Zes vrolijke vrouwen brengen amusement met zang en dans
Shakespeare's Henry IV in
Rotterdamse Schouwburg
Nultien wil aan de bak komen met showprogramma
Massale Messiah
Internationaal festival moet
ontmoetingsplaats worden
HET ZUIDEN DE HAVENLOODS - DONDERDAG 10 JANUARI 1991
In de serie van drie konings
drama's van Shakespeare
die dit seizoen te zien zijn in
de Nederlandse schouwbur
gen is Henry IV de tweede.
Ton Lutz en Pierre Bokma
zijn de hoofdrolspelers in dit
toneelstuk rond de Engelse
koning, de opvolger van Ri
chard II. Henry moet voort
durend strijd leveren tegen
degenen die hem op de troon
geholpen hebben. Zijn bond
genoten hebben zich na de
troonsbestijging tegen hem
gekeerd. Een opstand tegen
Henry eindigt 'in de Burger
oorlog.
Inmiddels leidt kroonprins
Hal een losbandig leven te
midden van dieven en bor
deeleigenaren. Hij wordt
daarbij aangespoord door
ridder Falstaff, die in een
goed blaadje wil komen. Fal
staff hoopt een goed baantje
te krijgen als Hal de troon
bestijgt. Maar als het zover
komt, laat Hal Falstaff mee
dogenloos vallen.
Henry IV is geregiseerd door
Adrian Brine. Naast Ton
Lutz en Pierre Bokma zijn
ook Gees Linnebank, Roe-
lant Radier, Marieke van der
Pol, Elsje de Wijn en Nelly
Frijda te zien in deze vrije
produktie.
Henry II wordt gespeeld in
de Rotterdamse Schouwburg
op vrijdag 11 en zaterdag 12
januari.
Mulisch, moet je ze niet op een
bedreigende manier onder
druk zetten. Dat gesjoemel
met uitreksels zorgt voor on
fris onderwijs. Je zet de deur
naar volwassenliteratuur eer
der open door bijvoorbeeld
voor te lezen'.
De organisatie van het festival
moest een selectie uit het
enorme oeuvre van Annie
M.G. Schmidt maken. Omdat
Story International een pro-
zafestival is, koos men voor
drie sprookjes uit de bundel
'Heksen en zo' en wat verha
lende gedichten uit 'Tot hier
toe'. De presentatie van het
vertaalproject is vrijdag 18 ja
nuari in het Bibliotheekthea
ter, in aanwezigheid van de
schrijfster zelf. Ook compo
nist Harry Bannink, die veel
van haar teksten op muziek
heeft gezet, en vertolkster
Hetty Blok zijn dan van de
partij.
Naast de Annie M.G.
Schmidt-avond zijn er tijdens
Story International ook spe
ciale programma's voor scho
lieren en internationale
schrijversavonden. Uit Neder
land komen onder andere Ju
les Deelder, Remco Campert,
Adriaan van Dis, Marion
Bloem en Bob den Uyl. Onder
de buitenlandse auteurs die
werden uitgenodigd zijn An
thony Hcrowitz (Engeland),
Aziz Nesin (Turkije), Marian
ne Wiggins (VS) en Eduard
Uspenski (Sovjet-Unie). De
programma's worden gepre
senteerd door Pier Tania,
Leen Vermeieren en Joke van
Leeuwen.
Jelle Gunneweg
Voor meer informatie en een
nauwkeurig programma kan
men bellen met de Stichting
Story International, telefoon
010-4134330 of 4142911. Tele
fonisch reserveren kan van
maandag tot en met vrijdag
van 9.00 tot 12.30 uur op num
mer 010-4338258.
Muzikantencentrum Via
Ritmo aan de Boompjes in
Rotterdam houdt dinsdag 19
februari een cursus publiciteit
voor popgroepen. Fer Abra
hams van de Grote Prijs legt in
drieëneenhalf uur uithoe je als
popgroep publiciteit kan ma
ken en krijgen. Allerlei prakti
sche zaken komen aan bod. De
kosten zijn 30 gulden per per
soon. Inschrijven kan tot 22
januari, het telefoonnummer is
010-4145288.
