Museumweekend legt gekonkel rond stadhuis bloot
GRATIS
SATEH SERVIES
VAN FLIP
Twee basisscholen leggen landelijke
verkeersproef in verkeerstuin af
Wethouder pleit voor 'Duitse' aanpak openbaar vervoer
Pleegouders
Reünie
Jeugdhaven
Nederlands Architectuurinstituut biedt vast een kijkje achter de schermen
REGIO De groepen zeven
van de basisscholen Het Ba
ken in Capelle en De Zonne-
korf in Overschie leggen op
donderdagmorgen 22 april de
landelijke verkeersproef voor
basisscholen af in de Verkeer
stuin Plaswijck Park. De dag
ervoor wordt het door Shell
gesponsorde nieuwe leslokaal
in de verkeerstuin geopend.
Dick van de Wetering, voor
zitter Veilig Verkeer Neder
land Rotterdam, nodigde de
scholen uit omdat zij zich bij
zonder hebben ingezet bij de
geldinzameling voor de reali-,
satie van de verkeerstuin. Het
is de eerste maal dat de lande
lijke verkeersproeven op deze
wijze worden afgelegd.
De leerlingen krijgen een uur
theorie- en een uur praktijkexa
men. De theorie is dezelfde als
die duizenden kinderen die dag
moeten afleggen. De praktijk is
extra. Onder het toeziend oog
van waarnemers, onder wie
mensen van de politie en Veilig
Verkeer Nederland, gaan de kin
deren op de door De Haven
loods en Het Zuiden geschonken
fietsen en in de bus en politie-au-
to, respectievelijk gesponsord
door de RET en de politie van
Rotterdam, de straten op van de
verkeerstuin. Voorzien van rug
nummers, zodat na afloop van
de test beoordelingen kunnen
worden gegeven. Aan het eind
van de morgen ontvangen de
leerlingen het certificaat. Dat
moet wel echt verdiend zijn,
want anders gaat het belangrijke
document hun neus voorbij.
Subsidie
De afdeling Rotterdam van Vei
lig Verkeer Nederland bloeit als
nooit tevoren. Het werkplan
voor 1993 ziet er veelbelovend
uit. Jarenlang draaide de afde
ling op één man. Capellenaar
Dick van de Wetering stak de
helpende hand toe en voor hij
het wist zat hij er 'diep' in.
Begeleiding van kinderen in het
verkeer, bevordering veilig en
milieubewust gedrag in het ver
keer en verbetering inrichting
verkeerssystemen in schoolom-
geving en de organisatie van
woonschoolverkeer zijn de doel
stellingen van de WN.
Van de Wetering en de vrijwilli
gers hebben uitstekende contac
ten met de politie, politieke par
tijen en deelgemeenten. In iedere
deelgemeente fungeert een vrij
williger als contactpersoon.
Van de Wetering: „De vorig jaar
overleden wethouder Verkeer en
Vervoer, Ankie Verbeek, droeg
ons een warm hart toe. Zorgde
dat er een flinke subsidie kwam.
De huidige wethouder denkt er
anders over, waardoor de subsi
die stagneert. Verkeersveiligheid
past uitstekend in de sociale ver
nieuwing van Rotterdam. Veilig
Verkeer Nederland kan hierin
als maatschappelijk netwerk-or
ganisatie een bijdrage leveren.
We willen mede invulling geven
aan het verkeersveiligheidsbe-
leid. Rotterdam doet immers
mee aan de gemeentelijke 'Actie
-/ - 25%', waarmee het gemeente
lijke verkeersveiligheidsbeleid fi
nancieel wordt gestimuleerd."
Rotterdam kreeg een resultaat
premie van het Ministerie van
Verkeer en Waterstaat omdat in
1991 het aantal verkeersslachtof
fers daalde. Van de Wetering
weet dat er nog een flink bedrag
in dat potje zit. Op een deel van
die pot is zijn hoop gevestigd.
Van 11 tot en met 14 mei neemt
VVN Rotterdam deel aan de
Freight Show in de Ahoy. Het
doel is de zakelijke weggebruiker
te wijzen op het gevaar van alco
hol in het verkeer. De verkeers
politie is aanwezig met onder
andere een ademanalyseappa
raat. De WN zet de alcoholsi
mulator in.
Op zaterdag 8 en 15 mei is VVN
aanwezig bij de caravancontrole
in Hoogvliet. Op vrijwillige basis
en na afspraak kunnen caravan-
bezitters hun 'vakantiehuizen op
wielen' laten testen. De vrijwilli
gers van VVN zijn er om voor
lichting te geven.
