Paul van Vliet kent na dertig jaar
het verschil tussen mogen en moeten
Carver kent de Ware Liefde nog niet maar er wordt aan gewerkt
Vader en zoon Kraaijkamp in De Sunshine Boys
DE HAVENLOODS/HET ZUIDEN
'Ik heb het over mensen, dat kan ik overzien, daar heb ik verstand van
Komische mislukkingen
Première Antigone afgelast
Bijtende Vincent Bijlo aan zee
PONDERDAG 31 MAART 1994
Donderdag 31 maart
Muziek
Rotterdams Philharmo-
nisch Orkest, De Doelen, Rot
terdam, 2171717
Sjostakovistsj Kwartet, De
Doelen, Rotterdam, 2171717
Marcus Passie, Goede
Herderkerk, Rotterdam
Seguridad Social, Night-
town, Rotterdam, 4364020
Loud Minority, Popular,
Rotterdam, 4365283
Skunk Funk, Café de Twij
felaar, Rotterdam, 4132671
Teatro (Gruppo) Sportivo,
Theater Zuidplein, Rotter
dam, 4815844
Theater
Babylon, Saddam en ik,
Lantaren/Venster, Rotter
dam, 4361311
Oerfaust, Lantaren/Ven
ster, Rotterdam, 436131
meerdere data
Karin Bloemen, Luxor
Theater, Rotterdam,
4138326, meerdere data
Diversen
Meneer en mevrouw zijn
gek, de Stoep, Spijkenisse,
01880-24453
Cinema Diaspora film-cy
clus, Theater de Evenaar,
Rotterdam, 4111055
Vrijdag 1 april
Muziek
Matthaus Passion, de Doe
len, Rotterdam, 2171717
Dirty Work, Bierlokaal
v/h Schoonewil, Rotterdam,
4654419
Flairck, Theater de Wil
lem, Papendrecht,
158226
Theater
De Vuurproef, Rotterdam
se Schouwburg, Rotterdam,
4118110, meerdere data
W.A.C.K.O., Theater de
Teerstoof, Schiedam,
4269455, meerdere data
Dans
Harbour Connection, Lan
taren/Venster, Rotterdam,
4361311, meerdere data
Zaterdag 2 april
Muziek
Dirty Work, Podium Café,
Schiedam, 4260566
Rumble Cats, Rotown,
Rotterdam, 4363534
Power Dog, Café de Twij
felaar, Rotterdam, 4132671
Theater
Cold, Bibliotheektheater,
Rotterdam, 4338262
Vincent Bijlo, de Stoep,
Spijkenisse, 01880-24453
Essalha, Theater Zuid
plein, Rotterdam, 4815844
Jeugd
De Eikelvreters, Jeugdthe
ater Hofplein, Rotterdam,
4662044, meerdere data
Paasweekend kinderactivi
teiten, Maritiem Museum
Prins Hendrik, Rotterdam,
4132680
Theater Stuiter, Theater
de Teerstoof, Schiedam,
4269455
Zondag 3 april
Muziek
Nueva Manteca, Jazzcafé
Dizzy, Rotterdam, 4773014
Groove Band 2, Groove
Garden, Rotterdam
The Gang, d'Oude Stoep,
Vlaardingen, 4347502
Jugglers and Clowns, Po
dium Café, Schiedam,
4260566
Maijaki Luludo, Rotown,
Rotterdam, 4363584
Mare Kossmann, Sorbon-
ne, Rotterdam, 2330094
Ontbijtconcert, Zochers,
Rotterdam, 4364249
Jeugd
Verhalen uit de Verre
Doos: Iran, Theater de Eve
naar, Rotterdam, 4111055
Paasweekend kinderactivi
teiten, Maritiem Museum
Prins Hendrik, Rotterdam,
4132680
Diversen
Rotterdam C, Kunstka
naal, Amsterdam, 020-
6271496
Ted's MT.C. Lunadrome,
Presents: Solo Men Only
Swimwear, Nighttown, Rot
terdam, 4364020
Rondleiding, Historisch
Museum Schielandshuis, Rot
terdam, 4334188
lassalon, Stedelijk Mu
seum Schiedam, Schiedam,
4269066
Wie zijn toneelstuk Ware
Liefde noemt, vraagt om
moeilijkheden, want het ge
vaar is natuurlijk levensgroot
aanwezig dat ware liefde hele
maal niet bestaat. Carver, de
theatergroep die het stuk in
samenwerking met het Onaf
hankelijk Toneel maakte en
speelt, stelt zich echter de
vraag of het toch niet beter is
om redeloos verliefd te wor
den dan de kans te lopen dat
de liefde aan je voorbij gaat.
