rïïïïu
Muziek van Flairck blijft vol beweging
in t kort
Tiet lijkt op puzzelen zonder hoekstukjes'
KUNST CULTUUR AMUSEMENT
Shirley Valentine
terug in Rotterdam
NIEUWJAARSCONCERT
48-550
De Rotterdamse Schouw
burg brengt na het succes
van vorig jaar een reprise
van Shirley Valentine, een
alom bejubelde creatie van
Anne-Wil Blankers in een
solorol.
Zij speelt een vrouw die ein
delijk haar leven in eigen
handen neemt. Ze is huis
vrouw en leidt een monotoon
bestaan. Elke dag is hetzelf
de. Vaste, saaie patronen
maken haar bestaan uit
zichtloos. De relatie met
haar man verzandt in van
zelfsprekendheid. Elke
warmte is er uit.
Ze vertelt haar levensver
haal gelaten, maar daaron
der knaagt iets: een gevoel
van verspilling. De kans van
haar leven doet zich voor:
een vriendin biedt haar een
reisje naar Griekenland aan.
Ze is echter beducht voor de
reactie van haar omgeving.
Ze verwacht kritiek, maar
kan ze die trotseren? Pijnlij
ke incidenten openen haar
de ogen. Ze hervindt zichzelf
en vraagt zich af hoe ze al die
jaren heeft kunnen leven.
Shirley Valentine is geschre
ven door Willy Russell, de
schrijver die ook het succes
stuk 'Zondagskinderen'
schreef (met een glansrol van
John Kraaykamp, pas nog in
de Rotterdamse Schouw
burg). De regie is van Shi-
reen Strooker. Bram Ver
meulen schreef de muziek.
Shirley Valentine is te zien
in de Rotterdamse Schouw
burg op zondag 10 december
om 14.30 uur in de grote
zaal.
HET ZUIDEN DE HAVENLOODS - DONDERDAG 30 NOVEMBER 1989
Jongeren die in de Schouw
burgwinkel in Rotterdam een
CJP kopen, krijgen tot en met
5 december bij wijze van Sin
terklaassurprise een paar leu
ke attenties. Ze krijgen een
jaar lang gratis de maanda-
genda van de Schouwburg
(anders 10), vier reductie
bonnen van drie gulden en een
toegangskaartje voor de voor
stelling van de Rotterdamse
Dansgroep op 14 december
voor de gereduceerde prijs van
één tientje.
In Thelonious, het jazzcen-
trum in de Lijnbaankuil, spe
len vrijdag 1 december de vier
muzikanten van het Gijs Hen
driks Kwartet. Het concert be-
om 21.00 uur, de toe
gangsprijs is 7,50.
Yk weet nog niet he-
I lemaal zeker of ik
.M.echt geschikt ben
om choreograaf te wor
den. Nu ik dit zo voor
het eerst doe, hij maakte
wel eerder choreografiën
in workshops, merk ik
pas hoe moeilijk het
mentaal is. Het lijkt een
beetje op het maken van
een 10.000-stukjes-puz-
zle zonder eerst de hoe
ken te mogen leggen. Je
begint vanuit het mid
den én je werkt met
mensen die ieder hun
eigen gedachten en ge
voelens hebben. Toch
denk ik wel dat het me
lukt. Zelf ben ik blij met
dit eerste officiële resul
taat. En met de moge
lijkheden die het Neder
lands Dans Theater
(NDT) me biedt om uit te
proberen wat ik alle
maal kan".
Paul Lightfoot (zijn echte
naam-red.): 23 jaar, grote
blauwe ogen in een heel open
gezicht. Als hij het over zijn
eerste eigen choreografie 'The
bard of Avon' heeft die de ju-
niorengroep van het NDT op 8
deoember in de Rotterdamse
Schouwburg zal dansen, loopt
hij bijna over van enthousias
me. Enthousiasme over dan
sen, choreograferen en over
zijn leven hier. „Kun je het
bijhouden? Ik praat altijd zo
veel", verontschuldigt hij zich
DOELEN ROTTERDAM
maandag 1 januari 1990* aanvang 13.00 uur.