Vanaf 23 augustus start weer de
jaarlijkse actie 'Wij gaan weer
naar school'. VVN is met de
voorbereiding van de campagne
gestart.
Van de Wetering: „WN heeft
het lesmateriaal van de verkeer
stuin ontwikkeld. Rotterdamse
scholen zijn enthousiast. De tuin
heeft een recreatieve en een edu
catieve functie. Van beide aspec
ten wordt veel gebruik gemaakt.
Die verkeerstuin is een schot in
de roos. Een aanwinst voor Rot
terdam." Hij wil benadrukken
dat VVN niet de illusie heeft de
perfecte verkeersveiligheid te
creëren. Wel is hij ervan over
tuigd dat van jongsaf aan het
juiste verkeersgedrag moet wor
den bijgebracht. „Wie de jeugd
heeft, heeft de veilige verkeer-
stoekomst", is de mening van de
voorzitter VVN Rotterdam.
Dick van de Wetering heeft VVN Rotterdam tot bloei gebracht.
De Centrale voor Pleegzorg
zoekt pleegouders voor een paar
weken per jaar, tijdens de vakan
tieperiode.
Juist in de zomervakantie zijn er
meer mensen nodig die kinderen
voor een beperkte tijd willen ver
zorgen. Kinderen die in een te
huis wonen, logeren in de vakan
tie vaak bij familie, waar ze kun
nen meemaken hoe het er in een
of andere oorzaak, zijn ze aange
wezen op pleegouders.
De Centrale voor Pleegzorg
zoekt niets bijzonders: gewone
mensen met een beetje tijd en
aandacht, die de kinderen mee
laten draaien in het gezin. Het
maakt niets uit of de pleegou
ders samenwonen, getrouwd zijn
of alleenstaand zijn.
Informatie bij de Centr^ voor
Pleegzorg, telefoon 010-
4120 150.
OUDE NOORDEN— Club
huis Jeugdhaven/De Vink in
Rotterdam houdt donderdag 22
april een reünie voor alle ex-
clubleden, ex-medewerkers en
andere betrokkenen.
De reünie wordt gehouden in
buurthuis De Vink, het gebouw
waar vele jaren het werk onder
de oudere jeugd van de Jeugdha
ven, was gehuisvest. De reünie is
ook voor degenen die de club
huizen aan de Tochtstraat en de
Hooglandstraat bezochten. Van
19.00 tot 23.00 uur is er tijd om
de kleine Punters, de Kruisers,
de Loodsen en de Jollen weer
eens terug te zien.
Het adres is Vinkenstraat 70 in
Rotterdam. Telefonische infor
matie bij Hans van Dorp, 010-
4220485.
door ELS NEIJTS
Wie zich het tumult rond de
bouw van het Rotterdamse
stadhuis aan de Coolsingel
nog herinnert, moet minstens
de uiterst respectabele leeftijd
van 85 jaar hebben bereikt.
Daarom, voor de jongeren on
der ons: het in 1913 uitverko
ren ontwerp voor 'het Raad-
huis'zorgde indertijd voor een
landelijk schandaal dat breed
in de pers werd uitgemeten.
Trefwoorden in de vele publi
caties waren de toen gangbare
varianten óp kreten-van-nu
als: doorgestoken kaart,
handjeklapdeal en vriendjes
politiek. De toenmalige bur
gervader van de Maasstad,
Mr. A.R. Zimmerman, zou er
door middel van 'lagen en lis
ten' voor gezorgd hebben dat
zijn vriend, Prof. Henri Evers
uit Delft, al bij voorbaat win
naar werd van de besloten
ontwerp-prijsvraag.
Politiek gekonkel uit het begin
van deze eeuw is de invalshoek
die het nog in aanbouw zijnde
Nederlands Architectuurinsti
tuut (NAi) heeft gekozen voor
een eerste presentatie tijdens het
Nationaal Museumweekend op
17 en 18 april. Het gebouwen
complex aan het Museumpark
opent op die dagen van 11.00 tot
17.00 uur de vleugel waar collec
ties en archieven worden opge
borgen. Met deze eenmalige
openstelling van de depots sluit
het NAi aan bij het Musem-
weekend-thema van dit jaar: ver
zamelen.
De depotvleugel is het enige deel
van het NAi dat al klaar is. De
rest van het gebouw staat nog in
de steigers en opent pas eind
oktober '93 officieel zijn deuren.
Uitgekleed
Om de depots te bereiken moet
een brandtrap aan de Rochus-
senstraat worden beklommen.
Eenmaal binnen valt onmiddel
lijk de gelijkenis met de inrich
ting van de Rotterdamse
Schouwburg-ingewanden op:
strak! Met veel kaal beton.
