Prachtig drukwerk uit eigen computer
Consumenten
Goed overzicht voorkomt teleurstelling
MIDI maakt studio
van uw computer
Verschillende lettertypen geven tekst een eigen karakter
met leerzaam karakter
Informeer vóór aanschaf naar voorwaarden en prijs
Spreadsheet kan meer
W IJ Z E Ft
Het moderne tekstverwerken heeft het uiter
lijk van een stuk tekst aanzienlijk veranderd.
Het gebruik van een schrijfmachine levert in de
meeste gevallen één lettertype op, waarbij ook
de grootte van het letter (het 'corps') vaststaat.
Inmiddels is de schrijfmachine op veel plaatsen
vervangen door een computer met een tekstver
werkingprogramma, waardoor niet alleen snel
ler en overzichtelijker gewerkt kan worden,
maar het ook mogelijk is om de correspondentie
er veel mooier uit te laten zien.
Door op gepaste wijze
een stuk tekst in een ander
lettertype te zetten, kunt u
zelfs de aandacht de lezer
beïnvloeden en sturen.
Een kernachtige brief, een
overtuigende scriptie of
een gevoelig stuk proza
wint aan karakter door
een fraaie letter, een aan
sprekende bekoppeling en
overzichtelijke voettek
sten.
Het is een groot misver
stand dat er voor het afdruk
ken van schitterende teksten
uitsluitend een laserprinter
gebruikt dient te worden.
Ook een eenvoudige matrix-
of inkjet-printer kan prachtig
drukwerk afleveren. Een la-
serpinter is veel sneller, maar
kwaliteitsverschil is er nau
welijks. Er zyn echter wel
enige hulpmiddelen nodig
om tot een mooi eindresul
taat te kunnen komen.
Veel computergebruikers kie
zen voor een matrixprinter, om
dat deze redelijk goed werk le
vert voor vrij weinig geld. Bij dit
lawaaiige systeem wordt de inkt
door kleine, onder elkaar ge
plaatste, naaldjes op het papier
geprikt. Zo ontstaan letters die
zijn opgebouwd uit een groot
aantal puntjes.
INKJETPRINTER
Als u hogere eisen stelt aan de
printkwaliteit kunt u de aan
schaf van een inkjetprinter over
wegen. De inkjetprinter is een
perfecte bureauprinter: hij is
snel, geruisloos en geeft een goe
de letterkwaliteit. Steeds meer
inkjetprinters vinden dan ook
hun weg naar huis- en werkka
mers. Ook deze printer bouwt de
letters op uit puntjes, maar spuit
hierbij inkt op het papier. Het
aantal spuitkanaaltjes is daarbij
bepalend voor de kwaliteit van
de print.
Bij een inkjetprinter is echter
het gebruik van kettingpapier
niet mogelijk. De matrixprinter
biedt deze mogelijkheid wel.
In principe is de laserprinter
het snelste type printer, die bo
vendien heel stil is en de beste
afdrukkwaliteit levert. Deze
printer is echter te duur om inte
ressant te zijn voor privé-ge-
bruik.
Een printer kan op twee ma
nieren worden aangestuurd. Er
kan gebruik worden gemaakt
van de standaard lettertypen in
de printer, maar u kunt ook kie
zen voor software-matige fonts.
Bij deze grafische methode re
kent de computer het ontwerp
om in een groot aantal puntjes.
MINDER MOOI
Als u kiest voor de standaard
lettertypen van uw computer is
het DOS-programma zeer ge
schikt. In combinatie met een
inkjet-printer wordt het ene
tekstverwerkingsprogramma
onder DOS minder mooi afge
drukt dan een ander program
ma. Ook de mogelijkheden blij
ken beperkt. WordPerfect onder
DOS geeft ook niet alle opties,
zoals extra grote letters, daad
werkelijk op het papier weer. Bij
matrix printers zijn functies als
'grote letters' daarentegen vaak
wel mogelijk, maar het resultaat
is nogal rafelig. WordPerfect on
der DOS maakt gebruik van de
standaard aanwezige lettertypen
in uw printer.
Werkt u onder Windows of met
een tekstverwerker die grafisch
afdrukt, dan zijn de printresulta
ten van grote, dikke, cursieve of
'vreemde' letter over het alge
meen een stuk beter.
