Delfhavense Schiebrug
ligt goed op schema
beeld van tanker-oorlog in Golf
Museum geeft
Lee Towers grote trekker op
concert Wilton-Fijenoord
DE HAVENLOODS
Geen spoordijk maar
spoorpalen veroorzaken
uniek visueel effect
Werken in
de bouw
Tentoonstelling als blijk van
hulde voor de bergers
SVV
DONDERDAG 1 MAART 1990
9-585
Foto: Richard Latten.
ROTTERDAM De
Delfshavense Schiebrug
(DHS-brug) is technisch
gezien klaar, ook de op
ritten zijn voor een deel
gereed. Naar verwach
ting rijdt de eerste trein
in september van dit
jaar over de DHS-brug
via het meest Noordelij
ke spoor. Toch zal het
nog tot maart 1993 du
ren voordat alle vier de
sporen officieel in ge
bruik genomen kunnen
worden.
door Aart-Jan Pronk
De aansluiting van de nieuwe
rails op de oude sporen is hier
debet aan. De bouw van de
nieuwe spoorbrug heeft dan
123 miljoen gulden gekost en
heeft tot voordeel dat de ver
plichte openingstijd van vier
minuten per elk half uur uit
de dienstboekjes geschrapt
kan worden. Dagelijks rijden
er 8 treinen per uur van en
naar Den Haag en 4 van en
naar Hoek van Holland en dat
20 uur per dag! Vele tiendui
zenden treinreizigers zijn dan
van een dagelijks weerkeren
de ergernis verlost, het missen
van een aansluiting blijft hen
voortaan bespaard.
De vier groene nostalgische
rolbasculebruggen, die de oe
ververbinding over de Schie
vanaf 1911 verzorgd hebben,
staan een roemloos einde te
wachten op de sloop. Het zal
de treinforensen een zorg zijn,
vanaf een hoogte van zeven
meter kijken zij over de Schie
uit en zij zijn allang blij dat ze
door de binnenvaartschippers
met rust gelaten worden. „Bij
de bouw is afgeweken van de
aanleg van een spoordijk"
vertelt NS-stafmedewerker
Kees Sinke: „Omdat het jaren
kan duren voordat de grond
inklinkt. Door te heien op een
vaste ondergrondse laag kan
de bouw sneller tot stand ko
men en bovendien levert het
geen problemen op voor in
zakken na de ingebruikna
me." Door de vele honderden
betonnen palen, die keurig
kaarsrecht op een rij staan
krijgt de DHS-brug op archi
tectonisch gebied enige allure.
Ook de merkwaardige con
structie van de ophaalbrug
draagt daartoe bij. Kees Sin
ke: „De Schie gaat er diago
naal onderdoor waardoor het
visuele aspect onstaat alsof de
ophaalbrug niet past.Het ge
heel misstaat niet, het lijkt
wel een architectuurdriehoek
daar in West. In de onmiddel
lijke omgeving van de nieuwe
DHS-brug staat het nieuwe
huis van bewaring van archi
tect Weber.
Aansluiting
Waarom duurt de officiële in
gebruikname zo lang? Stafme
dewerker John Krijgsman:
„De aansluiting op de vier be
staande sporen gaat in fasen.
Het begin en eind van de op
ritten zijn nog niet klaar. Die
kunnen pas gebouwd worden
als het oude spoor is afgebro
ken. De bouw en afbraak
vindt plaats terwijl het trein
verkeer gewoon doorgang
vindt. Bovendien moeten de
werkzaamheden op een klein
oppervlak plaatsvinden. Er
moet ballast worden gestort
op de betonconstructie, daar
na grind en tenslotte de
dwarsliggers. Men is nu bezig
aan de bovenleiding. Er rijden
inderdaad nu al treinen, maar
dat zijn werktreinen, die ma
teriaal voor de bouw aanvoe
ren".
Oud tracé
Sinds 1847 rijden er al treinen
over de Delfshavense Schie.