„De aankleding is door geldge
brek aardig uitgekleed", ver
klaart Jean Paul Baeten, archi
tectuur-historicus, de£e niet be
wust gekozen (interieur)overeen-
komst. Eén voor één opent hij de
vele deuren die naar de 'cata
comben' leiden waar zo'n 500
complete archieven en collecties,
driekwart miljoen documenten,
500 maquettes, 300 meubelstuk
ken, 2000 affiches op ware
grootte en een slordige 35.000
boeken en tijdschriften worden
bewaard.
Dit ganse bezit -„een van de
grootste en mooiste collecties ter
wereld"- staat of ligt opgeslagen
in ultramoderne, elektrisch te
openen en sluiten kasten. Mét
ingebouwd veiligheidsmechanis
me. Per ongeluk of expres ver
pletterd worden is niet mogelijk.
Wie langs de meterslange opber
gruimtes loopt, waant zich in
eerste instantie tussen opberg-
kastjes van een zwembad.
Maar dat verandert als Baeten
enthousiast 'opening van deu
ren' geeft. Op een totale plan
klengte van 30 kilometer bevin
den zich mappen, dozen, kisten
en kartonnen rollen waar je ka
merbreed tapijt in verwacht
maar waar muurschildering- en
glas-in-lood-ontwerpen tot 10
Van Baeten bij de maquette van het Kromhoutontwerp.
meter groot in blijken te zitten.
Poppenhuizen
Op een leek zullen de maquettes
waarschijnlijk de meeste aan
trekkingskracht uitoefenen. Ze
doen nog het meest denken aan
gigantische verzameling poppen
huizen waarvan je een deel wel
kent omdat de gebouwen ook in
het echt nog in Rotterdam te
vinden zijn.
Zoals de Heineken Brouwerij in
Noord waarvan tegenwoordig
alleen de toren nog -als kantoor-
gebouw- in gebruik is. Of het
gebouw van Scheepvaartvereni
ging Zuid -in de vorm van een
schip- dat sinds 1922 aan de Pie-
ter de Hooghweg staat. Andere
meer of minder bekende beken
de bouwwerken die de verzame
ling biedt zijn grandcafé Dudok
van de gelijknamige architect, de
SVH-Spaarbank van Oud aan de
Botersloot, de nog onlangs zeer
besproken Kiefhoek en het
HBU-gehouw bij het Schieland-
huis.
Helaas ten prooi gevallen aan
bombardementen of stadsver
nieuwing maar op schaal nog in
volle glorie te bewonderen zijn
de oude Bijenkorf, café-restau
rant Pschorr, Het Witte Dorp en
karakteristieke gedeelten van de
wijk Spangen.
Baeten's enthousiasme kent geen
grenzen. Op zijn buik schuift hij
over de planken om nog meer
fraais te voorschijn te toveren.
Om uiteindelijk bij die stukken
te komen die tijdens het Mu
seumweekend reeds opgesteld
zullen worden gepresenteerd: de
maquettes van stadhuisontwer-
pen die het indertijd niet haal
den.
Ouderwets
Baeten's geestdrift geldt niet al
leen de gebouwen zelf. Alle be
waard gebleven documenten die
kunnen bewijzen dat het huidige
stadhuis het resultaat van poli
tieke voorkeur was, worden aan
gesleept.
„Al voor de bouw vonden de
Rotterdammers van toen mét
alle deskundigen het winnend
ontwerp van Evers ouderwets",
vertelt hij gniffelend. „Zimmer
man blijkt zich als een ware re
gent te hebben gedragen. Hij
schreef een besloten prijsvraag
uit waarvoor hij zelf kandidaten
uitnodigde. Tot ieders verbijste
ring zat daar Berlage, dé bouw
meester van Nederland, niet bij.
Tja, Berlage was een socialist,
Zimmerman liberaal. Ook pro
beerde hij de gemeenteraad bui
ten de besluitvorming te houden.
Achteraf bleek nog dat Evers -
die als vriend menig buitenlands
reisje met de burgemeester
mocht meemaken- al vér voor de
prijsvraag een voorontwerp had
ingediend. Bovendien mochten
de ontwerpen vóór het raadsbe
sluit niet gepubliceerd worden
waardoor de publieke opinie al
helemaal buiten beschouwing
bleef.
