'Een doorsnee gezin, maar
dan met hele rare mensen'
UIT
De Russen komen toch, en nemen dixiejazz mee
Hal 4 wordt ook film- en videostudio
Dichter/verteller Middelijn
geeft marathonperformance
Visconti in Lantaren/Venster
Elsje de Wijn is moeder Marleen in Gouda's Glorie van RO Theater
DONDERDAG 12 MAART 1992
DE HAVENLOODS HET ZUIDEN
0 Live Entertainment kun
nen liefhebbers vinden in
in de Harbour Jazzclub.
Van nu af aan nemen Saman-
tha en de Harbour Jazzclub
hun publiek iedere donder
dagavond mee naar New Or
leans, Harlem en Parijs van
de jaren '20, '30 en '40. Met
'Samantha Friends' pre
senteert de Harbour vanaf 5
maart een internationaal
avondvullend showprogram
ma, geïnspireerd op de be
roemde Broadway- en Holly
wood-musicals en met de
nimmer geëvenaarde muziek
van George Gershwin, Cole
Porter, Irving Berlin en Duke
Ellington.
Zoals altijd in de Harbour
Jazzclub is er tussen de diver
se acts ruime gelegenheid tot
dansen.
Aanvang 20.30 uur. Harbour
Jazzclub, Delftsestraat 15,
Rotterdam Centrum, tel.
010-4123701/4114958.
0 Onder de titel 'Hls Mas
ter's Noise presenteert pop
podium De Vlerk verrassen
de concerten op een verras
sender lokatie. Het tweede
concert in deze serie wordt
op 22 maart aanstaande gege
ven. Het gaat om een
concert van gallon Drunk en
Gitane Demone. Plaats: Te-
jatro Popular West Kruiska
de 26 Rotterdam
aanvang: zaal open 21.00
uur, eerste band z2.00 uur
toegang: f 10,-
0 Dat het Rotterdamse Jazz-
centrum Thelonious hard op
weg is een van de belangrijk
ste jazzpodia in Nederland te
worden, wordt bewezen door
in de periode van vrijdag 20
tot maandag 23 maart a.s.
een aantal jazzberoemdhe-
den van de eerste orde te
laten optreden: het kwintet
van Harry 'Sweets' Edison en
Frank Wess (20/3), het kwin
tet van Anthony Ortega
(21/3) en het kwartet van
Don Cherry (23/3).
0 Na de succesvolle af-
scheidstournee 'Who's Af
raid' langs de Nederlandse
podia, geeft Spasmodique in
thuishaven Rotterdam op za
terdag 14 maart haar aller
laatste concert. In samenwer
king met stichting 'De Vlerk'
zal Spasmodique haar af
scheidsconcert 'Curtains' ge
ven in Gebouw Flevostorm
aan de Botersloot 66. De
aanvang is 22.00 uur.
De zaal is om 21.00 uur ge
opend en vanaf dit tijdstip
zijn de kaarten a f 12,50 te
verkrijgen aan de kassa.
Kaarten zijn eveneens te
koop in de voorverkoop a
f 10,- bij de Rotterdamse pla
tenzaken It, De Plaatboef en
Headdock. Telefonisch reser
veren is ook mogelijk: 01899-
23333.
Van Curtains zullen live-op-
namen worden gemaakt voor
de CD als tastbare herinne
ring aan dit afscheidsconcert
van Spasmodique.
0 Het Theater van het Oos
ten brengt op dinsdag 17
maart op één avond de eerste
twee delen van het toneel
vierluik Indringers, een
schriiversproject. Dit project
wil hiermee nieuw Nedt
lands geschreven toneelwerk
onder de aandacht brengen.
Aan bod komen eerst Die
van Willem van Toorn en de
Wisselmarkt van Marijke
Höweler. De voorstelling b<
gint om 20.30 uur en wordt
gespeeld in de kleine zaal van
de Rotterdamse Schouw
burg.