Rotterdam
Voorverkoop entreekaarten f 25.- aan de kassa van de Doelen,
bij theaterbureau Martin Hanson, Kleiweg 100 Rotterdam, of op de
kantoren van deze krant.
Kaarten kunnen ook schriftelijk besteld worden (girobetaalkaart of
bankcheque bijsluiten) bij WEGENER PROMOTIE,
Postbus 1980, 3000 BZ Rotterdam.
Jongste NDT-choreograaf
brengt eerste eigen ballet
in Rotterdamse Schouwburg
lachend over zijn spraakwa
terval.
Boerenzoon
Lightfoot kwam in '85 als
danser bij NDT 2 (de junio-
rengroep). Sinds twee jaar
danst hij bij de grote groep
van het danstheater. Hij lijkt
voorbestemd voor de dans. Als
het al niet aan zijn naam lag,
dan toch zeker aan het bijzon
der voorspoedige verloop van
zijn nog jonge carrière. Ligh
tfoot: „Als kind vond ik het
folkloristsich dansen dat we
op school deden al heel leuk.
Eerst wilde ik 'later, als ik
groot zou zijn' een poppenthe
ater hebben, maar op mijn ne
gende besloot ik op balletles
te gaan. Hoewel mijn ouders
wel wat verbaasd keken (Paul
Lightfoot groeide op op een
boerderij in Chester, Noord-
Engeland-red.) hadden ze er
geen bezwaar tegen. Op mijn
elfde moest ik voor mijn les
sen zo'n 30 kilometer reizen,
maar dat had ik er graag voor
over. Misschien ook wel om
dat ik me op sportgebied niet
echt met mijn leeftijdsgenoten
kon meten. Gek genoeg was ik
daar motorisch te slecht voor
terwijl het dansen me toch ge
makkelijk af ging. Ik nam het
eerste ailemaal niet zo serieus
maar op mijn vijftiende nam
ik toch de bslissing audities te
gaan doen. Tot mijn verbazing
werd ik al heel snel op een
van mijn eerste audities
door de beste opleiding die ik
kon wensen, de Royal Ballet
School in Londen, uitgekozen.
Ik heb vreselijk geboft. Het is
heel gewoon dat je op audities
een van de honderd ben die
allemaal hetzelfde baantje
willen".
Shakespeare
Het was Jiri Kylian van het
Danstheater die Lightfoot op
zijn achttiende zag dansen en
hem uitnodigde naar Neder
land te komen. Hoewel hij
soms het Engelse platteland
mist „I am a farmer's boy, I
still love the country"
heeft Paul Lightfoot naar
eigen zeggen in Den Haag al
les wat hij zich maar zou kun
nen wensen. De stad bevalt
hem hij vindt het meer een
provincieplaats dan het pro
totype van een grote stad
de mensen zijn aardig en het
Danstheater biedt hem alle
mogelijkheden om zich te ont
wikkelen. Als danser en als
choreograaf. Lightfoot: „Aan
afwisseling geen gebrek. We
'The bard of Avon', (foto's: Fons Evers)
maken zo'n zeven acht nieu
we producties per jaar en
daarnaast pakken we oude
maar heel mooie balletten op
nieuw op. Ook de waarde die
hier aan het kunnen maken
van een choreografie gehecht
wordt, bevalt me uitstekend.
Ik heb van jongsafaan de be
hoefte gehad creatief te zijn,
iets zelf te maken. Sinds ik
dans heb ik ook wat dat be
treft gaandeweg ideeën opge
daan die ik nu kan uitwerken.
Ik ben heel blij dat ik ook mijn
eigen dingen kan doen".
