^Nederlander denkt nog dat kunst
uit Sovjet-Unie amateuristisch is'
Het Filmhuis kiest
bewust voor kwaliteit
Dure kunstwerken zit
Rotterdammer hoog
DE HAVENLOODS
Schiedamse werpt zich op als ambassadrice Letland Art Promotion
Verzamelingen centraal op expositie
Concert in Stedelijk
DONDERDAG 17 JANUARI 1991
3-580
Kolossale tanks
naar de Botlek
VLAARDINGEN Oudere
mensen halen nog weieens
herinneringen op aan de tijd
dat de schepen nog van hout
waren en de mensen van
staal. Dez$ week werd weer
eens duidelijk dat staal in
derdaad de plaats van hout
heeft ingenomen. Afgelopen
dinsdag en woensdag wer
den bij de Vlaardingse firma
De Jonge twee enorme roest
vrijstalen tanks verscheept
van de Koningin Wilhelmi-
nahaven naar het Botlekge-
bied. Op 'zich is het vervoe
ren van tanks niet opzienba
rend, maar het verplaatsen
van vijftien meter hoge en 42
ton zware kolossen blijft een
spectaculaire bezigheid. De
overtocht van de grote bok
(„Met een sprei van 45 me
ter") met de tank duurde on
geveer vijf kwartier. Overi
gens heeft het Vlaardingse
constructiebedrijf inmiddels
een reputatie op te houden
op dit vlak. Vorig jaar vond de operatie zal zich -afhan- heid- over vijf maanden her-
eenzelfde transport plaats en kelijk van de weersgesteld- halen.
kerk
diensten
zondag 20 januari 1991
HERV. KERK
Grote Kerk: 10.00 u. ds. G. de Lang,
17.00 u. ds. A. Vlietstra, Voorburg
Opstandingkerk: 10.00 u. ds. A. van
Zetten, Vlaardingen
Bethel-Kapel: 10.00 u. mevr. D.C.
van Houwelingen, Waddinxveen,
Cantorij, SOW
Huize 'Thomas'; 10.00 u. dr. A.J.
Lamping, Rotterdam
HERV. GEMEENTE KETHEL:
Dorpskerk: 10.00 uur ds. N.K. Mos,
Doopdienst, 19.00 uur Avondmuziek
St, Martinuskerk: 9.30 uur ds. J. So-
dienst van schrift en tafel
Ark: 10.00 uur ds. R A. Bosch,
__/estigingsdienst
NEDERLANDSE PROTESTANTEN
BOND
stvest 92,10.30 u. ds. C.F. Bruse-
Doops. gez., Bunnik
HERV. EVANGELISATIE OP
GEREF. GRONDSLAG:
10.00 uur in Aula Scholengem. ds.
Snijder, Oud-Vossemeer, Grote
17.00 U. ds. A. Vlietstra, Voor-
JOHAN MAASBACH
WERELDZENDING
Vrijdag 11 Januari 19.30 uur ev, E.R.
Holder
Zaterdag 12 januari 19.00 u. dhr.
Rens van Reenen, jeugddienst
teel een redelijke stabiele pe
riode door en ik hoop die lijn
door te kunnen trekken. Ver
der werken we er bewust aan
de kwaliteit van de door ons
aan te bieden films op een
steeds hoger niveau te bren
gen zonder dat daar prijsstij
gingen mee zijn gemoeid".
Rusland en ook uit de Balti-
sche staten Letland, Litouwen
en Estland beschouwt men
hier als tientjes-kunst. Een
schilderij mag maar tien gul
den kosten. Sovjet-kunst moet
gewoonweg goedkoop zijn,
denken de Nederlanders. En
dat is natuurlijk niet zo. Een
goed schilderij van Janson
mag zeker wel vijftienhon
derd gulden waard zijn en
hoeft niet voor maar honder
vijftig gulden verkocht te
worden. In dit opzicht moet de
Nederlander heropgevoed
worden. Die denkt ook nog,
dat Sovjet-kunst primitief is.
Dat het werk is van dilettan
ten, amateurs."
Kunstwerken uit Letland zijn
perfect afgewerkt, meent Lil-
lya Zeligman, die er ook op
wijst dat haar geboorteland
veel talent kent. Onontdekt
talent, en dat is ook het werk
van Ralf Janson (44), in Ne
derland met zijn vrouw en
dochter Agija. Grafiek en
WATERWEG Een
halve eeuw lang wist de
kunstenaar uit Letland
wat er van hem ver
wacht werd. Hij werkte
in dienst van de staat en
zijn lidmaatschap van
de Communistische Par
tij dicteerde welke zege
ningen hij moest afbeel
den. En op welke manier
dat diende te gebeuren.
