Noten
1
2
6
35
3
4
5
8
9
M. Kars, "Wij beleeven hier droevige tyden' - Europeanen, Indianen en Afrikanen in de
Berbice Slavenopstand, 1763-1764', in Geweld in de West: Een militaire geschiedenis
van de Nederlandse Atlantische wereld, 1600-1800, Caribbean series (Leiden: Brill,
2013), https://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=trueErAuthType=ssoErdb=nleb-
l<ErAN=675697Etlang=nl&site=ehost-liveErcustid=53628809.
Nationaal Archief (NA), Den Haag, Admiraliteitscolleges, nummer toegang 1.01.46,
inventarisnummer 1161a
NA, Admiraliteitscolleges, 1.01.46, inv.nr. 1161a, scan 295
NA, Admiraliteitscolleges, 1.01.46, inv.nr. 1161a, scan 101
M. Kars, Blood on the River, geraadpleegd 1 februari 2021, https://thenewpress.com/books/
blood-on-river.
Kars, "Wij beleeven hier droevige tyden' - Europeanen, Indianen en Afrikanen in de Berbice
Slavenopstand, 1763-1764', blz. 206-208.
Zie voor de resultaten van het Rotterdams onderzoek o.a. Rotterdam in Slavernij (2020)
van A. van Stipriaan en voor het Amsterdams onderzoek De Slavernij in Oost en West - Het
Amsterdam Onderzoek (2021) van P. Brandon et al. Het boek Walcherse Ketens (2020) van
G. de Kok doet onderzoek naar de verbanden met slavenhandel van het eiland Walcheren.
A. van Stipriaan, Rotterdam in slavernij (Amsterdam: Boom, 2020), blz.45-46.
P. Brandon e.a., red., De slavernij in Oost en West: Het Amsterdam-onderzoek
(Houten: Spectrum Uitgeverij, 2020), blz.404.
Op deze anonieme
foto, Nigeria circa
1890 komt nog duide
lijk het verschil naar
voren tussen dure
flessen jenever in de
kelders kisten) op
de voorgrond en het
vat met goedkope
rum in de hut. Archief
Dmitri van den
Bersselaar, Liverpool.
Hoewel de drank op slavenschepen naar schatting een klein percentage van de
totale uitvoer van het Schiedamse gedistilleerd in de achttiende eeuw vormt,
blijkt het brandersbedrijf in Schiedam via deze weg toch verbonden met het
lot van sommigen van de naar schatting 600.000 Afrikanen die tussen 1596
en 1830 door Nederlandse schepen onder dwang naar Amerika zijn vervoerd.
Indien ze de overtocht overleefden, moesten ze onder erbarmelijke omstan
digheden als slaaf werken, en hadden zij, noch hun kinderen, tot de afschaffing
van de slavernij nauwelijks uitzicht op een vrij, menswaardig leven, laat staan
op een terugkeer naar hun geboortegrond. De verklaring van het korengilde in
1792 dat plantageslaven graag jenever dronken, suggereert bovendien dat de
Schiedamse branders en stokers deze connectie tot op zekere hoogte kenden.
Dit gegeven maakt de aanwezigheid van de burgemeester van Schiedam bij de
jaarlijkse Rotterdamse herdenking van de slavernij tijdens Ketikoti sinds 2018
extra significant.
