UIT
ESüM
Flaircks 'Optocht' slingert zich
van Middeleeuwen naar carnaval
'Alleen de noten spelen is niet genoeg'
Wegens groot succes nog eens
Purper met '..En dat is negen'
Denise Jannah
'Sommige muziek hoort onvervreemdbaar bij een volk'
Percussive Rotterdam dingt mee in Gaudeamus Vertolkers Concours
Popfestival voor Greenpeace
Veelsoortig slagwerk
in Afslag de Unie
DONDERDAG 25 FEBRUARI 1993
DE HAVENLOODS HET ZUIDEN
Werk van de beeldend
kunstenaar Ger van Elk is
vanaf 28 februari onder de ti
tel Sandwiches 1991-1992 te
zien in Museum Boymans-van
Beuningen. Het is zijn
solotentoonstelling in Neder
land sinds 1981, toen in het
zelfde museum een overzichts
tentoonstelling werd gehou
den. Dit keer toont Boymans
recent werk, dat voor een
groot deel speciaal voor de
expositie werd vervaardigd.
Kenmerkend voor het oeuvre
van Van Elk is de grote ver
scheidenheid. Hij maakt de
laatste twee jaar sculpturen
van grote afmetingen. Tussen
plakken hout worden objecten
zoals foto's en zeefdrukken
met bouten en moeren geplet.
Tot en met 25 april.
Benny Neyman
dag 26 februari op in De Doe
len met zijn programma 'Later
is te laat', ook de titel van zijn
nieuwste cd. Speciale gast van
Benny Neyman is de zanger
Nikos Ignatiadis, die hij in
Griekenland 'ontdekte'. Ben
ny en Nikos worden begeleid
door een zevenkoppige band.
Aanvang 20.15 uur.
Mister Show Business
Himself, Lou Rawls, komt
maandag 1 maart in De Doe
len. Lou Rawls, afkomstig uit
Chicago, begon zijn muzikale
loopbaan net als vele andere
zwarte artiesten in het plaatse
lijke kerkkoor. Hij zette zijn
carrière als professional voort
in een gospelkoor, waarna hij
in 1959 definitief doorbrak.
Zijn live-optredens zijn nog
steeds een belevenis. Lou
Rawls, entertainer bij uitstek,
geeft zich voor de volle hon
derd procent op het podium.
Aanvang 20.15 uur.
Op de golf van 'unplugged'
(dus akoestische) opnamen
deint ook onze 'eigen' Neder
landse rocklegende Golden
Earring mee: de nieuwe cd The
Naked Truth is een akoesti
sche versie van oude hits. De
groep doet op een toernee ook
Luxor aan om de 'unplugged'-
versie live in concertvorm op
het podium te brengen. Met
de titelsong, de hit 'I can't
sleep without you' en klassie
kers als 'Radar Love' en 'Twi
light Zone' in nieuwe arrange
menten. Donderdag 4 maart,
20.15 uur.
De Vlaamse cabaretier Luk
Wijns treedt zaterdag 27 fe
bruari op in het Bibliotheek
theater aan de Hoogstraat in
Rotterdam met zijn nieuwe
programma Ijstijd. Ijstijd is
een overrompelend, grappig
en poëtisch avontuur, waarin
een ruiter aan zijn mama
denkt, twee Neanderthalers de
Liefde, het Geloof en de Ge
braden Kip ontdekken, de eer
ste mens wordt geboren en het
wiel wordt uitgevonden. In de
zaal lachen de mensen smerig
om zichzelf en treuren ze een
beetje om hun kindertijd.
Aanvang 20.30 uur.
Een vijfderangs hotel is de
plaats waar zich de nieuwe
montage-voorstelling van To
neelgroep Amsterdam en Het
Concern afspeelt. 'Count Your
Blessings' heet deze voorstel
ling van Gerardjan Rijnders,
waarin èen hoteleigenaresse en
haar zwakzinnige zoon een
aantal vreemdelingen te gast
hebben. Een verstilde collage
van beeld, tekst en muziek;
cynische, geestige en spijker
harde teksten in een pianissi
mo visueel hoorspel. Vrijdag
26 en zaterdag 27 februari,
Rotterdamse Schouwburg.
Arowakse Indianen van de
vereniging Ikyoshie ('Licht
puntje') dansen en zingen zon
dag 28 februari in Theater De
Evenaar in het Museum voor
Volkenkunde. De Arowakl|en
zijn afkomstig uit Suriname en
presenteren behalve clans en
zang ook informatie over hun
cultuur en de huidige positie
van de Arowakse indianen.