Zijn werk was dan ook
meestal pompeus; wap
perende banieren, bur
gers met stralende en
blijde gezichten, wils
krachtige arbeiders. De
Sovjet-kunst stond in
het teken van de politiek
en ondersteunde de Sov
jet-Unie. Perestrojka
ontsloeg de kunstenaar
van die verplichting. Hij
herkreeg de vrijheid en
de verantwoordelijkheid
om zichzelf te ontwikke
len.
Ralf Janson, begenadigd
schilder uit Letland, weet hoe
moeilijk dat proces is. Niet al
leen voor hem maar voor alle
kunstenaars van de Sovjet-
Unie. Janson was op bezoek in
Nederland op uitnodiging van
Letland Art Promotion: een
Schiedamse organisatie, die
een groep van vijftien Let
landse kunstenaars in Neder
land gaat introduceren.
Lillya Zeligman (37), geboren
in de Letlandse hoofdstad
Riga en getrouwd met een Ne
derlander, is de vrouw en het
gezicht achter Letland Art
Promotion. In 1988 kreeg Ze
ligman de kans om het land,
waar haar roots liggen, weer
te bezoeken. Ze kwam daar in
contact met beeldende kuns
tenaars, die in de Sovjet-Unie
bekendheid genoten. Het viel
haar op dat het Westen nau
welijks iets afwist van hun be
staan. Laat staan van hun
werk.
Tijdens de kennismaking
'stroomde zoveel adrenaline
door haar aderen' dat het plan
rijpte om Nederland kennis te
laten maken met deze groep.
Lillya Zeligman huurde in
Rotterdam World Trade Cen
trum een vitrine, waarin zij
kunstartikelen van Letland is
gaan exposeren: sieraden, ke
ramiek, glas, leren boeken,
porselein en schilderijen.
Op uitnodiging van Letland
Art Promotion kwam Ralf
Janson als eerste naar Neder
land om zijn schilderijen te
exposeren. Zijn exposities in
ondermeer Rotterdam, Bos
koop en nu in Hazerswoude-
Rijndijk werden met enthou
siasme begroet, maar de voor
oordelen ten opzichte van de
Sovjet-kunst werden er niet
mee weggepoetst.
Lillya Zeligman: „Kunst uit
olieverfdoeken, ruim dertig
getuigenissen van een zoek
tocht naar eigen identiteit.
Voor z'n dagelijks brood ver
vulde de schilder, verbonden
aan de kunstacademie in Riga,
politieke opdrachten. Hij
maakte pamfletten, plakkaten
met politieke afbeeldingen en
boodschappen, maar hij was
en bleef schilder, die op een
eigen manier wilde uiten wat
hij voelde. Tot vijf jaar gele
den was er in de Sovjet-Unie
voor dit soort kunstuitingen
geen belangstelling. Sinds de
Perestrojka is dit alles veran
derd, en de Letlandse kunst
wereld had er nog een pro
bleem bij. De staat had hen tot
nu gedicteerd wat en hoe er
geschilderd moest worden. De
vrijheid gaf nieuwe impulsen,
maar hoe moest daaraan vorm
gegeven worden?
De Letlandse schilders had
den geen voorbeelden waar
aan zij houvast hadden. Na de
annexatie van de Baltische
bekende piloot en schrijver
A.Viruly te zien. Tevens
staan er reclameartikelen uit
vervlogen tijden, bijzondere
boeken en kranten, foto's
van Vlaardingen en andere
voorwerpen opgesteld.
De leidraad voor de tentoon
stelling is het onlangs ver
schenen boek over de collec
tie van Anderson van free
lance journalist Dick van
der Lugt. Het boek is op de
expositie te koop voor 35
gulden.
De tentoonstelling 'Verza
melen gaat vanzelf is tot en
met 3 maart elke zaterdag en
iedere eerste zondag van de
maand te zien van 14.00 tot
16.00 uur. Het streekmu
seum is gevestigd aan de Ke-
thelweg 50.
VLAARDINGEN— In het
streekmuseum Jan Anderson
staat tot en met 3 maart het
verzamelen centraal. De
Vlaardinger Jan Anderson is
een rasechte verzamelaar.
Het resultaat van de verza
melwoede is er dan ook
naar: het museum huisvest
vele tientallen uiteenlopen
de collecties.
