De Jamrex hebben hun 'ballen' terug
UIT
in t kort
Antropologische films bieden
bonte variatie aan culturen
'W:
KUNST CULTUUR AMUSEMENT
Tribute to Bob Mariey
Bevallen en wel én opnieuw
bezet present op Havenbeat
HET ZUIDEN DE HAVENLOODS - VRIJDAG 10 MEI 1991
Nighttown eert de nage
dachtenis aan The King of
Reggae Bob Marley op
maandag 13 mei met een
groots reggaefestival. Er zijn
optredens geprogrammeerd
van Djeynah Delberty, de
vocalist van Revelation
Time, de Jamaicaanse dj en
zanger Madoo Ranking en
Johnny Baby.
Van Madoo Ranking ver
scheen onlangs op het Hurri
cane Music label een 12 inch
met daarop ondermeer de
cover van Billy Ocean's hit
Love really hurts without
you.
De oorspronkelijk uit Guy
ana afkomstige Johnny Baby
die in 1987 met de Libera
tors de tweede plaats bij de
Grote prijs van Nederland
veroverde en ondermeer in
voorprogramma's stond van
Third World en Yellowman
zal voor een stevige afslui
ting van het eerbetoon zor
gen.
Marley die op 11 mei 1981
nog in de bloei van zijn le
ven, overleed in een kliniek
in Florida, heeft ervoor ge
zorgd dat de reggae in de
hele wereld geaccepteerd is
als volwaardige rockmuziek
èn als muziek van de onder
drukte mens.
De tiende viering van het
eerbetoon aan Marley begint
om 21.00 uur.
Johnny Baby met Liberators
TV b
fe hadden net
goed een
breiclubje
kunnen zijn. Maar dat
zijn we niet! En we moe
ten altijd vreselijk poe
pen voor een optreden;
van de zenuwen natuur
lijk! En we weten nog
een leuk verhaal over
bananen, Bram had een
aap.„En de twee blon
den zijn altijd lazerus.
En de donkeren drinken
niet want die zijn al
blauw na één slok Lam-
brusco. En we hebben
alle vier een kerel, ja. Al
jaren. Met tussendoor
ook wel wat andere
stukken ellende. En
ne.„Enne...:
We zijn ook héél goed!"
Jamrex (een verbastering van
het engelse woord voor tam
pons) een dameskwartet
waar geen gestructureerd in
terview mee te doen is. Einde
loos gegiechel, gefriemel aan
elkaar, zijstraten, pikante
verhalen. Maar, ook muziek.
En hoe! Stevige, vrolijke,
snelle nummers waarmee ze in
het nabije verleden lievelinge
tjes van de VPRO wisten te
worden, in het voorprogram
ma stonden van Claw Boys
Claw, Spasmodique en Jesus
The Marychain en cover
wedstrijden wonnen. Zater
dag 11 mei zijn ze present op
de eerste editie van het Schie-
damse popspektakel Haven
beat.
Blokfluitles
Flauwekul natuurlijk van dat
breiclubje maar zoals bij alles
wat uit de monden van Bug
(nu drums, voorheen zang),
Bram (het omgekeerde ver
haal), Jelle (bas) en Joos (gi
taar) komt zit er toch ook een
kern van waarheid in. Na het
eindexamen aan scholenge
meenschap Spieringshoek in
Schiedam waren de dames ab
soluut overtuigd van de nood
zaak elkaar minimaal één
keer per week te zien (en aan
te raken). De vriendschap van
Bug en Joos dateert nog van
de kleuterschool. „Daar wa
ren we al hartsvriendinnen.
Jelle en Bram zijn meer boe
zemvriendinnen", vindt Joos
waarop onmiddellijk het drin
gend verzoek van Bug komt
om in ieder geval haar boezem
buiten beschouwing te laten.
Volgens Jelle zit het allemaal
hééél anders; kennen zij en
Bram elkaar van het beugel-
tjes aandraaien bij de ortho
dontist. Om een nog langer
verhaal -over samen naar
blokfluitles en daarvan geko
men 'pijpmondjes'- iets korter
te maken sluit ze resoluut de
zaak kort met: „We konden
dus niks. Daarom zijn we mu
ziek gaan maken en toen ging
het ineens allemaal goed".