De eerste brug was een dub
bele ijzeren kraanbrug met
aan weerszijden vaste over
spanningen. Deze brug werd
in 1890 door een dubbelspori-
ge draaibrug vervangen. Ten
oosten van deze draaibrug
werd in 1899 het station Beu-
kelsdijk gebouwd, de witte
houten NS-gebouwen staan er
nu nog, dat overigens nooit
voor reizigersdienst is ge
bruikt. Tussen de bruggen
over de Delfshavense Schie en
station CS (tot 1959 station
DP; Delftse Poort) is aan de
zuidzijde van de huidige baan
het oorspronkelijke tracé als
dijklichaam van voor 1911
nog goed te zien. Tussen 1908
en 1911 werden ten noorden
van de draaibrug vier enkel-
sporige rolbasculebruggen ge
bouwd. De bijna tachtig jaar
oude bruggen zijn aan vervan
ging toe omdat het treinver
keer en de as-belasting alsme
de de treinsnelheid de laatste
tijd fors zijn toegenomen.
Bottle neck
Maar het meest hinderlijke
zijn de vertragingen, die door
het openingsregime ontstaan.
De doorvaart van een enkel
schip levert al minuten ver
traging op. Eerst werd ge
dacht aan verhoging van de
spoordijk en spoorbruggen.
De plannen voor de bouw van
een viersporige hefbrug heb
ben het ook al niet gered en
tenslotte werd een tien meter
hoge vaste brug afgekeurd
omdat de opritten te steil (7
promille) voor de goederen
treinen werden. Uiteindelijk
bleek na onderzoek dat een
doorvaarthoogte van zeven
meter voldoende zou zijn om
de brug overdag continue ge
sloten te houden. Het scheep
vaartverkeer krijgt dan
's nachts de kans de brug te
passeren.
Is de nieuwe brug bij de ope
ning al niet direct te klein?
John Krijgsman: „Bij de bouw
van een aantal viaducten in de
richting station Schiedam-
Rotterdam West is rekening
gehouden met de aanleg van
twee extra sporen ten noorden
van de huidige lijn. Het laag
gelegen VAM-goederenem-
placement bij Schiedam zou
dan verdwijnen. Vanaf station
Schiedam-Rotterdam West
richting Den Haag zou een
nieuwe baan aan de zuidzijde
kunnen worden aangelegd,
waardoor tegelijkertijd de
boog in het tracé wat ver
ruimd kan worden. Kijken we
echter naar het huidige tracé
van Rotterdam CS naar de
DHS-bruggen dan zien we dat
daar ten noorden van de nieu
we bruggen geen meter ruimte
over is.
Als er ooit twee sporen bij
moeten komen dan zou er ei
genlijk na 1993 een nieuwe
dubbelsporige ophaalbrug ge
bouwd moeten worden, maar
daarover bestaan geen con
crete plannen". Tenslotte wat
gebeurt er met de dichtgemet
selde ruimten onder het
spoorviaduct? Kees Sinke:
„Niets. Je kunt er geen activi
teiten ontplooien. Stel je voor
dat het een opslagruimte
wordt, waar per ongeluk
brand uitbreekt, nee geen
denken aan het is dichtgemet
seld om vandalisme te voorko
men". Na de officiële inge
bruikname wordt de infra
structuur van de Abraham
van Stolkweg aangepast en
verdwijnt de lastige lus bij het
oude viaduct.
VLAARDINGEN— Volwas
senen kunnen zich opgeven
voor een oriëntatiecursus be
roepen in de bouwtechniek
die 6 maart a.s. van start gaat.
De opzet is belangstellenden
vanaf 18 jaar kennis te laten
maken met de diverse vak
richtingen.
Het praktijkprogramma be
staat uit bouwtimmeren, ma-
chinaaltimmeren en metselen.
Er is namelijk grote vraag
naar bouwvakkers. Voortdu
rend wordt er gebouwd, ver
bouwd of worden panden on
derhouden. Daarom organi
seert de Stichting Beroepse
ducatie Nieuwe Waterweg
deze cursus in samenwerking
met de Stichting Beroeps en
Educatieve Opleidingen
Brandersstad en het Plaatse
lijk Educatief Centrum Vlaar-
dingen.
De lessen beginnen vanaf 6
maart en duren zestien weken
waarbij de cursus 2V2 dag per
week in beslag neemt. Kosten
zijn zestig gulden. Er is tevens
aansluiting mogelijk op een
vervolgcursus. Belangrijke
voorwaarden zijn de motiva
tie van de deelnemer en diens
interesse voor het werken in
de bouw.