Ursula Makosi en Albert Sa-
bajo presenteren het program
ma vanaf 14.00 uur. De voor
stelling vindt plaats in het ka
der van de tentoonstelling
'Sranan, Cultuur in Suriname
en in Nederland'.
Purper: humor en zang op hoog
Eén van de verrassingen die in
februari en maart in Luxor staan
in de plaats van Paul van Vliet,
is de cabaretgroep Purper. Hun
programma En dat is negen'
had zo'n succes bij het theater
publiek dat besloten is er nog
een seizoen mee door te gaan.
Op donderdag 25, vrijdag 26 fe
bruari, vrijdag 5 en zaterdag 6
maart 1993 speelt Purper in Rot
terdam.
Wie de naam Purper verzonnen
heeft weet niemand meer, maar
Purper werd op 28 december
1980 onder een ongetwijfeld zeer
goed gesternte opgericht.
De absurde humor van initiatief
nemer Haye van der Heyden en
de muzikale acrobatiek van Erik
Breij maakten dat de groep al
snel de volle aandacht kreeg van
het publiek en de media. De op
mars was niet meer te stuiten. De
groep won verschillende prijzen
en trad meermalen op televisie
op.
Purper kende vele wisselende sa
menstellingen. Adelheid Roosen
en Karin Bloemen maakten ooit
deel uit van de cabaretgroep.
Ruim twaalf jaar na de oprich
ting bestaat de groep uit vier
heren die kunnen zingen dat de
stukken er af vliegen.
Erik Breij, Frans Mulder, Alfred
van den Heuvel en Hans van der
Woude vormen volgens vele cri
tici een combinatie die nog vele
jaren zó door mag gaan. Ze
brengen humor op niveau en
hanteren daarbij op virtuoze wij
ze de close-harmonyzang. Ze
steken de draak met alles en
iedereen, in de eerste plaats met
zichzelf, zonder grof te worden
of te choqueren. Alles met een
dikke knipoog, maar steeds van
hogeschool-gehalte. Onbekom
merd lachen om intelligent amu
sement dus, onvervalste kolder
en puur plezier.
Dat móet wel resulteren in een
sprankelende theateravond.
Denise Jannah
Jazz-zangeres Denise Jannah
(bekend van A Night at the Cot
ton Club) treedt zaterdag 27 fe
bruari met haar kwintet op in
jazzcentrum Thelonious aan de
Witte de Withstraat 16. Denise
wordt alom bejubeld, tot in het
toonaangevende Amerikaanse
blad The Village Voice toe. Het
concert begint om 22.00 uur.
I door RICHARD VAN SANTEN
ROTTERDAM Het Ne
derlandse ensemble Flairck
trekt al jarenlang in een op
tocht door de theaters. In het
huidige theaterseizoen is het
woord optocht wel heel toe
passelijk, omdat het de titel is
van het laatste programma
van de groep. Erik Visser, in
spirator, componist en muzi
kaal leider van de nieuwe
toernee, heeft zich voor de
uitwerking van dit thema on
der andere laten inspireren
door het werk van de Middel
eeuwse, Nederlandse schilder
Jeroen Bosch. Op zaterdag
27 februari doet Flairck met
haar Optocht Theater Zuid
plein aan.
De bezetting van de groep is
enigszins gewijzigd. Erik en An-
net Visser, Peter Weekers en
Stan Stolk, vier leden van het
eerste uur, hebben versterking
gekregen van de in Amsterdam
woonachtige Amerikaanse vio
liste Lorre Trytten. Deze klas
siek geschoolde violiste sllot zich
in de zomer van 1991 bij Flairck
aan. Naast het klassiéke reper
toire is ze ook bekend met im
provisatie en volksmuziek. Ze
speelde voorheen bij het Willem
Breuker Kollektief en was eerste
violiste van het Nederlands Bal
let Orkest.
Het thema 'De Optocht' komt
voort uit Erik Vissers speurtocht
naar de betekenis van de schilde
rijen van Jeroen Bosch. Daar
naast zijn er ook invloeden van
de Middeleeuwse straatlitera
tuur, de muziek van de speel
mannen en de geschiedenis van
het carnaval in de voorstelling
verwerkt. Optochten worden in
deze streken al eeuwen gehou
den om de overgang van de win
ter naar het voorjaar in te lui
den. Als demonen en dieren ver
klede figuren verjoegen met ge
schreeuw, vuur en ketelmuziek
de winter. Deze oorspronkelijke
processies veranderden met de
opkomst van de burgerij in car
navalsoptochten.
