Dicky komt KRAMER FREHER Een HOED van REESE kleedt U beter Hoogstraat 60 Tel. 66728 CASBAtt" 55 ct. 45 ct. WOL IS DUUR li wy Onze Zomercollectie is gereed W. VAN N00RTWIJK Passage Theater 250 gram Luna Sprits 150 gr. Doublé's Voor uw TOILETARTIKELEN en PARFUMERIEËN steeds „MAISON MODERN" Bollen van 50 gr. voor slechts 98 ct. Prachtige Flanellen Nachthemden Ned. Fabr. f9.65 EXTRA AANBIEDING SPORT BLOUSES VISHANDEL „NEPTUNES" DAGELIJKS VERSE- EN GEBAKKEN VIS (warm) Komt en overtuigt U Wereld Federalisten Het Huis van de Gemeente 16061782 Dit is een heel aardig ventje, dat veel avonturen gaat beleven. Probeer hem op zijn avontuurlijke reizen te vergezellen en het brengt U en Uw kinderen aangename ogenblikken en veel voordeel. Met deze advertentie brengt hij U reeds voordeel, let U maar eens op. Bij iedere vijftig cent besteed aan boodschappen krijgt u een Dicky en wat heeft Dicky nu voor waarde En nu eens iets anders, iets speciaals voor de kinderen. Wanneer uw kinderen bood schappen in een van onze zaken doen, krijgen zij ook Dicky's. Laat hun die be houden, want op 10 Dicky's krijgen ze van ons een spaarzegel van 10 cent van de jeugdspaarbank, door Dicky wordt dan aan hun een spaarkaart (geheel gratis) verstrekt waar zij hun zegels op kunnen plakken. Deze spaarkaart kan bij een der jeugd- spaarbanken worden omgewisseld. Zo hopen wij ook mede te kunnen helpen, de jeugd te leren sparen. Maak uw kinderen op het volgende avontuur van Dicky attent. Zijn er geen kinderen, wees dan zelf attent, want het tweede avontuur wordt zeer belangrijk. 5 Dicky's 10 Dicky's 15 Dicky's 20 Dicky's 25 Dicky's 30 Dicky's 1 lolly 1 pond zout 1 reep chocolade 1 pakje maizena 1 pond griesmeel 1 pak havermout Tot de volgende maal enz. enzdit is maar een heel kleine greep uit onze enorme sortering van wat U gratis op Uw Dicky kunt krijgen Zoals u ziet heeft Dicky veel waarde, u spaart de Dicky's, die u bij uw boodschap pen krijgt en voor die gespaarde Dicky's kunt u in een van onze zaken gratis bood schappen krijgen. Alle artikelen zijn op Dicky's te koop, b.v. over een poosje is er iemand in uw gezin jarig, u krijgt dan op uw Dicky's Wijn of Advocaat en of andere artikelen. Dicky wordt U aangeboden door de Firma LEVENSMIDDELENBEDRIJVEN SINGEL 152 TELEFOON 69607 Van 's-Gravenzandestraat 50, Tel. 69998 De GENESTETSTRAAT 1-3, Tel. 67021 Aan het Orgel JOOP WALVIS UNIVERSAL -INTERNATIONAL -FILMS presenteert Een doolhof van verleidingen met YVONNE DE CARLO, TONY MARTIN en PETER LORRE BANKETB AKKE RIJ „HET WESTEN" ONZE WEEKRECLAME 4 BOOMSTAMMETJES 50 cent Bestellingen worden door de gehele stad op ieder gewenst uur thuisbezorgd. Voor bestellingen Tel. 67586 In onze Automatiek is iedere avond een grote sortering Gebakjes Croquetjes en Nierbroodjes verkrijgbaar Behalve 's Zondags DAMES Wij vragen uw speciale aandacht voor onze nieuwste PARIJSE MODELLEN MARTIN v. d. BURG DAMES- EN HERENKAPSALONS Schiedam - Telefoon 69750 - Hoogstraat 53 EEN UITKOMSTvoor hen met zware en moeilijke voeten SPECIALE SCHOENEN verkrijgbaar (vervangt maatwerk) in zwart en bruin kalfsleder alsmede suede tot maat 45'/2 Vanouds SCHOENMAGAZIJN „EXCELSIOR" Dam 27-36 G. W. Jansen Tel. 66874 MAAR wij maken het U gemakkelijk door in diverse kleuren LORENTZPLEIN 4 TEL. 69809 VOOR JUBILEREND SCHIEDAM GROTE MATEN DAMESJAPONNEN ALS VANOUDS W. V. d. BURG LANGE KERKSTRAAT 19 SCHIEDAM Hoogstraat 3 Telefoon 69944 - Singel 232 - Telefoon 66954 Wij bezorgen desgewenst aan huis SCHIEDAMMERS op Dinsdag 18 April is er niets belangrijker dan de vergadering in MUSIS SACRUM. Aanvang 8 uur VAN DE sij alle discorderen sullen die mijnste in senctencie te geven volgen. Item soe sel van waerden wesen die ken- ninge van twe ofte drije scepenen. Item of die scepenen om raet te saken kost dede dat sal die gemeen stede betalen. Item die sal voer een poirter gehou den worden die in sin huijs of in een anders huijs vrij heit of woenstal duet van ses wecken. Ende bij den rechter ende bij scepen poirter gehouden ge bonden woert. Wij onse die aotoriteijt meerren mijnderen ofte verwalen constitucijen of vrijheden voirgeroert als noet ende