In het stuk komen vijf alleen
staanden in de lounge van een
hotel bij elkaar, op zoek naar
hun ware liefde. En ja hoor,
het gaat mis. „Ik had een
pleidooi voor de liefde willen
houden", zegt Beppie Melis
sen, de vrouw die de ideeën
aandraagt voor Carvers pro-
dukties, „Maar het is uitein
delijk toch vrij treurig gewor
den."
Hoe komt het toch dat het ook
nu weer niet lukt om het grote
geluk te vinden? Aan Beppie
Melissen kan het niet liggen, zij
heeft het echt geprobeerd. Vol
gens de vaste werkwijze van de
theatergroep heeft zij het idee
om een stuk te maken over ware
liefde naar voren gebracht. Sa
men met collega-actrice Leny
Breederveld en regisseuse Mir
jam Koen heeft ze zich op het
onderwerp gestort. Ze zijn mate
riaal gaan verzamelen: boeken,
films documentaires en tips en
ervaringen van andere mensen,
die ook 'op zoek' zijn. De goede
wil was er dus wel. „Maar er is
toch weer ten hoop treurnis in
geslopen", zegt Beppie.
Misschien was de voorbereiding
iets tè degelijk. „Op een bepaald
moment stuitten we op een do
cumentaire over weekends voor
alleenstaanden die in de Vere
nigde Staten georganiseerd wor
den. Ze komen dan in hotels bij
elkaar op zoek naar een partner.
Zo'n hotel hebben we als uit
gangspunt genomen voor het
stuk. Het speelt zich helemaal af
in de lounge, waar vijf zoekende
mensen met elkaar geconfron
teerd worden."
Geen therapieclub
Bij Carver wordt er niet gewerkt
vanuit een bestaand stuk. Er
wordt eerst vooral veel gepraat
en als iedereen weet welke kant
het op moet, beginnen de repeti
ties. „Mirjam geeft ons dan spe-
lopdrachten aan de hand van het
voorwerk. Wij gaan dan aan de
slag op een minder bewust ni
veau. Dat heeft meer met intuïtie
te maken, ik doe vaak maar wat.
Mirjam moet daar dan als regis
seur veel bewuster naar kijken.
Zij moet haar kop erbij houden
en wij, de acteurs, moeten onze
kop juist een beetje verliezen,
kijken naar wat er bij ons van
binnen zit."
Dat klinkt een beetje zweverig,
maar dat is het niet volgens Me
lissen. „We houden heel secuur
in de gaten wat we doen. Er
wordt kritisch gekeken of iets
mooi is of niet. We zitten heus
niet hysterisch te krijsen, het is
ook geen therapieclub! We kie
zen een vorm en laten die aan
elkaar zien, waarna iedereen
daar commentaar op kan geven.
Dat komt uiteindelijk gewoon
neer op keihard werken."
Deze methode heeft als voordeel
dat iedere voorstelling precies is
afgestemd op het gezelschap. In
een bestaand stuk dat je van de
plank haalt is dat veel moeilijker
te bereiken. Maar er is volgens
Beppie ook een nadeel: „Omdat
onze stukken al werkend ont
staan, krijgen we pas heel laat'
een beeld van het gehele stuk.