Op de tentonstelling 'Verza
melen gaat vanzelf is te zien
wat Anderson, in het dage
lijks leven directeur-eige
naar van de drogisterij-ke
ten Cency, heeft verzameld.
Een van de eerste verzame
lingen van de Vlaardinger
was die van handtekeningen
van bekende luchtvaartpio
niers. Uit deze verzameling
is een handtekening van de
Jan Anderson bij enkele voorwerpen uit zijn streekmuseum.
SCHIEDAM In natuurcen-
trum De Boshoek (achter flat
5 van het Bachplein) wordt
vrijdagavond een lezing geor
ganiseerd onder de naam
'Stadstuinecologie'. Het
hoofdthema dat door dhr. H.
Alblas wordt aangesneden is
de tuinvijver. Aanvang acht
uur, toegang gratis.
Omroep licht scholen door
SCHIEDAM Voor veel leer
lingen van de laatste groep
van het basisonderwijs is een
belangrijke tijd aangebroken.
Deze weken zal beslist moeten
worden naar welke school de
scholieren volgend jaar gaan.
Een keuze die niet eenvoudig
is al geven de basisscholen ad
viezen. Omroep Vlaardingen
zal op zondag 27 januari in
een speciaal programma en
speciaal programma besteden
aan het voortgezet onderwijs
in Schiedam en Vlaardingen.
Niet alleen vertegenwoordi
gers van diverse scholen zul
len aan het woord komen
r ook leerlingen. De uit
zending duurt van 14.00 tot
16.00 uur en is te volgen via de
kabel op 94.1 mhz of via de
antenne op 107.8 mhz. Be
langstellenden kunnen ook
aanwezig zijn bij de opname
van het live-programma in
café d'Oude Stoep aan de
Smalle Havenstraat in Vlaar
dingen.
Rijnmond-teams
in derde ronde
SCHIEDAM Voor de derde
ronde van NSW-beker spelen
de herenvolleyballers van
Rijnmond op donderdag 7 fe
bruari in Dordrecht tegen Ek-
spalvo (2e divisie).
Het succesvolle vrouwenteam
van Rijnmond, dat soevereign
klassement van de derde divi
sie aanvoert, drong eveneens
door tot de derde ronde. De
dames lootten een thuiswed
strijd: op woensdag 6 februari
is in sporthal Oost Nokia/VTC
(le divisie) tegenstander. Het
duel begint om 20,15 uur.
SCHIEDAM In wijkcen
trum De Erker begint op
maandag 21 januari weer een
cursus typen. Deze bestaat uit
30 lessen en de kosten bedra
gen 110 gulden. De typecursus
leidt tot het diploma, waar
voor 44 gulden examengeld
betaald moet worden.
De lessen vinden plaats op
maandagavond van zeven tot
acht en van acht tot negen
uur. Info. op tel. 4267767.
zondag 20 januari een optre
den in het dienstencentrum
De Woudhoek. De zaal gaat
open om 13.30 uur en de eerste
klanken zullen om 14.00 uur
ten gehore worden gebracht.
De toegang is geheel gratis.
Blijspel van
Shakespeare
VLAARDINGEN— De spel-
groep Argus staat zaterdag 19
januari op de planken van de
Stadsgehoorzaal met het to
neelstuk Driekoningenavond
van William Shakespeare. In
het blijspel wordt op luchtige
wijze de draak gestoken met
de karakters, de gewonnten,
de hebbelijkheden en bovenal
de onhebbelijkheden van de
hoofdrolspelers. De geschie
denissen spelen zich af in Illy-
rië, een streek aan de kust.
Een verliefde hertog, die
blauwtje op b:lauwtje loopt,
twee niet al te pientere jon
kers, die veel verdienen aan de
plaatselijke drankenhandel,
een zottin en een figuurlijk uit
zijn pak gegroeide huismees
ter zijn de belangrijkste per
sonen. Veel verliefdheid,
hoog- en deemoed, persoons
verwisselingen aangevuld met
onschuldige intriges bepalen
het blijspel.
De voorstelling begint om
20.15 uur. Toegangskaarten
kosten f 7,50.
ROTTERDAM De troep op
straat, de veiligheid in de
wijk, de bankjes terug in de
parken, de duivenpoep, het
zijn allemaal zaken die de
Rotterdammer hoog zit.