0 Barbara Duyfjes, die de
voorstelling maakt in samen
werking met Suzanne van Lo-
huizen, stelt zich de vraag
welke emoties in het spel van
kinderen worden uitge
speeld. Spel waarin je gezien,
gehoord, gevoeld wordt,
waardoor je niet langer kan
kwijtraken in de zandbak.
Spel waarin je je verstopt om
gevonden te worden. Spel
waarin je wordt gekieteld tot
je de kieteldood sterft. In de
rituelen van het spel kun je
de angst de baas blijven. Huis
aan de Amstel speelde eerder
'Een lek in het zwijgen' en
'Kinderjaren' en samen met
het RO Theater 'Peer Gynt'.
Huis aan de Amstel speelt
Kietelkrijt aanstaande zon
dag 15 maart om 15.00 uur in
de kleine zaal van de Rotter
damse Schouwburg.
Dichter, schrijver en rasverteller
Paul Middelijn geeft zondagmid
dag 29 maart een vier uur duren-
_de marathonperformance in
Theater Lantaren/Venster. De
voorstelling heeft tot doel de
aandacht te vestigen op zijn
veelzijdige oeuvre. Middellijn
vertrekt vanuit de orale traditie
en maakt een literaire wereld
reis: van dorpsverteller tot trou
badour, van nieuwslezer tot
journalist, van dichter tot ac
teur, van kinderlied tot blues en
jazz. Het unieke van deze mara
thon is dat al deze elementen in
één voorstelling te zien zullen
zijn. Een reguliere voorstelling
van 11/2 uur biedt deze mogelijk
heid niet.
Paul Middellijn zal ondersteund
worden door zijn zeven vaste
muzikale begeleiders:
Glenn Gaddum (piano) Lesley
Jozef (bas), Maurits Gravenberg
(drums), Dennis Winter (synthe
sizer gitaar), Robbie Alberga
/akoestisch gitaar), Jugwele
(percussie), Roy Campbell
(trompet) en Frank Smit (key-
bord).
Felix de Rooy treedt op als advi
serend regisseur.
In de pauzes kan het publiek
genieten van diverse kleine podi
umacts.
In de foyer is een tropische
markt ingericht met boeken
stands.
'DE LIJN' geeft een beeld van
de nieuwe theaterperformances
van Paul Middellijn voor kinde
ren en volwassenen voor het sei
zoen '92-'93.
Het programma ziet er als volgt
'Anansi en heer Tijger' gaat over
de beroemde spin Anansi, die
heer Tijger op een ondeugende
manier te pakken neemt. Maar
in 'Anansi en de Krokodil' is het
de grote Krokodil die Anansi
met zijn eigen list te grazen
neemt. Tenslotte, 'Het meisje
dat haar naam kwijt was', een
verhaal van Annie M.G.
Schmidt, over Tijntje, Tommie
en een boze heks. Een lekker
spookverhaal...!
Elke verhaal heeft zijn eigen
lied. Het jonge publiek leert
deze liedjes tijdens de voorstel
ling.
Zingend en dansend verlaten de
kinderen het theater.
Deel 2: 15.30 u. tot 16.30 u.
Rotterdam Blues (epische ge
dichten en gedachten)
De oprukkende metropool is
aan Rotterdam en de Rotter-
noeuvre ingezet, ten dele, „want
20% van de bewoners kijkt naar
de wolken, voelt aan hun zak en
in hun zak en beseft de leegte
van de ballen, terwijl zo dadelijk
het geld naar boven zal worden
geëjaculeerd! Spuit, spuit, spuit,
spuit! Spuit Rotterdam, spuit de
blues over mij!"
Deel 3: 17.00 u. tot 18.00 u.
Verhalen: Romantiek en Ero
tiek
Nanda, een meisje van 18; ont
dekt zichzelf en weet niet wat ze
aan moet met de mystieke
krachten die ze onbewust oproe
pen kan. Ze schijnt macht te
hebben over mannen én vrou
wen. Of is er iets dat juist macht
heeft over haar?
Romantiek, erotiek en myste
rieuze ervaringen spelen in het
leven van Nanda een grote rol.