'The bard of Avon' is geba
seerd op de figuur van Sha
kespeare die als mens altijd
nogal vaag is gebleven. Som
mige literatuurhistorici zijn
zelfs zo ver gegaan te veron
derstellen dat hij alle bekende
werken niet zelf geschreven
zou hebben. Dat gegeven heeft
Lightfoot als uitgangspunt
voor zijn ballet genomen: „De
vijf dansers twee vrouwen
en drie mannen beelden
hebberige mensen uit. Alle
vijf pretenderen ze op uiteen
lopende manieren zelf Sha
kespeare te zijn. Daarbij gaat
het niet zozeer om de persoon
van de schrijver zelf als om de
behoefte net zo bekend be
langrijk te zijn. Een van
hen is echt, de andere maar
fake". 'The bard of Avon' is
daarmee niet zuiver en alleen
9 Lightfoot als choreograaf: ,Je
werkt met mensen die ieder hun
eigen gedachten en gevoelens
hebben".
een ballet geworden maar
meer een mix van dans, bewe
ging, drama, gezichtsexpres
sie en hier en daar gesproken
tekst.
Het programma van acht de
cember bestaat naast Ligh-
tfoots werk uit twee nieuwe
choreografieën van de Israëli
sche choreograaf Ohad Naha-
rin en een reprise van hans
van Maanens Septet Extra. De
voorstelling begint om 20.15
uur en de toegangsprijzen be
dragen f 14,-, f 19,- en f 14,-.
CJP en Pas 65 betalen respec
tievelijk f 20,-, f 15,- en f 10,-.
Telefonisch reserveren kan
via nummer 010-4118110.
Els Neijts
DE HAVENLOODS ffi HET ZUIDEN
9e serie EEN CD MARTIN HANSON PRODUKTIE
HET FOLKLORISTISCH DAHSTHEATER
10 december the dutch swing college bi
de Doelen
Alléén bij een aantal
Open vanaf 10 15 uur Aanvang 11 00 uur
in de VERENIGDE SPAARBANK, bij theaterbureau
Martin Hanson. Kleiweg 100. Rotterdam en bij de kantoren va
Een repetitiemoment
ORANJEBOOM
Componist en Oscar-win
naar Carmine Coppola, vader
van regisseur Francis Ford,
komt 7 december met het Bra
bants Orkest naar Rotterdam
om zijn eigen filmcomposities
te dirigeren. In De Doelen
speelt het orkest onder leiding
van de componist vanaf 20.15
uur filmmuziek van The God-
father, Apocalypse Now en
Napoleon.
De bas Iwan Rebroff geeft
maandag 11 december een
groots kerstconcert bij kaars
licht in de Laurenskerk in Rot
terdam. De baten van het con
cert zijn voor het Sofia Kin
derziekenhuis in Rotetrdam.
Rebroff wordt muzikaal on
dersteund door een mannen
koor van 300 zangers onder
leiding van Sander van Ma
rion. Het programma bevat
bekende Russische, Duitse en
Nederlandse kerstliederen. De
sopraan Maria van Dongen, de
pianisten Daniël Wayenberg
en Louis van Dijk en de decla-
mateur Paul van Gorkum ver
lenen ook him medewerking.
Kaarten kosten 17,50,
ƒ27,50 en ƒ35.
Het Rotterdams Conserva
torium staat van vrijdag 8 tot
en met zondag 10 december in
het teken van Russisch viool
talent. Onder leiding van pro
fessor Bron Wordt een master
class gegeven met talentvolle
Russische strijkers. Vadim Re-
pin, Maxim Vengerov, Nicolai
Madoyan en Natalia Prishe-
pienko geven les aan studen
ten van het conservatorium.
De Master Class is ook open
voor belangstellende toehoor
ders. Inlichtingen bij het Rot
terdamse Conservatorium,
Pietr de Hoochweg 122, tele
foon 010-4767399.
Opera Forum brengt maan
dag 4 december een van Ver
di's mooiste opera's in de Rot
terdamse Schouwburg, II Tro-
vatore. Hartstocht is het cen
trale thema van deze opera,
die zich afspeelt in het Spanje
vain de 15e eeuw. Zoals het een
echt muziekdrama betaamt,
zit de opera vol verwikkelin
gen. De voorstelling begint om
20.15 uur.
Vanaf 1 december zijn er
weer kaarten te koop voor de
traditionele Volkskerstzang in
De Doelen. Zondag 17 en zon
dag 24 december vinden vier
samenkomsten plaats, beide
avonden om 19.00 en 21.00
uur. Het Groot IJE-koor Rot
terdam zingt onder leiding van
Frits Heuvelink, Wim Harden-
bol bespeelt het orgel en het
Leger des Heils speelt de bege
leiding. Kaarten zijn uitslui
tend verkrijgbaar aan de kassa
van De Doelen voor ƒ2,-. Tele
fonisch reserveren is niet mo
gelijk.
