Opleidingen met redelijke kans op een baan
Schoolverlaters moet nu gaan
beslissen over hun toekomst
Verolme Usselmonde heeft jongeren veel te bieden
ONDERWIJS BANEN
KOM'NS
PRATEN OVER
JE TOEKOMST-
MOGELIJKHEDEN.
Mening dekanen
KOM'NS
PRATEN OVER
WAT JE NOG
MEER VERDIENT.
Bijzondere
opleidingen
rV
Werken of verder leren?'
DONDERDAG 28 MEI 1992
22-580
DE HAVENLOODS HET ZUIDEN
Er zijn in ons land vormen van
scholing en opleiding te kust en
te keur. De meeste (vakoplei
dingen zijn verspreid over onze
provincies te vinden.
Sommige scholen echter, heb
ben een vrij unieke positie en
daarvan volgen nu enkele wille
keurige voorbeelden.
Onderhoud aan vliegtuigen, de
MTS Anthony Fokker verzorgt
een vakopleiding
Luchtvaarttechniek
De enige, door de Rijkslucht-
vaartdienst(RLD) erkende MTS
in Nederland is 'Anthony Fok
ker' in Den Haag. De school
leidt op voor functies bij het da
gelijks, periodiek en groot on
derhoud van vliegtuigen. De
RLD geeft de bewijzen van be
voegdheid als grondwerktuig-
kundige (GWK) af. Heeft men
een bewijs van bevoegdheid,
dan mag men zelfstandig en zon
der toezicht aan vliegtuigen-
/vliegsystemen werken. Met een
speciale schoolverklaring kan de
leerling bij de Rijksluchtvaart
dienst een bewijs als bevoegd
heid als GWK aanvragen.
De studierichtingen zijn vlieg
tuigtechniek, vliegtuiginstru-
mententechniek, avionicatech-
niek en vliegtuig-electronica-
techniek.
Vliegtuigtechniek leidt op voor
onderhoudswerkzaamheden aan
vliegtuigmotoren, mechanische,
hydraulische en pneumatische
systemen.
De instrumententechniek is ge
richt op onderhoudswerkzaam
heden aan instrumentensyste
men, elektrische systemen en
klimaatregelingen.
Avionicatechniek leidt op voor
onderhoud van elektronische na
vigatie-, communicatie- en auto
matische vluchtgeleidingssyste-
men. I
De opleiding vliegtuig-elektroni-
catechniek tenslotte richt zich op
onderhoudsfuncties van elektro
nische vliegtuigsystemen die in
een werkplaats gèrepareerd
moeten worden. Het is de enige
studierichting, waarvoor geen
RLD-bevoegdheid te krijgen is.
Uurwerkmaker, één van de vak
richtingen van de Vakschool
Schoonhoven
Een aantal opleidingen biedt een
redelijke kans op een baan;
- het transport-, communicatie
en verkeersonderwijs op alle ni
veaus
- het technisch onderwijs op alle
niveaus
- het medisch onderwijs op alle
niveaus
- het laboratorium- en statistie-
konderwijs op HBO-niveau
- het theologie-onderwijs
- de onderwijzersopleidingen
voor het basisonderwijs
- het economisch-, administra
tief- en commercieel onderwijs
op middelbaar en hoger niveau,
zij het dat een zekere verzadi
ging merkbaar wordt.
Zoals op te merken heeft het
medisch onderwijs op alle ni
veaus (zoals ziekenverzorging,
verpleegkundige en medicijnen)
een sterke positie ingenomen.
Het is een gevolg van een terug
lopende belangstelling bij de
jongeren.
Goudsmid
Eveneens uniek is de MTS Vak
school Schoonhoven, waar men
een vakopleiding voor edelsmid,
goud- of zilversmid, juwelier, ju
welier-goudsmid, graveur en
uurwerkmaker kan volgen.
De vakrichtingen goud- of zil
versmid, uurwerkmaker en gra
veur starten met een algemeen
basisjaar, geschikt voor al deze
vakrichtingen. Na het eerste jaar
kan de leerling bewust kiezen,
ondersteund door de adviezen
van de school. Het tweede en
derde jaar zijn vakgericht. Het
laatste (vierde) jaar bestaat
voornamelijk uit een stageperio
de.
