X7"
'Ik krijg meer aandacht dan ik verdien'
Mark Kingsfords kantoorangst
levert komische voorstelling op
Mini en Maxi 'Sprakeloos'
maar muzikaal en clownesk
KUNST CULTUUR AMUSEMENT
Festivalprogramma
Spelletjes spelen in
De Gang van Zaken
Werk van René Hazekamp
in Film Festival Rotterdam
HET ZUIDEN DE HAVENLOODS - DONDERDAG 17 JANUARI 1991
3-550
Mini en Maxi: een begrip in
de Nederlandse theaterwe
reld en ook ver buiten de
grenzen, spelen hun pro
gramma Sprakeloos op dins
dag 22 en woensdag 23 janu
ari in Theater Zuidplein.
Zoals de titel al doet ver
moeden, wordt er niet ge
sproken in dit muzikaal-ko-
mische programma. Mini en
Maxi, de kleine en de lange,
wekken alleen al door het
contrast de lachlust op: een
verschijnsel dat zich in vele
culturen en in alle tijden
voordoet.
Peter de Jong en Karei de
Rooy doen het al jaren zon
der tekst. Beide mannen
moeten het hebben van hun
uitstraling en hun postuur:
daar wordt mee gewerkt. En
met hun muzikaal talent.
Mini en Maxi bespelen een
scala van muziekinstrumen
ten, die ze zo goed beheer
sen, dat er voortdurend
grappen mee uitgehaald
worden. Samen of tegen el
kaar in: het is absurd, lach
wekkend, maar altijd lo
gisch.
Humor, vaart en afwisseling
en zelfs een vleugje horror
zijn de ingrediënten van Pe
ter de Jong en Karei de
Rooy. Ze worden in Sprake
loos bijgestaan door Marjo
lein Harms, danseres en mu-
zikante.
ÜH
In de manifestatie Erotisch
Verlangen (exposities van fo
to's in de galeries Brutto Gus
to, Zeger Reijers' Snoei Foto-
mania en Perspektief) vinden
zaterdag 19 en zondag 20 ja
nuari een forumdiscussie over
Censuur en Beeldende kunst
en een lezing over AIDS in de
fotografie plaats. Beide avon
den beginnen om 20.30 uur. De
toegangsprijs is 5,-.
In Parkzicht aan de Kievits
laan in Rotterdam is op zon
dag 10 februari een optreden
van de Belgische formatie
Clouseau. Er zijn nog kaarten
voor dit concert, dat om 21.30
uur begint, de kaarten zijn
verkrijgbaar bij de bekende
voorverkoopadressen. Ze kos
ten 25 gulden.
theater
Mata Hari is een nieuwe Ne
derlandse Musical, geschreven
door de Fries Rients Gratama,
met muziek van Peter Sijben-
ga 'en Addy Scheele. Janke
Dekker speelt de Friese Mata
Hari, de geboren Greetje Zelle,
die later in Leiden terecht
komt, en vervolgens trouwt en
in Amsterdam gaat wonen. In
Nederlands Indie loopt haar
huwelijk op de klippen. Ze
vertrekt weer naar Europa en
krijgt werk in Parijs als exoti
sche danseres, waarbij ze df
naam Maria Hari 'Oog van de
Dag' aanneemt. Het succes
volgt. Haar leven eindigt triest
voor een vuurpeloton na een
proces wegens spionage. Mata
Hari is te zien in de Neder
landse versie (er is ook een
Friese variant), op zaterdag 26
januari in Theater Zuidplein.
Peter Faber is de hoofdrol
speler in Het Koekoeksnest,
het toneelstuk dat ooit succes
vol werd verfilmd met Jack
Nicholson in de hoofdrol. Fa
ber werd in de pers uitbundig
geprezen voor zijn creatie van
Max, de dwarse patiënt van de
autoritair bestuurde inrich
ting. Het stuk is een aanklacht
tegen machtsmisbruik, on
menselijkheid en bureaucra
tie. De bewerking en de regie
zijn van Margrith Vrenegoor.
De voorstellingen op 18 en 19
januari in de Rotterdamse
Schouwburg zijn uitverkocht.