De cursus wordt gegeven in
Schiedam. Informatie/aan-
melding via tel. 4602099 vra
gen naar Iman Kromjong.
SCHIEDAM Jarenlang was
de harmonie de oogappel van
de werf maar ook aan de mu
zikanten van Wilton-Fije-
noord is de recessie in de
scheepsbouw- en reparatie
niet voorbij gegaan. Met de
afbouw van de werf werd ook
de geldkraan naar de gelijk
namige harmonie dichtge
draaid. Inmiddels kruipen de
blazers van WF langzaam
maar zeker uit het dal. Dit
jaar bestaat de harmonie 65
jaar. Om dit te vieren maar
vooral ook om voor extra in
komsten te zorgen geeft de
harmonie zaterdag 10 maart
een jubileumconcert in De
Doelen. Niet zo maar een con
cert want welk 'amateuris
tisch' ensemble heeft met Lee
Towers en solo-trompettist
Frank van der Poel van de
marinierskapel op het podium
gestaan.
Dat de achteruitgang van de
werf Wilton-Fijenoord ook fi
nancieel consequenties had
voor de bedrijfsharmonie
werd enkele jaren geleden wel
duidelijk. „We kregen altijd
subsidie van de werf. We
mochten ook geen andere
bronnen aanboren", vertelt
harmonievoorzitter Willem
Wouters. „Maar de subsidie
werd stopgezet."
De harmonie zat dringend
verlegen om geld. Het plan
werd opgevat om een groots
concert te organiseren in De
Doelen met enkele trekkers
waarop een groot publiek af
komt. Zit de zaal een beetje
vol dan wordt er een winst
van zo'n vijftienduizend gul
den gemaakt. „Het idee had
den we vorig jaar al maar toen
was er geen zaal beschikbaar.
Vandaar dat we zijn uitgewe
ken naar dit jaar en laat dat
nu precies ons jubileumjaar
zijn", aldus Wouters, die zelf
om de trombone zijn partijtje
meeblaast.
Investeren
De vereniging moet eerst zelf
flink investeren om het con
cert van de grond te krijgen.
„Het kost klauwen met geld.
De leden hebben er echter tij
dens een speciale ledenverga
dering toestemming voor ge
geven. We moesten echt alle
beetjes bij elkaar schrapen."
De oude geldschieter van de
harmonie, de werf Wilton-Fij
enoord, heeft ook een forse
duit in het zakje gedaan. Nu
het de werf weer een beetje
voor de wind gaat, kan er
weer een financieel rugge-
steuntje van af. De muzikan
ten zijn er in geslaagd zoveel
sponsors te verzamelen dat in
principe in het slechtste geval
quitte wordt gespeeld.
„We rekenen er op om zo'n
1800 kaarten te verkopen",
vertelt Wouters. „De kaart
verkoop gaat nu een beetje lo
pen maar de meeste zullen
toch in de laatste weken van
de hand gaan." De hoge prijs
(25 gulden) is volgens Wouters
geen bezwaar. „Bij de Doelen
adviseerde men zelfs om 35 tot
40 gulden te vragen."
Afwisselend
Voor die 25 gulden die men
voor de toegang moet betalen,
krijgen de bezoekers een af
wisselend muzikaal spektakel
voorgeschoteld. Behalve de
harmonie Wilton-Fijenoord
zelf, zullen ook de Honsels
Harmonie uit Honselersdijk
en het Koninklijk Schiedams
Mannenkoor Orpheus him
medewerking verlenen. Als
grote trekkers zijn gestrikt:
solo-trompettist Frank van
der Poel en natuurlijk Lee To
wers. De laatste zal een show
van drie kwartier brengen.
„Dat kost natuurlijk wel wat,
maar als het goed is levert het
meer op dan het kost", ver
klaart Wouters.
Het harmonie-orkest zelf zal
ook uitgebreid aan bod ko
men. „Niet alleen hoempapa-
muziek", zegt Wouters meteen
om oude vooroordelen weg te
nemen, "maar stukken waar
je je als muzikant op kan uit
leven." De harmonie, die in de
vaandelafdeling uitkomt, zal
onder leiding van dirigent J.
