58
Dr. Nico Guns
Bij de perspresenta
tie op 18 april 1928
werd een demonstratie
gegeven van auto's die
uit de schoorstenen van
de Statendam kwam
rollen. Van dit moment
zijn meerdere foto's
gemaakt met grotere en
kleinere auto's, zwaar
dere en lichtere auto's.
Collectie Maritiem
Museum Rotterdam.
Pagina 56-57:
Opbouw van de
Statendam III in het
dok in Schiedam.
Regelmatig waren op
het schip meer dan
duizend werklieden
tegelijk bezig. De
opbouw van de Staten
dam III omvatte veel
meer dan het aanbren
gen van installaties,
apparatuur en aan
kleding. Het casco had
bij aflevering geen
opbouw van hutten
dekken, masten of
schoorstenen.
Collectie Maritiem
Museum Rotterdam.
Na de oorlog had de HAL grote behoefte aan het schip dat zij nooit
had gekregen. Daarom werd in januari 1919 een nieuwe order in
Belfast geplaatst. Maar gebrek aan capaciteit leidde ertoe dat de
officiële kiellegging pas op 9 juni 1921, dus ruim anderhalf jaar
later kon plaatsvinden. Dankzij de snelle technische ontwikkelingen
en groeiende inzichten waren de ontwerpen van de Statendam II
inmiddels grondig gemoderniseerd. De tonnage van het schip was
verminderd: 28.291 bruto registerton. Maar ook nu vlotte de bouw
geenszins, mede door de arbeidsonrust in het door rellen geteister
de Belfast. Voorts veroorzaakten financieringsperikelen vertraging
van de bouw. In 1921 had ons land al een bankencrisis doorstaan.
Daarna zette de daling van de beurskoersen gestaag door. De
meeste aandacht gaat uit naar de grote crisis in de jaren 1930 maar
de sluipende recessie daarvoor was er de oorzaak van dat van de
beurswaarde van het Nederlandse bedrijfsleven in 1919 in 1929
nog maar zeventien procent was overgebleven. Deze ingrijpende
economische recessie had tot gevolg dat er aanzienlijk minder
behoefte aan passagiersaccommodatie bestond. Daarom besloot
de HAL het casco te laten bouwen tot het te water kon worden ge
laten, waarna het voorlopig in de werfhaven zou worden opgelegd.
Van de Statendam III die in 1929 door de Holland-Amerika Lijn in de
vaart werd genomen, werd de kiel in 1921 gelegd, terwijl de afbouw
van het casco pas tussen 1927 en 1929 in Schiedam gebeurde: Een
opmerkelijke maritieme historie. Oorspronkelijk was de kiel voor
een nieuwe Statendam reeds op 11 juli 1912 gelegd bij Harland
Wolff Ltd. in Belfast. Voor dit schip had de HAL de naam Statendam
II in gedachten. Als uitvloeisel van de Britse oorlogsinspanningen
gedurende de Eerste Wereldoorlog vorderde de bouw traag. In
1916 vorderde de Britse regering zelfs het casco van de Statendam
II teneinde dit snel te laten afbouwen voor inzet als Brits troepen
schip. In april 1917 kwam het onder de naam Justicia in de vaart.
In juli 1918 brachten twee Duitse U-boten de Justicia met torpedo's
tot zinken.
