82
Het Bevrijdings-
monument van Pieter
Starreveld. Het beeld
werd aanvankelijk
met instemming be
groet. J.W. Peek was
tegenstander van dit
'onzedelijke beeld’ en
wist uiteindelijk de
gemeenteraad met
steun van de commu
nisten in meerderheid
achter zich te krijgen.
Bart Peters lichtte het
monument tijdens
Winterlicht 2013 zo
uit dat er een nieuwe
kunstwerk ontstond.
bogen over de ontwikkelingsmogelijkheden van Schiedam.
In dit licht werden al in de oorlogsjaren planologische studies
verricht door prof.dr. C.H. Edelman en dr.ir. L.J.T Bijhouwer. Deze
vormden onderdeel van de al door stadsarchitect W.G. Witteveen
in 1940 opgestelde stadsuitbreidingsplannen van Rotterdam.
Schiedam was hierin opgenomen in het netwerk van ringwegen en
doorgaande verbindingen, waarvan later ook inderdaad grote delen
zijn gerealiseerd zoals de tegenwoordige A20, de Burgemeester
van Haarenlaan en zelfs de A4, al was het dan zonder de tunnels
en verkeerspleinen van nu.
De werkelijkheid overtrof dit alles nog. Schiedam werd direct na
de Bevrijding middelpunt van één van de allergrootste Nederlands
scheepsbouw- en scheepsreparatiecentra aller tijden. Een groei tot
110.000 inwoners lag voor Schiedam dus zeker in het verschiet.
Een intern stuk dat nooit onder ogen zou komen van het publiek -
en dat niet behoefde ook - is de handgetekende Onteigeningskaart
die in 1950 door Gemeentewerken werd gebruikt. Het werkdo
cument noemt in fors potloodschrift al Groenoord, Woudhoek
en Spaland. Zelfs in Sveaparken werd gedeeltelijk al voorzien, al
heette dit stadsdeel in 1950 nog 'Tuindorp-Noord'. Ook geeft de
Onteigeningskaart het industriegebied 's-Gravelandsepolder en
zelfs het veel latere Schieveste weer.
De sloop van de Brandersbuurt, van de driehoek Vlaardingerstraat,
Kethelstraat en Vellevest die Schiedam beroofde van het illustere
Hotel-Restaurant Beiersbergen, het afbreken van de Nieuwe Buurt
en omgeving en Lange en Korte Achterweg werd vooral burgemees
ter Harm Roelfsema, de wethouders Cor Bolmers en Chris Zijdeveld
en de directeur van Gemeentewerken Harm de Block zwaar aan
gerekend. Maar in wezen voerden zij een beleid uit dat al in 1942
werd vastgesteld en waarvoor zelfs contractuele verplichtingen
aangegaan waren, zoals met de stadsontwikkelaar Bredero die
Schiedam een modern, geheel in beton uitgevoerd centrum zou
verschaffen naar model van het Utrechtse Hoog-Catharijne.
Het was jan Willem Peek die in deze grote stedelijke ontwikkeling
met zijn voornaamste wethouders Piet van Bochove, Rinus van