Middeleeuwen
„Door het hele programma
wordt de ontwikkeling getoond
van de optocht," vertelt Stan
Stolk, „Dat begint in de Middel
eeuwen, bij de religieuze proces
sies en eindigt bij het carnaval
dat daar eigenlijk een overblijfsel
van is. Voor de pauze staan
vooral de Middeleeuwen cen
traal. Het religieuze doemden
ken vol hel en verdoemenis
wordt uitgebeeld. Na de pauze
wordt het allemaal wat vrijer en
vrolijker en gaat het meer de
kant op van het carnaval. Dat
betekent niet dat we echte carna
valsmuziek gaan spelen. We ge
bruiken bepaalde clichés die
moedwillig in een ander verband
geplaatst worden."
Ook in de schilderijen van Je
roen Bosch spelen de optochten
een belangrijke rol. Deze Bra
bantse schilder, die leefde van
1450 tot 1516. Als duivels ver
klede mensen trekken hooiwa
gens voort, die het aardse bezit
symboliseren. Verder toont hij
narrenschepen die als uitbeel
ding van zotheid en drankzucht
op wielen door de straten rolden.
Ook de muzikale omlijsting was
bij Bosch al van de partij. Orkes
ten gezeten in enorme oesters,
die de wellust symboliseerden,
deden mee in zijn stoeten.
Hoewel Flairck maar uit vijf
mensen bestaat, zal gedurende
de voorstellingen, door het grote
aantal instrumenten dat ge
bruikt wordt, de indruk gewekt
worden dat er een grote groep
muzikanten voorbij trekt. Stan
Stolk legt uit dat dit zowel visu
eel als muzikaal gebeurt: „De
visuele vormgeving bestaat eruit
dat de muzikanten steeds een
rondje lopen, gedeeltelijk voor
en gedeeltelijk achter een projec
tiescherm, waardoor de indruk
van een doorlopende stoet van
muzikanten gewekt wordt.
Daarbij worden er verschillende
Middeleeuwse instrumenten zo
als de kromhoorn, de draailier,
de schalmei en doedelzakken ge
bruikt."
Lampionoptocht
De optocht strekt zich echter
nog verder uit. Flairck trekt al
bijna veertien jaar door de we
reld en maakte kennis met mu
ziek en instrumenten uit andere
delen van de aarde. Ook deze
verworvenheden zullen de musi
ci verwerken in dit programma.
Zo komen naast de middeleeuw
se optochten ook een Japanse
lampionoptocht en een Brazili-
aase carnavalsstoet voor het
voetlicht.
Stan Stolk is tevreden over de
voorstelling. „Het is heel aardig
om te merken dat bepaalde mu
zikale vormen onvervreemdbaar
bij een volk horen. Je merkt toch
dat er een zekere traditie is en die
traditie geven wij muzikaal
weer," zegt Stan, „Zelf ben ik
niet zo'n carnavalsganger, maar
toen ik laatst op weg was naar
een concert, werd ik opgehou
den door een carnavalsstoet. Ik
vond het heel leuk om te zien dat
die hele optochttraditie er nog
wel in terug te vinden is."
door JEROEN BAS
Rotterdam staat van 28 fe
bruari tot en met 7 maart in
het teken van de hedendaagse
muziek. Met het Internatio
naal Gaudeamus Vertolkers
Concours, georganiseerd door
de stichting Gaudeamus en
het Rotterdamse Conservato
rium, heeft Rotterdan al 13
jaar een van de belangrijke
concoursen op dit gebied bin
nen haar stadsgrenzen. Tij
dens dit concours zullen op
het conservatorium en in de
Doelen de talenten hun kun
nen laten zien. De speciale
prijs voor een bepaald instru
ment gaat dit jaar naar het
slagwerk. Een van de deelne
mers is de Rotterdamse slag
werkgroep Percussive Rotter
dam. Hoewel Chris Leenders
(23), Hans Leenders (21),
Norman van Dartel (21) en
Gerrit Nulens (21) pas een
jaar samen spelen staat de in
ternationale doorbraak voor
de deur.
Over hedendaagse muziek be
staan nog veel vooroordelen en
misvattingen. Bijvoorbeeld dat
de hedendaagse muziek moeilijk
toegankelijk is voor het publiek.
Onterecht vindt Hans Leenders.
