Rijnmond en de slag om
het Europa van na 1992
Marimba-soliste en jazzdirigent in swingend Promenadeconcert
DE HAVENLOODS
HET ZUIDEN
'Rotterdam de das omgedaan
rotitrJcbrns orkest
DONDERDAG 27 DECEMBER 1990
52-581
Naarmate samenlevin
gen zich ontwikkelen
worden de problemen
waarmee de maat
schappij te maken
krijgt moeilijker. Een
historische wetmatig
heid waaraan vrijwel
niet te ontkomen valt.
Moeilijker- omdat de
problemen op zichzelf
steeds complexer wor
den en ook de samen
hang met andere pro
blemen steeds groter
wordt. Woningbouw
programma's kunnen
bijvoorbeeld niet wor
den uitgevoerd zonder
dat dit directe gevolgen
heeft voor de vervoers-
en verkeersstromen,
terwijl uitbreiding van
industriële bedrijvig
heid op meer dan ge
spannen voet staat met
het terugdringen van
de milieuvervuiling.
Een regio waar deze
problemen zeker spelen
is het dichtbevolkte en
geïndustrialiseerde
Rijnmond-gebied; een
grootstedelijke agglo
meratie die met oog op
de 'quality of life' en
Europa 1992 voor be
langrijke keuzes staat.
Daarom komt het
Overleg Orgaan Rijn
mondgemeenten (OOR)
op de valreep van dit
jaar met een strategi
sche visie waarin knel
punten en mogelijke
oplossingen worden
geïnventariseerd en het
belang van regionale
samenwerking tussen
de gemeenten nog eens
wordt onderstreept.
Keuzes hebben de be
stuurders in Rijnmond
altijd al moeten maken,
maar nu ligt de zaak
anders. Heden ten dage
wordt veel meer dan
vroeger het belang en
de functie van groot
stedelijke gebieden er
kend. Bovendien speelt
nu de internationale
dimensie een grotere
rol, gezien de toene
mende concurrentie
van andere industriële
agglomeraties in Euro
pa, maar ook daarbui
ten. Wil Rijnmond de
concurrentieslag met
het buitenland kunnen
volhouden, dan is sa
menwerking binnen de
regio, maar ook met
andere overheden als
Provincie en Rijk, no
dig met het doel „een
aantrekkelijk en inter
nationaal concurre
rend vestigingsklimaat
en een aantrekkelijk
woon- en leefklimaat
voor de inwoners te
scheppen", zo stelt het
OOR-rapport.
Het OOR, opgericht na
de opheffing van het
openbaar lichaam
Rijnmond (waardoor
de regiogemeenten hun
problemen niet langer
via een afzonderlijk be
stuur konden oplos
sen), heeft de laatste ja
ren aan betekenis ge
wonnen. Te meer, om
dat nu ook de overheid
langzamerhand begint
in te zien ,dat samen
werking op regionaal
niveau noodzakelijk is.
Deze samenwerking
zou zelfs vorm moeten
krijgen in een nieuw
bestuurslichaam; een
Provincie Rijnmond, zo
menen sommigen. Zo
lang hiervan (nog) geen
sprake is, wil men de
bestuursvrijheid van de
gemeenten afzonder
lijk zo veel mogelijk la
ten bestaan, maar be
leidsterreinen als ruim
telijke ordening, ver
keer en vervoer, werk
gelegenheid en
economie en grootscha
lige voorzieningen in
de sfeer van onderwijs,
cultuur en volksge
zondheid gezamenlijk
aanpakken. Hoe?
Dat
heeft men nu zwart-op-
wit gezet in het concept
Strategische Visie
Overleg Orgaan Rijn
mondgemeenten. Rijn
mond neemt het op te
gen de rest van Europa.
De strategische visie van
het Overleg Orgaan
Rijnmondgemeenten
(OOR) wordt op zes ver
schillende beleidsterrei
nen nader uitgewerkt:
economie en werkgele
genheid, wonen, verkeer
en vervoer, milieu, toe
risme en recreatie en tot
slot grootschalige voor
zieningen. Onder die
laatste worden cultuur,
volksgezondheid en on
derwijs gerangschikt.
In hun rapport melden de op
stellers steeds per beleidster
rein de huidige stand van za
ken, de te bereiken doelen, de
knelpunten en de oplossings
richtingen. Die opstellers zijn
burgemeesters, wethouders en
ambtenaren van de vijftien
Rijnmondgemeenten.