Gruter ondermeer een drietal
nummers met Frank van der
Poel spelen. Ook met de Hon
sels Harmonie en Orpheus
zullen enkele composities
worden uitgevoerd.
Voor een groot deel van de
leden van de harmonie is het
de eerste keer dat er in De
Doelen zelf wordt gemusi
ceerd. „Het is echt het walhal
la voor de muzikant", bekent
Wouters. „Zeker de helft van
de leden heeft hier nog nooit
gespeeld."
De voorzitter van Wilton-Fij
enoord hoopt dat de positieve
ontwikkelingen bij het orkest
doorzetten. „We moeten lang
zaam het image van bedrijfs-
orkest los laten. De band met
de werf wordt steeds losser.
Maar toch zal het de naam
Wilton-Fijenoord blijven hou-
De kaarten voor het jubileumcon
cert van harmonie Wilton-Fije
noord zijn telefonisch te bestellen
via de nummers 474.85.62,
474.85.50, 435.05.81 en 473.81.54.
MAASSLUIS— Het Natio
naal Sleepvaartmuseum is
voor de wisselexpositie die
thans loopt, niet ver terugge
gaan in de geschiedenis. Het
onderwerp is bijna nog actu
eel. 'Gevaren in de Golf' slaat
op de 'tanker-oorlog' die Irak
en Iran in de jaren tachtig
voerden in de Perzische of
Arabische Golf en op de rol
die Nederlandse zeelieden
daarbij speelden.
Hoewel een model van de
M850, één van de mijnenja-
gers uit de Alkmaar-klasse die
de Nederlandse regering naar
de Golf zond, op de expositie
aanwezig is, gaat de aandacht
niet uit naar de rol van de
Koninklijke Marine. Die is
maar zeer bescheiden geweest
vergeleken met de activiteiten
van Nederlandse bergers. Zij
hebben risico's gelopen. On
danks het extra gevarengeld
meldde lang niet iedereen in
dienst van één van de maat
schappijen zich aan voor een
reisje naar de Golf. Anderen
hielden het voor gezien; nadat
voor of achter hun schip een
raket passeerde.
In januari 1986 werd de Smit
Maassluis tijdens werkzaam
heden aan een olie-installatie
in de buurt van Kharg door
een raket getroffen. Een lid
van het buitenlandse duikers
team vond de dood. Van de
vijf gewonden waren er enke
len met blijvend letsel. Een
jaar eerder ging een Iraakse
raket aan bakboord bij de
Smit Matsa 1 naar binnen om
er aan stuurboord uit te ko
men. De ravage was enorm.
Flinke schade liep de Ribut
van Wijsmuller op. Een Exo-
cet-raket rukte de ankerspil
uit het dek. Nadat de marco
nist 'de touwtjes in de mast
weer aan elkaar had ge
knoopt', kon hij seinen dat
niemand was gewond en dat
het schip op eigen kracht kon
wegvaren.
Verdacht
De boten van de Nederlandse
maatschappijen beschikten
over geavanceerde zenfl- en
ontvangapparatuur. De enor
me hoeveelheid communica-
tie-elektronica aan boord van
de Wijsmuller-sleper Amster
dam maakte het schip ver
dacht in de ogen van Iran. De
Iraniërs brachten de boot op
naar de havenstad Bandar
Abbas. Het heeft bijna drie
weken geduurd voordat zij er
van overtuigd waren dat de
apparatuur tot de normale
uitrusting van de goede ber
gingssleepboot hoort.
De aanwezigheid van de Ne
derlandse bergingmaatschap
pijen in de Golf was louter de
economische aard. Er viel geld
te verdienen. En dat in een
tijd waarin minder te bergen
viel, omdat de kwaliteit van
schepen en navigatiemiddelen
steeds beter werd. Het ber-
gingsloon wordt bepaald door
de waarde van een geladen
tanker, die kan oplopen tot
ver boven de vijftig miljoen
dollar. De materiële schade
van de Golfoorlog bedraagt
meer dan twee miljard dollar,
een gigantisch bedrag dat ver
band houdt met de afmeting
van de tankers, die vaak een
inhoud van honderdduizend
ton hebben. Tijdens de tan
ker-oorlog zijn 547 schepen
aangevallen. Bijna vijfhon
derd opvarenden van allerlei
nationaliteiten die niet bij de
oorlog waren betrokken, kwa
men om het leven.