Aan het eind hiervan krijgt men
bij voldoende resultaat een di
ploma met vestigingsbevoegd
heid. Men kan dan als zelfstan
dig ondernemer het gekozen vak
uitoefenen.
Voor de opleiding edelsmeden
heeft het eerste halfjaar een al
gemeen karakter. Men heeft dan
nog de keuze om over te stappen
naar het algemene basisjaar.
Na twee jaar is het niveau van de
gewone goudsmidvakrichting
bereikt. Er wordt dan examen
afgelegd. In het laatste jaar ligt
het accent op zilversmeden, bij
zondere technieken en vormge
ving. Ook hier maakt een stage
jaar onderdeel uit van de 4-jari-
ge opleiding.
Wie juwelier-goudsmid wil wor
den kan aan het eind van het
tweede leerjaar juwelier deze
vakrichting kiezen. Hiervoor
zijn speciale vaardigheden ver
eist, die niet voor ieder leerling
in de opleiding juwelier haalbaar
zijn.
Heeft men deze vakopleiding
succesvol afgerond, dan is men
dubbel gekwalificeerd, namelijk
#ls goudsmid en juwelier.
Hetzelfde geldt ook voor de on
derwijzersopleidingen voor het
basisonderwijs.
De vooruitzichten voor het eco
nomisch-, administratief en com
mercieel onderwijs en voor de
bedrijfskunde-opleidingen zijn
minder rooskleurig als gevolg
van een grote toeloop de afgelo
pen jaren.
Weinig kans op werk
- LEAO en LHNO
- kunstonderwijs op HBO- en
universitair niveau
- sociaal-cultureel onderwijs op
MBO- en HBO-niveau en socio
logie/politicologie psychologie
en pedagogiek op universitair ni-
- taalonderwijs op HBO-niveau
en letteren, geschiedenis en filo
sofie op. universitair niveau
- landbouwwetenschappen
Het Centraal Bureau voor de
Statistiek verrichtte in 1989 een
vacature-enquête, exclusief bij
de overheid, het onderwijs en
uitzend- en uitleenbedrijven.
De top tien van beroepen met
moeilijk vervulbare vacatures in
september 1989.
1. metselaars en timmerlieden
2. loodgieters, pijpfitters, lassers
3. statistici, wiskundigen, auto
matiseringspersoneel
4. agrarisch personeel
5. verpleegkundigen
6. electromonteurs, reparateurs
electrische apparaten
7. machinebankwerker-mon
teurs, reparateurs machines/ap
paraten
8. architecten, ingenieurs, teke
naars en verWante technici
9. middelbare technici
10. winkelbedienden, verkopers
Van de vacatures winkelbedien
den, verkopers (10) waren van
de 4600 vacatures 1500 moeilijk
vervulbaar. Die van de laders,
lossers, grondwerk- en kraanma
chinisten (11) 1100 van de 3500
vacatures.
Van de 6600 vacatures van lood
gieters, pijpfitters en lassers (2)
waren er zelfs 4800 moeilijk ver
vulbaar. De metselaars en tim
merlieden (1) spanden de kroon:
7400 moeilijk vervulbare vacatu
res van de 9100.
Leerlingwezen
Een in 1990 gehouden enquête
onder opleidingsfondsen voor de
In technisch onderwijs ook goede kans op baan.
vakopleiding leerlingwezen
heeft uitgewezen dat verdei e ex
pansie van de instroom niet
wordt veroorzaakt door een te
kort aan leerlingplaatsen, maar
voornamelijk door een gebrek
aan leerlingen. Met name de op
leidingssectoren met typische
mannenberoepen hebben te
kampen met wervingsproble
men. Door een volledig loslaten
van de leeftijdsgrens in de Bij
drageregeling Vakopleiding
Leerlingwezen (BVL) en door
ruimere subsidiemogelijkheden
te bieden voor het aantrekken
en opleiden van vrouwen, aloch-
tonen en gehandicapten tracht
de Arbeidsvoorzieningsorgani-
satie de oriëntatie van de oplei
dingsfondsen op andere doel
groepen te stimuleren. Boven
dien is de Tijdelijke Regeling
Voorschakelvoorzieningen
Leerlingwezen ingesteld om jon
geren tot 21 jaar die over onvol
doende of verkeerd gerichte
vooropleiding beschikken toch
de kans te geven op het gewen
ste instroomniveau te komen
voor de primaire opleiding van
hun keuze.