Met nadruk spreekt men van
oplossingsrichtingen en niet
van oplossingen. Daarmee
willen de opstellers duidelijk
maken dat de strategische vi
sie nog geen definitieve keu
zes bevat. Eerst dienen, wat
de doelstellingen betreft, de
vijftien gemeenteraden op één
lijn zien te komen. Alleen dót
zal ongetwijfeld al de nodige
voeten in de aarde hebben.
Wat immers de ene gemeente
dringend gewenst of zelfs
noodzakelijk acht, ziet een
andere gemeente, met andere
belangen, misschien helemaal
niet zitten.
Na de gemeenteraden kunnen
maatschappelijke organisa
ties en instellingen hun licht
laten schijnen over de strate
gische visie. Vervolgens hoopt
men eind februari de defini
tieve tekst te kunnen vaststel
len. Pas daama, én na goed
keuring door het Rijk, kan het
OOR zich gaan richten op het
uitwerken van oplossingsrich
tingen.
Economie
Vanzelfsprekend stelt het rap
port dat de economie fors
moet worden opgekrikt.
Straks, met de eenwording
van Europa, moet er immers
nog harder worden opgebokst
tegen concurrerende regio's
buiten Nederland.
De doelstellingen samenge
vat: verbetering van het vesti
gingsklimaat, versterken van
de huidige bedrijfssectoren,
een betere afstemming tussen
opleidingen en arbeidsvraag,
terugdringen van werkloos
heid en gunstiger mogelijkhe
den voor vervoersstromen.
Dat Rotterdam een flinke vin
ger in de pap heeft is wel dui
delijk: „Voor .de regio-ge
meenten zijn de handhaving
en versterking van de main-
port-functie en de daarbij be
horende kernactiviteiten een
centrale doelstelling" meldt
het rapport.
Dat betekent bijvoorbeeld,
dat er tot 2010 rond de 1500
hectare aan 'natte' bedrijfs-
terrreinen (kades en haventer
reinen) bij moet komen. Plus,
naast al geplande terreinen,
nog eens 300 hectare aan 'dro
ge' bedrijfsterreinen in de pe
riode tot het jaar 2000. Ook
daarna blijft de behoefte aan
meer bedrijfsterreinen be
staan. Terwijl de hoeveelheid
geschikte grond in de regio al
zeer schaars is.
Voor de natte terreinen wordt
gedacht aan de ontwikkeling
van een tweede Maasvlakte.
Als strategisch gelegen be-
drijfs- en kantorenlokaties
noemt het rapport in Rotter
dam de Noordrand, de Kop
van Zuid, de Oosterflank, de
Alexanderpolder en de omge
ving van het NS-station Lom-
bardijen. Buiten Rotterdam
de omgeving van station
Schiedam, Schiedam-Vijf-
sluizen, Vlaardingen-Oost,
Spijkenisse-Oost, Smitshoek-
Barendrecht en aan weerszij
den van de A15.
Wonen
Het huidige aantal woningen
ligt op ongeveer 470.000. De
komende 25 jaar moeten er
ongeveer 120.000 woningen
bijkomen, aldus de opstellers
van het rapport. Ongeveer de
helft daarvan is al opgenomen
in een enkele jaren geleden
door de Provincie opgesteld
bouwscenario. De woningen
dienen zoveel mogelijk in of
aansluitend aan stedelijke ge
bieden te worden gebouwd en
pas op de laatste plaats 'in dé
Voorts dient er meer variatie
te komen in prijzen, kwaliteit,
typen, groottes, koop- en
huurwoningen en woonomge
vingen en -lokaties. Daarbij
moet rekening worden gehou
den met een toename van het
aantal ouderen en een afname
van het aantal jongeren en ge
zinnen.
Goed openbaar vervoer is een
belangrijke voorwaarde bij
het ontsluiten van nieuwe
woongebieden. Wat lokaties
betreft wil men de nadruk leg
gen op het gebied ten noorden
van Maas en Waterweg. Nu is
hier een tekort aan ten op
zichte van de zuidelijke
oevers.
Voor bepaalde lokaties is men
afhankelijk van bodemsane
ring en nader onderzoek. Dat
laatste geldt bijvoorbeeld
voor het Rotterdamse Noord
randplan. Hiervoor wordt een
Milieu Effect Rapportage ge
maakt (MER).