De Doelen presenteert e
lezingen op de maandag
avond over de serie New Vin
tage: de hedendaagse-muziek-
serie. De lezingen worden ge
geven door Kees Arntzen en
vinden plaats in de SKVR-mu-
ziekschool aan de Oostzeedijk
90 in Rotterdam, op 14 janua
ri, 11 februari, 11 maart, 15
april en 3 juni van 19.30 tot
21.30 uur. Abonnementhou
ders van Doelenseries kunnen
ies gratis bijwonen. Aan
melden moet wel: via telefoon
010-4123744.
UB40 komt maandag 1 april
>r een optreden naar Ahoy'
Rotterdam. Deze grootste
reggae-band ter wereld ver
kocht van de afgelopen twee
albums meer dan een kwart
miljoen exemplaren, alleen al
in Nederland. De kaartver
koop start zaterdag 19 januari
bij de bekende voorverkoopa
dressen.
In de Rotterdamse Schouw
burg speelt Paco Pena met zijn
groot Flamenco Gezelschap:
dansers, zangers en gitaristen
een programma vol 'duende'.
Topartiesten als dansers Raül
treden op in de wervelende
show, op donderdag 17 januari
om 20.15 uur.
Nijntje gaat logeren is een
opera voor kleuters. De beken
de figuren van Dick Bruna ko
men tot leven op zondag 13 en
20 januari in de Rotterdamse
Schouwburg. Logeren is
leuke, maar spannende ge
beurtenis in een kinderleven.
Als Nijntje gaat logeren bij
tante Bet je Big wordt het haar
soms een beetje te veel. De mu
ziek werd gecomponeerd door
Ad Wammes. De aanvang
15.00 uur.
Het Nederlands Studenten
Orkest is weer op toernee. Op
vrijdag 18 januari treedt het
orkest op in De Doelen. De
opbrengst van de toernee
bestemd voor gehandicapte
studenten. Dirigent Lucas Vis
leidt het NSO in werken
Joep Franssens (speciaal i
deze gelegenheid gecompo
neerd), Tsjaikowski en Mahler.
Solist in het celloconcert is
Floris Mijnders. Kaarten kos
ten 17,50 en 10,-. Het cr
eert begint om 20.15 uur.
In het kader van het VOX-
festival vinden er in het Rot
terdams Conservatorium
bij de SKVR aan de Caland-
straat in Rotterdam verschil
lende workshops plaats. Er
zijn cursussen Boventoonzin
gen onder leiding van Rollin
Rachele, Middeleeuse muziek
onder leiding van Lida Dek
kers, smartlappen onder lei
ding van Marijke Boon, grego
riaans onder leiding van Frans
Moonen en Solfège van de mu
ziek van de 18e eeuw onder
leiding van Karst de Jong, In
diase muziek onder leiding
van Uday Bhawalkar en B
kan-zang onder leiding
Jodi Gilbert. Inlichtingen bij
de Rotterdamse Kunststich
ting, telefoon 010-4141666.
Shisaku Dormu Dance
Theatre treden dinsdag 15 en
woensdag 16 januari op met de
voorstelling Matrix in Lanta
ren Venster aan de Gouverne-
straat in Rotterdam. De vo
stelling begint om 20.30 u
Matrix is gebaseerd op het Ja
panse verhaal over een burger
lijke familie rond het sterfbed
van de grootmoeder.
Theatergroep Nultien: hard werken, doorbijten en geluk hebben, (foto Robert Vos)
Een hele Laurenskerk vol die
de Messiah van Hapdel zingt
en speelt: dat gebeurt op za
terdag 23 februari.
Een Engelse traditie die in
Rotterdam wordt overgeno
men: de hele dag repeteren en
aan het einde van de dag de
uitvoering. De Messiah-sing-
along-manifestatie vindt
plaats in het kader van het
Vox-festival, dat plaatsvindt
van 18 tot en met 24 februari,
en waar de meest uiteenlopen
de aspecten van muziek ma
ken met de stem aan de orde
komen.