oerbaer des stedes ende toecomelingen aldaer menen te co- men. Gegeven ende gedaen int jaer ons heeren MCC vier en seventich dages nae sincte geertruden ende is dese tegenwoerdige brijeve gevesticht mitten eede der poirteren van revier ende mit in druckijnge ons segels. plaatsvervanger niet tijdig genoeg wanneer hij voor de stad of het kas teel van Vrouwe Aleid (het Huis te Rivier) wordt opgeroepen, dan wordt hij beboet. Wanneer een burger wei gert de rechter te assisteren, dan komt het hem op boete te staan. Wan neer achepenen voor moeilijkheden bij hun uitspraken komen te staan, dan kunnen zij advies bekomen bij hun collega's in Dordrecht, dat ten opzichte van het stadsrecht, de moe derstad van Schiedam is. Heerst er dan nog onenigheid, dan moet de min derheid de meerderheid volgen. De schriftelijke wijzing van een vonnis moet door twee of drie schepenen ge schieden. De kosten voor het inwin nen van adviezen in Dordrecht, zijn voor rekening van de stad. (Inderdaad is meerdere malen van dit voorrecht gebruik gemaakt). Een vreemdeling die minstens zes weken in de stad Geertruidenberg had bekomen. Het stadsbestuur werd in eerste in stantie gekozen door Vrouwe Aleid, en bestond uit Schout, schepenen, en naderhand ook raden, 's Graven ver tegenwoordiger was de Baljuw, de opperste rechter. Baljuw, schout en schepenen voerden de hoge en lage rechtsspraak. Zij maakten keuren, die de rust, veiligheid en zekerheid moes ten waarborgen. Zoals in het stads-, recht-privilege te lezen staat, werden op misdrijven ook boeten gesteld. Zo lang Schiedam in het bezit was van Vrouwe Aleid en haar nakomelingen, waren twee derden van de boeten voor haar, en een derde voor de stad. Wie niet kon betalen werd gegijzeld. Wie een jaar en een dag in Schiedam had gewoond, zou als vrij man gelden. Burgemeesters waren er toen nog niet. Deze komen later en komen uit de Raden, een college uit de burgerij Vrouwe Aleid begint haar handvest met de mededeling waarover het gaat en begint dan te vertellen wie zij is. Dan gaat zij verder uiteen te zetten waarom zij deze wetten gemaakt heeft, en hoe zij moeten worden, toe gepast. De geldigheidsduur bepaalt zij tot zij ze zal herroepen. Men moet boete betalen als men in strijd met een schepen-vonnis spreekt. Ook mag men geen ander oordeel uitspreken dan door schepenen is vastgesteld. Iemand die een ander wonden toe-, brengt, en waar de schepenen kennis van dragen, verliest zijn hand of een boete. Iemand die doodslag pleegt, zal zijn hoofd verliezen. Hij die een ander bloedige wonden toebrengt krijgt boete, en moet aan de gekwetste vol doening geven volgens het schepenen- vonnis. Evenzo geschiedt dit met hem die een ander met geweld ter aarde werpt, of voor een klap in het gezicht. Misdrijf in eenanders huis wordt be boet, en het vonnis van schepenen be- -paalt of de bewoner of eigenaar ook nog schadeloos moeten worden ge steld. Vrouwe Aleid zal de schulde naar tot betaling dwingen, als hij zijn verplichtingen niet nakomt. Een ge rechtelijk tweegevecht wordt binnen de stadsgrenzen verboden. Na hoor- en wederhoor met getuigen zullen schepenen de schuldenaar van zijn schuld overtuigen. Bij gijzeling of be-j slag «loeten minstens twee schepenen en de ^echter of diens plaatsvervan ger aanwezig zijn. Binnen het rechts gebied van de. stad, zal een burger recht kunnen eisen van een andere. Vrouwe Aleid eist voor zich of haar nakomelingen de beschikking over 14 dagen spijs en drank wanneer zij zich in de stad of haar nabijheid bevinden, met belofte van betaling. De kok of bode van Vrouwe Aleid krijgt het voorrecht het eerst etenswaren te mogen kopen, daarna kunnen anderen aan bod komen. Uit hoofde van be wezen en nog te bewijzen diensten, en mede in verband met de armoede van de nieuwe stad, geeft zij hiervoor uitstel. Komt de rechter of diens verblijft wordt ten aanzien van de strafmaat als poorter gevonnisd. Tot slot behoudt Vrouwe Aleid zich het recht voor, veranderingen in het handvest aan te brengen, wanneer haar dit nuttig en nodig voor de stad voorkomt, of in het belang van hen die daar zullen komen, en eindigt op de gebruikelijke