Deel 4: 18.30 u. tot 19.30 u.
Rebirth of Anansi
Paramaribo, New York, Am
sterdam, Johannesburg, Rotter
dam)
Anansi beschrijft zijn leven,
vanaf de geboorte, zwevend tus
sen hemel en aarde, als medium
tussen God en Mens. Hij reist
met de slavenschepen de wereld
af en doet verschillende steden
aan. Hij spot, lacht, betreurt de
mensen en heeft lief! Het leven
ontkomt niet aan zijn vlijm
scherpe analyse, hij noemt de
cultuurkloof en het ozongat als
het ware in één adem. Hij be
schrijft de cyclus van het leven.
Vergeet niet..
Whatever happens to the
world, Anansi will always be..."
Aan deze Engelstalige voorstel
ling werken twintig muzikanten
mee.
door EDO BEERDA
Rotterdam heeft met het
jaarlijkse Filmfestival op
filmgebied al heel wat in de
melk te brokkelen en het in
richten van een filmstudio
acht HAL 4-directeur Evan
van der Most niet meer dan
een logische stap. Als alles
meezit is Film- en videostudio
HAL 4 in de tweede helft van
1993 gereed voor gebruik.
De Stichting HAL 4, gevestigd
naast de Watertoren op het
voormalig Drinkwaterleidingter
rein, is al sinds jaar en dag be
trokken bij activiteiten op het
gebied van film- en videoproduc
tie. Peter Greenaway nam er een
film op en verder werden er clips
en theaterregistraties vervaar-,
digd. Vestigen van een middel
grote studio in Rotterdam leek
tot voor kort echter absoluut
geen haalbare zaak.
Spin off
van festival
De privatisering van het Neder
lands Omroep Bedrijf, dat facili
tair werkt voor de Nederlandse
omroeporganisaties, veroor
zaakte echter een verschuiving
in de audio-visuele wereld.
Vanaf dat moment waren de om
roepen vrij in hun keuze en ver
loren de studio's in Bussum en
Hilversum hun monopolie.
Voorts leidde de opkomst van de
lokale televisie en Stads TV tot
een toename van de vraag om
reclamefilms. Het bestaan van
het Filmfestival ziet Van der
Most als een extra stimulans.
„Het Filmfestival duurt ieder
jaar tien dagen en dan is het
voorbij. Er gaan nu stemmen op
dat van de 'spin off van het
Filmfestival ook de rest van het
jaar gebruik zou moeten worden
gemaakt. Het inrichten van een
filmstudio ligt dan voor de hand.
Daarnaast bestaan er ideeën om
hier een filmmontage-plek in te
richten, zodat cineasten uit de
tweede en derde wereld hier hun
films kunnen voltooien die dan
weer op het filmfestival in pre
mière zouden gaan". Kortom,
een verbouwing van HAL 4 tot
film- en videostudio werd plotse
ling aantrekkelijk. Tot op heden
werd de beschikbare vierhon
derd vierkante meter voorname
lijk gebruikt voor theaterrepeti
ties en -uitvoeringen. „Maar
theater is in financiëel opzicht
minder goed rond te krijgen",
vertelt Van der Most. „Boven
dien hadden we als we door wa
ren gegaan met het bestaande
beleid ook moeten verbouwen.
We hebben geen hinderwetver
gunning en die kunnen we pas
krijgen als er geluidsisolerende
maatregelen genomen worden.
Op dit moment worden we ge
doogd door de deelgemeente,
maar dat kan niet eeuwig zo du
ren". Het is de bedoeling dat
over de dakconstructie als ge
luidsisolatie een schil wordt aan
gebracht, overigens niet alleen
om geluidshinder voor de buren
te voorkomen. „Het kan natuur
lijk niet zo zijn, dat je een film
opname over moet maken als er
een auto voorbijrijdt of wanneer
het gaat regenen", aldus Van der
Most.