De massale Messiah-uitvoe-
ring wordt gerepeteerd vanaf
10.00 uur in de Laurenskerk,
die voor de gelegenheid is op
gedeeld in vakken voor sopra
nen, alten, tenoren en bassen.
Ook het orkest moet gigan
tisch worden. De instrumen
talisten repeteren aanvanke
lijk in een aparte zaal. Na de
eerste voorbereidingen komen
orkest en koor bij elkaar en
wordt er gezamelijk verder
gemusiceerd. De Handel-dag
duurt tot 17.00 uur.
Iedereen die kan zingen of een
van de orkestinstrumenten
(viool, altviool, cello, contra
bas, hobo, fagot of trompet)
bespeelt, kan zich opgeven
voor dit bijzondere evene
ment. Meedoen kost een tien
tje.
Inlichtingen bij de Rotter
damse Kunststichting, tele
foon 010-4141666.
De vrouwen van Nultien heb
ben er heel wat voor over om
die bekendheid te krijgen: tot
nu toe hebben ze het hele pro
gramma, inclusief decors, ge
luidsband, licht en kostuums
uit eigen zak betaald.
„Gelukkig hebben we de be
schikking over repetitieruim
te in mijn balletschool. Dat
scheelt heel veel. We willen
laten zien dat zo'n produktie
echt goed kan zijn. Je moet
doorbijten, hard werken, de
juiste mensen kennen en geluk
hebben", zegt Mirjam. „Ge
lukkig geven de kleinere thea
ters je een kans. En we treden
veel op bij bedrijven en instel
lingen. Dan kom je in de meest
uiteenlopende zaaltjes, soms
kom je voor heel vreemde din
gen te staan."
Nultien speelde ooit op een
podium van maar anderhalve
meter diep. Maar ook dat
werd opgelost. Mirjam: „Ach
ter ons was het zwembad,
voor ons zat het publiek. Dan
moet je schipperen, het pro
gramma aanpassen. Maar het
gaat, ook al moet je je een
beetje behelpen. Je wèet ook
nooit wat voor publiek je
krijgt bij dat soort gelegenhe
den. We stonden wel eens voor
een gezelschap van voorname
lijk 70-plussers in Zeist. Geen
enkel probleem: ze zaten te
swingen op hun stoelen."
Schoenen
Het programma is gemaakt
voor de vlakke vloer: een po
dium zonder coulissen. De zes
vrouwen zijn van het begin tot
het einde op het podium te
vinden, zonder onderbreking.
Elk nummer heeft een eigen
kostuum, variërend van
avondjurken tot herenpakken
en alles wat er tussen in zit.
Het verkleden gebeurt op het
podium, achter een groot ka
merscherm. In een blauw
schijnsel kan het publiek de
verkleedpartijen in silhouet
volgen.
„De langste verkleedpartij
duurt dertig seconden. Het
komt wel eens voor dat we
eikaars schoenen aantrekken.
Dat leidt wel tot hilariteit,
maar voor de rest gaat het al
tijd gesmeerd."
Nultien brengt entertainment,
„geen cabaret," zegt Mirjam.
De vrouwen, variërend in
leeftijd van 18 tot 32 jaar, ko
men allemaal uit Rotterdam,
vandaar de naam van de
groep. „In het tweede deel van
het programma, waar we nog
aan werken, moeten ook een
of twee Rotterdamse nummers
komen", vindt ze.
Maria Neele
De voorstellingen van Nultien
zijn vrijdag 11 tot en met zon
dag 12 januari in Theater 't
Kapelletje in de Van der
Sluijsstraat 176 (bij de Schie-
kade). Vrijdag en zaterdag be
gint de voorstelling om 20.30
uur, zondag om 14.30 uur. re
serveren kan telefonisch, via
467 70 14.
m nnie M.G.