In 1990 bedroeg het aandeel van
vrouwen in het leerlingenbe
stand van de primaire opleiding
ruim 25 procent.
In 1990 werd in de metaalsector
het hoogste aantal leerovereen
komsten afgesloten. Waren dat
er in 1989 19.206 in 1990 was het
aantal 19.782.
Leerovereenkomsten in de hore
ca daalden in 1990 tot 2.384 te
gen nog 2.561 in 1989. In de
land-en tuinbouwsector was een
flinke stijging waar te nemen:
4.044 leerovereenkomsten in
1990 tegen 2.882 in 1989.
Tienduizenden leerlingen van
het voortgezet- en beroepson
derwijs uit Rotterdam en re
gio bereiden zich momenteel
voor op de laatste fase van
het eindexamen. Slapeloze
nachten, huilbuien, black-
-outs en perioden van het niet
meer zien zitten, teisteren
evenzoveel gezinnen. Velen
van de 'examen-slachtoffers'
hebben zich ingeschreven
voor een verdere studie, twij
felaars hebben dat zelfs voor
meerdere gedaan: 'Werken of
verder leren?', is de vraag die
door hun hoofden spookt.
'Waar ligt voor mij een toe
komst?', is de daaruit voort
vloeiende kwellende overpein
zing. Je bent jong en eigenlijk
zou je alleen maar van het leven
willen blijven genieten. Maar
voor je het weet zit je midden in
het eindexamen en moeten er
beslissingen voor de toekomst
worden genomen.
Schooldekanen maken drukke
tijden door. Als studie- en be
roepskeuzeadviseurs begeleiden
zij hun examenkandidaten en
Eindexamens, triomf of nachtmerrie?
leerlingen die voortijdig hun stu
die afbreken zo goed mogelijk
op de juiste weg. Samen met de
leerling proberen zij een passen
de studie en, als de leerling te
kennen geeft te willen gaan wer
ken, een op het werk afgestemde
avondstudie te vinden, daarbij
zorgvuldig de arbeidsmarkt in
lees meer op de personeelspagina
het oog houdend. Steeds meer
van hun pupillen kiezen voor het
duale stelsel (leerlingwezen) dat
hen bij goed gevolg een erkende
beroepskwalificatie in het voor
uitzicht stelt.
Nederland kent in 1992 ruim
200.000 schoolverlaters. Het
aandeel van de schoolverlaters
met een volwaardige beroepsop
leiding (MBO, HBO en WO)
neemt jaarlijks toe. In 1989 was
dat al 44 procent van de totale
uitstroom en naar verwachting
zal dat aantal omstreeks het jaar
2000 de 50 procent naderen. De
stijging gaat gepaard met een
daling van het aandeel van de
schoolverlaters met een diploma
van het algemeen voortgezet on
derwijs (MAVO, HAVO,
VWO) en het beroepsvoorberei
dend onderwijs (CBO) van 21
procent in 1989 en naar verwach
ting 15 procent in het jaar 2000.
De doorstroming van het LBO
en het algemeen onderwijs naar
het voltijd-beroepsonderwijs op
de verschillende niveaus zet zich
krachtig voort in de jaren '90.
'Uitvallers' van het LBO en het
algemeen voortgezet onderwijs
(al dan niet gediplomeerd) en
die van het MBO zetten de op
leiding veelal voort in het leer
lingwezen en in parttime onder
wijs. Van degenen die in 1989
het volledig dagonderwijs verlie
ten, beschikte 44 procent over
een afgeronde beroepsopleiding,
deeltijd en keerde 37 procent het
onderwijs ongediplomeerd, dan
wel met uitsluitend een alge
meen voortgezette of beroeps
voorbereidende opleiding, de
rug toe.
