Van stinkende singels tot hygiënische riolen
r>, mmg
FRANKELAND: HET BRUIST ER ALTIJD
1991
VLAARDINGEN, TEL. 010-4751015
DE LOPER55
Rotterdamse
gemeentebedrijven
hebben grillige geschiedenis
5SS5 SSSSTiSfSJSa?. ^^sSBSÜMSlS^"5SïiSSS5S5S^^ n— d.
AUTOSEKVKE EIGENRAAM EB
J THE RIGHTEOUS BROTHERS
GREATEST HITS
en schitterende CD met al hun grootste I
s. Met o.a. The great pretender,
've lost that lovin' feeling, Ebb tide, I
I never walk alone en natuurlijk |l
ained M 11
HAVENZANGERS - DIANA ROSS
IK BEN VERHEFT OP JOU MARVIN GAYE
Met o.a. Helena, Huil maar niet kleine Met o.a. You are everything,
Eva, Moest dat nou, Verboden You're a special part of me,
dromen, Ik wil altijd bij jou zijn, Het Love twins, I'm falling in love with you,
allerlaatste rondje. Pledging my love.
r SOFT ROCK-
16 ROCK CLASSICS
Met o.a. Queen, Fleetwood Mac,
Eric Clapton, Marillion, Heart, Inxs,
Eagles, Van Halen, Robert Plant,
Stevie Nicks.
BUDDY HOLLY - 20 CLASSIC
LOVE SONGS OF ALEGEND/
Met o.a. Heartbeat, Peggy Sue got
married, Everyday, It's so easy,
It doesen't matter anymore,
True love ways.
FRANK SINATRA -
IN CONCERT
Met o.a. I have dreamed, My heart
stood still, Lost in the stars,
01' man river, You'll never walk
alone, Bewitched.
VAN RADIO MODERN eSUPER CD VAN RADIO MODERN SUPER CD VAN RADIO MODERN
SUPER CD VAN RADIO MODERN SUPER CD VAN
52-582
DONDERDAG 27 DECEMBER 1990
De Rotterdamse historicus Jan van den
Noort schreef onlangs de geschiedenis
van vijf bedrijven die in de negentiende
eeuw onder gemeentevleugels kwamen. In zijn
boek 'Pion of Pionier' werpt hij een blik achter
de schermen en beschrijft de geboorte van de
gemeentebedrijven voor water, gas en elektrici
teit, de Gemeentereiniging en het Havenbedrijf.
Op deze pagina schetst hij de ontstaansgeschie
denis van de Rotterdamse Drinkwaterleiding,
de ROTEB en het Havenbedrijf.
Een grillige geschiedenis, waarvan blijkt dat
vele plannen nooit werkelijkheid geworden zijn,
en dat ideeën van particulieren, zoals de be
roemde en beruchte Pincoffs, veel betekend
hebben voor de totstandkoming van de gemeen
telijke bedrijven. Ook de besluiten van de ge
meenteraad hadden invloed op de grilligheid
van de geschiedenis.
Opvallend is, dat veel van de gemeentelijke
bedrijven geschicht zijn voor een ander doel dan
ze nu dienen. De Drinkwaterleiding werd in
gebruik genomen om de stinkende singels van
Rotterdam schoon te spoelen met 'versch Maas
water', de Roteb haalde oorspronkelijk de men
senpoep op om die te verwerken tot mest voor de
boeren uit de regio. De technische en hygiëni
sche ontwikkelingen stuurde de werkzaamhe
den de kant op die wij vandaag de dag kennen.
Opvattingen over afval zijn
aan verandering onderhe
vig. Anderhalve eeuw gele
den keek men heel anders
aan tegen afval en vervui
ling. Het onderscheid tus
sen afvalwater, afval en
water was minder uitge
sproken dan vandaag de
dag. In de negentiende
eeuw had Rotterdam nog
stadsgrachten en -sloten,
en die zorgden niet alleen
voor de afvoer van regen
water, 'menage-water'
huishoudelijk afvalwater)
en menselijke uitwerpse
len. Ze waren ook de be
langrijkste bron voor het
Rotterdamse drinkwater.
Doordat de grachten opge
zadeld waren met een
groot deel van het stedelijk
afval werd de stad bij
voortduring geteisterd
door een enorme stank.
In de loop van de vorige eeuw
kwam daarin verandering en
werden drinkwater, afvalwa-
Willemsbrug (hier al mei de nieuwe Willemsbrug op de achtergrond) was een initiatief van de Rotterdamse zakenman Pincoffs. (archieffoto)
De
ter en afval van elkaar ge
scheiden. De Rotterdamse
drinkwaterleiding dankt haar
ontstaan aan dit groeiend mi
lieubewustzijn en ook de Ro
teb en de stedelijke riolering
stammen uit deze periode.