Meestal pas zo'n twee weken
voor de première. Daarom gaan
we bij een première vaak onder
uit, we hebben dan eigenlijk nog
meer tijd nodig om het ons eigen
te maken. Bij de première van dit
stuk ging het ook weer mis en
toen heb ik besloten om nooit
meer premières te houden. In elk
geval niet meer met alle pers
mensen en alle vrienden en be
kenden geconcentreerd op één
avond. Ik ga voortaan gewoon
een bericht sturen met daarin
'we spelen het stuk van die da
tum tot en met die datum en je
komt maar wanneer je zin hebt'.
Anders moet het tijdens de pre
mière per se een feest worden en
dat lukt dan niet meer. Onze
voorstellingen moeten de kans
krijgen om te groeien, we zijn
altijd aan het knutselen en nu
werkt het."
Flauwekul!
Over de recenserende pers is Me
lissen trouwens toch niet zo te
spreken. „Zo'n verslaggever van
de Volkskrant die bij die misluk
te première was, schrijft dan dat
we te gemakzuchtig zijn gewor-
hefde zit
De vijf alleenstaanden: hier nog vrolijk, maar
den door het succes. Flauwekul!
Zo iemand hoeft het niet mooi te
vinden. Ik hoef heus niet altijd
belauwerd te worden -hoewel
dat natuurlijk wel lekker is, daar
ben ik ijdel genoeg voor - maar
een beetje respect vind ik wel op
z'n plaats, anders krijg je van die
sportverslaggeving. Van Basten
is een held of Van Basten is een
schoft en dat heeft er alleen
maar mee te maken of hij scoort
of niet. Waardeloze mentaliteit!
Wij proberen helemaal niet te
scoren, maar we zoeken wel
steeds naar nieuwe vormen en
dat zien ze niet."
Ware Liefde wordt gespeeld door
Beppie Melissen, Leny Breeder
veld, Ria Eimers, Bert Luppes en
Loek Breumer. Van dinsdag 5 tot
en met donderdag 7 april is de
voorstelling steeds om 20.30 uur
te zien in de Kleine Zaal van de
Rotterdamse Schouwburg. Kaar
ten zijn te reserveren op telefoon-
t 010-4118110.
door RICHARD VAN SANTEN
Jaren geleden zong Paul van
Vliet al in het liedje 'Veilig
achterop bij vader op de fiets'
dat hij zo af en toe terugver
langde naar de tijd waarin hij
niet altijd zelf zijn koers hoef
de te bepalen. Vader wist im
mers de weg en hij wist nog
van niets. In zijn show 'Over
Leven' uit 1986 verzuchtte hij
in het nummer 'Optocht door
de tijd' opnieuw dat een mens
zoveel móet. In zijn laatste
theatershow, waarmee hij bij
na de hele maand april in het
Luxor Theater staat, zingt hij
over opa's die opeens moeten
gaan joggen en gewichtheffen.
Op de 58-jarige cabaretier is
het woord moeten ondertussen
niet meer zo van toepassing.
Hij hoeft zich niet meer te be
wijzen, maar geniet ervan dat
het publiek zich prettig voelt
bij hem in de zaal. Hij moet
niet meer, hij mag.
Zonder jas wijst Paul van Vliet
de weg naar zijn werkkamer, een
klein gebouwtje dat vroeger
waarschijnlijk dienst deed als
stal. In het woonhuis, een voor
malige boerderij in een dorpje bij
Breukelen, heerst de grote
schoonmaak. De grond van zijn
kamer ligt bezaaid met stapeltjes
papieren, toch weer dingen die
moeten.
„Ik heb ook zoveel beroepen",
zegt hij, „In de eerste plaats ben
ik natuurlijk speler, maar daar
naast ook schrijver en onderne
mer. Ik ben bezig met een pro
ject voor Unicef samen met
Youp van 't Hek en ga Professor
Higgins spelen in 'My Fair
Lady'. Als de laatste voorstellin
gen in het Luxor Theater voorbij
zijn ga ik me daar mee bezighou
den. Even er tussen uit, niet de
volledige verantwoording dra
gen."