Bug :„Dat kwam omdat Jelle
zei wat we moesten doen. Dat
zijn we toen gaan doen. Dat
doen we altijd".
Blijven slapen
Wat het gesprek .vanzelfspre
kend ook weer héél indirect,
op het reeds genoten succes en
de kwaliteiten van de andere
dames brengt. Jelle :„Hans
Dulfer -of heet'ie nou Henk?
Of Harrie?- raakte al snel bij
zonder gecharmeerd van ons.
We werden veel op de radio
gedraaid waardoor we ook
weer in voorprogramma's van
bekende bands kwamen te
staan. In Amsterdam ont
moetten we zo bij voorbeeld
Claw Boys Claw. We bleven
slapen, ach je weet hoe dat
gaat. Joos deed 'het' met de
drummer ,die heeft wat met
drummers. Zo komen we nou
aan onze optredens". Legen
darisch noemen de dames hun
optreden in Paradiso waar ze
de Jesus Marychain volko
men wegspeelden. 'Geniaal' is
de gelijkluidende mening. 'We
stonden zelfs in de NRC'.
„En nu zijn we nóg pas acht
tien" .besluit Bug blij de suc
cesstory. „Dat houden we zo
al zes jaar vol".
De grote ommekeer in een-
Voor de foto maken
i' een Big Mac. Niet van dat benauwde"(foto: Robert Vos)
Havenbeat is een nieuw pop
festival in Schiedam. Het
wordt op zaterdag 11 mei
gehouden in de Wilhelmina-
haven bij Zwembad Zuid.
Van 13.00 tot 21.30 zullen
zes groepen optreden. Jam
rex zal het startsein geven,
gevolgd door de Anton Gee-
sinkband, Gotcha!, The Pil
grims en Logstoryshort. Het
absolute hoogtepunt, vol
gens organisator Ron Jas
pers, is het optreden van de
Amsterdamse formatie Claw
Boys Claw. De presentatie
van het festival is in handen
van het Rotterdamse duo
Bob en Bert. Naast het pop
festival is het op 11 mei in
Schiedam open dag in de ha
venbedrijven en wordt er een
grote banenmarkt gehouden.
Bovendien zijn er op het fes
tivalterrein gedurende de
hele dag diverse straatthea
ter acts.
ieders carrière kwam toen
Bram aankondigde dat ze
zwanger was. Uit solidariteit
deden de andere drie met alles
negen-en-een-halve maand
mee. Een soort van ook muzi
kaal in (schijn)verwachting
zijn. En zo lag alles stil. „Be
halve Bram uiteindelijk. Maar
toch!Iedereen kreeg daar
naast ineens meer tijd voor de
zogeheten maatschappelijke
carrière.
Postnatale depressie
'„Eigenlijk zijn we allemaal
carriëremonstertjes", ver
raadt Bug. „We hebben al heel
wat kansen laten lopen. Be
halve Bram. Die is het liefst
gewoon huisvrouw. Nee hoor,
ze doet iets met kanker en
Joos is retiassefingsambte-
naar. Kun je je dat voorstellen
met dat onschuldige gezich
tje? En Jelle zit gewoon nog op
school. Mét een OV-jaarkaart
natuurlijk". Bug zelf blijkt
administrateur te zijn. 'Onze
accountant' noemen de andere
Rex haar.
Na de gezamenlijk doorge
maakte postnatale depressie
kregen de Rex hun ballen
weer terug. Bug kondigde aan
niet meer te willen zingen
maar wel drummen. Bram
wilde wel ruilen dus dat
kwam goed uit. En nu zijn de
dames er weer helemaal. In
clusief de bibberbenen voor
een optreden, het zenuwach
tig afchecken van de sfeer in
de zaal (is aftasten een beter
woord Jelle? Lekkerder?) en
vooral: de lol in het samen
spelen. Jelle: „Wat is er nou
lekkerder dan een zaal uit zijn
dak te zien gaan van jouw mu
ziek?" Bram: „Daar heb je
toch al die tijd voor staan
zweten in die oefenruimte.