Jan Vos, de eigenwijze pia
nostemmer, en Edna Vesuvia,
de succesvolle zangeres, spelen
zichzelf en hun alter ego is
Tataboulou, op 1 en 2 decem
ber in Theater Zuidplein. Neel
en Clous treden er op beide
avonden op vanaf 20.30 uur.
Zestien stofzuigers figure
ren in het gelijknamige stuk
van Theaterplatform in de
Rotterdamse Schouwburg. De
dingen beginnen voor zichzelf
en gaan een eigen leven leiden.
De jeugdvoorstelling onder re
gie van Albert Hoex ontstond
in een workshop. Aanvang i:
15.00 uur, in de grote zaal.
Flairck: iedereen zijn eigen specialiteit.
Flairck is te zien en te horen
vanavond, 30 november, in
iet Passagetheater in Schie
dam, op zondag 3 december
n Theater De Stoep in Spij-
tenisse en op donderdag 14
december in de grote zaal
van het Theater Zuidplein in
Rotterdam. De concerten be
ginnen om 20.15 uur.
'Ze moesten mij aan
het podium vastspijkeren
Spelen met volle
overtuiging, laten
zien dat je plezier
hebt in je muziek, dat is
het belangrijkste van
een optreden, vindt Syl
via Houtzager, violiste
van Flairck. „We waren
toevallig voor een optre
den in Berlijn toen de
Muur openging. Op de
televisie zagen we de
Berliner Symfoniker in
een concert voor de
Oostduitsers. Ik heb nog
nooit een klassiek orkest
gezien dat zo vol vuur
speelde." Gitarist Erik
Visser valt haar bij:
„Het was een prachtig
gezicht. Het hele orkest
ging heen en weer."
Al voor het elfde seizoen
brengt Flairck levendige, af
wisselende muziek-om-naar-
te-kijken op de Nederlandse
podia. Hoewel voor de muzi
kale stijl, exotisch-folkloris-
tisch-jazzy-klassiek, nog
nooit een hokje is gevonden,
maakt Flairck zo langzamer
hand aanspraak op een eigen
plaats in de Nederlandse con
certzalen. En die aanspraak
lijkt gerechtvaardigd door de
schare oude en nieuwe fans
die de concerten steeds blijft
bezoeken.
„De kwaliteit van de muziek
blijft het belangrijkste, maar
er moet voor het publiek wel
iets leuks te zien zijn", vindt
gitarist Erik Visser, de oprich
ter van Flairck. „Daarom sta
ik ook als ik speel, op een
bankje zitten is zo statisch",
vindt hij.
Spring-in-'t-veld Sylvia
Houtzager vindt muzikale ex
pressie en beweging niet te
scheiden. Ze kan geen mo
ment stilstaan, zeker niet als
ze viool speelt. „Toen ik nog
op het conservatorium zat,
moest ik een keer spelen op
een leerlingenavond bij mijn
vioolleraar thuis. Vreselijk.
Maar goed, ik dacht: laat ik
me er maar ingooien. Na af
loop kreeg mijn leraar van ie
mand uit het publiek te horen:
ze staat erbij of ze op een wild
paard zit." Sylvia kan er nu
nog om lachen, ze vat het
commentaar eerder op als
compliment.
Krant
Sylvia: „In het begin moest ik
voor de versterking van de
viool doodstil onder een han
gende microfoon blijven
staan. Ze moesten mijn schoe
nen gewoon aan het podium
vastspijkeren."
Die problemen zijn na lang
tobben over: Sylvia heeft haar
bewegingsvrijheid hervonden
door haar instument (een
klein beetje) te versterken met
een speciale microfoon van
slechts enkele centimeters
groot.