MOGELIJKHEDEN
De onervaren computerge
bruiker doet er verstandig aan
om eens'te kijken welke fonts er
Een schrijfmachine levert in de meeste gevallen slechts één lettertype. De computer biedt echter een scala van mogelijkheden.
standaard bij WordPerfect wor
den geleverd. Vaak blijkt de ker-
verse bezitter van een computer
en printer niet op de hoogte te
zijn van de talloze mogelijkhe
den van beide apparaten.
Door in WordPerfect op -Ctr
F8- 4 te drukken, krijgt u een
overzicht van de beschikbare let
tertypen. Met deze fonts kunt u
naar hartelust experimenteren.
Door verschillende fonts te com
bineren kimt u tot verrassende
resultaten komen. De inhoud
van een brief is natuurlijk van
groot belang, maar ook vorm en
uiterlijk bepalen vaak of uw
boodschap (helemaal) wordt ge
lezen.
OVERDAAD
Het gebruik van extra letterty
pen brengt echter wel het risico
van overdaad met zich mee. Als
u alle mogelijkheden van uw pc,
printer en tekstprogramma ge
bruikt in één brief, schiet u aan
uw doel voorbij. Terughoudend
heid is dus geboden.
Een lettertype is vaak ontwor
pen voor een bepaald doel. Som
mige fonts zijn nu eenmaal niet
geschikt voor 'lopende tekst' en
een affiche-letter in een zaken
briefkan heel misplaatst overko-
EXTRA FONTS
Het instellen van fonts onder
WordPerfect is een peuleschille
tje. Bij de Window-versie van het
programma hoeft u in feite al
leen maar onder menukeuze
'Letter' op 'Lettertypen' te klik
ken en stelt u het gewenste let
tertype en grootte in.
Bfj de DOS-versie gaat de in
stelling iets lastiger. Daar wordt
het lettertype geselecteerd met -
Ctrl F8-. Onder in het beeld ver
schijnen vervolgens de opties 1:
Grootte, 2: Weergave, 3: Nor
maal, 4: Basislettertype en 5:
Printkleur. Door het kiezen uit
deze mogelijkheden past u in uw
tekst vanaf dat moment de ver
anderingen aan. De basisletter-
type (optie 4) toont, afhankelijk
van de mogelijkheden van uw
printer, een lijst met de mogelij
ke fonts die uw printer aankan.
Er bestaan talloze hulpprogram
ma's waarbij u meer of minder
extra fonts tot uw beschikking
krijgt die uw tekst in de elk ge
wenste grootte op papier weer
geven. Deze programma's zijn
leverbaar onder verschillende
namen en hebben ieder een ge
richte ftinctie en eigen prijs.
Nederland kent inmiddels di
verse 'Font Shops' waar op dit
moment al keuze is uit meer dan
6000 verschillende fonts. Als
de komende jaren het gebruik
van kleur op printers een nog
grotere vlucht gaat nemen, zul
len er zonder twijfel nog duizen
den volgen.
Voor de aanschaf van zo'n pro
gramma is het dan ook aan
bevelen dat u zelf eerst op e
rijtje zet wat u nu precies met
het hulpprogramma wilt berei
ken en welke toepassingen op
uw computer en printer moge
lijk zjjn.
Het spelen van computerspelletjes wordt vaak be
schouwd als een nutteloze bezigheid. Aan een belang
rijk deel van het aanbod aan computerspellen valt
door de speler inderdaad weinig eer te behalen, maar
er is ook voldoende spelprogramma-apparatuur waar
de speler veel van opsteekt en die een beroep doen op
zijn of haar probleemoplossende vermogens.
een duidelijk spanningsele
ment aanwezig is.
Minder spannend, maar ze
ker educatief is het program
ma Topografie, waarbij een
keuze gemaakt kan worden uit
de topografie van Nederland,
Europa of de wereld. Deze pro
gramma's zijn in verschillende
versies verkrijgbaar, maar de
basis blijft hetzelfde: de com
puter geeft een plaatsnaam en
de speler moet zo snel moge
lijk de lokatie van deze stad op
een kaart aangegeven. Indien
een plaatsnaam niet wordt ge
vonden kan de hulp van de
computer worden ingeroepen.
Niet de snelheid van handelen,
maar kennis wordt dus be
loond.
Wie geïnteresseerd is in me
chanica kan ook in het spellet
jescircuit het hart ophalen. Di
verse spelprogramma's rich
ten zich op het bedenken van
de meest waanzinnige appara
ten waarmee de hoofdpersoon
van het spel gered kan worden
van de ondergang.