Wegens de enorme belangstel
ling voor dit stuk is er een
extra voorstelling ingelast op
maandag 18 maart.
René A. Hazekamp.
Rotterdammer.
Prototype van een
onafhankelijke filmer.
Eindexamen 1986 aan
de filmschool in Brussel.
Regisseerde zes korte
films, voornamelijk
dans. Werkte aan vele
andere films mee door
camera, montage en
mixage te doen. Premiè
re met '5e episode' op
Film Festival Rotter
dam. Ziet korte (dans
films als oefening voor
grotere werk. Doet het
eigenlijk allemaal voor
zijn moeder.
„Ik zag ooit eens een film
waarvan ik dacht: dat kan ik
ook. Maar dat viel tegen. Ik
ben toen maar de filmschool
gaan doen. Beweging spreekt
mij aan; daarin onderscheidt
film zich van de fotografie.
Mijn voorkeur voor beweging
uit zich ook in de keuze voor
het maken van dansfilms. In
dansfilms kan ik zoveel moge
lijk uitdrukken zonder woor
den te gebruiken", vertelt Ha
zekamp.
Toch is zijn nieuwste: '5e epi
sode', waarschijnlijk de laat
ste dansfilm. „Ik zie de dans
films als voorbereiding op het
grotere werk: een serieuze
film die ergens over gaat en
waarin geacteerd wordt. Tot
nu toe heb ik geëxperimen
teerd met filmtechnieken en
het werken met een crew.
Maar op dit moment heb ik
alles wat ik op dat gebied wil
de uitproberen wel zo'n beetje
gedaan. Daar valt dus weinig
eer meer aan te behalen."
Hazekamp loopt met plannen
rond om een reeks klassiekers
uit de wereldliteratuur te ver
filmen, waarvan de afleverin
gen elk maximaal tien minu
ten zullen duren. Naast Mis
daad en Straf gaat het om on
der meer Oorlog en Vrede, Va
ders en Zonen, Sodom en
Gomorra en Rood en Zwart.
Het worden studiofilmpjes die
gelijktijdig en in verschillende
stadia worden geproduceerd.
Moeder
Hazekamp maakt alleen films
waarin hij gelooft. Hij werkt heid, met weinig geld en zon-
in volstrekte onafhankelijk- der compromissen. Het proto-
Dit jaar vindt het twintigste
Film Festival Rotterdam
plaats, waarvan festivaldi
recteur Marco Muller voor
de tweede maal het pro
gramma heeft samengesteld.
Hij heeft gekozen voor twee
grote retrospectieven: Nico
las Ray In/and America, en
Kings of the B's: Suzuki, Ka-
washima en Mori. Zowel bij
de Amerikaanse als de Ja
panse films gaat het om gen
refilms die in opdracht van
studioproducenten zijn ge
maakt. Samoeraifilms bij de
Japanners, Westerns bij de
Amerikanen en bij beiden
gangsterfilms en melodra-
Opvallend in het festivalpro
gramma is het grote aantal
Russische films. Dit is het
gevolg van de grote en intri
gerende produktiviteit die
plaats vindt in de Lenfilm-
studio's in Leningrad. Met
name Aleksej German en
Aleksandr Sokoerov zijn be
langrijke sleutelfiguren in
In het festivalprogramma
zijn vrij veel korte films en
video's opgenomen: het Ne
derlandse filmaandeel is
vooral hierin vertegenwoor
digd. Muller zet ook de tra
ditie voort van films uit
nieuwe gebieden als Egypte,
Tunesië, Iran, India, Nieuw-
Guinea (met de eerste speel
film uit dit land), China en
Japan.
Apart onderdeel van het fes
tival is de -achtste- Cine-
mart van 28 februari tot en
met 1 februari in de Krite-
rion bioscoop in het Groot-
handelsgebouw. De kunst
film-markt is een ontmoe
tingsplaats voor mensen die
betrokken zijn bij het kopen
van wat algemeen als 'kunst
films' bestempeld wordt.