Woonlokaties
Mogelijke (en deels al vast
staande) lokaties zijn: in Rot
terdam de al genoemde
Noordrand alsmede de polder
Zestienhoven, Achtkamp
(achter Zevenkamp) en de
Noordpunt van de Oost-Abts
polder (die als bestemming re-
creatiebos heeft).
In de regio gaat het om hét
gebied tussen Capelle en
Nieuwerkerk aan den IJssel
(het zogeheten Hitland met nu
ook een recreatiebestem
ming), Ouderkerk-West (ten
oosten van Krimpen aan den
IJssel), het gebied tussen Rid
derkerk en Hendrik-Ido-Am-
bacht, Smitshoek, Spijkenis
se-Oost, de kustlokatie (voor
Hoek van Holland in zee), de
Dijkpolder bij Maassluis en de
door Peter Braad en Kees Quaadgras
Feitelijk is er niets nieuws
onder de zon. Het concept
rapport met de strategische
visie van het overlegorgaan
Rijnmondgemeenten zet
voornamelijk ooit al eens ge
noemde plannen op een rij
tje. Zeer ambitieuze plannen
die voornamelijk ten doel
hebben de economie in het
Rijnmondgebied op te
schroeven. Met een enorme
uitbreiding van 'natte' en
'droge' bedrijfsterreinen.
Plus nog eens 120.000 wo
ningen.
Wie de bijgeleverde platte
gronden bekijkt ziet overal
paarse en rode vlekjes, die
aangeven waar die bedrijfs
terreinen en woonwijken
moeten komen.
Het zijn er zoveel dat de
vraag zich opdringt of we
met z'n allen niet bezig zijn
heel Rijnmond tot een ver
stedelijkt en geïndustriali
seerd gebied te maken, ten
koste van milieu en land
schap.
Wie alle rode vlekjes, de ge
plande woongebieden, bij el
kaar optelt, komt uit op een
totaal met een oppervlak dat
tweemaal zo groot is als de
huidige bebouwde kom van
Spijkenisse.
Het totaal aan paarse vlek
jes, de bedrijfsterreinen, om
vat een oppervlakte ter
grootte van eenmaal het
Spijkenisser grondgebied.
Samengeteld komt het er op
neer dat een landschappelijk
gebied met de omvang van
drie Spijkenisse's ten prooi
zal vallen aan verstedelij
king. Een weer iets grotere
steenwoestijn.
Anders gezegd: het milieu
moet inkrimpen ten behoeve
van de economie. De tweede
vraag die nu naar voren
komt is: hoe ver kunnen we
daarmee doorgaan? Ergens
moet er een grens, een kriti
sche grens liggen.
Met het milieu is het nu al
niet zo vrolijk gesteld maar
voorbij die, onbekende grens
gaat het waarschijnlijk echt
fout.
Dat is het punt waar de na
tuur haar zichzelf herstel
lende vermogen verliest.
Wanneer we doorgaan met
steeds meer af te knabbelen
van het landschap kan het
niet anders of die kritische
grens moet eens worden be
reikt.
Wie kaarten van het Rijn
mondgebied van enige de
cennia geleden vergelijkt
met die van nu ziet dat het
verstedelijkte gebied enorm
is toegenomen. En met de nu
gepresenteerde plannen van
het Overleg Orgaan Rijn
mond lijkt aan die ontwik
keling voorlopig nog geen
einde te komen.
K.Q.-P.B.
(verontreinigde) Broekpolder
in Vlaardingen.
Verder, niet genoemd maar
wel op een bijgaande kaart
ingetekend: oostelijk van
Brielle, ten noorden van Hel-
levoetsluis, oostelijk van
Hoogvliet, rond Poortugaal en
ten zuidoosten van Rhoon.
Mobiliteit
Het hoofdstuk mobiliteit (ver
keer en vervoer) is gebaseerd
op twee uitgangspunten. Ten
eerste de ondersteuning en be
vordering van de main-port-
functie van de regio. Ten
tweede dient de groei van het
(personen)autoverkeer te wor
den afgeremd.
Bedrijfslokaties moeten goed
bereikbaar zijn. Weg-, water
en railverbindingen moeten
worden verbeterd ten gunste
van het toenemende goede
ren- en zakelijk personenver
voer, aldus het rapport.