Voorlopig een
kale studio
Zélf produceren van films en vi
deo's is de Stichting Hal 4 voor
lopig nog niet van plan. Van der
Most: „We willen een 'kale' stu
dio opleveren; de gebruikers
kunnen bij ons hun eigen equipe
meenemen. In de meeste stu
dio's worden gebruikers ver
plicht om alle aanwezige appara
tuur af te nemen, terwijl veel
daarvan vaak helemaal niet ge
bruikt wordt.
Self supporting
gaan draaien
Theater blijft in de toekomst
ook mogelijk, door het gebruik
van verrijdbare podiums, tribu
nes en podiumelementen. Finan
ciëel ziet Van der Most de toe
komst van Hal 4 tamelijk roos
kleurig in. „In verschillende op
zichten zullen we self-supporting
kunnen draaien, maar we hopen
wel dat de gemeente Rotterdam
ons financiëel een steuntje in de
rug geeft." Daartoe zijn volgens
hem redenen genoeg. „Vanuit
economisch perspectief en werk
gelegenheid is de audio-visuele
industrie interessant. Bovendien
betekent hier filmen dat het
Nieuwe Rotterdam meer in
beeld komt en aldus gepromoot
Uralsky Dixieland Jazzband.
Is het Russische jazz, GOS-
jazz of jazz uit de Oeral? In elk
geval: het swingt! De Uralsky
Dixieland Jazzband, zondag 22
maart, brengt zeven swingende
Russen uit Tsjeljabinsk in de
Doelen. Het Zondagochtend
concert gaat klinken als het
nooit heeft geklonken.
De Uralsky Dixies waren al
eerder in Nederland, op het
19e Oude Stijl Jazzfestival in
Breda. Ze kwamen met de
trein uit Rusland, stapten uit
op het verkeerde station, maar
werden uiteindelijk toch nog
een gigantisch succes op het
festival.
De Oeral heeft dus onvermoe
de kanten. Al jaren is er een
bloeiende dixieland-traditie.
Al in de jaren zestig was er een
jazzclub in Tsjeljabinsk!
De muziek van Louis Arm
strong en de sound van New
Orleans maar ook die van de
Dutch Swing College Band zijn
er al jaren geleden doorge
drongen. De jongens van de
Dutch Swing College Band zijn
al jaren zeer bekend in de Oe
ral. Daarnaast klinken ook de
Russische liedjes en het lokale
jazz-repertoire door in de bij
zondere muziek van de Ural
sky Dixieland Jazzband
Gastheer Gerard Cox is al be
zig zijn Russisch op te poetsen.
Hij ontvangt de Russen in stijl,
met een liedje en een praatje.
Traditioneel begeleid door pia
nist Bert Nicodem, die ook
voor het concert voor gezellige
inloopmuziek zorgt. Vanaf
kwart over tien is er koffie in
de foyer, en om 11.00 uur ko
men de Russen.
Kaarten voor het concert kos
ten aan de Doelen 14 gulden.
In de voorverkoop bij ae kan
toren van De Havenloods en
Het Zuiden, de Verenigde
Spaarbank en bij Organisatie
bureau Martin Hanson aan de
Kleiweg 100 kosten ze 12,50.
Schriftelijk bestellen kan ook.
Wie snel een volledig ingevul
de giro- of bankcheque in
stuurt naar Wegener Promotie,
Postbus 1980, 3000 BZ in Rot
terdam, krijgt het gewenste
aantal kaarten per omgaande
thuisgestuurd. Wel de datum
vermelden van het beoogde
zondagochtendconcert
Lantaren/Venster is van 20
maart tot 2 april heilige grond
voor cinefielen. Dan is er in de
cinematheek een retrospectief
over de Italiaanse cineast Luchi-
no Visconti. De films van Vis
conti zijn volgens liefhebbers
een feest om naar te kijken. De
sfeer in een film als 'II Gattopar-
do' is dusdanig dat je je als toe
schouwer waant op een bal in
Palermo in de vorige eeuw, of,
anno 1912 ,in een hotel in Vene
tië, zoals in 'Death in Venice.