Nou ja, zweten... Eigenlijk
beppen we meer dan we oefe
nen."
Lol in de muziek en in elkaar:
dat hebben ze in ieder geval,
die grieten uit Schiedam. En
dat kun je zien. En horen! Na
zes jaar bij elkaar te zijn ge
weest is het er nog steeds. Wat
in zoveel bands wel gebeurt
hebben zij weten te voorko
men: ze hebben elkaar niet af
gemaakt. Bug: „We nemen
ook wel eens vakantie. En
daarnaast kennen we elkaar
door en door en daarmee el-
kaars gebruiksaanwijzing
Els Neijts
Er zijn antropolo
gen die de uitvin
ding van de foto
grafie beschouwen als
het moment waarop de
antropologie als weten
schap bestaansrecht
kreeg. Overdreven of
niet, de vele films op het
festival Beeld voor beeld
dat aanstaand weekend
10, 11 en 12 mei gehou
den wordt in theater De
Evenaar van het Mu
seum voor Volkenkunde
tonen aan dat het beeld
in de antropologie niet
meer weg te denken valt.
Op het programma staan
ruim twintig produkties
over de meest uiteenlo
pende onderwerpen: van
een in 1926 gefilmde
lijkverbranding in Bali
en een film over Tibe
taanse tapijtknoopsters
in Nepal tot een video
clip over het verloop van
de golfoorlog.
Hoe schets je een objectief en
vooral volledig beeld van een
vreemde cultuur? Het is een
vraag die binnen de culturele
antropologie nog altijd tot
heftige discussies leidt. Vroe
ger waren pen, papier en eigen
waarneming de enige midde
len die de antropologisch
veldwerker ter beschikking
stonden. Tegenwoordig be
dient de antropologie zich van
de modernste audiovisuele
technieken om cultuur in
beeld te brengen.
Objectief
Ook voor de Leidse antropo
loog Dirk Nijland is de came
ra een van de belangrijkste
instrumenten van weten
schappelijk onderzoek gewor
den. Vorig jaar was tijdens de
eerste editie van het festival
zijn film 'Tobelo Marriage' te
"zien, een nauwgezette weer
gave van een huwelijkscere
monie op het Noordmolukse
eiland Halmahera. De camera
is voor Nijland het instrument
bij uitstek om zorgvuldig en
objectief te documenteren.
Nijland: „De kern van een
cultuur bestaat uit normen,
waarden en opvattingen die je
niet kunt zien. Het is iets wat
opgeslagen ligt in je hoofd en
tot uitdrukking komt in be
paalde handelingen, in non-
verbale communicate. Je kan
die handelingen wel met het
blote oog constateren en be
schrijven, maar de waarne
ming blijft gekleurd door je
eigen opvoeding. Een geschre
ven verslag van een ingewik
keld ritueel uit een onbekende
cultuur is nooit zo volledig als
een beeldverslag, gewoon om
dat het oog van de camera ob
jectiever is dan de menselijke
waarneming"
Een ander belangrijk voordeel
van een beeldverslag is dat
menselijk gedrag achteraf tot
in detail bestudeerd kan wor
den. Als het materiaal boven-
Het tweede etnografisch do
cumentaire festival Beeld
voor beeld vindt plaats in
het weekeinde van vrijdag
10 tot en met zondag 12 mei
in theater De Evenaar van
het museum voor volken
kunde, willemskade 25, tel.
4111055. Toegang per blok:
f 5 ,-/f 2,50 (CJP/Pas-
65/Studenten/Museum
vrienden/ donateurs SA-
VAN)
Passepartout (drie dagen)
f20,-/f 10,-
dien ook nog voorgelegd
wordt aan de mensen zelf, le
vert dat vaak belangrijke in
formatie op. Nijland onder
vond dat zelf toen hij zijn film
Tobelo Marriage toonde aan
de Tobelo-gemeenschap. Het
bleek dat een bepaald dansge-
deelte uit het huwelijksritueel
verkeerd in beeld gebracht
was, waardoor de symbolische
overdracht van schild en speer
tussen de dansers weggevallen
was. Nijland: „Je kan wel er
gens anderhalf jaar zitten,
maar je blijft je toch voelen
als iemand die naar een
schaakspel zit te kijken zon
der de spelregels te kennen.
