Correct ruimtil Bergweg 110
Ypsilon pleit al vijf jaar voor
betere opvang schizofrenen
45
25
279
399
Tel. 010-4.618.600
maxell
10 VOOR
2 VOOR
ESQ
Bergweg 110, Rotterdam
©DE HAVENLOODS
'Het zijn onze kinderen
die uit de vuilnisbak eten'
Thema-
avond
schizofrenie
Kanomogelijkheden
in de Provincie
DONDERDAG 2 FEBRUARI 1989
MAXELL XL II90 AUDIOCASSETTE
Maxell één van de betere audio
cassette die door vele opname
liefhebbers als beste genoemd
wordt.
Correct maakt het voor u nu ook
nog aantrekkelijk met deze
uitstekende aanbieding.
FUJI FR 90 CHROOM
TEAC SOUND 52 OIV. KLEUREN
MAXELL UD190
MAXELL XL II90 CHROOM GOED GETEST
MAXELL MX 46 METAL
MAXELL XL IIS 90
SONY HFS-60
SONY HFS-90
SONY UX-90 CHROOM
SONY UX-S 60
SONY METAL ES-90
SONY SQM-10 COMPUTER CASSETTE
THAT'S RX-90
BASFFERRO EXTRA 160
BASF CHROOM SUPER II90
P.STUK
2.95
4.75
4.95
4.95
3.50
5.50
5.95
6.95
3.50
4.50
5.50
4.95
18.95
1.95
3.95
2.45
6.50
2 VOOR 10 VOOR
8.50
13.50
13.95
13.50
9.95
15.00
16.50
19.50
9.75
11.50
15.00
12.95
52.50
5.50
11.00
6.95
15.95
22.50
44.50
37.50
39.00
29.50
45.00
49.50
59.90
29.00
35.00
38.00
42.50
159.00
17.90
35.00
19.95
42.50
SONY.
SONY E-180 HG VHS VIDEOCASSETTE
3 uurs videocassette met high-
grade opname/weergave kwaliteit.
PER STUK12.95
10 VOOR115.00
AKAIE-105 BULK
KODAK P5-90 VIDEO-8
KODAK E-180 3 UUR VHS
FUJI E-30 SXG VHS-MASTER
FUJI E-180
FUJI E-180 SHG GOEDE TEST
BASF E-180 SHG
MAXELL E-180 EX
MAXELL E-240 EX
POM VCC 360
PDM VCC 480
POM VCC 480 SHG-HIFI
BASF E 200 EQ
BASF VCC 480
BASF P5-30 VIDEO-8
TDK HDX-PRO 30
MAXELL L-830
SONY E-180 HG
P.STUK 2 VOOR 10 VOOR
5.95
25.00
9.95
25.00
9.95
14.95
14.95
9.95
13.95
22.50
25.00
32.50
14.95
25.00
12.50
29.50
12.95
12.95
19.50
47.50
17.00
47.50
19.50
29.00
27.50
19.00
27.50
42.50
47.50
59.50
27.50
47.50
23.50
57.50
25.00
25.00
59.00
55.00
229.00
79.00
234.00
82.00
126.00
129.00
95.00
135.00
199.00
229.00
295.00
135.00
229.00
115.00
279.00
115.00
115.00
AKAI AEM-75 MICROFOON MET
SCHAKELBARE NAGALM
Rondom gevoelige electret micro
foon met schakelbare nagalm.
Impedantie: 600 Ohm.
OUDE CORRECTPRIJS 69.
Correct Ruimt
PHILIPS
PHILIPS SBC 487 STEREO
H00F0TELEF00N
Hoofdtelefoon met een prettige 'zit'.
Gesloten systeem, ruim dynamisch
bereik. Met volumeregeling.
OUDE CORRECTPRIJS 49,
Correct Ruimt
SONY PRN-C41 PRINTER/PLOTTER
Printer/plotter geschikt voor papier
rollen en briefpapier (A4), tot 160
letters per regel en schrijft of tekent
in 4 kleuren! Compleet met pennen,
papier, papierhouder, aansluit-
Correct Ruimt
Prijs
INKEL MX 800 AUDIOMIXER
Magnifiek mengpaneel met 8
kanalen in en 2x2 kanalen uit. Er
kunnen in totaal 4 microfoons, 8
mono lijnsignalen (of 4 stereo)
en/of 3 stereo platenspelers wor
den aangesloten. Hoge en lage
tonen regelaar. Panpot-regelaar om
van 2 mono signalen stereo te
creëren.Met echo-sterkte regelaar
en echo-master regeling.