Mogelijkheden
Wat zijn mijn latere mogelijkhe
den op de arbeidsmarkt? Als ik
twijfel tussen twee studies, wel
ke geeft mij dan de meeste kans
op een baan? Waar ligt het
meest nijpende gebrek aan vak
lieden? Is het misschien toch be
ter om nog een studie te volgen?
Zijn er korte studiemogelijkhe
den?, zijn de vragen die school
verlaters op hun ouders, deka-
nen en vaak ook op de medewer
kers van het Arbeidsbureau af-
Bezitters met een MBO-diploma
nemen de sterkste positie in op
de arbeidsmarkt. Niet alleen is
daar de doorstroming naar het
arbeidsproces het grootsts, ook
het werkloosheidspercentage
onder dezeschoolverlaters is
laag. Het zwakst staat de catego
rie die alleen het basisonderwijs
heeft genoten. In Nederland be
treft het 23.000 schoolverlaters
per jaar, ofwel 10 procent van de
totale uitstroom. Bezitters van
een MAVO-, HAVO en VWO-
-diploma zonder een afgeronde
vervolgopleiding staan relatief
zwak. Het LBO, het HBO en
het WO nemen een middenposi
tie in.
Bij de keuze van een vervolgop
leiding dient bij de verschillende
opleidingsniveaus gelet te wor
den welke studierichtingen na
afronding ervan de meeste kans
op werk bieden.
Al jaren nemen onder andere de
opleidingen LEAO en LHNO,
kunstonderwijs op HBO-niveau,
landbouwwetenschappen en ge
schiedenis en filosofie op univer
sitair niveau een zwakke positie
Sterk daarentegen zijn onder an
dere het transport-, communica
tie- en verkeersonderwijs op alle
niveaus, het theologie-onderwijs
en het technisch onderwijs op
alle niveaus.
Werken èn leren
Tweederde van de gediplomeer
de en éénderde van de ongedi
plomeerde schoolverlaters van
LBO en MAVO gaat verder in
het leerlingwezen. In het cursus
jaar '90/'91 nam de uitstroom
belangrijk toe tot 55.000 leerlin
gen in Nederland. De metaal-,
de installatietechniek- en de
bouwsector wisten een meer dan
gemiddelde groei te bewerkstel
ligen, waardoor het nijpend te
kort aan goed opgeleide vaklie
den minder werd.
Het leerlingstelsel is in de jaren
tachtig uitgegroeid tot één van
de belangrijkste pijlers van be
roepsonderwijs.
Gold vroeger de leeftijdsgrens
van 17 jaar, sinds enige tijd is die
leeftijdsgrens voor toelating tot
het leerlingstelsel losgelaten en
kunnen ook volwassenen profi
teren van dit duale stelsel.
Dekaan Bos; „Werken? Dan is leerlingwezen het best"
Een te verwaarlozen percenta
ge geslaagden van Roncalli
MAVO in Rotterdam/Het
Lage Land gaat na het behalen
van het diploma werken.
„Meestal zijn dat nog de ge
slaagden wiens ouders een
eigen bedrijf hebben. Ik raad
ze wel altijd aan toch nog een
avondopleiding te gaan volgen
die gericht is op het werk",
vertelt dekaan mevrouw C.
Schellart.
Ging in het verleden het groot
ste aantal van haar pupillen
naar het HAVO, momenteel
stapt 70 procent over naar het
MBO. Een kleine 30 procent
gaat naar het HAVO, KMBO
of een opleiding volgen binnen
het leerlingwezen.
„Leerlingen die in het derde
leerjaar hun portie aan Fikkie
willen geven, breng ik in con
tact met de consulenten van
het leerlingwezen. Ik laat nie
mand los en dat lukt me aar
dig", aldus mevrouw Schellart.