Iedere opname lijkt een schilde
rij. De betrokkenheid die je als
toeschouwer ervaart, wordt ver
oorzaakt door Visconti's oog
voor detail en zijn gevoel licht,
kleur en emotie. Visconti heeft
zich echter nooit laten verleiden
tot het louter 'mooie plaatjes'
filmen. Ieder beeld heeft een
duidelijke functie in zijn werk en
binnen de morele boodschap die
Visconti wil overbrengen. Zijn
schilderingen van het verval van
een tijdperk, of het nu gaat om
de vorige of de huidige eeuw,
zijn soms genadeloos, dan weer
vol tederheid en hoe dan ook
belangrijke mijlpalen in de film
historie.
wordt. Door onder zo'n nieuwe
wolkenkrabber te gaan filmen
bijvoorbeeld."
Een nieuwe folder met daarin de
studio tarieven en een uitvoerige
beschrijving van de aanwezige
installaties is aan te vragen bij
het kantoor van Hal 4 aan de
Watertorenweg 200, telefoon
4126031. Tot aan de verbou
wing, die eind dit jaar zal begin
nen, is Hal 4 nog volop in de
aanbieding.
Tot de verbouwing biedt Hal 4
nog diverse 'uit'-mogelijkheden.
Voorlopig eerst nog Gouda's
Glorie (zie elders op deze pagi
na).
trekken, hoe graag ze dat ook
wil."
Spaans
Nog een ferm besluit van Mar
leen: ze besluit Spaans te gaan
leren en neemt Spaanse dansles.
Elsje de Wijn: „Waar dat toe
leidt? Dat zie je eigenlijk pas
goed in deel twee. Daar verklap
ik niets over. Ze is in elk geval
van plan om haar eigen weg te
gaan. Voor deze produktie heb
ik zelf ook Spaanse dansles ge
nomen. Ik ben daar enorm door
gegrepen. Dat had ik nooit ge
dacht. Ik wist niet dat dat zo
fantastisch was. Het is iets heel
bijzonders, maar ook ontzettend
moeilijk. Ik heb veel gedanst,
tapdance, jazz, noem maar op.
Hier gaat het vooral om de coör
dinatie, armen, benen, ritmes
met de voeten, en dat allemaal
onafhankelijk van elkaar."
Hoewel het stuk zeker door
werkt in het persoonlijke leven
van Elsje de Wijn („Ik ga zelfs
naar Spanje met vakantie dit
jaar"), vindt ze niet dat het spe
len van de rol invloed heeft op
haar eigen moederschap. „Nee,
ik word niet anders. Het leuke
van toneelspelen is dat het je
laat zien: o, dat doe ik óók altijd
zo. In het gunstigste geval krijg
je een beetje inzicht in jezelf.
Veranderen? Nee, dat gebeurt
gewoon niet."
Het RO Theater speelt Gouda's
Glorie in HAL 4 op het oude
DWL-terrein. Deel I: vanaf van
daag tot en met zondag 4 april;
deel II van wonsdag 15 april tot
en met zaterdag 9 mei; deel III
van woensdag 20 mei tot en met
zaterdag 13 juni. Op zondag zijn
er geen voorstellingen, op alle
andere dagen begint het om
20.30 uur. Een passe-partout
voor alle drie de delen kost 45
gulden of 35 met een reductie-
kaart. De voorstellingen zijn ook
los van elkaar te zien; loose kaar
ten kosten 18 gulden of 14 gulden
met een kortingpas. Reserveren
is aan te raden. Het nummer is
010- 411 64 66.
Marleen Platèl is een door
snee moeder van een door
snee gezin, tweeëndertig jaar
getrouwd. Ze heeft drie vol
wassen kinderen, twee doch
ters, Anna en Paulien en een
zoon, Harrie. Ze woont in
een ruim huis met een grote
tuin. Op het moment dat de
kinderen allemaal de deur uit
zijn en er dus een nieuwe pe
riode in haar leven begint,
wordt haar man Antoon ern
stig ziek. Ze besluit (heel ei
gentijds) voor zichzelf te kie
zen en een nieuw leven te be
ginnen. Het huis, waarin op
het moment dat het verhaal
begint ook nog de jongste
dochter Anna woont, wordt
verkocht aan de oudste doch
ter, Paulien, en haar aan
staande echtgenoot Nico.