„Maar m'n eigen shows zijn toch
mijn grootste liefde, dat zal ik
n Vliet: 'Mijn creativiteit wil ik nooit kwijtraken.
nooit loslaten. Het is alleen wei
eens een hoop gedoe aan je kop.
Alles is van jou en je bent je
eigen produkt. Zo noemt mijn
zakelijk leidster me ook altijd:
'het produkt'. Die show is van
mij, ik ga erover, beslis over elk
detail, alles gaat langs mijn ogen,
langs mijn oren en door m'n
kop. Door dat even los te laten,
hoop ik eens een jaar goed te
slapen."
Paul realiseert zich ook wel dat
hij zich die drukte zelf op de hals
haalt, dat hij het 'moeten' zelf
veroorzaakt: „Ik spreek natuur
lijk ook vanuit een luxe positie.
Als je geen werk hebt kan het
behoorlijk wrang zijn om ie
mand te horen praten over hoe
druk hij het heeft. Dat besef heb
ik best. Maar iedereen in deze
samenleving wordt tegenwoor
dig behoorlijk opgejaagd om
dingen na te jagen die je soms
beter met rust kunt laten. Daar
door kan ik weieens verlangen
naar een leven zonder verant
woordelijkheden. Mijn nierope
ratie van vorig jaar - toen het er
even vrij somber uitzag- heeft
me daar wel bewust van ge
maakt. Niet dat opeens alles zo
heel anders werd. Ik ben elke
nieuwe dag niet als een wonder
gaan beschouwen, maar ik heb
wel geleerd dat het goed is om af
en toe je agenda eens te legen."
Smakken geld
De ondernemer Paul van Vliet is
ondanks deze drukte niet onte
vreden. „Ik vind het leuk om me
ook met die zakelijke kant bezig
te houden", legt hij uit, „Om niet
alleen door de artiesteningang
naar binnen te gaan, maar ook
langs de kassa te lopen. Op die
manier weet ik veel beter wat er
allemaal gebeurt, ik ben veel
meer bij 'het produkt' betrok
ken. Maar het is niet zo dat ik
daardoor commerciële dingen ga
doen. Ik ben ook niet bang om
geld te verliezen. Twintig jaar
geleden had ik net heel veel geld
verdiend met mijn one-man
show Noord-West en toen heb
ik alles opgemaakt door met
acht man in een theatertje in
New York te gaan staan. We
waren slecht voorbereid en zor
geloos aan de slag gegaan en we
gaven maar uit: hotels, reiskos
ten, smakken geld. Toen ik te
rugkwam kon ik weer bij nul
beginnen en toch had ik het niet
willen missen, ik zou het zo weer
doen. Alleen zou ik nu niet alles
vergokken, dat mag ook niet van
mijn accountant, meneer Hek
man. 'Zou je dat nou wel doen,
Paul?' vraagt hij dan, 'Je hebt
net een pensioenregeling opge
bouwd'. En zelf kan ik niet met
geld omgaan, dus dan luister ik
maar naar meneer Hekman."
Voor zichzelf spreken
Ook op artistiek gebied heeft
Van Vliet er nog voldoende ple
zier in om door te gaan, in zijn
eigen stijl die hij 'menselijk enga
gement' noemt. Altijd maar
schelden op de maatschappij en
de politiek hoeft voor hem niet
zo. „Ik heb het over mensen, dat
kan ik overzien. Als je jong bent
dan denk je dat je van veel din
gen verstand hebt en datje over
al iets over moet zeggen. Ik heb
geleerd dat ik het meest verstand
heb van mensen en hoe die met
elkaar omgaan. Daar heb ik er
varing mee, daar kan ik in mee
voelen, dus daar gaat het over."