Dekaan G. van Ringelestijn
van C.S.G. De Schakel in Ca-
pelle aan den IJssel, een school
voor I.H.N.O., L.H.N.O.,
L.E.A.O., vertelt dat van zijn
geslaagden ook maar een klein
aantal wil gaan werken. Voor
zover hij weet, hebben deze
oud-leerlingen binnen enige
maanden daadwerkelijk een
baan. „Dikwijls komen ze te
recht bij werkgevers waarbij ze
stage hebben doorlopen", al
dus de dekaan. Het grootste
KNBO. „Steeds meer zie je
een verschuiving naar de oplei
dingen binnen het leerlingwe
zen. Het trekt de jongeren om
dat dat leren en werken tege
lijk is. Die leuke zakcent doet
natuurlijk ook veel", geeft hij
toe.
De HAVO-, VWO-geslaagden
van het Emmauscollege in
Rotterdam/Oosterflank kiezen
voor het merendeel voor een
vervolgstudie. „Er zijn er voor
hen heel wat. Soms is het zelfs
moeilijk kiezen. Hooguit drie a
vier geslaagden gaan werken.
Merk ik dat ouders van de kin
deren verwachten dat ze bij
hen in de zaak komen werken,
dan probeer ik toch nog een
opleiding voor hen los te peu
teren" vertelt dekaan A. Bos.
Willen leerlingen vroegtijdig
hun HAVO-opleiding beëindi
gen dan promoot hij het leer
lingwezen. „Het duale stelsel is
in opgang. Op alle niveaus
kunnen op die wijze opleidin
gen worden gevolgd", aldus de
dekaan.
ROTTERDAM - Dertig jaar be
staat dit jaar de bedrijfsschool
van Verolme Usselmonde. Zes
jaar nadat Cornelis Verolme in
1946 in Usselmonde Scheepsin-
stallatiebedrijf Nederland
(S.I.N.) had opgericht, werd al
gestart met het opleiden van jon
geren.
De praktische opleiding van
toen is nu een opleiding waarin
de theorie, opgedaan in de
streekschool, wordt toegepast in
de praktijk op de bedrijfsschool
van Verolme Usselmonde. Na
jaren van recessie kampt de me
taalsector ook nu weer met een
tekort aan goed opgeleide vak
mensen. Het is daarom niet ver-
wondelijk dat Verolme Ussel
monde (V.M.IJ) diep in de bui
del tast opdat de leerlingen in
een goed geoutilleerde bedrijfs
school zich kunnen bekwamen in
draaien, frezen, constructieban-
kwerken, electrisch- en gasboog-
lassen, machinebankwerken in
de werktuigbouw of pijpenbe-
werken.
De tweejarige opleiding kost de
leerling niets. Integendeel;
maandelijks krijgen ze een aar
dige zakcent mee naar huis.
Zwaar en vuil werk is het werk
in de metaalindustrie allang niet
meer. Er komt tegenwoordig be
hoorlijk wat denkwerk bij aan te
pas. Met de meest moderne ma
chines brengen de werknemers
een product tot stand. Stap voor
stap.
„Veel mensen denken aan
scheepsbouw als ze de naam
Verolme horen. Ons aandeel in
de scheepsbouw is echter nihil.
Onze werkzaamheden zijn ge
richt op 'de industrie zoals het
meebouwen aan 'Hycon' van
Shell, 'Flexicoker' van Esso, de
uitbreiding van Fuji foto en film,
modules voor de offshore en
KPE modules voor de raffinade
rij." Aan het woord is G. Hou-
thoff, hoofd personeelszaken.
Hij is verantwoordelijk voor de
opleidingen van de bedrijfs
school en wordt dqarbij met raad
en daad terzijde gestaan door
drie leermeesters. „Tussen de
leermeesters en de vijftig leerlin
gen is een goede werksfeer. Dat
is duidelijk te merken aan de
goede resultaten. Resultaat staat
hoog bij V.M.IJ. in het vaandel
en daarom ook is het bedrijf
bereid om medewerking te ver
lenen waar nodig in ondersteu
ning van de lessen waarin een
leerling minder sterk is", aldus
Houthoff.
