UIT
mm
Haarlems Toneel bedient breed publiek
UIT
in 't kort
Wie heeft nog geen 'kunstkop' van electronica
en is nieuwsgierig is naar het toepassings-ABC?
Kanda Bongo Man
swingt in Nighthown
Zonder één cent subsidie toch graag goed toneel willen maken voor iedereen
Een stijlvol en zeer onderscheidend
assortiment geeft u een heldere kijk op
het gebied van verlichting en design.
Méér dan 3000 m2 aan ruime variatie.
Barry Manilow herdoopt
Ahoy tot Copacabana
Ton Lutz als de oude kapitein
Shotover in Heartbreak House
De nieuwe generetie in licht en design
"DONDERDAG 29 SEPTEMBER 1994
39-1002
GOUDA
UTRECHTj
r'dam*centrum
f DELFT I
DEN HAAG I
MERCEDES V. DIJK,
VLAARDINGEN
l HOEK VAN H. I
DONDERDAG
29 SEPTEMBER
Muziek
Die Lustige Witwe van
Franz Lehar, Theater Zuid
plein, Rotterdam, 4815844
Madeline Bell The
Swingmates, Have you met
Miss Bell? De Stoep, Spijke-
nisse, 01880-24453
Theater
Herman Verbeeck Hel-
mert Woudenberg, Kwast en
Mes, Stadsgehoorzaal/Har
monie, Vlaardingen, 4340500
The Sound of Motown -
Dancing in the Street met o.a.
Rhetta Hughes, Luxor Thea
ter, Rotterdam,
4138326/4141715
Cutup-Uppercut van Ko
van den Bosch, Lantaren/
Venster, Rotterdam, 4361311
De Rotterdamse Dans
groep. Nieuw avondvullend
ballet, Rotterdamse Schouw
burg, 4118110
Diversen
Bestaat het Paranormale?
Erasm Usuniversiteit Rotter
dam
Comedy Explosion come
dy club Popular presenteert
stand-up comedians, Popular
Rotterdam, 4365283
Theater
Bert Visscher Fijne Nuan
ces, SCC De Goote Brielle,
01810-17264
Niet uit het raam. Uitver
korenen, Stadsgehoorzaal-
/Harmonie, Vlaardingen,
4340500
De Dulle Roeckers, Bloot
en Meedogenloos, Theater
Zuidplein, Rotterdam,
4815844
Diversen
Tocado-Festival, Night-
town Rotterdam, 4364020
ZATERDAG 1
OKTOBER
Muziek
Wibi Soerjadi, werken van
Mendelssohn e.a.. De Doelen,
Rotterdam, 2171717
Izit, Rotown Rotterdam,
4363534
The Moonshiners, Rhythm
blues, Bluessociëteit l'E-
^prit Rotterdam, 4828542
Total Touch, Plan C, Rot
terdam, 4353252
Theater
Hans Liberg, nu ook voor
vrouwen, Stadsgehoorzaal-
/Harmonie, Vlaardingen,
4340500
Dans
The second Hand Dance
Company met o.a. Andy Ho
rowitz e.a.. Theater Zuid-
plein, Rotterdam, 4815844
Flamencogroep Tablao,
Bibliotheektheater Rotter
dam, 4338262
Jeugd
Roodkapje bewerkt door
Flip van Duyn, Jeugdtheater
Hofplein Rotterdam, 4660311
Diversen
Evenementenweekend Ar
boretum Trompenburg Rot
terdam
ZONDAG 2
OKTOBER
Muziek
Zondagochtendconcert
door André Rieu, De Doelen,
Rotterdam, 2171717
Sikulu the Warrior, regie
en muziek Berthe Egnos, De
Stoep, Spijkenisse, 01880-
24453
Jeugd
Tilimbom door Weder
zijds, Rotterdamse Schouw
burg, 4118110
Diversen
0 Architectuurwandeling
door het Museumpark, o.i.v.