Singels
In 1854 besloot de gemeente
raad het Waterproject van
stadsarchitect Rose (1839-
1855) uit te voeren. In de
buurt van de westelijke stads
grens werden de Westersingel,
de Diergaardesingel en de
Spoorsingel gegraven en ten
oosten van de stad legde de
gemeente de Noordsingel, de
Crooswijksesingel en de Boe
zemsingel aan. Tuinarchitect
Zochers voorzag die singels
van een fraaie aanplant, maar
die mooie schijn is enigszins
bedriegelijk.
De singels waren bedoeld als
open riolen. Al het stedelijke
vuil dat in de Rotterdamse
grachten belandde - en dat
was heel wat meer dan tegen
woordig - werd via sloten
naar die singels gevoerd en
vervolgens met behulp van
twee stoomgemalen naar de
Maas gepompt. Het ene ge
maal stond aan het einde van
de Boezemsingel, die toen nog
tot het Oostplein liep. Het an
dere gemaal verzorgde de af- dat het ook als drinkwater
voer van de Wester singel en kon worden verkocht. Verge-
stond vlakbij de Westz'eedijk. ieken met het water uit de
Personeel en vrijwilligers van verzorgingstehuis Frankeland hadden voor donderdag 20 december van hun direktie het verzoek gekregen
Tot1 hun'verfa^ng'kregen zij'daarTn^aanwe^ghetó eerfgias champagne aangereikt en werden vervolgens naar buiten de
DaïrgTnglnzfglzamenliik op de foto, waarna een informeel samenzijn plaatsvond, waarbij ieder zijn kerstgratificatie in ontvangst kon
OpTeze wijze sloot Frankeland op gepaste wijze een in alle opzichten geslaagd jaar af. Overigens, ook hun nieuwe plannen voor 1991
•e'STuurs tótate'verargingstehuishulp aan huis bieden aan de 60 meest urgente ouderen die op de wachtlijst voor het verzorgingstehuis
verpleeghuiszorg gaan bieden in Frankeland in samenwerking met verpleeghuis 't Zonnehuis (ouderen die voor die zorg in aanmerking
KS^^™®~uSS^&huis wetenschappelijk onderzoek opzetten vanuit Frankeland ten behoeve
van de ouderenzorg.
Zoals het Frankeland lukt om als enige in Nederland een besneeuwd terrein te hebben, zo zal het ze ongetwijfeld ook lukken deze pro-
jekten te doen welslagen: de organisatie bruist er zoals de geschonken champagne!
Waterspaarbekkens
De afvoer van de vieze drab
ging echter niet zo voorspoe
dig als stadsarchitect Rose
zich gedacht had en veel ste
delijk afval bezonk nog voor
het het stoomgemaal bereikt
had. De stank was afzichte
lijk, vooral in de nieuw gegra
ven singels waar alle vuil van
de stad samenstroomde.
De nieuw benoemde directeur
van Gemeentewerken Schol
ten (1855-1861) wilde de
stank te lijf gaan door de rio
len voortdurend flink te spoe
len met vers Maaswater. Bij
laag water had hij echter niet
voldoende spoelwater om die
klus te klaren. Hij stelde het
gemeentebestuur daarom voor
om ten oosten van de stad wa
terspaarbekkens aan te leggen
en het water van daaruit met
behulp van buizen naar de
stad te voeren. Ook hij hoopte
Rotterdam te bevrijden van de
ziekmakende stank, maar nog
voor zijn plan de gemeente
raad bereikte, overleed hij vrij
plotseling aan typhus, een
ziekte die hijzelf door flink
spoelen van de riolen had wil
len bestrijden.
Scholtens opvolger, Van der
Tak (1861-1878) zorgde dat de
spaarbekkens er toch kwamen
en tekende de plannen voor de
imposante Rotterdamse wa
tertoren. In 1874 kon het wa
terleidingbedrijf zijn nuttige
werk beginnen.
Het bedrijf was op de eerste
plaats opgezet om de riolen
van Rotterdam te spoelen,
maar het 'versche Maaswater'
was van zo'n goede kwaliteit,
grachten was het zelfs uitste
kend te noemen. Aanvankelijk
werd het water alleen ver
kocht aan welgestelde Rotter
dammers. Pas vele jaren later
zouden ook minder vermogen
de Rotterdammers op de wa
terleiding worden aangeslo-
Waarom met minder doen, als u nü in Vlaardingen
zeker slaagt voor een Peugeot 205 occasion.
- Ruime keus uit gunstig geprijsde 3 en 5-drs. uitvoering.
- Inruil van uw huidige auto
- Tijdelijk gunstige financieringsmogeiijkheden
- Perfekte Leeuwekeur Garantie.
Wacht niet, wordt ook bezitter van zo'n 'Sterk Nummer'.
van Beethovensingel 124 - Vlaardingen - telefoon 010 - 435 79 00 EfdB
ISO-GUIDE
Teken
v/d Driftstraat 23
3131 JG Vlaardingen
Tel. 010-4354005
Wij wensen u
een voorspoedig
SALON LIJDA
HAARMODE
Tollensstraat 2
Tel. 4346882
Vlaardingen