„Ik heb jéren gezocht. Eerst
hebben we het geprobeerd
met een contactmicrofoon die
ik op de kam van mijn dure
Vuillaume-viool zette, maar
dat klonk als een krant. Op
aanraden van Herman van
Veen heb ik toen een elektri
sche Fenderviool uit Amerika
laten overkomen, maar daar
blaas ik de hele band mee
weg. Uiteindelijk vonden we
dit kleine Sennheisertje, en
dat clip ik overal op. De ge
luidsman weet precies hoe hij
de klank moet afregelen. Je
verliest altijd wat van de bo
ventonen van de viool, maar
dat is onvermijdelijk."
Na een akoestische beginpe
riode is Flairck langzaam
overgeschakeld naar versterkt
muziekmaken. Uitbreiding
van het instrumentarium met
slagwerk maakte dat noodza
kelijk. Met de huidige bezet
ting, viool, gitaar, bas en pan
fluit, is maar een heel geringe
versterking nodig. „Meer voor
de balans dan voor het volu
me", legt Erik Visser uit.
Specialiteit
„De mensen hebben zo lang
zamerhand genoeg van al die
gesampelde geluiden, en ze
willen wel weer eens echte
muziekinstrumenten horen,"
verklaart Erik de hernieuwde
belangstelling voor de muziek
van Flairck. „We hebben alle
maal onze specialiteiten, Syl
via is klassiek geschoold, pan-
fluitist Peter Weekers weet
veel van improvisatie en zi-
geunermuziek, onze bassist
Stan Stolk heeft een jazz-ach-
tergrond en ik heb me ver
diept in Ierse volksmuziek. Zo
komt die speciale muziekstijl
vanzelf tot stand."
Het instrumentarium telt 35
stuks: alle leden van Flairck
zijn virtuoos op meerdere in
strumenten. Sylvia speelt ook
harp en accordeon, Erik be
speelt vele soorten gitaren,
Peter tien verschillende flui
ten en bassist Stan neemt ver
schillende bassen ter hand.
Bovendien bespeelt heel
Sylvia en Erik: Op zoek naar middeleeuwse carnavalsmuziek.
Flairck de percussie-instru
menten, meegebracht van de
toernees die de groep over de
hele wereld maakte. „Het huis
puilt uit en op het podium
past wat we hebben al hele
maal niet", lacht Sylvia.
Kalm
Het huidige programma, De
Emigrant, is geen project, legt
Erik Visser uit. „Het is eigen
lijk meer een soort voortvloei
sel van ons vorige programma,
en laat de hoogtepunten van
de afgelopen elf jaar zien. Als
theater-effecten hebben we
een paar succestrucs overge
houden van vorige program
ma's, goocheltrucs, waarin we
even vingervlug moeten zijn
als op onze instrumenten. Zo
is er de zwevende dwarsfluit,
en mijn gitaar valt uit elkaar.
Spectaculair is de opkomst
van Sylvia, die uit een enorme
ballon tevoorschijn komt.
„Hoe het werkt zeg ik niet",
plaagt ze, „want het is een
truc. Het blijft wel eng, ja. Je
hebt heel weinig lucht, je moet
je gewoon kalm houden. Ge
makkelijker gezegd dan ge
daan, maar het went."
Jeroen Bosch
Erik Visser is druk bezig met
de voorbereidingen voor een
volgend project, naar aanlei
ding van de schilderijen van
Jeroen Bosch. Het project
staat nog in de kinderschoe
nen, dus wil hij er nog niet
veel over zeggen. Een tipje
van de sluier: „We willen
meer Nederlandse volksmu
ziek in het programma, en als
je de schilderijen van Bosch
bestudeert, en boeken naslaat,
kom je steeds dezelfde oude
instrumenten tegen. Ik ben
met name op zoek naar carna
valsmuziek uit de 15e eeuw."
Ook in een volgend program
ma verstrooit Flairck het pu
bliek dus ongetwijfeld op zijn
tijd met een visuele grap. Zo
als dat hele kleine grapje van
Sylvia: ze bespeelt een héél
klein, maar héél echt viooltje,
niet groter dan een hand. Met
een mini-strijkstokje gaat ze
over de snaren. Op de achter
kant zit een haarspeld. „Zo
hang ik het in mijn haar. Hij
doet echt, hoor maar."
Maria Neele