Daarnaast wordt in vijf
wijkgebouwen (Focus,
Klooster, Larenkamp, Pier
80 en De Scheg) teruggeblikt
middels het Reprise Filmfes
tival. Op 18,19 en 20 januari
worden gratis de populairste
films van het negentiende
Filmfestival gedraaid, te we
ten 'Dekaloog deel 1 en 4',
'Het Masker', 'In krakende
welstand', 'Herinneringen
aan het gele huis', 'A city of
sadness' en 'Sweetie'.
type van een onafhankelijke
filmer? „Een onafhankelijke
filmer is iemand die zijn eigen
zin doordrijft en daar won
derwel in slaagt. In die zin ben
ik dat dus, ja. Maar echt onaf
hankelijk ben je natuurlijk
nooit. Er zijn altijd anderen
waar je rekening mee moet
houden. Uiteindelijk doe je
het toch allemaal voor je moe
der. Als zij het niet goed vindt,
doe ik het verkeerd." (lacht)
Favoriet
Het Film Festival Rotterdam
toont zes films van Haze
kamp: Grondslag (met Ari H.
versluis), Skroeba en Can (met
danseres Angelika Oei), Cargo
(naar de gelijknamige dansso
lo van Piet Rogie) en Mes-
serschmidt (over het werk van
de achttiende- eeuwse Oos
tenrijkse beeldhouwer T.X.
Messerschmidt). Zijn nieuw
ste film '5e episode' wordt
voor het eerst voor publiek
vertoond.
De première-film speelt zich
af in een te kleine ruimte met
een danser en iemand die hem
gadeslaat. De danser doet zijn
uiterste best om de aandacht
van de ander te vangen. Deze
reageert niet en laat alleen
maar zien dat 'ie er van baalt.
,,'5e episode'is mijn favoriete
film. Ik wil tenslotte toch
steeds een stapje verder. Maar
misschien is Skroeba wel de
beste: dat was mijn eerste
film. Ik heb hem ook het laatst
gezien. Haha."
Hazekamp laat zich in zijn
films niet leiden door de volg
orde van de dansvoorstelling.
„Een danser gebruikt een an
dere taal dan een filmer om
toch hetzelfde verhaal te ver
tellen. Ik verander de volgor-
Traditie en vernieuwing in
de Latijns-Amerikaanse i
ziek en dans is de titel van
klein festival in Theater De
Evenaar, het theater in het
museum voor Volkenkunde.
Van vrijdag 18 tot en met zon
dag 20 januari staat Latijns-
Amerika centraal in het thea
ter. Bijna vijfhonderd jaar ge
leden zette Columbus voet aan
wal op het Amerikaanse conti
nent. De confrontatie van cul
turen had een nieuwe soort
muziek en dans tot gevolg: de
'creoolse' varianten. Vrijdag
18 januari is er een optreden
van Kollasuyu-Nan uit Bolivia
(aanvang 20.15 uur), zaterdag
19 treedt Quetzalcoatl uit
Mexico op in een gemengd
programma, samen met Lin
coln Almada Gabriel Agui-
leraa uit Paraguay en Chili
(begint ook om 20.15 uur).
Zondagmiddag vanaf 14.00
uur is er een optreden van
Huelén uit Chili. De kaarten
kosten per concert 10,-. Op
de foto: Huélen.
Dansgroep Opus One danst
The surprising Story of Swin
ging Shoes op donderdag 24
januari in Theater Zuidplein-
.Het is een sprookjesachtige
familietentoonstelling. Het
dansverhaal is gebaseerd op
het sprookje van Grimm, de
stukgedanste schoentjes, en
heeft een eigen vorm gekregen
in het jazzdanstheater. De
choreografie is in handen
Rob Brown. De regie is vai
Amerikaan Billy Wilson, die
ook verantwoordelijk was
voor de choreografie van Bub
bling Brown Sugar en A Night
at the Cotton Club.
de om de voorstelling zo goed
mogelijk in de film te krijgen.
Ik optimaliseer het verhaal
van de dans op die manier.
Dat is misschien heel zelf
zuchtig, maar ik ben de filmer
en niet iemand die klakkeloos
opneemt wat de danser uit
voert."