Dat blijkt uit de reacties op de
prijsvraag 'Spiegel van Rot
terdam'. Inwoners van de stad
werd gevraagd hun persoon
lijke mening te geven over de
leefbaarheid van de stad door
middel van een tekening, een
foto of een verhaal. Inmiddels
zijn er 40 tot 50 inzendingen
binnen. Het zijn over het alge
meen brieven van oudere bur
gers. Behalve bovenstaande
onderwerpen hebben de brief
schrijvers gereageerd op de
bereikbaarheid van bepaalde
punten in de stad. Waar ze
helemaal niet over te spreken
zijn, zijn de peperdure en in
de ogen van de inzenders, le
lijke kunstwerken in de stad.
Wie positieve of negatieve re
acties kwijt wil over Rotter
dam kan nog deelnemen aan
de prijsvraag. De inzendter
mijn is verlengd tot 15 februa
ri. Formulieren voor de prijs
vraag zijn verkrijgbaar bij de
bibliotheek, club- en buurt
huis of gemeentelijke instel-
lingen.Het kan ook worden
aangevraagd bij de Spiegel
van Rotterdam, postbus
28226,3003 KE Rotterdam, te
lefoonnummer 010- 46 57 486.
SCHIEDAM— Het Filmhuis
is op tweeerlei manieren
uniek in Schiedam. Het is de
enige filmvertoningsgelegen
heid die draait op de inbreng
van vrijwilligers. In het zaal
tje aan de Nieuwstraat staat
de projector nog gewoon ach
ter de laatste rij stoelen zodat
de aparte sfeer door het voort
durend snorrende apparaat
nog eens een extra dimensie
krijgt. De nostalgie die het
Filmhuis uitstraalt zal niet
gauw ergens anders gevonden
kunnen worden.
„We zijn geen bioscoop", zegt
Gerard Sparla, de voorzitter
van het Filmhuis-bestuur, dan
ook. „Het is bij ons niet zo dat
men even naar een film komt
kijken en dan gelijk weer
weggaat. We zijn altijd ver
voor de aanvang van de film
vertoning open en ook na de
film is er voor de aanwezighe
den voldoende gelegenheid
om aan de bar te vertoeven.
Men kan voor een redelijke
prijs een film zien en na af
loop gezellig nababbelen over
Wegener Ixis-aanbuLsbLeclen
HOOFDKANTOOR:
Wegener Huis-aan-huisbladen B.V.,
Prins Hendrikkade 12-16, Gebouw
'Maaspoort', postbus 1980, 3000 BZ
Rotterdam.
Telefoon (centrale):
010-4.699.911
DUO'S (rubrieksadvertenties):
010-4.699.444
Telex 23196
Telefax direktie: 010 - 4.699.362.
Telefax advert.afd.: 010 - 4.600.205.
BIJKANTOOR: Hoogstraat 122,
3131 BP Vlaardingen, Postadres:
postbus 220, 3130 AE Vlaardingen.
Telefoon: 010-4.352.911.
Kantooruren: madndag t/m donder
dag 08.30 -17.00, vrijdag 08.30 -
16.00 uur.
ADVERTENTIEVERKOOP:
SCHIEDAM: Mevr. C. Wijnen - van
der Bas, (tel. privé 01899-18521),
DISTRICTVERKOOPLEIDER:
P.J. Kooiman
(tel. privé 01860-19587)
ACCOUNTMANAGER:
A. van Meeteren
(tel. privé 01831 - 2082)
REDACTIE: Susan de Ligt en Robert
Bas.
Correspondent SCHIEDAM:
Eric Steenbergen.
SPORT: Gerard Verver
(tel. privé 01899 -17787)
DE HAVENLOODS
verschijnt elke donderdag huis-aan-
huis in Rotterdam e.o. in 13 edities en
is een uitgave van Wegener huis-aan-
huisbladen b.v.
(zie HOOFDKANTOOR).
Staten door Rusland zijn
vooraanstaande kunstenaars
zoals Kazaks, Pauluks, Strun-
ke en Svemps geliquideerd.
Het communistische systeem
kende geen stromingen. Je
studeerde op de kunstacade
mie in Riga af bij één van de
belangrijke professoren: Dze-
ma Skulme, Indulus Zarins
(bij wie Jansons studeerde) en
Iltners Edgars. De Letlandse
traditie was de enige houvast
voor de kunstenaars na de pe
restrojka.