„Ook met de hedendaagse mu
ziek moet je; de mensen kunnen
bereiken. Je moet kunnen com
municeren met het publiek. Je
moet iets van de muziek probe
ren over te brengen. Met de he
dendaagse muziek is het net als
met een stuk van Mozart: je
Percussive Rotterdam: zin
moet er iets extra's aan proberen
mee te geven. Alleen de noten
spelen is niet genoeg."
„Maar dan moet het publiek er
wel voor openstaan", vult Chris
De vier ambitieuze slagwerkers
vinden dat ze een muziekstuk
volledig onder de knie moeten
hebben voordat ze het op een
uitvoering moeten spelen. „He
laas gebeurt het maar al te vaak
dat muzikanten een week voor
een uitvoering bij elkaar komen.
Zo kun je een stuk niet goed.
uitvoeren. Bovendien zijn er dan
ook nog mensen bij, die denken
dat in de hedendaagse muziek
die éne foute noot of misser toch
niet gehoord wordt. Wij leveren
geen lopende-bandwerk, wij zoe
ken de perfectie", aldus Nor
man.
De aanpak van de slagwerkers
begint zijn vruchten af te wer
pen. In de zomer van 1992 werd
het slagwerkersensemble uitge
nodigd voor een concours in de
Duitse plaats Darmstadt, waar
zij uiteindelijk wonnen. Ook zijn
ze uitgenodigd voor optredens in
Londen en Parijs eii gaan ze in
het najaar een tournee maken
door de Verenigde Staten. Nor
man verklaart het succes door de
manier waarop het kwartet zich
in composities verdiept. „Het
gaat niet telkens twee weken re
peteren om vervolgens het stuk
uit te voeren. In zo'n korte pe
riode kun je nooit het stuk opti
maal uitdiepen."
CD
De CD die het slagwerkensem
ble aan het eind van dit jaar zal
uitbrengen samen met slagwerk
docent Robert van Sice wordt
door het hele jaaf heen-opgeno
men. Dat geeft ze namelijk de
tijd om telkens een stuk goed te
repeteren en vervolgens op te
nemen. „Er zijn zoveel stukken
die ondergerepeteerd zijn en zo
worden uitgevoerd. Daar doen
wij niet aan mee. Noten zijn ge
geven, maar muziek maken is
meer. Dat geldt voor klassieke
muziek en moet ook voor de
hedendaagse muziek gelden."
Het kwartet ervan overtuigt dat
ze met hun aanpak meer mensen
voor de hedendaagse muziek
kunnen winnen. Dat dit nodig is,
staat voor het viertal buiten kijf.
Interesseren
Percussive Rotterdam heeft zich
dan ook ten doel gesteld om ee
groter publiek voor moderne
muziek te interesseren. Chris:
„Als men zegt moderne of he
dendaagse muziek denkt men
vaak aan U2. Niet veel mensen
weten dat we hieronder de nieu
we klassieke werken verstaan.
We zijn wel zo reëel dat we we
ten dat we ze nooit de grote
massa zullen aanspreken. Maar
we zien wel dat er steeds meer
jonge mensen interesse krijgen
voor hedendaagse muziek. Kin
deren hebben nog geen beper
kingen ingebouwd. Met volwas
sen is het vaak zo dat als ze geen
structurele melodische lijn horen
de lol er zo'n beetje vanaf is."
In het 'nieuwe' van de heden
daagse muziek zou de aantrek
kingskracht rrioeten zitten. Per
cussive Rotterdam zal op de der
de dag van het Gaudeamuscon-
cours (3 maart) als eerste deelne
mer van die dag een gooi naar de
prijzen doen.
Tien bands en drie solo-arties
ten, soul, funk, rock, fun rock,
blues, rock'n roll, country
western, afro-carribbean'rock en
nog veel meer muziekstijlen en
mengvormen zijn te horen op het
groots opgezette muziekfestival
in Parkzicht op zondag 28 febru-
De opbrengst van de avond is
bestemd voor Greenpeace. De
entreeprijs is laag gehouden: 15
gulden.
Grote namen uit de Nederlandse
popscene bevolken zondag het
Parkzichtpodium: Herman
Brood en Hans Dulfer zijn te
horen met de groep Hot Rock en
ook Rick De Vito is van de partij
met zijn eigen band.
Hoewel deze drie heren al een
niet te versmaden programma
onderdeel zijn, is er nog veel
meer moois te verwachten. Wat
te denken van de Ramjets, Prat's
The Whoblem?, Karma, Two
Man Acoustical Jam, Hangman
Jury, Nixtrix, Savage Blue, Shit
Hits The Fan en Hot Rock?