Autoriteit
Zijn films zijn tot nu toe door
het Nederlandse publiek en de
pers nauwelijks bezocht. „Bij
de première van Cargo zaten
er twee niet-bekenden in de
zaal. In het buitenland komen
meer mensen naar mijn films
kijken." Hij verbaast zich
over de plotselinge belang
stelling voor zijn werk. „Om
dat Marco Müller per ongeluk
een paar van mijn filmpjes
wel aardig vindt, word ik in
eens als een autoriteit behan
deld. Ik krijg nu van het Film
Festival Rotterdam veel meer
aandacht dan ik verdien: ik ga
zelfs workshops geven."
„Het lijkt wel alsof de dingen
tegenwoordig niet gewoon
kunnen groeien. Voor je het
weet loop je alleen nog maar
autoriteit te spelen. Natuur
lijk vind ik het leuk als veel
mensen naar mijn films ko
men kijken. Ik weet dan of ik
de films begrijpelijk maak.
Maar ondertussen zijn het nog
steeds een soort oefeningetjes
voor een langere film. Erken
ning betekent vaak dat wat je
gedaan hebt weer moet herha
len. Daar heb ik geen zin in."
Jelle Gunneweg
Het twintigste Film Festival
Rotterdam vindt plaats van 24
januari tot en met 3 februari
op diverse lokaties in het cen
trum van Rotterdam. Meer in
formatie over het Filmfestival
is telefonisch verkrijgbaar via
nummer 010-411 80 80 of in
de bioscoopagenda van de
avondbladen (donderdag) en
de ochtendbladen (vrijdag).
De prijs van een passepartout
is 250,- (met korting van
CJP/Rotterdampas en Pas65
200,-). Een dagkaart kost
veertig gulden (met korting
35,-) en een los kaartje
twaalf piek.
Wat doe je als the
atermaker met
je obsessies?
Eenvoudig: je maakt er
een voorstelling van. De
grote angst van acteur
Mark Kingsford is dat
hij ooit zijn brood zou
moeten verdienen door
op een kantoor te wer
ken. „Als ik kijk naar die
enorme gebouwen die de
laatste jaren overal zijn
gebouwd, kan ik me niet
voorstellen dat ik daar
ooit zou kunnen functio
neren. Het lijkt me een
moeilijke opgave er om
acht of negen uur rond te
lopen. Ik vraag me altijd
af: wat doen ze daar ei
genlijk, wat zijn hun ta
ken?" Vandaar zijn
nieuwe voorstelling 'De
Gang van Zaken', die
zich afspeelt op de gang
van een kantoor: daar
waar het meeste ge
beurt.
Mark Kingsford is een gebo
ren Engelsman, die al zo'n
zestien jaar in Nederland
woont. Hij maakt 'comedy',
een theatervorm die je in Ne
derland niet zoveel tegen
komt, met visuele grappen en
weinig tekst. „Het lijkt niet op
cabaret en ook niet op André
van Duin, het is geen revue
met dansende meisjes. Het
meest heeft het nog weg van
de oude Italiaanse Commedia
dell'Arte. De beweging is het
belangrijkste", legt hij uit.
De Gang van Zaken is de
tweede voorstelling van Mark
Kingsford die zich op een
kantoor afspeelt. Het vorige
programma ging over een man
die de hele dag eigenlijk niets
te doen heeft, en was een solo
voorstelling.
In De Gang van Zaken komèn
vijf spelers, drie mannen en
twee vrouwen, elkaar voort
durend tegen op de gang van
een groot bedrijf. Er komen
acht deuren uit op de gang:
vijf kantoren, twee liften, het
toilet en het trappenhuis. De
Wereldmuziek uit
Latijns-Amerika
Conjunto del Puerto onder lei
ding van Jan Laurens Hartung
speelt zondag 27 januari
vanaf 14.00 uur in Theater De
Evenbaar in het Museum voor
Volkenkunde aan de Willems
kade in Rotterdam.
Het concert komt tot stand in
samenwerking met het Rot
terdams Conservatorium, en
heeft een educatief karakter.
Docenten en studenten spelen
en geven uitleg over de mu
ziek die ze uitvoeren.