een deskundige gids. Mu
seumpark Rotterdam
De uit Zaïre afkomstige Kanda
Bongo Man treedt met zijn
band vrijdag 7 oktober op in
Nighttown in Rotterdam. Bij
het horen van zijn soukous en
kwassa-kwassa muziek is het
bijna onmogelijk om stil te blij
ven staan. De soukous is een
vorm van dansmuziek uit Zaï
re, met een melodische lijn,
duellerende gitaren en een
swingend ritme. Soukous komt
van het Franse woord 'se-
couer', wat net zo veel als
'schudden' betekent. Ondanks
de gezongen tekst in het Frans
en Lingala (de inheemse taal) is
Kanda's muziek toegankelijk
voor iedereen.
Een andere vorm van muziek
die Kanda Bongo Man ten ge
hore brengt is de uiterst dans
bare Kwassa-kwassa.
Kanda is boven alles een per
former. Met zijn handelsmerk,
een klein hoedje, op steelt hij
de show met zijn warme stem
en uitstraling. Zijn band be
staat uit leden die allen zeer
bedreven zijn in het maken van
de soukous-muziek. Twee dan
seressen maken de show visu
eel nog aantrekkelijker.
De band bestaat uit Nene
Tshakou op sologitaar, Mimi
Kazidonna op slaggitaar, Sha
ba op basgitaar en Massamba
op drums. Als speciale gast
treedt Jean-Pierre Bousse (van
de voormalige Zaiko Langa -
Langa Band) op.
Kanga Bongo Man brengt uiterst dansbare muziek
Zonder een cent subsidie
startte drie jaar geleden een
nieuw toneelgezelschap: het
Haarlems Toneel. De belang
rijkste reden was om de men
sen weer de schouwburg in te
krijgen voor een goede toneel
voorstelling, in een tijd dat er
meer en meer wordt gekozen
voor cabaret of ander licht
amusement. Het gezelschap
brengt repertoiretoneel met
een literaire invalshoek en
doet dat met succes. Regis-
seuze Joanna Bilska vond
Haarlem een eigen toneelge
zelschap waard, maar andere
regio genieten mee. In de re
gio Rotterdam zijn voor
Theater Zuidplein in het nieu
we seizoen vier maal twee
voorstellingen gepland. Wege
ner Sijthoff Weekbladen en
Theater Zuidplein maken bij
woning van deze voorstellin
gen voor de lezers van deze
krant extra aantrekkelijk
door het geven van een kor
ting. De op deze pagina afge
drukte bon moet daarvoor
worden ingeleverd bij Theater
Zuidplein.
'Sponsoring in de kunst', een
begrip dat een aantal jaren gele
den nog wenkbrauwen deed
fronsen, is voor regisseuze Joan
na Bilska, artistiek leider van
Haarlems Toneel en zakelijk lei
der Chris de Jong gesneden
koek. Toen de aanvankelijk toe
gezegde subsidie van de gemeen
te Haarlem voor een nieuw,
eigen toneelgezelschap niet los
kwam, gingen ze zelf zaken
doen. Ze zochten en vonden een
'De Spaanse Hoer', uit de serie v<
•r toneelstukken die Haarlems Toneel in Theater Zuidplein speelt
Joanna Bilska beet zelf het spits
af met de eerste voorstelling van
Haarlems Toneel. Zij regisseerde
in het seizoen '91/'92 'Schuld en
Boete' van Dostojevski.
Inmiddels is er een vaste groep
van acteurs ontstaan, onder wie
Jim Berghout, Jules Croiset, en
Marlous Fluitsma en Bernard
Droog.is toneel te brengen dat
lange tijd niet in Nederland is
gespeeld, dat in Nederland niet
bekend is of dat helemaal nieuw
Afscheid
Het stuk dat volgende week, 5 en
6 oktober, in Theater Zuidplein
wordt gespeeld is zo'n nieuw
werk. Het is een blijspel van
Theo Kling in de regie van Haye
van der Heiden: 'In de hemel
mag alles'. Zonder nadrukkelijk
het woord euthanasie te bezigen,
gaat het over dat actuele onder
werp. Al benadrukt auteur Theo
Kling dat het vooral gaat over
afscheid nemen. Maar toch een
blijspel dus.