OUDE CORRECTPRIJS 499-
Correct Ruimt
Prijs
BEREIKBAARHEID VAN CORRECT:
Mei de tram. lijn 4. 6 en 9. Mei. de bus: 170 171 en 173 sloppep
praktisch voor de deur en bus 35. 39 en 40 sloppen bij Station
Noord, ook vlakbij. Met de auto. volg de diverse aanwijsborden.
DINSDAG 9.00 18.00 UUR ÉÊM
VOENSDAG 9.00-18.00 OUD "1
ROTTERDAM— Ypsi
lon, de vereniging van
ouders en andere fami
lieleden van chronisch
psychotische of schizo
frene patiënten, zal haar
eerste lustrum met ge
mengde gevoelens vie
ren. Aan de ene kant is
in vijf jaar bereikt dat de
hulpverleners in de psy
chiatrie wat meer aan
dacht besteden aan de
familie van de patiënten.
Aan de andere kant zien
de familieleden van
.schizofrenen met lede
ogen aan hoe de zorg
voor en opvang van deze
patiënten steeds verder
af kalft.,, Schandalig"
noemt voorzitter Ria van
der Heijden deze ont
wikkeling. „Het zijn im
mers onze kinderen die
uit de vuilnisbak eten".
door BEREND VAN DE
SANDE
„Schizofrenie is een storm die
door je hersens woedt. Alles
wordt plat gemaaid. Heel
langzaam komen de sprietjes
weer omhoog. Je moet daar
uiterst voorzichtig mee om
gaan, anders komt er weer een
nieuwe storm".
Zo probeert Ria van der Heij
den te omschrijven wat er in
het hoofd van een schizofreen
gebeurt. Schizofrenie is een
ziekte waaraan maar weinig
aandacht wordt besteed ter
wijl in ons land toch zo'n
140.000 mensen in meer of
mindere mate eraan lijden.
Een groot deel van hen leeft
betrekkelijk normaal, wat
voor de 14.000 ernstige geval
len absoluut onmogelijk is.
Van deze groep zijn 6.000 pa
tiënte opgenomen in psychia
trische inrichtingen, de rest
zwerft op straat of woont ver
stoken van bijna elk sociaal
contact ergens op een zolder
kamertje.
Over de oorzaken van schizo
frenie is nog maar weinig be
kend. Zeker is dat erfelijke
factoren een rol spelen. Schi
zofrenie begint meestal tussen
het 15e en 25ste levensjaar, bij
meisjes later dan bij jongens.
Een moeder over haar zoon:
„Het begon met kleine dingen
die mijn andere kinderen
nooit hadden gedaan. Hij
bleef thuis van school, zijn
concentratie was gestoord en
hij huilde veel. Ik dacht eerst
aan een lastige puberteit. La
ter werden de verschijnselen
erger. Wanneer we visite kre
gen verdween hij naar zijn ka
mer. Hij verloor ieder sociaal
contact en was af en toe agres
sief. Als ouder weet je niet wat
er aan de hand is. Schizofre
nie is een ziekte die sluipend
komt en gaandeweg erger
wordt. Ik herinner me nog dat
er op een dag werd gebeld en
ik vroeg of hij even open wilde
doen. „Je kunt doodvallen",
was zijn reactie. Ik stond per
plex, maar hij zei: 'Mam, dat
was niet tegen jou'. Blijkbaar
had hij stemmen gehoord".
Kabouters
Het horen van stemmen is een
van de symptomen van schi
zofrenie. Dat betekent overi
gens niet dat schizofrenen een
gespleten persoonlijkheid
hebben - wat een zeer zeldza
me psychiatrische ziekte is -
maar dat de samenhang tus
sen de verschillende onderde
len van de geest verloren is
gegaan. De zintuigen van een
schizofreen nemen dingen
waar die er niet zijn.