/l Schmidt is een
iAvan de werkelij
ke vernieuwers op het
gebied van de kinder- en
jeugdliteratuur. Haar
werk kan het eerste Sto
ry International Festival
prestige geven", zegt
dichter Ed Leeflang. De
Nederlandse schrijfster
Annie M.G. Schmidt
staat centraal tijdens het
eerste Story Internatio
nal Festival, dat van 15
tot en met 20 januari in
het Bibliotheektheater
wordt gehouden. Een
aantal van haar verha
len en gedichten wordt
in heel veel talen ver
taald. Ed Leeflang leidt
samen met zijn collega
Willem van Toorn het
vertaalproject.
Story International moet de
tegenhanger worden van het
beroemde festival Poetry In
ternational, dat jaarlijks in
juni in Rotterdam plaatsvindt.
Story International wil, net
als het poëzie-festival dat al
is, een ontmoetingsplaats
worden voor schrijvers en le
zers uit de hele wereld. Net als
bij Poetry is een vertaalpro
ject een belangrijk onderdeel
van het festival.
Het vertaalproject van Story
International heeft een verge
lijkbare opzet als dat van het
dichtersfestival. Van te voren
zijn alle auteurs uitgenodigd
De een is lang, de
ander juist heel
klein, de volgen
de is dik en er is ook een
heel dunne bij, eigenlijk
zijn er maar twee van de
zes met een perfect fi
guur. Maar dat is 'Nobo
dy's business', vinden de
vrouwen van theater
groep Nultien. Ook al
zijn ze geen traditioneel
rijtje danseressen met
allemaal hetzelfde fi
guur, ze dansen, zingen,
maken grappen en bren
gen een show vol vaart
en swing. Met gebruik
making van de verschil
len tussen de diverse da
mes, uiteraard. Want de
meeste grappen maken
ze ten koste van zichzelf.
De vrouwen van Theatergroep
Nultien werken al ongeveer
anderhalf jaar samen, maar
pas in het najaar van het vorig
jaar presenteerden ze zichzelf
met 'Ain't nobody's business
if...', een vrolijk programma
van een uur in twee Rotter
damse theaters, het Bibliot
heektheater en het Kapelletje.
Mirjam Kroonenburg van
Nultien is de motor achter de
groep. „Het was een enorm
succes", vertelt zij. „De zalen
waren afgeladen. Dat is een
prachtig gezicht vanaf het po
dium, als je zelfs mensen op de
trappen ziet zitten." Vandaar
dat deze week nog drie voor
stellingen volgen, in Theater 't
Kapelletje. Wegens succes ge
prolongeerd dus.
Nultien brengt een gevarieerd
programma, waarin dans en
muziek de hoofdmoot vormen.
Mirjam: „We brengen van al
les, van gospel tot rock, folk,
een tango en jazzy nummers.
Maar alles net iets anders dan
je zou verwachten. Als we een
nummer met klassiek ballet
doen, steken we daar de draak
mee. We dragen de tutu's op
een beetje belachelijke ma
nier. Dat ballet nemen we ste
vig op de hak."
Uit de hand
Mirjam Kroonenburg heeft
een eigen dansstudio. Ze heeft
de Kleinkunstacademie door
lopen en geeft sindsdien bal
letlessen aan jong en oud. Ook
maakt ze choreografieën voor
musicals en televisieprogram
ma's. Ze was assistente van
Ted de Braak in diens NCRV-
show en werkte bij Frank
Masmeijer. Voor de laatste
show van Joke Bruijs maakte
ze de choreografie.
Voor de anderen van theater
groep Nultien is de show een
soort uit de hand gelopen hob
by. „Bijna professioneel",
noemt Mirjam de groep. „We
zijn begonnen als dans-de-
monstratiegroep, en dit is er
uit gegroeid. Iedereen heeft
danstraining, drie maal per
week, en we hebben allemaal
zangles. Verplicht." De bege
leiding van de groep laten ze
over aan Louis Kockelman
van het Groot Niet Te Vermij
den Dans- en Showorkest.