Twee mensen, die een leven lang
bij elkaar zijn. De man, Pelle,
maakt het niet lang meer en zijn
vrouw Cieltje is van plan samen
met hem afscheid van het leven
te nemen. Pelle ziet dat eerst
helemaal niet zitten, maar Cieltje
houdt voet bij stuk, met in haar
achterhoofd de herinnering aan
het ballet Romeo en Julia. De
feestelijke dans van twee mensen
die niet verder willen leven als
dat niet gezamenlijk kan, is haar
inspiratiebron. 'In de hemel mag
alles' wordt gespeeld door Ber
nard Droog, Metta Gramberg,
Teuntje de Klerk, Henny Orri,
Allard van der Scheer en ande-
Daders
Ongesubsidieerd toneel, maar
wel met veel sympathisanten, die
ook nog wel iets weg te geven
hebben. Zo mag het Haarlems
Toneel voor de repetities gratis
gebruik maken van de Haarlem
se Schouwburg en van een niet
meer als zodanig gebruikt kerkje
in Santpoort.
In tegenstelling tot in de
schouwburg, waar de laatste re
petities zijn voor 'In de hemel
mag alles' zijn de repetities hier
in een beginstadium. Binnen
zegt Jules Croiset zijn tekst voor
één van de leukste stukken van
Hugo Claus: 'De Spaanse Hoer'.
In de Spaanse Hoer spelen be
halve Jules Croiset nog Jim
Berghout, Rick Engelkes, Mar
lous Fluitsma, Freek van Muis
winkel, Sjoera Retèl, Elsje
Scherjon en Marianne Vloetgra-
ven. Óp 7 en 8 december brengen
ze het stuk in Theater Zuidplein.
'De Val' van Albert Camus
stond het vorige seizoen op het
repertoire van Haarlems Toneel.
De voorstelling met Hidde Maas
was zeer succesvol. Op 2 en 3
november kan men in Theater
Zuidplein horen waarom.
De laatste in de serie is alwéér
iets nieuws. Arcadia, een Engelse
komedie uit 1992 van Tom Stop-
pard, over liefde en wetenschap,
kreeg in de Engelse pers juichen
de waarderende kritieken. Het
speelt in twee verschillende tij
den, in 1809 en in het heden.
Arcadia is in de eerste plaats een
toneelstuk over menselijke ge
voelens en emoties, die door
geen enkele wetenschappelijke
theorie verklaard kunnen wor
den. De speeldata voor Theater
Zuidplein zijn 22 en 23 maart
1993.
De spelers zijn onder meer Mar
lous Fluitsma, Jules Hamel,
Freek van Muiswinkel en mari-
anne Vloetgraven. Regie: Joan
na Bilska.
De toegangsprijs voor een losse
voorstelling is op vertoon van de
kortingsbon (aan de kassa van
Theater Zuidplein, telefoon 010-
4815844), 20 gulden.Ee abonne
ment voor de vier voorstellingen
samen is bij inlevering van de
bon 60 gulden. De bon is te
vinden op de pagina waar de
r op staat.
In 1994 is wat je ziet niet
meer wat je ziet, ook niet in
de kunst(en). Door de toepas
sing van technologie Is veel
manipuleerbaar geworden,
zelfs ons waarnemingsvermo
gen. Eng? „Welnee", vindt
Alex Adriaanse van kunste
naarsorganisatie V2 die het
Instituut voor instabiele
media uiterst high tech draai
end houdt. „We kweken geen
zombies, daar geloof ik niks
van. Het fysieke gaat nooit
verloren. Dat is en blijft een
basisvoorwaarde voor alle
vormen van menselijk contact
en daaruit voortvloeiende
handelingen die we niet kun
nen missen. Met een monitor
kun je kijken en horen maar
het bevredigt nooit je andere
zintuigen."