Ria van der Heijden daarover:
Schizofrenen horen, ruiken en
zien dingen die andere men
sen niet waarnemen. Ze zien
bij voorbeeld kabouters. Op
zich is dat niet erg als het een
leuke kabouter is. Ze zijn er
echter bang voor en kunnen
daardoor agressief worden.
Zo'n situatie - een psychose -
is iets vreselijks. Ze lijden heel
erg en veel schizofrenen ple
gen dan ook zelfmoord".
In het huis van Ria van der
Heijden aan de Grindweg in
Rotterdam werd bijna 5 jaar
geleden Ypsilo opgericht. De
vereniging van ouders en an
dere familieleden van chro
nisch psychotische en schizo
frene mensen, zoals de volle
dige ondertitel luidt, doet heel
nuttig werk. Want de families
van schizofrenen werden en
worden nog maar al te vaak
aan hun lot overgelaten.
In het wijkcentrum 'De
Stadsdriehoek', Kipstraat
27, wordt op dinsdag 7 fe
bruari een themabijeen
komst gehouden van de
Rotterdamse Ypsilon-ge
spreksgroep.
Psychiater D. Dekker zal
die avond spreken over
schizofrenie en de proble
men rondom deze ziekte.
De thema-avond begint om
19.45 uur.
Informatie over Ypsilon is
verkrijgbaar onder de
nummers: 010-4183050 of
010-4185608.
„Psychiaters moeten tegen
over de familie niet zo ge
heimzinnig doen maar een
eerlijke voorlichting geven",
vindt Ria van der Heijden.
„Ze moeten met ouders praten
en ze een handleiding geven
hoe ze met hun kind moeten
omgaan. Vroeger werd je hele
gezinssituatie uitgespit omdat
men dacht dat daarin de oor
zaak van de schizofrenie was
te yinden. Als ouders kreeg je
daardoor een enorm schuldge
voel. Gelukkig zijn ze daar nu
op teruggekomen".
Ypsilon heeft gedurende haar
eerste lustrum bereikt dat
vanuit de psychiatrie wat
meer aan gezinsondersteuning
wordt gedaan. Maar de weg is
volgens de voorzitter nog
lang.
„In een gezin valt niet te leven
met een schizofreen kind. Tot
opname wordt echter pas
overgegaan als hij de meubels
kort en klein heeft geslagen,
zijn vader klappen heeft gege
ven en de boel in brand heeft
gestoken. Ouders zijn ten ein
de raad en moeten vaak nog
zelf een rechterlijke machti
ging aanvragen om hun kind
tegen zijn wil op te laten ne
men. Dat geeft je een enorm
schuldgevoel. Waarom kan
een psychiater dat niet doen?
De huidige situatie werkt heel
criminaliserend, met rechters
en advocaten. En dat terwijl
die arme kinderen er niets aan
kunnen doen".
Om steun te kunnen bieden
aan familie van schizofrene
patiënten heeft Ypsilon in het
hele land praatgroepen opge
richt. Regelmatig worden le
zingen gehouden en jaarlijks
vinden twee landelijke ont
moetingsdagen plaats. Psy
chiaters verwijzen familie nu
ook naar de vereniging, die in
5 jaar tijd is uitgegroeid tot
12.000 gezinnen. Belangrijk is
ook de aandacht die Ypsilon
steeds opnieuw vraagt voor de
situatie waarin schizofrene
mensen verkeren.
Ria van der Heijden: „Ik word
weieens kwaad als ik al die
acties op t.v. zie voor kanke
ronderzoek, de Hartstichting
of voor gehandicapten. Kijk,
ik gun het die mensen wel,
maar ondertussen wordt er
helemaal niets voor onze kin
deren gedaan. Ik begrijp dat
best hoor. Een mongooltje
doet het nog wel leuk op de
televisie, maar een schizo
freen kun je nu eenmaal niet
voor de camera halen".
Hulp aan schizofrenen is vol
gens de voorzitter van Ypsilon
beslist noodzakelijk. „De
mensen leven in een hel, maar
in de psychiatrische inrichtin
gen is geen plaats genoeg.
Psychiaters laten schizofrene
mensen ook liever gaan, want
er is weinig eer aan te beha
len. Wat je nu ziet is dat ver-
blijfsafdelingen van de grote
psychiatrische ziekenhuizen
worden verkleind. Daarvoor
in de plaats komen bescherm
de woonvormen die absoluut
niet functioneren. Je kunt
schizofrenen niet terugbren
gen in de maatschappij. Het
vestigen van zo'n BAVO-kli-
niek in Capelle is onzinnig.