De pc wordt steeds meer hét
medium voor vele uren span
ning, competitie, humor en
creativiteit, waarbij ook het
educatieve karakter een
steeds grotere rol gaat spelen.
De beelden en animaties in
de zap- en schietspelletjes ver
velen snel en ook de taalbar
rière -de spellen zijn vaak En
gelstalig- plaatst deze catego
rie buiten het bereik van veel
spelers.
Er zijn echter spelprogram
ma's waarin de taal onderge
schikt is, vaardigheid met
is of joystick hoog aangesla
gen wordt, iedere speler het
idee in enkele minuten kan be
vatten en die een beroep doen
op het vermogen van de speler
om problemen op te lossen.
Tevens zijn er diverse spel
letjes in de handel die gericht
zijn op de Nederlandse markt.
Het programma Sneltypen is
bijvoorbeeld een opvallende
combinatie van spel en educa
tie. Hierbij wordt het blindty-
pen gestimuleerd terwijl er
Als u besluit tot aan
koop van een (andere)
computer is het maken
van een keuze van het
type computer slechts het
begin. Zodra u deze
knoop heeft doorgehakt
is het verstandig om prijs
en voorwaarden bij ver
schillende leveranciers
goed te checken. U voor
komt hiermee teleurstel
ling achteraf.
inclusief of exclusief btw is!- is
het belangrijk om na te gaan
welke extra's standaard worden
bijgeleverd. Naast het stan
daardpakket zyn er misschien
nog andere produkten die u no
dig heeft om te starten. De kos
ten van deze produkten en het
standaardpakket geven uitein
delijk een goed overzicht van
wat een compleet werkend sys
teem gaat kosten.
Dit aankoopbedrag is natuur
lijk heel belangrijk om te weten,
maar ook de service van de be
treffende leverancier verdient
een nader onderzoek. Diverse le
veranciers beschikken over een
telefonische helpdesk, waar u
met vragen en problemen te
recht kunt. Het is in zo'n geval
zinvol om na te vragen wanneer
de helpdesk bereikbaar is en of
het telefoonnummer (en dus de
service) gratis is.
Op alle nieuwe computers zult
u garantie krijgen, maar het ga
rantietermijn kan wel verschil
len. Soms is ook een verlenging
van het garantietermijn moge
lijk, maar hier is een prijskaartje
aan verbonden. Verder kan het
vooraf op te hoogte zijn van ruil-
voorwaarden en reparatietyd
onaangename verrassingen
voorkomen.
Met de aanschaf van de beno
digde apparatuur (hardware) is
uw aankoop echter nog niet
kompleet. Ook de diverse pro
gramma's (software) verschillen
in prijs. Ook hierbij is het aan te
raden om vooraf te informeren of
niet goed werkende software te
ruggebracht kan worden met te
ruggave van de aankoopprijs.
Met deze onderwerpen op een
rijtje is duidelijk dat niet alleen
de keuze van het type computer,
maar zeker ook een goede keuze
van leverancier van doorslagge
vend belang kan zijn voor een
lang en zorgeloos plezier van uw
computer.
Grafieken in diverse vormen:
Het omgaan met getallen en het leggen van
rekenkundige relaties is de pc op het lijf geschre
ven. De spreadsheet -of rekenblad- is uitermate
geschikt voor rekenen en het maken van grafie
ken en presentaties.
De functie 'rekenen' omvat
naast het vanzelfsprekende
optellen, aftrekken, vermenig
vuldigen en delen ook trigo-
niometrie, statistiek, kansbe
rekening, financiële bereke
ningen en datum- en tydbere-
keningen. Sommige program
ma bieden tevens de
mogelijkheid om optimalisatie
van processen te bepalen en
breakeven-punten te bereke-
Een spreadsheet toont op
het beeldscherm een matrix
van horizontale regels en ver
ticale kolommen, die u zelf
kunt voorzien van omschrij
vingen en verwijzingen. Elk
punt waar een regel of een ko
lom elkaar kruisen wordt een
cel genoemd en kan een waar
de, een stuk tekst of een for
mule bevatten. Bij een formule
staat zo'n cel in een bepaalde
verbinding met of in verhou
ding tot andere cellen, kolom
men of regels. Zo'n formule
kan bijvoorbeeld luiden: som
meer alle bovenstaande getal
len. Of sommeer alle links-
staande getallen en bepaal het
gemiddelde. Een perfecte op
lossing voor bijvoorbeeld grote
tabellen met kruistellingen.