manier. Het belangrijke privilege van het stadsrecht, gold voor het gebied, wat Vrouwe Aleid had doen indijken, be- nevéns het door haar in 1271 land benoorden de Schie. De Noordgrens van de stadsvrijheid, werd de sloot buiten de oude Nieuwlandse kade; de Oostgrens, de Westelijke grens van het Ambacht van Rivier (dat haar eigen vrijheden behield, omdat het een Grafelijke bezitting was, en leen roerig aan de Graven van Holland); de Zuidgrens de rivierdijk tot aan de driesprong; en de Westgrens vanaf de driesprong (dus ook de rivierdijk) tot aan de Oude Nieuwlandse kade (Vlaardingerstraat). Er zullen naar het gebruik dier tijden, op sommige plaatsen ook palen met merktekens geslagen zijn, die het gebied der plaatselijke jurisdictie hebben aange geven, zoals b.v. te Amsterdam, dat omstreeks de zelfde tijd stadsrechten kreeg, en waar in een van haar voor- rechtsbrieven gesproken wordt van „pale van hoerre vrihede". Werden enige jaren voor het beko men van het stadsrecht de bewoners van „de nieuwe stadt" reeds poorters genoemd, thans konden zij zich wer kelijk zo noemen, want al wijst de be-( naming poorters voor burgers op poorten, rechtstreeks was deze bena ming hiermede niet verbonden. Wel met het stadsrecht. De 13e eeuw wordt terecht de Stadsrecht-eeuw genoemd. Tot 1200 bezaten slechts 12 steden in onze ge westen dit voorrecht. Van 1200 tot 1275 verwierven niet minder dan 40 plaatsen dit privilege. Schiedam prijkt met nummer 63 op de lijst! Schiedam kreeg, zoals de giftbrief zegt „hof vaart" op Dordrecht, dit op haar beurt in 1220 het stadsrecht en hofvaart van opgekomen dat zich spoedig naast de door de Gravin gekozen schepenen plaatste. Schiedam had door haar stadsrecht een publiek gerecht gekregen. Zonder privilege van de Graaf mochten geen heffingen worden uitgeschreven. De stad kreeg in de komende tijden meerdere handvesten, waaronder het recht om belastingen (accijnsen) te vorderen. Door haar zelfbestuur regelde de nieuwe stad zich geheel naar de nieuwe toestand, daar haar bestaans vormen geheel anders waren gewor den. Na haar aanvangs-periode en ge boorte, was de stad door het stads recht mondig of juister gezegd meer derjarig geworden. Zij begint de eer-, ste eeuw van haar zelfstandigheid met de beste vooruitzichten. Vanzelfsprekend heeft Graaf Floris V het stadsrecht van Vrouwe Aleid bekrachtigd, en is haar daad een be kroning van haar werk, maar het doet enigszins vreemd aan, dat zij tot deze daad macht bezat. Immers in 1268 had zij haar bezit aan de Graaf afgestaan onder beding van het vruchtgebruik, die deze weder in leen gaf aan haar zoon Floris. Deze Floris was 's Graven leenman, en Vrouwe Aleid alleen maar de stedehoudster van haar zoon. De geschiedschrijver J. P. Arend geeft waarschijnlijk de oplossing van dit raadsel: „Vrouwe Aleid oefende nog steeds een groot vermogen op zijn geest (Floris V) en gaarne schikte hij zich naar haar raad (zie Stoke). Enige grafelijke brieven, met haar zegel be krachtigd, zijn nog voorhanden. On getwijfeld door haar ingeven, droeg hij haar zoon Floris van Henegouwen, voor twee jaren het bewind over Zee land op, enz." Hoe het ook zij, Schiedam heeft zich gelukkig kunnen prijzen, de grote fi guur van Vrouwe Aleid als haar stichtster en beschermster te hebben gehad. C. A. VAN DER ZEE. Kramer Freher [V Kramer Freher Tel. 69563 99 DAGELIJKS 2 - 7 - 9.30 uur Zaterdag, Zondag 1.45, 4.15, 7, 9.30 u. Toegang 18 jaar Overheerlijk Zandkoekje met chocolade Bekroond te 's Gravenhage St. Liduinastr. 49, Tel. 67586 ik Ons First Class geschoold personeel met 20-jarige ervaring staat U gaarne ten dienste bij het kiezen van Uw juiste kapsel PERM. WAVE BRUIDSKAPPEN HAARVERVEN WATERGOLVEN MANICUREN MODERN INGERICHTE SALONS St. Liduinastraat 9 Schiedam Zeer begaafde en uiterst deskundige sprekers KOMT ALLEN - Het gaat om Uw gezin - Uw bedrijf - Uw toekomst HET BESTUUR Kaarten bij de bekende adressen: Boerhavelaan 49c - Boerhavelaan 123 Singel 204 - Julianalaan 98 - L. de Colignistraat 15 B En voor zover 's avonds aan de zaal

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Nieuwe Stadsblad | 1950 | | pagina 5