Laat ze toch rustig in de bos
sen en duinen zitten. Of moet
daar soms een nieuw Center
Pares komen?".
Schizofrene patiënten kunnen
niet genezen, maar wel kun
nen psychosen door medicijn
gebruik worden onderdrukt.
Zwervers
Een probleem is echter dat het
grootste deel van de ernstigste
schizofrenen op straat rond
loopt. De in zichzelf mompe
lende zwerver heeft al een
vertrouwde plaats gekregen in
het grootstedelijk beeld. Ver
geten wordt dat deze mensen
ouders, broers of zussen heb
ben, die elke dag in onzeker
heid leven over het lot van
hun familielid.
"Het klinkt misschien wat
vreemd, maar ouders van wie
de kinderen in een inrichting
zitten hebben gewoon geluk.
Anderen weten niet eens waar
hun kind uithangt, of ze nog
in leven zijn. De opvang voor
de zwervers wordt alleen
maar slechter. Hier in dit rijke
Rotterdam worden opvang
centra gesloten. Wij willen de
asielfunctie weer terug, de zo
genaamde bad-bed-brood-
opvang. Geef onze kinderen
een menswaardig bestaan".
De moeder van het schizofre
ne kind, die liever anoniem
blijft, klinkt minder verbit
terd dan de strijdvaardige
voorzitter, maar wel onvoor
stelbaar triest. „Het is als
moeder niet te accepteren dat
jouw kind zo moet lijden. Je
went er nooit aan, je leeft in
een voortdurend rouwproces.
Het is zo'n vreselijke dreun. Ik
lach nog wel, maar anders".
n schizofrenie en opgenomen is in een psychiatrische inrichting. De
De provincie Zuid-Holland
gaat een folder over kanova
ren uitgeven. Volgens de pro
vincie zijn er namelijk veel
kanomogelijkheden. „Het
grote aantal poldervaarten en
-sloten, waarmee Zuid-Hol
land rijkelijk is bedeeld, biedt
uitstekende mogelijkheden
voor mooie kanotochten", zo
meldt de overheidsinstantie.
Zo zijn er mogelijkheden voor
kanovaren in de Krimpener-
waard en de Alblasserwaard.
In de Krimpenerwaard zijn er
zelfs twee: de Loetroute en de
Vlistroute. Ook de iets grotere
wateren als de Vlietlanden bij
Vlaardingen, de Brielse Maas
en de Bernisse op Voorne-Put-
ten zijn geschikt.
Kanokampeertochten zijn
goed mogelijk in Midden-
Delfland en de Bollenstreek.
Dat valt allemaal te lezen in
de nieuwe provinciale recra-
tiefolder 'Kanovaren in Zuid
holland' die de Zuidhollandse
gedeputeerde voor recreatie,
natuur en landschap Peter
van Heemst woensdag heeft
gepresenteerd. De folder
noemt niet alleen kanomoge
lijkheden in deze provincie,
ook op een kaartje zijn de ka-
nogebieden aangegeven. De
folder vertelt tevens iets over
de verschillende soorten ka
no's die er zijn, schenkt aan
dacht aan de geschiedenis van
het kanovaren en geeft tips
aan beginnnende- en meer er
varen kanoërs.
Er zijn ook overzichten opge
nomen van kanoverhuurbe
drijven en van kano-vereni
gingen in Zuid-Holland. 'Ka
novaren in Zuid-Holland', is
gratis verkrijgbaar bij de pro
vincie Zuid-Holland, bureau
voorlichting en Inspraak, Ko
ningskade 1, 2596 AA Den
Haag.
Ab Schuurmans
bij VSV
VLAARDINGEN— Eredivi
sie-scheidsrechter Ab
Schuurmans is op donderdag
2 februari te gast bij de Vlaar-
dingse Scheidsrechtersvereni-
ging.
De (langharige) wedstrijdlei
der zal dan in het clubgebouw
aan de Marnixlaan met de
plaatselijke voetbalscheids
rechters ervaringen uitwisse
len en over het toepassen van
de spelregels praten.