Eigen zak
„Louis en Bert Nicodem, de
pianist, houden ons in de ga
ten. Die zeggen wat goed is en
wat we moeten weggooien. De
kritiek is vaak stevig, maar je
moet niet te beroerd zijn om
op je bek te gaan. Het is fan
tastisch om door goede men
sen geholpen te worden. Om
als beginnende groep aan de
bak te komen is niet gemakke
lijk. De theaterbureau's boe
ken liever optredens voor een
bekende naam, en bekend
word je alleen door optredens.
Dat is een vicieuze cirkel."
de teksten van Annie M.G.
Schmidt te vertalen. Vele
schrijvers in zeer uiteenlopen
de talen hebben hun mede
werking toegezegd. Dat leidt
tot vertalingen in onder ande
re Russisch, Turks, Hongaars,
Indiaans, maar ook opnieuw
in het Frans, Duits en Engels.
Er bestaan van het werk van
Annie M.G. Schmidt al vele
vertalingen, tot in het Japans
toe, maar haar gedichten en
verzen zijn weinig vertaald.
Story International wil jaar
lijks veel aandacht besteden
aan kinder- en jeugdlitera
tuur. De organisatoren zien
het vertaalproject als een eer
ste stap in die richting.
Kunst
Projectbegeleider Ed Leeflang
was leraar Nederlands en
schreef al vroeg poëzie, maar
pas in 1979 debuteerde hij met
de dichtbundel 'De hazen en
andere gedichten'. Daarnaast
heeft hij enkele kinderboeken
van de Amerikaan Arnold Lo-
bel vertaald. De schrijver over
vertalen: „Over het algemeen
laat proza zich gemakkelijker
vertalen dan poëzie, behalve
bij auteurs met een hele speci
fieke stijl of ritme. Bij poëzie
moeten de gedichten ook in de
vertaalde versie rijmen. Zoiets
luistert verschrikkelijk nauw.
De inhoud van het rijm moet
zoveel mogelijk in stand blij
ven."
„Bij Schmidt heb je de handen
vol als je de vorm van haar
teksten wilt aanhouden. Voor
al haar rijmende poëzie zal
flinke problemen opleveren.
Bovendien is haar werk zo ty
pisch Hollands. Het is nog een
Ed Leeflang, een van de begeleiders van het vertaalproject van het werk van Annie M.G. Schmidt:
werk is zo typisch Hollands." (foto Robert Vos)
in volwassenliteratuur minder tuur. Daarom is het goed dat boeken laat lezen. Maar als zij
simpel uit dan in jeugdlitera- je jongeren niet alleen kinder- nog niet toe zijn aan Reve of
hele kunst om haar werk te
vertalen."
Ed Leeflang is een kenner van
het werk van Annie M.G.
Schmidt. In de tijd dat hij le
raar Nederlands was, liet hij
zijn leerlingen veel met het
werk van de kinderboeken
schrijfster werken. Leeflang,
persoonlijke vriend van
Schmidt, heeft ook de bundel
'De uilebril' samengesteld,
waarin een bloemlezing van
haar gedichten is afgedrukt in
grote letters.
Leeflang over de invloed van
haar werk: „Schmidt heeft ge
zorgd voor een verandering in
de Nederlandse kinder- en
jeugdliteratuur. Die is bij ons
verder ontwikkeld dan in heel
veel andere landen. Onze
jeugdliteratuur is spannender
en minder autoritair. In haar
werk komen veel rotzakken
voor, maar ze worden nooit
voor hun gedrag gestraft.
Schmidt gelooft in de bescha
vende werking van literatuur.
Haar werk heeft een humani
serende invloed zonder mora
liserend te zijn."
Kinderboekenweek
Ed Leeflang vindt de jeugdli
teratuur niet het onderge
schoven kindje van de Neder
landse literatuur. „Er wordt
hier heel veel aandacht be
steed aan de kinder- en jeugd
literatuur. Denk maar eens
aan de kinderboekenweek en
al die bekroningen. De kin
derboekenschrijvers worden
ook veel gevraagd voor lezin
gen. Him boeken zijn van hele
goede kwaliteit en worden
goed verkocht."
Over jeugdliteratuur in het
onderwijs: 'De wereld ziet er