Nu zijn er nog tal van knel
punten zoals de flessehalzen
van de Calandbrug en Dintel-
havenbrug en het ontbreken
van een goede verbinding tus
sen Maasvlakte en achterland.
Op de Maasvlakte zijn grote
containertérminals geprojec
teerd.
In dit kader noemt het rapport
ook de Betuwe-spoorlijn,
richting Duitsland, alsmede
de overbelast rakende spoor
lijn richting België, via Roo
sendaal.
De oplosssingsrichtingen wij
zen naar een hoofdrol voor het
openbaar vervoer met uitbrei
ding van wegen, een tweede
Beneluxtunnel en op langere
termijn een Blankenburgtun
nel, onder de Nieuwe Water
weg door.
Vooral tussen woon- en werk-
concentraties dient een goed
openbaar vervoersnet te ko
men.
Milieu
De huidige milieukwaliteit
mag niet verslechteren, luidt
een doelstelling. En over een
periode van tien tot vijftien
jaar moet er van een verbete
ring sprake zijn. Dat vereist,
aldus het rapport, een menta
liteitsverandering bij zowel
overheid, burgerij als be
drijfsleven.
Als knelpunten noemt het
rapport luchtverontreiniging
en (on)veiligheid (gevaarlijke
stoffen), afval, geluidshinder
en het ontbreken van verbin
dende groenzones. Bodemver
vuiling wordt in het rapport,
althans onder het hoofdstuk
milieu, niet genoemd.
Om de luchtverontreiniging
en de stankoverlast door be
drijven tegen te gaan wil men
een actieve toepassing van de
Wet Luchtverontreiniging en
de Hinderwet, alsmede via het
Milieu-Aktie-Plan.
Vermindering van het auto
verkeer alsmede het stimule
ren van openbaar vervoer, de
fiets, carpoolen en bedrijfs-
vervoer moet de luchtveront
reiniging door het verkeer
verminderen. Overigens
wordt onder het hoofdstuk
Economie wel gesteld dat de
groei van het vervoer per
vrachtauto onontkoombaar is.
Volgens de opstellers kunnen
trein en binnenschip de groei
ende goederenstroom niet
aan.
Gevaarlijke stoffen moeten
veiliger worden vervoerd. Het
terugdringen van de risico's,
verbonden aan chloortran-
sport per spoor, heeft daarbij
de hoogste prioriteit, aldus de
opstellers.
Gemeentelijk beleid dient ge
richt te worden op verminde
ring van afval alsmede op zo
veel mogelijk hergebruik van
afval.
Bestaande natuurgebieden en
waardevolle landschappen
wil men in stand houden.
Voorts moet er ruimte komen
voor nieuwe natuurgebieden,
eventueel in combinatie met
recreatieterreinen. Hiervoor
wil men een regionaal plan
maken. Tevens zou er een re
gionaal milieu-communica
tieplan op poten moeten wor
den gezet om ook op dit ge
bied de samenwerking tussen
de gemeentes te vergroten. Te
vens wil men via dit plan het
milieu-imago van de regio op
schroeven.
Recreatie
Het hoofdstuk over toerisme
en recreatie behandelt niet de
gemeentelijke voorzieningen
en mogelijkheden op dat ge
bied. Het gaat om het regiona
le beleid. Daarin staat de aan
wezigheid van een wereldha
ven centraal, samen met de
waterrijkdom in Rijnmond.
Het voorstel is nu, onder de
naam 'Delta Rotterdam' het
toerisme in het Rijnmondge
bied te stimuleren met veel
aandacht voor de watersport,
recreatie langs meren en rivie
ren, en de havens.
De grotendeels reeds geplande
voorzieningen wil men reali
seren. Hiervoor is 1000 tot
1700 hectare grond nodig..
Knelpunt daarbij: de schaarse
hoeveelheid grond.
Voorwaarden
Aan het eind van elk hoofd
stuk noemen de opstellers van
het rapport steeds een rijtje
voorwaarden. Dit betreft met
name de opstelling van Rijk
en Provincie. Om de voorstel
len te realiseren is, na goed
keuring door de gemeentera
den, ook en vooral medewer
king van de twee hogere over
heden nodig. En niet alleen
dat. Voor de financiering zijn
vele miljarden guldens nodig.
