I I I I I I I 1 I I I 1 I I I I I 1 I I I 1
0 Randy Warshaw:„Op het
niveau van de verbeelding".
„Het filmbeeld treft het oog,
het geluid bereikt het oor,
maar de muziek raakt de ziel,
daarom moet filmmuziek vol
doen aan de hoogste eisen',
citeert auteur van Rooijen in
zijn boekje 'Muziek in het
duister' de filmcriticus Piet
Ruivenkamp.
De Buma/Stemra gaf het
werkje uit. Het geeft een beeld
van de ontwikkeling van de
filmmuziek door de jaren
heen. Vanaf de pianist die de
stomme film begeleidde met
de meest uiteenlopende (vaak
niet passende) muziek, tot aan
de uitgekiende Hollywoord-
filmmuziek van deze tijd, het
hele scala is in wpord en beeld
terug te vinden.
De Nederlandse film krijgt
ruime aandacht, de Neder
landse filmcomponisten al
evenzeer. Het Concertge
bouworkest anno 1931 staat
ROTTERDAM "Het
concert van Bruch is dan
wel een overbekend stuk,
iedereen kan het bij wijze
van spreken zo meefluiten,
het is ook een mooi en sterk
stuk. Bovendien past het
goed in een promenade
concert. Nee, ik heb niet de
behoefte er iets aan toe te
voegen door het op een heel
speciale manier te gaan
spelen. Als je je aan de
tekst houdt, heb je nog ge
noeg vrijheden om er iets
persoonlijks in te leggen".
Kees Hülsmann, eerste con
certmeester van het Rotter
damse Philharmonisch Or
kest, is al verschillende malen
als solist te horen geweest op
het podium van De Doelen.
Op zaterdag 14 januari voert
hij het eerste vioolconcert van
Max Bruch uit, een beroemd
en geliefd .repertoirestuk, ei
genlijk het meest gespeelde
werk van de negentiende-
eeuwse romanticus.
Hülsmann zOu oorspronkelijk
het vioolconcert van Prokof-
jev spelen, maar dat vonden
dirigent James Conlon en de
solist uiteindelijk niet de juis
te keuze. "Bruch past beter.
Het is iets heel anders, maar
toch ook spannend".
Spannend is, net als voor alle
andere orkestleden die als so
list optreden met hun colle
ga's, de andere positie: vóór
het orkest, niet in het orkest.
Kees Hülsmann betrad al vele
podia in Europa, in Noord- en
Zuid-Amerika en in Israël.
Toch is het optreden met het
eigen orkest anders dan an
ders, vindt hij. "Een soort
thuiswedstrijd".
chael Nyman, de Engelsman
die de muziek bij Peter Gree-
naways The Draughtman's
Contract maakte. Een onbe
grijpelijke misser in een overi
gens aardig boekje.
Het boekje is te bestellen bij
de Buma, telefoon 020-
5407911, en kost f 6.
Als concertmeester is Hüls
mann de rechterhand van de
dirigent. Hij heeft de verant
woordelijkheid voor de klank
van alle strijkers. Componis
ten schrijven soms voor dat
passages door één enkel vio
list gespeeld moet worden, en
die 'trekjes' neemt de concert
meester voor zijn rekening.
"Dat is soms moeilijker dan
een heel soloconcert spelen.
Plotseling moet je helemaal
alleen -ets spelen".
Zoals iedere solist stelt Hüls
mann hoge eisen, die hij heel
eenvoudig samenvat: "Een
violist moet mooi spelen, zui
ver en ritmisch. Je moet er
vooral voor zorgen dat je
spierstelsel goed functioneert.
Ik ben het er absoluut niet
mee eens dat een musicus zich
zou moeten ontzien en niet
aan sport zou moeten doen. Je
ziet enorm veel blessures bij
musici, en die komen vaak
voort uit een slechte houding.
Ik houd er wel van om af en
toe te zwemmen of een beetje
te voetballen in de tuin met
mijn zoontje". M.N.
Het concert van het Rotter
dams Philharmonisch Or
kest onder leiding van Ja
mes Conlon is voor lezers
van De Havenloods en Het
Zuiden rtiet korting te be
zoeken. Het programma
meldt behalve het eerste
vioolconcert van Max
Bruch ook het Scherzo ca-
priccioso van Dvorék ook
verschillende werken van
Richard Wagner.
erin, compleet met een foto en
een anecdote: de dirigent
Hengelberg werd overgehaald
een film te laten maken van
het orkest, maar die film is op
onverklaarbare wijze zoekge
raakt.
In het rijtje Nederlandse film
componisten dat Maarten van
Rooijen noemt, staat ook Mi-