„Die viel dan ook uitgesproken
negatief uit. 'Ouderwets' was wel
de meest geuitte kritiek. De
toenmalige moderne aanpak van
Kromhout en De Bazel lag ook
bij het grote publiek aanzienlijk
beter. Beiden brachten, in navol
ging van Berlage, het gebruik
van baksteen in hun ideeën te
rug. De Bazel meer in de geome-
trische-abstracte sfeer, Krom
hout in fantastisch-expressieve
richting. Beide stijlen werden in
die dagen als modern be
schouwd. Evers negeerde de her
introductie van het baksteen vol
komen en stoorde zich ook ver
der niet aan wat als modern
werd gezien. Hetgeen hem de
overwinning echter niet deed
ontgaan".
Dat het Rotterdamse schandaal
de gemoederen tot op nationaal
niveau in beweging bracht, kan
Baeten tot zijn grote genoegen
ook aantonen. De 'gansche' va
derlandse pers zorgde voor het
nodige tumult en Koos Speen-
hoff schreef er speciaal een lied
over: t Stadhuis.
Perskritieken
De bundel De voorgeschiedenis
van den Rotterdamschen Stad
huisbouw beoordeeld -waarmee
gepoogd werd de Rotterdamse
Raad op haar besluit te doen
terugkomen- biedt een fraaie
bloemlezing uit de stroom van
openbare correspondentie en
krante-artikelen die over het ge
krakeel op gang kwam. Dat de
pers zich in die dagen fikse kri
tiek op gezagsdragers kon ver
oorloven blijkt uit een stuk uit
de Nieuwe Amsterdammer van
12 februari 1916: En zo schijnt
het ons dat de nu te bouwen arm
zalig bijeengeknutselde Renais-
sancetent van den Hooggeleerden
ootmoedigen dienaar dezer vroed
schap, in haar leugenachtige
schijnarticiteit volmaakt zuiver
weerspiegelt de psyche harer last
gevers.
Dergelijk taalgebruik zou een
journalist van vandaag de dag
wel eens een proces aan zijn
broek kunnen opleveren.
Wie het allemaal niet zelf heeft
meegemaakt, kan zich op 17 en
18 april tegoed doen in de depots
van het NAi. Ook de deuren van
alle andere musea in Nederland
gaan op 17 en 18 april gratis en
voor niets open. Inde meeste mu
sea is wel iets bijzonders te zien of
te doen. Voor nadere informatie
over afzonderlijke activiteiten
kan contact met plaatselijke
VVV's worden opgenomen.
REGIO - De rijksoverheid
moet op korte termijn een be
leid ontwikkelen om in de
Randstad een openbaar ver
voersysteem naar Duits voor
beeld aan te leggen. Dat
houdt in dat de verschillende
tram- en metrosystemen van
Den Haag, Rotterdam,
Utrecht en Amsterdam aan
elkaar gekoppeld moeten
worden en het onderscheid
tussen tram en metro moet
verdwijnen. Dat stelt de
Schiedamse wethouder C. Zij
develd.
Zijdeveld, al achttien jaar wet
houder in Schiedam, is de laatste
jaren een steeds militanter mi
lieuactivist geworden. Behalve
als promotor van zonne-energie
(alle woningen die nu gebouwd
worden in de Schiedamse nieuw
bouwwijken zijn voorzien van
een zonneboiler) heeft de Schie
damse bestuurder ook naam ge
maakt als fervent tegenstander
van de autolobby. Hij was één
van de dissidente leden van de
ANWB die vergeefs tweemaal
toe probeerde verkozen te wor
den in de Ledenraad van de or
ganisatie.
Al geruime tijd bestookt Zijde
veld ook andere overheden met
zijn ideeën over de verbetering
van het openbaar vervoer. Zo
lanceerde hij samen met de mi
lieubeweging het plan om in
plaats van de geplande rijksweg
19 tussen Schiedam en Delft een
railverbinding aan te leggen. Een
voorziening die volgens de wet
houder vele malen goedkoper is
dan de aanleg van een weg.
Hoewel ook in Den Haag de
steun voor het Schiedamse plan
toeneemt, is de strijd nog niet
gestreden. Wel heeft Schiedam,
bereikt dat er nieuw onderzoek
komt naar de gevolgen voor het
milieu van de aanleg van de om
streden weg. In dit onderzoek is
ook het alternatieve Schiedamse
plan opgenomen.
Een ander succes voor de open
baar vervoer-lobby is het besluit
van het kabinet vorige maand
om tegelijk met de uitbreiding
van de Beneluxtunnel een metro
buis aan te leggen waardoor het
doortrekken van de metrover
binding tussen Rotterdam Mar-
coniplein via Schiedam en
Hoogvliet naar Spijkenisse een
stap dichterbij is.