Als je zo'n beeld terugziet met
de mensen zelf, leer je dingen
waar je nooit naar had kun
nen vragen, gewoon omdat je
het niet wist."
Cameravoering
Een van de vragen die tijdens
het festival centraal zal staan
is wat het verschil is tussen
filmprodukties van antropo
logen en soortgelijke films ge
maakt door niet-antropolo-
gen. Zo staat op zaterdag
avond de film 'No more boom
erang' van de Australische fil
mer Tom d'Angremond op het
programma. Een film over de
Aborigenes ten tijde van het
bicentennial; een typisch an
tropologisch onderwerp, maar
verfilmd door een niet-antro-
poloog. Voor Nijland ligt het
belangrijkste verschil in de
cameravoering en de lengte
van de filmshots. Een antro
pologische film heeft veel to
talen, niet te veel tussenshots
en close-ups, laat een hande
ling van het begin tot het ein
de zien en de antropoloog
blijft buiten beeld. Nijland:
„Een antropoloog volgt een
verschijnsel, zonder cinema
tografische flauwekul. Er
wordt natuurlijk geknipt in
het beeldmateriaal, maar
daarbij staat het zorgvuldig
vastleggen van het verschijn
sel voorop. In een normale
speelfilm worden bepaalde
dingen als bekend veronder
steld en daarom overgeslagen.
Als het over andere culturen
gaat is die basiskennis niet
aanwezig en word je gedwon
gen bepaalde dingen te laten
zien die je in een westerse
speelfilm niet zult zien. Daar
door wordt het wat langza
mer, wat minder spannend,
maar daarom niet minder in
teressant."
Een van de hoogtepunten van
het festival en tevens een goed
voorbeeld van het zorgvuldig
vastleggen van een verschijn
sel is voor Nijland de film
'Karspel 2'. De film is ge
maakt door de antropologen
Ton Guiking en Steef Meyk-
necht en gaat over de macht
en onmacht in een tehuis voor
jongeren. Nijland: „Die film is
een prachtig voorbeeld van
wat in de antropologie parti
ciperend observeren genoemd
wordt. Guiking en Meyknecht
hebben lange tijd samenge
leefd met een aantal jongeren
en hun begeleiders waardoor
er een vertrouwensrelatie ont
staan is. Daardoor zijn ze in
staat geweest een indringend
beeld te schetsen van binnen
uit."
Dilemma
Om 'Karspel 2' toegankelijk te
maken voor een breed publiek
is de oorspronkelijk twee uur
durende versie stevig inge
kort. Iets waar niet iedereen
blij mee was omdat in de lan
ge versie meer van leefwereld
van de jongeren in beeld ge
bracht was. Nijland voorspelt
dat de discussie over toegan
kelijkheid versus zorgvuldig
heid tijdens het festival een
belangrijke rol zal spelen. Nij
land: „Het is een dilemma dat
je ook terugvindt bij de film
'Staat en neo-traditionele
vormen van gezag' van profes-
I
Dirk Nijland :„De antropologische film is Film zondeTinemanwufhchef^^
sor Rouveroy van Nieuwaal, zekere overeenkomsten, maar alles te maken met de eisen
VOTmen v!S eLl* t6VenS aa"lelding kunnen van geldschieters. Je kan je
vergeleken T V°?r confllct- De vraaÊ is alleen afvragen of dat' soort
geleken met het rechtssys- alleen hoe je zoiets in beeld eisen geen afbreuk doen aan
zich1 een Send^ff38*' °P J?,engt' Van Rouveroy wil de de wetenschappelijke kwali-
twee 1° fènomeen: film voor een groot publiek teit van zo'n film."
twee vormen van gezag met interessant houden, dat heeft Charles Veenstra
Schiedam
nieuwe expositie geopend met
als titel Een Hollandse Ten
toonstelling'. De expositie is
een reizend kunstprojekt over
natuur en landschap. Tot 30
juni van dinsdag tot en met
zaterdag van 10.00 tot 17.00,
uur te bezichtigen in het Ste
delijk Museum Schiedam,
Hoogstraat 112, tel.4269066.