Want, moeder wil reizen!
Elsje de Wijn speelt de rol van
Marleen Platèl in Gouda's Glo
rie, een driedelig familiefeuille
ton van het RO Theater. Johan
Timmers en Leopold Witte
schreven, bewerkten en regisse
ren het vervolgverhaal.
Een verhaal over de gekte van
een ogenschijnlijk doorsnee fa
milie, waarin iedereen leeft on
der het motto: 'Als ik maar ge
lukkig ben.' We beleven een pe
riode mee waarin dat motto leidt
tot de dramatische ineenstorting
van dat ogenschijnlijk sterke
bolwerk.
Liggend
Elsje de Wijn heeft tijdens de
repetitieperiode van Gouda's
Glorie last van haar rug. Niet zo
ernstig dat ze niet kan spelen,
maar de fysiotherapeut heeft
haar geadviseerd zichzelf zoveel
mogelijk te sparen. Ieder mo
ment dat ze maar kan, gaat ze
liggen. Het gesprek over haar rol
voert ze dan ook liggend, waar
door bijna de sfeer van de divan
van-de psychiater ontstaat, maar
de ontboezemingen blijven luch
tig van aard. Het familiedrama is
uiteindelijk een komedie, hoe
wel met een grimmig randje.
Gouda's Glorie moet hèt fami
liefeuilleton van de jaren negen
tig worden, een tegenhanger van
het beroemde epos The Family
(vorig jaar te zien in herhaling,
ook bij het RO Theater). Het
voornaamste verschil is dat dit
verhaal in een ander, gewoner
milieu speelt.
Maar ondertussen
„Dit is meer een doorsnee gezin,
maar wel met hele rare men
sen", vertelt Elsje de Wijn.
„Hoewel, dat valt ook wel weer
mee. Het kan allemaal nog veel
gekker. De verhalen over moe
ders, die loskomen als je met
zo'n thema bezig bent, je houdt
het niet voor mogelijk. Mijn
God, als je dat op het toneel zou
zetten, zou het te ver gaan. Deze
moeder kan iedereen herken
nen. Je kan denken: 'Ja, de mij
ne lijkt daarop.' Ze is de spil van
het gezin, maar heeft besloten
dat niet meer te zijn. Toch slaagt
ze er steeds in om veel aandacht
te krijgen, onder het mom: 'Het
gaat nu even niet om mij.'
(lacht) Maar ondertussen!" De
Wijn relativeert meteen: „Ik heb
zelf kinderen. Je put ook uit je
eigen arsenaal."
Egoïstisch
Marleen Platèl is een domine
rende vrouw, die veel aandacht
vraagt. Ze heeft nog een 'ty-
pisch-moederachtige' eigen
schap: ze gaat tot het uiterste om
moeilijkheden te ontkennen. Ze
strijkt alles glad. Dat blijft. Ook
na haar besluit om niet meer
dienstbaar aan haar omgeving te
zijn, zelfs niet aan haar zieke
man, maar te doen wat ze altijd
al wilde: reizen.
De ziekte van Antoon komt
Marleen eigenlijk wel goed uit.
Die wilde eigenlijk blijven wo
nen in het huis en genieten van
de grote tuin. Zijn afwezigheid
geeft Marleen de kans om de
verkoop door te drukken. Daar
mee vervult ze een wens van
haar ene dochter die net zo'n
'gelukkig' gezin wil stichten als
dat van naar ouders maar ze
maakt tegelijkertijd ook haar
jongste dochter, die nog thuis
woont, dakloos. Elsje de Wijn:
„Het zijn allemaal heel egoïsti
sche mensen. Ze houden geen
rekening met elkaar en komen
alleen op voor hun eigen belang.
In het geval van Marleen zelfs
heel rigoureus. Maar ze kan zich
niet aan bepaalde situaties ont-