JAARVERSLAG
Een dergelijk geautomati
seerd systeem verschaft al snel
inzicht in bepaalde economi
sche en rekenkundige proces
sen. Maar ook voor eenvoudi
gere toepassingen, zoals een
catalogus, een jaarverslag of
een materialenlijst is een spre
adsheet heel geschikt.
Grafieken maken op de
spreadsheet is in vele vormen
mogelijk: lijn, staaf, cirkel,
vlakken en combinaties hier
van. Ook voor het verfraaien
van tekenfuncties en het toe
voegen van legenda is de spre
adsheet een handig hulpmid
del.
Voor het maken van presen
taties kunnen gegevens uit re-
kenvellen gecombineerd wor
den met grafieken. Afdrukken
is mogelijk op matrix- of laser
printer.
Spreadsheet-programma's
zyn in verschillende versies te
koop, zodat u uw keuze kunt
afstemmen op uw doelstelling,
computer en budget.
Ook voor
eenvoudige
re toepassin
gen, zoals
bijvoorbeeld
het maken
van een ca
talogus, een
jaarverslag
of een mate
rialenlijst is
een spreads
heet een zeer
geschikt
hulpmiddel.
Muziek componeren op pc
Musical instruments digital interface, in de
volksmond beter bekend als MIDI, is het sleutel
woord voor iedereen die de computer voor muzi
kale doeleinden gebruikt. Er is de laatste jaren
dan ook een grote hoeveelheid MIDI-toepassingen
op de markt verschenen.
Deze muziekprogramma's
zyn uitermate geschikt voor
het componeren en arrange
ren. Sommige programma's
bieden zelfs de mogelijkheid
om het gecomponeerde mu
ziekstuk op bladmuziek uit te
printen. Muzikanten die een
beetje op weg geholpen willen
worden kunnen terugvallen
op de -vaak bijgeleverde- de
mo's, waarbij verschillende
muziekstijlen de revue passe
ren.
Instrumenten met MIDI-
aansluiting kunnen op de com
puter worden aangesloten,
waardoor het muziek-pro-
gramma de functie van een
meersporen-opname krijgt.
Door middel van een geluids
module kunt u sterkte, stereo-
positie en 'breedte' van het ge
luid, nagalm en nog een aantal
kenmerken per kanaal in te
stellen.
Ook het oorspronkelijke ge
luid van een instrument kan
met behulp van een muziek
programma veranderd wor
den. Aan het fundament van
alle muziek staat de pure toon,
die u krijgt door bijvoorbeeld
een tik tegen een stemvork te
geven. De vork gaat trillen en
de vibratie wordt doorgegeven
aan de luchtmoleculen er om
heen. Uiteindelijk bereikt de
trilling onze trommelvlies,
waar het signaal door neutro
nen wordt verwerkt tot het fe
nomeen dat wij als geluid er
varen. Het is al geruime tijd
algemeen bekend dat lucht on
misbaar is voor de voortplan
ting van geluid. Plaatst u een
stemvork onder een vacuum
kolk dat hoort u niets. Ook is
duidelijk dat geluid als een
simpele harmonische golf door
de lucht beweegt. Deze golf
wordt door een muziekpro
gramma zichtbaar gemaakt en
kan vervolgens naar eigen
smaak en inzicht veranderd
worden. Hierdoor kunt u het
karakter van het geluid aan
passen aan de sfeer van het
nummer, zonder gebruik te
moeten maken van andere in
strumenten.
Natuurlyk is het ook moge
lijk om het muziekprogramma
uitsluitend via uw pc te ge
bruiken. De simpele geluids
machine heeft echter twee gro
te beperkingen: u kunt er
maar één toon tegelijk mee la
ten horen en de sterkte van
het geluid kan niet worden ge
varieerd. In echte muziekstuk
ken zyn zelden losse tonen te
horen. Een pianist slaat meest
al verschillende toetsen tege
lijk aan, vaak accoorden met
vier noten of meer, en de tonen
klinken ook nooit even luid.
Voor een boeiende speurtocht
naar melodieën is dit echter
een goedkope oplossing om
kennis te maken met de boei
ende wereld van muziek.