Het vijfde Dommelsch
Boogie Woogie Blues Festi
val staat weer voor de deur. De
Chicago Blues en de opzwe
pende Boogie Woogie muziek
zullen weer drie dagen klinken
in het Oude Havengebied.
Op 10
mei barst om 21.00 uur het
feest los met Jaap Dekker op
het hoofdpodium.
Om 23.30 uur ver
plaatst de muziek zich naar de
podia in de cafés. Naast Rob
Hoeke, Mr. Boogie Woogie and
The Firesweep Blues Band, de
Dunn Packer Band (U.S.A.),
Molly Foster and Section,
Maybe it's the Blues, James
Cambell, Cripled Walter's
Blues Session Band, Andre
Valkering en Henk Pepping
zijn opnieuw nieuwe bands
aangetrokken als Katie Web
ster, winnares van de W.C.
Handy Award 1988 in Ameri
ka, de veelbelovende formatie
Tender Madness en het kwar
tet van Bob Christopher.
Zondagmiddag wordt het fes
tival afgesloten door Magie
Frankie en The Sundogs, een
band die de accordion verras
send met de bluesmuziek weet
te combineren.
Popdiva Mathilde Santing
staat vrijdag 17 mei met haar
ensemble in de Grote Zaal van
de Rotterdamse Schouwburg.
Het concert maakt deel uit van
de nieuwe Nederlandse toer-
nee 'Carried Away' die dit
voorjaar van start gegaan is
ter gelegenheid van de gelijk
namige nieuwe cd/lp. Santing
is met haar veelzijdige en
fraaie stemgeluid een vocaal
begrip geworden, niet alleen in
Nederland maar tevens in een
groot deel van Europa.
Aanvang 20.15 uur,
toegangsprijs ƒ25.-,ƒ20,-,ƒ16,-
met Pas 65/CJP ƒ20,- ƒ16,-
ƒ12,-
Het Gebeuren/Het Nationa
le Toneel speelt 14 en 15 mei in
de Rotterdamse Schouwburg
het stuk 'Voldoende Koolhy
draten' van Dennis Potter.
Potter kreeg in Nederland
vooral bekendheid door zijn
televisieseries The Singing
Detective' en 'Pennies from
Heaven'. Hij schreef slechts
twee toneelstukken waarvan
'Voldoende Koolhydraten' er
één is. De hoofdpersoon in het
stuk is Jack. Zijn familiebe
drijf is enige tijd geleden over
genomen door de multinatio
nal Greenfood, een gigant in
de voedselindustrie. Green
food heeft naast Jack nog een
directeur benoemd, Eddy. Van
een vlotte samenwerking is
absoluut geen sprake. Integen
deel, de meningsverschillen
zijn opgelopen tot verbeten ru
zies. Om wat druk van de ketel
te halen is bij Greenfood het
idee gerezen om beide heren
enige tijd met vakantie te stu
ren naar een Grieks eiland.
Jack gaat vergezeld van zijn
vrouw Liesbeth, en Eddy
neemt zijn tweede vrouw Lucy
en zijn zoon Benny uit een eer
der huwelijk mee. Wat bedoeld
was als een ontspannen va
kantie ontaardt al snel in een
tragikomische opeenstapeling
van ellende.
'Voldoende Koolhydraten
wordt gespeeld in de Kleine
Zaal van de Rotterdamse
Schouwburg. Aanvang: 20.30
uur. Entree is 14,- met
CJP/Pas 65 10,-.
)f/t. dans
Discotheek Nighttown or
ganiseert zondag 12 mei een
grote jazzbob dance party met
DJ Graham B. en The Brother
hood Of Jazz. De live-music
wordt verzorgd door het uit
Manchester afkomstige Galli
ano. Rob Galliano, een blanke
Zuid Londense dichter/rapper
maakt met zijn groep een mix
van rap/house en fusion jazz en
plaatste met de release van de
singel 'Welcome To The Story'
en het album 'In Pursuit Of
The 13th Note' een duidelijk
stempel op de Britse clubcul-