Terwijl hij toch al vele jaren tot
de gevestigde orde van het Ne
derlands theater behoort valt er
nog genoeg te halen. „Ik heb nog
genoeg te schrijven en te pra
ten", zegt hij. „Bij het maken
van mijn nieuwe show heb ik
ook weer nieuwe dingen ont
dekt. Wat dat nieuwe is, mag het
publiek zelf ontdekken. Als ar
tiesten over hun produkt gaan
praten, gaan ze toch maar sta
melen. Het produkt moet voor
zichzelf spreken."
Creativiteit
Als het aan Paul van Vliet ligt,
zal dat produkt ook nog wel een
tijdje blijven spreken. Ik hoop
dat ik tot mijn laatste snik door
mag gaan, zingt hij. Maar dan
niet als een opa die nog zo nodig
moet joggen, want 'je moet je
eigen leeftijd kunnen leven'. „Als
je oud bent hoef je geen gewich
ten meer te heffen of vier kilome
ter te vlinderen, dat heeft niets te
maken met waar het om gaat:
alert en creatief zijn. Die creati
viteit wil ik nooit kwijtraken."
Paul an Vliet staat met zijn
theatershow van dinsdag 5 april
tot en met zaterdag 30 april in het
Luxor Theater Rotterdam. Er
zijn geen voorstellingen op zon
dag en maandag. Op 28, 29 en 30
april worden er televisie-opnamen
gemaakt met publiek. De kaart
verkoop vindt van maandag tot en
met zaterdag plaats aan de kassa
tussen 1.00 en 18.00 uur. Telefo
nisch reserveren kan tussen 12.00
en 16.00 uur op nummer 010-
413 83 26 of 010-4141715.
Snip en Snap, wie herinnert
zich dat duo niet? Willy Wal
den en Piet Muyselaar, samen
een legende. Over zo'n legen
darisch variété-duo gaat het
toneelstuk De Shunshine
Boys. Met John Kraaijkamp
en Eric van der Donk in de
hoofdrollen en een bijna even
grote glansrol voor Johnny
Kraaijkamp junior.
Komieken en variété-artiesten
traden vroeger vaak jaar in' jaar
uit op met dezelfde acts en sket
ches. Hun grappen waren daar
door even legendarisch als de
artiesten zelf. Over een dergelijk
duo gaat het stuk De Shunshine
Boys van Neil Simon. John
Kraaijkamp sr. speelt de rol van
Willie de Clerck, de oude ko
miek. Zijn aangever - Oskar van
Santen - wordt gespeeld door
Eric van der Donk en Johnny
Kraaijkamp jr. is Willie's neef
Bart de Clerck. De regie is van
Berend Boudewijn.
Het succesvolle variéte-duo De
Sunshine Boys ging na een sa
menwerking van dertig jaar plot
seling uit elkaar, toen Oskar er
plotseling vandoor ging. Zijn
partner, Willie de Clerck, is daar
vandaag de dag nog altijd fu
rieus over. Voor de oude Willie
zijn de gevolgen van die schei
ding dan ook het grootst ge
weest. Hij is totaal vereenzaamd
en leeft van zijn AOW in een
verlopen Amsterdams pension.
De enige die-naar hem omkijkt is
zijn neef Bart. Die is impressario
van zijn vak en doet wekelijks
wat boodschappen voor zijn
narrige en buitengewoon eigen
wijze oom Willie. Officieel is
Bart bovendien Willie's mana
ger, hij heeft de oude baas on
langs nog aan een rol in een
reclamefilmpje kunnen helpen.
Maar nu heeft Bart echt iets
belangrijks voor zijn oom. Een
Hilversumse omroep wil name
lijk een programma maken over
maakt zich druk
de kleinkunst in Nederland. Als
onderdeel van die show zou het
legendarische duo De Sunshine
Boys nog één keer moeten sa
men komen om hun al even on
vergetelijke sketch 'Volgende
patiënt' te spelen. Bart de Clerck
heeft de ondankbare taak Willie
en Oskar na al die jaren weer bij
elkaar te krijgen.