Goed, die angst ongegrond dus.
Maar daarmee is het hoe en
waarom van de liefde voor elec
tronica bij een groeiende groep
mensen nog niet verklaard. Voor
Adriaanse is het niet meer dan
logisch, ook in de kunsten. „Die
ontwikkeling zat er in de 20-er
jaren al in, binnen de natuur
kunde", verduidelijkt hij. „In '80
bleek het mogelijk ideeën van
toen met meetapparatuur vast te
leggen, te bewijzen. Een van die
denkbeelden was dat bepaalde
processen door de waarnemer
beinvloed worden." Om zijn ver
haal concreter te maken, geeft
hij een voorbeeld van waar dat
in de kunstpraktijk anno nu toe
kan leiden. „Wij hebben hier een
installatie, een soort box waarin
twaalf luidsprekers zijn opge
hangen die met draden aan een
videoprojector zijn verbonden.
Door met een zaklantaarn zwak
of sterker op die luidsprkers te
schijnen, kun je de sterkte van
geluiden bepalen. Zo krijg je in
teractie, interactieve kunst. Een
kunstobject hoeft niet concreet
en tastbaar meer te zijn en wordt
daarmee ook markttechnisch ge
zien heel anders. Je kunt nu
kunst op een floppy aanschaf
fen. Van genialiteit van de kuns
tenaar, en die alleen, is daarmee
ook geen sprake meer. Machines
halen dat naar beneden."
Adriaanse -zelf beeldend kunste
naar- grijnst bij zijn yerhaal als
of hij vooral in het laatste erg
veel plezier heeft.
Mediagoeroes
„Dat is ook zo" .geeft hij toe.
„Voor mij hoeven wazige be
grippen als uniciteit of waar-
heidshaltegetrouw niet meer. En
dat heeft alles te maken met de
ontwikkelingen en problemen
van deze tijd: het verlies van
grote ideologiën, grote en objec
tieve waarheden en daarmee ook
de objectiviteit van de waarne
ming. Natuurlijk is het niet leuk
dat er dingen verloren gaan
maar andere ideeën krijgen
daardoor weer de ruimte. Veel
zaken worden manipuleerbaar."
De vraag dringt zich onstuitbaar
Alex Adriaanse: „We doen toch ook geslachtsoperaties en manipuleren varkens tot dieren n,
op: Schemert hier drang naar
macht? Adriaanse benoemt het
anders, eigenlijk juist andersom.
„Het heeft meer te maken met
behoefte aan interactieve
kunst", legt hij uit. „Het idee dat
het publiek invloed op een
kunstwerk moet kunnen heb
ben."
V2 wil geen centrum voor de
allernieuwste foefjes en snufjes
zijn, al zijn er wel veel van derge
lijke aardigheidjes in een soort
winkel verzameld. „We willen
een plek zijn waar zich analy
tisch een kritische kijk op de
toepassing van technologie kan
ontwikkelen. We willen echt niet
de mediagoeroes van de jaren
'90 worden."
Wijd spectrum
In november barst op een aantal
locaties het gepiep en geflikker
van het Dutch Electronic Art
Festival(DEAF) los. DEAF be
looft een -voor Nederlandse be
grippen- unieke internationale
kunstmanifestatie te worden
waarin een wijd spectrum van
kunstprodukten wordt gespresen-
teerd die zijn ontstaan door mid
del van, met, of dankzij gebruik
van nieuwe technologiën. De ma
nifestatie bestaat uit concerten,
performances, demonstraties,
een symposium, tentoonstellin
gen en een filmnacht -alle met
het thema De digitale natuur en
wordt in samenwerking georga
niseerd. De betrokkenen zijn V2,
Theater Lantaren/Venster, In-
ter-Society for the Electronic
Arts(ISEA) en WDS, een multi
media bureau, gespecialiseerd in
het vormgeven van dynamische
media met de nadruk op beeld
en geluid.