In Ralf Janson's olieverfschil
derijen is dit te zien aan de
kleuren die hij gebruikt. Jan
son, die alleen Russisch
spreekt: „Letlandse kunst be
staat. In bijvoorbeeld de kle
derdracht zijn er traditionele
elementen. Het gebruik van
aardkleuren zoals bourdeaux,
zwart, bruin, groen en overige
niet felle kleuren duiden in
die richting." De kunst in de
Sovjet-Unie is echter niet
doodgebloed, meent Janson.
„Maar om ons nu te ontwikke
len moeten we veelal terugke
ren naar 1939, 1940. Want in
die tijd kende Letland vele
vooraanstaande kunstenaars.
En om in ons werk geaccep
teerd en gewaardeerd te wor
den, moet Rusland eeuwen
vooruit."
het verhaal, de achterliggende
gedachte of over tal van ande
re zaken. Je zou het Filmhuis
eigenlijk beter een film-cafe
kunnen noemen. Nog steeds
leeft bij ons het idee van een
sociëteit".
Filmfanaten
Het Filmhuis werd in 1982 on
der de naam Filmclub Schie
dam opgericht door een aantal
filmfanaten die eens iets wil
den organiseren. De oprich
ters waren eerst actief in een
studentenvereniging waar re
gelmatig rolprenten werden
vertoont. „Schiedam stond
destijds toch bekend als een
stad waar in het uitgaansle
ven weinig gebeurde", licht de
28-jarige Sparla de reden van
de oprichting toe.
De vier grondleggers van het
Filmhuis gingen op zoek naar
een geschikte locatie om hun
ideeën te kunnen ontplooien
en kwamen terecht in het ge
bouwtje naast de Teerstoof
waar de voormalige sociëteit
Q.T. het onderkomen had. De
ruimte werd gehuurd en een
aantal jaren werkten de film
club op vrijdag en Q.T. op za
terdag hun activiteiten hand
in hand af. Totdat de sociëteit
in 1985 ophield te bestaan.
„De naam Filmhuis is eigen
lijk pas vorig jaar geboren",
hervat Gerard Sparla zijn be
toog. „We waren al wat jaren
bezig maar hadden het idee
dat iedereen wist wat de film
club allemaal deed. Zo dach
ten sommige mensen dat we in
het alternatieve genre: films
die in het landelijke filmhuis
circuit en tijdens nationale
filmdagen circuleren".
Concurrentie
„Doordat alle videotheken de
populaire publieksfilms in
huis hebben, moesten we die
kant wel opgaan om concur
rentie te voorkomen. Sommi
ge door ons vertoonde films
brengen naderhand heel wat
stof voor een discussie teweeg
en daarvoor hebben we aan de
bar natuurlijk een unieke ge
legenheid", aldus Sparla.
Het Filmhuis wordt draaiende
gehouden door twaalf vrijwil
ligers en een zeven-hoofdig
bestuur die puur uit hobby
hun werkzaamheden verrich
ten. Bij de filmkeuze beperken
zij zich niet tot een bepaald
genre maar er wordt wel op
kwaliteit geselecteerd. Van
wege het feit dat het Filmhuis
de enige instelling is die regel
matig in Schiedam films ver
toont kan men een breed scala
van onderwerpen verwachten.
Wie echter denkt dat er flink
munt wordt geslagen uit de
culturele activiteiten slaat de
plank mis. Sterker nog, het
Filmhuis kan zichzelf niet be
druipen en maakt gebruik van
een subsidie die werd verkre
gen omdat men alleen maar
met vrijwilligers werkt. Een
volle zaal herbergt zestig be
zoekers en van de opbrengsten
van de kaartverkoop en dé
omzet van de bar moet het
Filmhuis het niet hebben.
Kwaliteit
Sparla weer: „Onze filmavon
den zijn niet kostendekkend
en dat is ook nog nooit zo
geweest. Het draaien op eigen
financiële inbreng behoort
ook niet tot de reeële moge
lijkheden. Al is er in Schie
dam een beperkte groep die
van ons bestaan afweet, toch
hebben we over klandizie niet
te klagen. We maken momen-
Ralf Janson, dochter Agija en (rechts) Lillya Zeligman met zoontje Juriel. (Foto:F otobureau Roel Dijkstra)
SCHIEDAM In de aula van
het Stedelijk museum Schie
dam treedt zaterdagmiddag
om 15.00 uur het duo Esther
Papma/Nico Blom op.
Papma zal de viool en blok
fluit bespelen, Blom het orgel.
Op het programma staan wer
ken van eenanonieme meester,
Telemann, Pachelbel, Pe-
pusch, Schultze en van Eyck.
De toegang is vrij.