Spectaculair
De expositie in het Sleep
vaartmuseum vertelt het ver
haal van branden, blussen en
bergen en van het dagelijks
leven aan boord van de sle
pers. Van de honderd foto's
mogen er vele spectaculair
worden genoemd. Ze zijn ge
maakt door bemanningsleden,
die soms niet mochten foto
graferen maar het wel deden.
Sommige foto's zijn terecht op
groot formaat afgedrukt. De
Culemborger Nico Peeters
vervaardigde enkele schilde
rijen naar foto's van de Am
sterdam bij een smeulende
tanker en van de Ribut, het
eerste schip dat bindingen
had met Nederland dat door
een iraakse Exocet-raket van
Franse makelij werd getrof
fen.
Er zijn modellen te zien van
boten die in de Golf dienst
hebben gedaan. Sommige be
manningsleden hebben souve
nirs meegebracht. Ook daar
van is iets aanwezig. Zoals het
kompas van een tanker waar
van niets anders over was dan
een geblakerd karkas en de
seinsleutel die de brand na
een raketaanval op de Amet
hyst overleefde. „Door de
marconist van de sleepboot
Amsterdam uit de gehaald",
vermeldt het bijschrift nuch
ter.
Booreiland
Een hoekje met iets minder
recente foto's maakt duidelijk
dat in de Golf al Nederlands
aan het werk waren ver voor
dat er ooit sprake was van een
conflict. Voor de Tweede We
reldoorlog werden dokken en
ander materiaal voor havens
naar bestemmingen in het
toenmalige Perzië gebracht.
Dankzij de stijgende inkom
sten uit olie werden na 1945 in
Europa grote bestellingen ge
plaatst om de olie-industrie
en de daarbij horende haven
werken van materiaal te voor-
Bij een van de foto's vertelt de
toelichting: „Een van de eer
ste, zo niet het eerste zelf hef
fende booreiland in de Perzi
sche Golf was de Admar En
terprise, door de sleepboot
Thames in 1957 in drie maan
den van het Duitse Audorf
naar Daz Island gesleept".
Het is de eerste maal dat een
museum aan het conflict rond
de Perzische golf aandacht
besteedt. De kijker proeft dat
de samenstellers de tentoon
stelling ook hebben opgevat
als een blijk van hulde voor de
bergers. Het zijn nog altijd in
de eerste plaats Nederlandse
bergers die de kwaliteiten
hebben om bij calamiteiten
snel maatregelen te nemen om
mens, milieu en materieel vei
lig te stellen. Waar ook ter
wereld. De expositie loopt tot
begin september. Het Natio
naal Sleepvaartmuseum aan
de Hoogstraat in Maassluis is
geopnd op woensdag van
14.00 tot 17.00 uur, op zater
dag van 11.00 tot 17.00 uur en
op zondag van 13.00 tot 17.00
uur.
SCHIEDAMVoorafgaande
aan de wedstrijd SW -
Heerenveen komt zaterdag
avond ook de jeugd in actie.
Het pupilleh E 1 elftal oefent
om 17.45 uur tegen de jeugd
van Simonshaven.
SPEELFILM Het Filmhuis aan
de Nieuwstraat 12 draait vrijdag
2 maart de Amerikaanse film
'Married to the Mob' van regis
seur Jonathan Demme. De voor
stelling begint om 21.30 uur.
Kaarten kosten vier gulden voor
donateurs en vijf gulden voor
niet-donateurs.
CURSUSSEN— Kluphuis Oost
start binnenkort een drietal cur
sussen voor jongeren. De thema's
zijn: lambada-dansen, fotografe
ren en lichaamsverzorging. Voor
nadere informatie kan contact op
genomen worden met het clubhuis
aan de Galileïstraat 86 (tel.:
4.73.54.35).
RHEUMAFONDS Het Natio
naal Reumafonds zoekt collectan
ten voor de jaarlijkse collecte in
de week van 12 tot en met 18
maart. Belangstellenden kunnen
contact opnemen met mevrouw
Rodi (telefoonnummer (078)-
41 16 07)
mmm
De in mei 1986 in brand geschoten en later gezonken tanker
Harmony 1. De lading bestond uit kerosine.