Nu nog leken die tegen die tijd
toch enigszins beslagen ten ijs
willen komen, kunnen vooraf
gaand aan DEAF in Lantaren-
/Venster een viertal introductie
sessies bijwonen.
De eerste van dit kwartet semi
nars is op maandag 3 oktober en
behandelt Electronische muziek
van experiment tot Main Stream
en terug. Een week later(lt) okto
ber dus) belooft het programma
Animatie, van Gertie the Dino
saur tot Jurassic Park, op de 17e
Hi-tech performance kunst en
op de 24e Interactieve kunst.
Vooraf reserveren is noodzake
lijk. En voor wie nog twijfels
heeft, volgens Adriaanse en niet
volgens hem alleen is angst ook
in dit geval en slechte raadgever.
„Immers", zegt Adriaanse, „we
doen toch ook geslachtsopera
ties en manipuleren varkens tot
beesten met twee ruggen."
Als dat niet nieuwsgierig maakt.
TERBREGSEPtEIN
GEOPEND OP MA.t/mZA.
VAN 9.00 tot 17.00 UUR
SPAANSE PÖLÖfR
Barry Manilow
Barry Manilow komt woensdag
12 oktober aaanstaande met zijn
elf man tellende band naar het
Rotterdamse Sportpaleis Ahoy.
Het concert begint om 20.15
uur. De zaal is open vanaf 19.15
Barry Manilow heeft zich in de
loop der jaren wereldfaam weten
te verwerven. Een groot aantal
van zijn liedjes verdient de bena
ming 'evergreen'. We noemen
hier: 'Mandy', 'Can't smile wit
hout you' en 'Copacabana'. Van
de laatstgenoemde song is zowel
een musical -'Barry Manilow
Presents Copacabana' -, als een
film - 'Copacabana' - gemaakt.
Barry produceerde en regisseer
de zelf de musical en in de film
vertolkte hij een van de hoofd
rollen. Hij ontving een Grammy
Award - Best Pop Male Perfor
mance - voor de hit 'Copacaba
na'.
Voor de pas uitgebrachte teken
film 'Duimelijntje' maakte Barry
Manilow de muziek.
Kaarten a f 90,-, f 75,-, f 65,-
en f 55,- zijn vanaf heden ver
krijgbaar bij de bekende voor
verkoopadressen.
'Supertickets'zijn te reserveren
via tel. 010-4580188.
Bij het RO Theater op zaterdag
1 oktober 1994 Heartbreak
House van George Bernard
Shaw in première in de Grote
Zaal van de Rotterdamse
Schouwburg met Ton Lutz in de
rol van de oude kapitein Shoto
ver.
Het verhaal speelt aan de voora
vond van WO I en draait om een
verarmde familie in een verval
len villa. Hier woont de oude
kapitein Shotover, ooit avontu
rier, heerser over de wereld
zeeën. Nu uitvinder van militaire
wapens en profeet der navigatie.
Zijn gevaarlijk knappe dochter
Hesione en haar charmante
echtgenoot Hector verdrijven de
verveling door voortdurend
muiterij te plegen. De gasten
voegen zich naar de huisregels
met hun onderlinge cynische
pesterijtjes, intriges en affaires.
Behalve Ellie Dunn. Op welk
kompas zal de eenvoudige, on
bedorven Ellie varen in dit huis,
waar sinds mensenheugenis alle
harten zijn gebroken?
Heartbreak House wordt ge
speeld door Ton Lutz, Kees
Coolen, Walter Crommelin,
Guus Dam, Tamar van den
Dop, Sabrina van Halderen.
Han Oldigs, Leonoor Pauw,
Betty Schuurman en Frans de
Wit.
Van 28 september t/m 8 okto
ber, 22/23 oktober en 18 t/m 20
november.
Tableau de la troupe
ROTTERDAM, Graafstroomstraat 93
(Spaanse polder), Tel 010 462 30 70
EINDHOVEN, Stratumsedijk 79, Tel 040 12 31 46
SOESTERBERG, Amersfoortsestraat 3, Tel 03463 5 36 89