Versnipperd
Toch is Zijdeveld nog lang niet
tevreden. „Er is in Nederland
geen beleid om het openbaar
vervoer te verbeteren. Het ont
breekt in ons land aan een aan
trekkelijke vorm van openbaar
vervoer. Het openbaar vervoer is
typisch Nederlands: sterk ver
snipperd. Het is logisch dat de
mensen de auto nemen", aldus
Zijdeveld.
De Oplossing voor het mobili
teitsprobleem in de Randstad is
volgens 'hem niet het aanleggen
van meer wegen, maar het verbe
teren van het openbaar vervoer
net. Nederland moet daarbij een
voorbeeld nemen aan Duitsland,
vindt de Schiedamse wethouder.
„Het probleem in Nederland is
dat de systemen door verschil
lende maatschappijen worden
beheerd en niet goed op elkaar
zijn afgesteld."
Volgens Zijdeveld moet afge
stapt worden van het 'klein
steedse denken'. „Kijk eens naar
Amsterdam, Den Haag, Rotter
dam en Utrecht. In feite zijn het
werelddorpen maar je kan deze
concentratie van vier steden ook
beschouwen als één wereldstad
met hoogstens wat grote parken
er tussen. Als je dan de Rand
stad vergelijkt met soortgelijke
gebieden in Duitsland dan besef
je dat we hier sterk achter lo
pen."
Zijdeveld weet waar hij het over
heeft. Regelmatig reist hij naar
Duitsland om ideeën op te doen.
„In enkele steden als Mannheim,
Duisburg en Bonn hebben ze de
mobiliteitsproblemen opgelost
met een voertuig dat zich in de
stad gedraagt als een tram en
daarbuiten als een metro. Ook
zijn er in Duitsland interlokale
tramsystemen die de verschillen
de steden met elkaar verbinden.
Dat is een geweldig succes geble
ken. In Duitsland heeft men op
tijd beseft dat de afbouw van
oude tramlijnen gestopt moest
worden. Nederland had enkele
decennia geleden ook een aantal
interlokale tramlijnen, zoals de
verbinding tussen Rotterdam en
Voorne, maar die zijn bijna alle
maal verdwenen".
Verbinding
Volgens de Schiedamse wethou
der moet de overheid de Duitse
succesformule ook in de Rand
stad gaan toepassen. Dat zou
mogelijk zijn door de verschil
lende tram- en metrosystemen
met elkaar te verbinden. Ook de
scherpe scheiding van tram en
metro moet worden opgeheven
waardoor er een voertuig komt
dat, net als in Duitsland, boven
gronds rijdt als een tram en on
dergronds als een metro.
De eerste stap is volgens Zijde
veld het verbinden van de tram
netten van Den Haag/Delft en
Schiedam/Rotterdam. „Dat zou
betekenen dat men vanuit Schie
dam in drie kwartier in het cen
trum van Den Haag kan zijn.
Bovendien hoeft men dan niet
over te stappen wat deze vorm
van vervoer alleen maar aan
trekkelijker maakt. Mensen heb
ben de pest aan overstappen. De
aanleg van de verbinding kost
naar schatting 30 a 40 miljoen,
een fractie van het bedrag dat
moet worden uitgetrokken voor
de aanleg van een weg", stelt
Zijdeveld.
De Tweede Kamer zal in de loop
van het jaar een besluit nemen
over de aanleg van omstreden
weg tussen Schiedam en Delft.
De Schiedamse wethouder zegt
niet in te kunnen schatten hoe
groot de kans is dat de Tweede
Kamer met het Schiedamse al
ternatief instemt. „Als de huidi
ge trend zich voortzet, is die
kans groot. Toen we met het
plan kwamen werden we uitgela
chen. Uit de contacten die we de
laatste tijd met Rijkswaterstaat
hebben, blijkt dat daar een sfeer
verandering aan de gang is. Het
zijn al lang niet meer de 'asfalt-
leggers' van weleer. Er is onmis
kenbaar een verschuiving aan de
gang. De tijd werkt in ons voor
deel", aldus Zijdeveld.
Enig loch, zb'n ori
gineel handgebak
ken aardewerk
Saieh bakje' En de
échte Sateh liefheb
ber heeft
n heel
streepjescodes v
het Flip Sateh-
TRIO-PAK krijg j
werk Sateh bakje
SPAAR MEE MET FUP SATEHU
Bij je supermarkt ligt hel aklieformulier Daarin vind je
nog 'ns haarfijn hoe je die leuke bakjes kunt krijgen Of
stuur de 10 streepjescodes in 'n gefrankeerde erivelop mét
je naam en adres naar Flip. De aktie loopl lot 31-12-'94
RPTRICM'AKSMULGatóKWHETMEFVraKVAK.
Postbus 5137, 5004 EC TÜbttrg, Tel.:013-03X525.