Alleen al voor de uitbreiding
van het openbaar vervoei
rond Rotterdam is drie tot vier
miljard gulden benodigd, zo
liet wethouder A.Verbeek van
Rotterdam onlangs weten.
Tot slot stellen de burgemees
ters, wethouders en ambtena
ren optimistisch dat de strate
gische visie aantoont dat de
vijftien Rijnmondgemeenten
bereid zijn om gezamenlijk de
problemen en knelpunten aan
te pakken. Wellicht iets te op
timistisch. Er zal nog heel wat
water door de Rijnmond stro
men eer wethouders, gemeen
teraden, Provincie, Rijk en
niet te vergeten maatschappe
lijke instellingen en organisa
ties op één lijn zitten. Als dat
ooit gebeurt.
ROTTERDAM Slag
werkster Evelyn Glennie is
de soliste in het eerste
Prom-concert dat het Rot
terdams Philharmonisch
Orkest volgend jaar geeft.
Dit Nieuwjaarsconcert op
5 januari is een echt swin
gend concert, met muziek
van onder anderen John
Dankworth, Duke Elling
ton, John Lennon en Geor
ge Gershwin.
Het concert in de grote zaal
van De Doelen wordt geleid
door de Engelse componist
dirigent-saxofonist John
Dankworth, een musicus die
baanbrekend werk heeft ver
richt om de barrières tussen
jazz-, pop- en klassieke mu
ziek te slechten.
Dankworth heeft met zijn
band en de zangeres Cleo Lai-
ne wereldwijde toernees ge
maakt. In zijn eigen muziek
centrum bij Wavendon in En
geland organiseert hij cursus
sen voor jonge musici en con
certen met grote vedetten uit
de klassieke en lichte muziek.
Het hoeft dan ook geen ver
wondering te wekken dat
Dankworth in deze Pr om
swingende licht-klassieke
werken op de lessenaar heeft.
Het concert begint en eindigt
met werken van Dankwoth
zelf.
Oude en iets minder belegen
hits zoals Here, there and eve
rywhere van John Lennon en
Paul McCartney, Georgia on
my Mind van Hoagy Carmi-
chael maken ook deel uit van
het populaire programma.
Japan
Marimbasoliste Evelyn Glen-
ROTTERDAM In het filiaal
Visserijplein van de Gemeen
tebibliotheek is momenteel de
tentoonstelling 'Rotterdam de
das omgedaan' te zien.
De tentoonstelling bestaat uit
meer dan honderd stropdas
sen, vervaardigd in opdracht
van het Rotterdamse bedrijfs
leven.
Dankzij een reeks particuliere
inzamelacties krijgt de Daniël
den Hoed een Familiehuis,
waar familieleden van ernstig
zieke patiënten kunnen over
nachten. Als spil van deze ac
ties ontvang Lee Towers het
eerste exemplaar van een serie
van honderd genummerde
stropdassen, geschonken door
de'Stichting vrienden van de
Pijp. De andere 99 exempla
ren worden aangeboden aan
de promotors van het Daniël
den Hoed Familiehuis.
nie komt ook uit het Verenigd
Koninkrijk. Ze werd geboren
in Aberdeen, studeerde pau
ken en slagwerk aan de Royal
Academy of Music in Londen
en won talloze prijzen en een
beurs. Ze studeerde van die
beurs bij de Japanse marmba-
virtuoos Keiko Abe in Tokio.
Evelyn Glennie treedt veel
vuldig op als soliste. Haar bij
zondere instrument is te horen
in werken van Richard Rod
ney Bennett en Darius Mil-
haud. Het Rotterdams Phil
harmonisch Orkest staat in
deze werken onder leiding van
dirigent Jacques van Steen.
Kaarten voor deze Prom zijn
verkrijgbaar bij de kassa van
de Doelen. Lezers van deze
krant kunnen met bijgaande
bon een korting krijgen van 2
gulden per persoon. Het con
cert op 5 januari begint om
20.15 uur. Op zondag 6 janua
ri wordt hetzelfde programma
uitgevoerd, maar daarvoor
geldt geen korting. Dat con
cert begint om 14.15 uur.
Goed voor
een reductie van 2.-
per plaatskaart
voor max. 2 personen.
PROMENADE- zaterdag 8 ooptombor
CONCERTEN zaterdag 10 november 1000
zaterdag 5 januari 1991
zaterdag 16 februari 1991
zaterdag 6 april 1991
Naam
Adres
Plaats