Verschillende muziekgenres
uit Zuid-Amerika komen aan
de orde.
gang is de verkeersader van
het bedrijf: passageplaats,
wachtkamer, ontmoetings
punt, de plaats waar conflic
ten uitgevochten worden en
intriges in elkaar gezet. In de
gang vallen de uiteindelijke
beslissingen.
Beleefder
„Voordat ik begon te schrij
ven heb ik veel uren doorge
bracht in de gangen van grote
kantoren. Via vrienden en
kennissen kwam ik daar bin
nen. Je moet daar natuurlijk
toestemming voor krijgen, an
ders kom je niet langs de be
veiliging. Ze vonden het daar
op die kantoren wel merk
waardig dat ik in de gangen
wilde kijken, ja."
In de verschillende bedrijven
werd Mark Kingsford het ma
teriaal als het ware in de
schoot geworpen. „Het is wel
een heel verschil of je in het
stadhuis bent, of bij een recla
mebureau. De ambtenaren
gaan veel beleefder met elkaar
om, mensen op een reclame
bureau raken elkaar meer
aan, er is meer actie. Maar
overal is het duidelijk wie de
directeur is, wie de onderdi
recteur en wie daar weer on
der zit, zonder dat je dat weet.
Je ziet mensen oefenen op de
gang voor een belangrijke ver
gadering, heen en weer lopen,
zenuwachtig doen. Goede za-
kenlieden zijn goede acteurs.
Iedereen speelt een spelletje.
De plaats van handeling riep
nogal problemen op voor de
cor-ontwerpster Fleur den
Uyl. Ze suggereerde diepte
door verschillende panelen
schuin achter elkaar te plaat
sen, waardoor de gang voor
het oog een bocht maakt. De
geraffineerde belichting van
Jantje Geldoff doet de rest.
Ontslagen
De directeur, de adjunct-di
rectrice, de personeelschef,
secretaresse en het manusje
van-alles gebruiken de gang
van hun bedrijf zoals Mark
Kingsford het vele kantoor
mensen heeft zien doen: om
stoom af te blazen, te wach
ten, moed te verzamelen, een
eindje te wandelen of hele
maal niets te doen. De gang
als coulissen. Ze wanen zich
onbespied en hebben het
strijdperk eventjes verlaten.
De spanning stijgt als op een
gegeven ogenblik duidelijk
wordt dat er iets te gebeuren
staat: er zullen ontslagen val
len. Wie? Iedereen denkt:
'Niet ik', maar uiteindelijk
valt toch een slachtoffer.
Mark Kingsford zag bij de tot
standkoming van De Gang
van Zaken een wens in vervul
ling gaan: Jos Houben van het
Théêtre de Complicité deed de
regie van de voorstelling. Het
Théètre de Complicité is een
groep uit Londen die zijn oor
sprong heeft in de studio van
de mime-studio van Jacques
Lecoq in Parijs, een groep die
een grote reputatie heeft van
wege een heel eigen komische
stijl.
De Belg Jos Houben is een van
de oprichters van het Théatre.
Mark: „Ik heb altijd al graag
willen werken met iemand
van die groep. We hebben veel
te kort met hem kunnen wer
ken, maar dat idee heb je al
tijd met iemand van wie je
veel kunt lerén. De zes weken
zijn omgevlogen."
Mensen die in een kantoor
werken, zullen veel herkennen
in De Gang van Zaken, denkt
Kingsford. Toch is het geen
moralistische voorstelling.
„De bedoeling is dat de men
sen erom lachen. Het is vooral
komisch. Er zit natuurlijk wel
een klein beetje een bood
schap in: je ziet hoe absurd
het is dat in een grote organi
satie eigenlijk niemand meer
verantwoordelijk gesteld kan
worden voor een beslissing.
Iedereen zit aan zijn bureau,
niemand weet wat de ander
doet.
Maria Neele
De Gang van Zaken is te zien
in de Rotterdamse Schouw
burg op woensdag 23 en don
derdag 24 januari. Op het to
neel van de grote zaal zijn tri
bunes geplaatst vanwaar de
Gang bekeken kan worden.
Kaarten kosten 18 en 14 gul
den (met kortingpassen).