Eric Noise en Henk Kooien pre
senteren het festival.
Het programma begint al om
14.00 uur, en duurt tot iets na
middernacht. De zaal is al open
om 13.00 uur.
Programma Gaudeamus Concours
Zondag 28 februari om 15.00 uur openingsconcert in de hal van
het Rotterdams Conservatorium, Pieter de Hooghweg 122 in
Rotterdam door studenten conservatorium en New Jersey Per
cussion Ensemble.
De eerste rondes zijn van maandag 1 maart tot en met donderdag
4 maart steeds van 9.30-17.30 uur.
Dagelijks is er van 13.00-13.45 uur een lunchconcert in de hal van
het conservatorium
Uitslag eerste ronde op donderdag rond 17.00 uur.
Donderdag 4 maart van 14.00-18.00 uur een workshop door
Nilton Mar?al, maestro do samba.
Vrijdag 5 maart: aanvang tweede ronde van 10.00-17.00 uur. In
de tweede ronde 12 kandidaten. Van 13.00-13.45 uur lunchcon
cert in de hal van het conservatorium, van 14.00-18.00 uur
workshop door Faiyaz Khan, tabla, 20.00 uur 'Pagode-avond
(samba) met Nilton Mar^al, Alaor Soares en Lilian Vieira (zang)
in conservatorim.
Zaterdag 6 maart: vervolg tweede ronde 10.00-17.00 uur. Bekend
making Slagwerkprijs.
Zondag 7 maart: 's middags repetitie in De Doelen, 20.15 uur
finale in Kleine Zaal De Doelen met 5 finalisten. Aansluitend
prijsuitreiking.
In Zaal de Unie is gelijktijdig
met het Internationaal Gaudea
mus Vertolkers Concours een
programma waarin hedendaagse
slagwerkmuziek centraal staat,
onder de naam Afslag De Unie.
De concerten zijn elke avond om
20.30 uur. De toegang is gratis.
Op dinsdag 2 maart:
Opening door de drumbands
Groot IJsselmonde en Oud Ma
ternesse, nieuws van het Interna
tionaal Gaudeamus Vertolkers
Concours, de slagwerkkeuze van
Cyriel Pluimakers (Thelonious)
en Lukas Simonis (Tejatro Po
pular) met medewerking van on
der anderen Arend Niks en Bob
Langenberg (een avontuur met
d-drums en akoestische drums),
Duo Mallet Unit (marimba en
vibrafoon), Electric Hannes (gi
taar met dynamische ritmes),
Jaap Blonk (klankgedichten) en
Katrien en Terrie (van de Ex)
met improvisaties.
Op woensdag 3 maart:
Nieuws van het Internationaal
Gaudeamus Vertolkers Con
cours, een optreden van de Indi
ase tabla-grootmeester Faiyaz
Khan, de slagwerkkeuze van
Kees Hillen (Rotterdam Philhar-
monisch Orkest) en Andreé
Douglas (Theater De Evenaar)
met medewerking van onder an
deren slagwerker Huub Rig-
harts, Mohammed Benchakchak
(Marokkaanse ritmes), Patrick
Lauerends e.a. (Kaseko impro
visatie).
Op donderdag 4 maart:
Nieuws van het Internationaal
Gaudeamus Vertolkers Con
cours, de slagwerkkeuze van
Harry Hamelink (Nighttown) en
Mariëtte Rouppe van der Voort
(improviserend musicus) met
medewerking van onder anderen
Evelien Carels (ex-drumster
Candy Dulfers Funky Stuff, nu
Lois-Lane drumster) en bassist
Frans Koen, Urban Dance
Squad DJ DNA, drummer Mi
chael Vatcher.
vrijdag 5 maart:
Nieuws van het Internationaal
Gaudeamus Vertolkers Con
cours, de slagwerk keuze van Ted
Langenbach (organisator van
House-parties) en Arthur Sauer
(componist) met onder andere
de introductie van de trible disco
dub. Jazz House, Hardcore
Underground, Camp, de film
Wanna get in on it van Rene
Hazekamp met muziek van Ar
thur Sauer, Dreamdrums van
Eric de Clerq en slagwerker Tom
van der Loo in een uitvoering
van Psappha van Iannis Xena-
kis. Afslag De Unie speelt zich
afwisselend in het café en de zaal
af en is gratis toegankelijk.