Vader en zoon Kraaijkamp heb
ben jarenlang gezocht naar een
stuk waarmee zij samen in het
theater konden staan. Ze waren
daarin heel kritisch. Over De
Sunshine Boys waren ze beiden
meteen enthousiast. Het is een
stuk waarin heel veel gelachen
wordt, maar dat zeker ook ont
roerende momenten kent. Met
vader een zoon samen op de
planken krijgt die ontroering
nog een extra emotionele kant.
Kraaijkamp senior zegt daar
over: „Het is niet makkelijker
om met je zoon te spelen. Het
maakt 't misschien gevoeliger.
De oude Willie krijgt op zeker
moment in het stuk een hartaan
val en zijn neef Bart vangt hem
op in zijn armen. Dat is een kort,
maar wel aangrijpen^ moment.
En dat heeft, denk ik, vooral te
maken met onze relatie. De men
sen denken waarschijnlijk: hoe
zou het in werkelijkheid gaan?
Over een jaar of tien of twintig,
zou hij dan ook in de armen van
die jongen sterven?"
De Sunshine Boys is op donder
dag 7 april te zien in de Stadsge
hoorzaal in Vlaardingen en van
20 tot en met 22 april in Theater
Zuidplein in Rotterdam.
De Britse komiek Tommy Coo
per heeft ook nu nog, tien jaar
na zijn dood, de lachers op zijn
hand. Met zijn hoofd als een
aardappel, zijn rode fez, handen
als kolenschoppen en schoen
maat 56, vermaakte de stunte
lende goochelaar een miljoenen
publiek. Het populairst was hij
in Groot-Brittanië, Amerika,
Hong Kong en Nederland.
Daarom brengt Movies Select-
/PolyGram Video in april drie
koopvideo's uit met zijn tv-op-
tredens, onder de titel 'De Magi
sche Wereld van Tommy Coo
per'.
Op zijn achtste kreeg Cooper
van zijn tante een goocheldoos
en toen stond zijn besluit vast:
hij zou goochelaar worden.
Vanaf zijn vijftiende begon hij zo
af en toe eens op te treden. Tij
dens zijn eerste optreden krijgt
hij zoveel last van planken
koorts, dat alles verkeerd gaat.
Hij struikelt, stoot spullen om en
zijn trucs mislukken. Hij barst
bijna in tranen uit, maar zijn
publiek vindt het prachtig.
Vanaf dat moment maalt hij van
mislukkingen zijn handelsmerk.
Zijn beroemdste optreden was
tevens zijn laatste. Op 15 april
1984 doet hij één van zijn be
faamde goocheltruc live op tele
visie, als hij plotseling met beide
handen naar zijn borst grijpt.
Het publiek buldert van het la
chen, denkend dat het een act is,
maar Tommy Cooper heeft een
hartaanval en overlijdt tien mi
nuten later in het ziekenhuis, 62
jaar oud.
Tommy Cooper maakte zelfs van zijn dood
Het RO Theater heeft besloten
de voorstelling van Antigone,
die vanavond in première zou
gaan, af te gelasten. De regis
seur, Liesbeth Coltof, had twee
weken geleden al haar regie
teruggegeven.
Volgens het RO Theater heeft
artistiek leider Peter de Baan
maar was de basis die tijdens
de repetities onder het spel van
de acteurs was gelegd, te wan
kel om die te doen slagen. An
tigone wordt nu in het seizoen
1995-1996 gespeeld.
Cabaretier Vincent Bijlo doet met de toernee van zijn programma De
Zeespiegel het Sliedrechtse theater De Bonkelaar aan. Zijn humor is
hard en scherp en gaat ergens over, want Vincent houdt er niet van
om zomaar ergens grappen over te maken.
Vincent Bijlo, vrijdag 8 april, 20.15 uur in De Bonkelaar in Sliedrecht.
Telefonisch reserveren op telefoonnummer 01840-12314.
to FRANS SCHELLEKENS