Computer gestuurd
De bedrijfsschoolopleidingen bij
V.M.IJ. worden, evenals die van
35 andere bedrijven in de regio
Rijnmond, verzorgd in samen
werking met de Stichting Meta-
lektro-Rijndelta (SMO-R) in
Barendrecht. De SMO-R sluit
een 'opleidingsovereenkomst'
met de leerling af. De SMO-R
neemt schooien boekengeld
voor haar rekening en betaalt
een zakgeldvergoeding uit. Bij
V.M.IJ. ontvangen de leerlingen
gedurende het eerste jaar 300
gulden bruto per maand en in
het tweede leerjaar 550 gulden.
Houthoff: „Na afronding van de
opleiding is de geslaagde vrij in
de keuze bij Verolme aan de slag
te gaan of bij een ander bedrijf.
Wat hun beslissing ook is, ze zijn
zeker van werk. Bij alle bedrij
ven in de metaalsector is een
groot tekort aan opgeleide vak
lieden en dat tekort zal de ko
mende jaren alleen nog maar
toenemen. En ondervindt een
leerling dan toch nog problemen
bij het vinden van een baan, dan
is er altijd nog de SMO-R die
een handje kan helpen.
Wie denkt dat een opleiding bin
nen het leerlingwezen niet veel
voorsteld, heeft het goed mis?
Het is een officiële opleiding
waarvoor niet alleen een leero
vereenkomst wordt afgesloten,
maar waarvoor ook wel degelijk
hard moet worden gewerkt. Bin
nen het leerlingwezen is voor de
metaalvakken werkzaam het
Landelijk Opleidingsorgaan de
SOM: Stichting Opleidingen
Metaal. V.M.IJ. eist bovendien
van haar leerlingen ook het af
leggen van een C. C.-examen,
zodat alle leerlingen bekend zijn
met het gebruik van computer
gestuurde machines. Als de leer
ling zowel het praktijk- als het
theorie-examen met goed gevolg
heeft doorlopen dan ontvangt hij
het landelijke SOM-vakdiplo
ma.
Het praktijkgedeelte wordt door
praktijkopleiders, de leermees
ters, op de bedrijfsschool ver
zorgd (3 of 4 dagen per week),
terwijl voor het theoriegedeelte
een Streekschool moet worden
bezocht (1 of 2 dagen per week).
Meisjes zijn van harte welkom
bij Verolme Usselmonde. Ze
hebben ze zelfs graag.
Verdere opleidingen
Besluit een leerling een werk-
overeenkomst met V.M.IJ. af te
sluiten dan wordt hij of zij gesti
muleerd middels opleidingen
zich verder te bekwamen. „Een
voortgezette opleiding, even
eens binnen het leerlingwezen,
duurt één of twee jaar. De oplei
ding zorgt voor de verbreding en
t verdieping van het vakmanschap
en maakt de leerling tot een ech
te specialist in de gekozen vak
richting", vertelt Houthoff.
„Wij streven ernaar dat zoveel
mogeleijk van onze werknemers
naast hun vak ook kennis op
doen van een ander. Ze zijn dan
multifunctioneel inzetbaar en
kunnen op gezette tijden de
werkdruk van hun collega's ver
lichten", vervolgt hij.
Jonge mensen met een LTS- of
MAVO-diploma, die wel zin
hebben om veelomvattend en
veelzijdig werk te doen, kunnen
bij Verolme Usselmonde te
recht. Missen zij één of twee
essentiële vakken in hun pakket
dan is het mogelijk via een voor-
schakelopleiding toch een plekje
op de bedrijfsschool te verove
ren.
Niet alleen zijn geïnteresseerden
in een opleiding van harte wel
kom om een afspraak te maken
met de afdeling personeelsza
ken, ook mensen die een vaste
baan willen, kunnen contact op
nemen. Het telefoonnummer
van V.M.IJ. is 010 - 4825300,
Het toestel van G. Houthoff is
nummer 245.
lees meer op de personeelspagina
