Het nieuwe
Flatbouw al in de oudheid
De voetganger en
zijn veiligheid in het verkeer
K
Weerzien van hef antieke Rome
DE KERMIS-EXPLOITANTEN
WAREN ZEER TEVREDEN
achter de stopmand
WOENSDAG 29 AUGUSTUS 1962
14e JAARGANG No. 69
OPLAGE 26.100 EXEMPLAREN
Verschijn* woensdag en vrijdag in Schiedam en Kethel.
De „Randstad-edifies" geven plaatselijke uitgaven in 'Delft,
Schiedam, Vlaardingen, Maasluis, Rijswijk met de rond deze
steden gelegen dorpen en 'n streek-editie voor geheel Westland
smMA
ïedaktie en advertenties BROERSVEST 125 Schiedam IC J d Klink) telefoon 010-67368 en 63939
Kantooruren: dagelijks (behalve zaterdag) van 9-1 en 2-6 uur
Centrale administratie Randstad-edities: Koornmarkt 34, Delft, telefoon 01730-23627*. Tarieven op aanvraag.
In ons vorige artikel lezer, hebben we U er van trachten te overtuigen, dat
Rome niet enkel een stad is can het verleden. Wij betoogden dat er eigen
tijk tussen vroeger en nu in de oude hoofdstad van de romeinse wereld
geen conflict bestaat en dat het er ook daarom goed toeven is voor de mens
met een uitgesproken voorkeur voor het moderne. Neem het ons dan eens
kwalijk, dat we nu ook even die andere kant van de eeuwige stad belichten,
die wereld van wonderlijke en helaas meestal verbrokkelde resten uit het
grootse klassieke verleden van deze stad. Op de valreep van onze terugkeer
naar Nederland hebben we nog eenmaal in een bocht van de weg bij de
Triomfboog van keizer Septimius Severus staan staren over wat in de hui
dige tijd nog rest van het grote romeinse forum.
f ~T"
I
Het Romeinse Forum met op de achtergrond het Colosseum en de triomf
boog van Titus.
In de loop van de tijd is het voor
ons een geliefkoosde avondwande
ling geworden naar dit punt. In de
blozende tinten van de zonsonder
gang wordt het geheel van sokkels,
zuilresten en brokstukken kolonna-
de als met een poëtisch waas om
geven en spreekt niet elk deel met
scherpe pijnlijkheid over de ver
woestingen, die in eeuwen zijn aan
gericht aan dit kernstuk van Euro
pa's beschaving. Alles is duidelijk
zichtbaar maar in een minder
schrijnende belichting dan overdag.
De triomfboog van Septimius Seve
rus kunnen we bijna op de kantige
schouders tikken. Evenals die van
Titus en van Constantijn is hij wei
nig beschadigd. Deze merkwaardige
herinneringsmonumenten aan de
heldendaden en overwinningen van
de betrokken keizers geven wel een
bijzonder goede indruk van de mo
numentale grootheid, waarmee de
romeinen wisten te bouwen. Juist
omdat ze systematisch zijn onder
verdeeld met panelen en half-zuilen
leggen ze hun grootheid duidelijker
bloot dan de tempelresten met hun
gerekte en oriingedeelde zuilen. En
terzijde zien we de hellingen van de
Palatijnse heuvel bezet met de
grootse restanten van keizerlijke
Ealeizen. Wat er van over is, is een
akstenen wereld van spelonkach
tige ruimten vol ongenaakbare ge
heimzinnigheid. Een wereld, waarin
de verhalen van de geschiedschrij
ver Tacitus over gekuip en geheim
zinnige moorden in de keizerlijke
paleizen hun treffende achtergrond
vinden. En helemaal aan het eind
van onze blikken dat andere be
wijs van wreedheid en hoge cultuur
tegelijk, het Colosseum. Dit enorme
openlucht circus, waarin de wreed
ste schouwspelen werden opge
voerd, is later tot in de helft van de
vorige eeuw voor de romeinen een
haast onuitputtelijke bron geweest
van bouwmaterialen. Maar dat heeft
niet kunnen verhinderen, dat het ge
weldige bouwwerk er in hoofdzaak
nog staat; zo groots en zo kloek was
de opzet van dit Flaviaanse circus.
Het best bewaarde romeinse ge
bouw uit de oudheid is het Pan
theon, een verzameltempel voor alle
goden der romeinen tegelijk. Het is
een prachtig stuk koepelbouw dat
zijn licht alleen ontvangt door een
groot gat in de koepel. Juist dat
hoge licht geeft aan dit interieur
een indrukwekkende verhevenheid,
die door geen enkele koepel nadien
is geëvenaard. Het bouwwerk ligt
nu wat verzonken op een oud en
intiem stadspleintje, dat bijna peu
terig aandoet tegenover de grootste
vormen van het Pantheon zelf.
Een wonderlijke plaats in het stads
beeld nemen ook de ruïnes van de
keizerlijke badhuizen in. Deze ther
men waren openbare gebouwen met
de meest veelzijdige bestemming.
Men kon er heerlijk wandelen en
rusten onder de koele en hoge ge
welven van deze geweldige zalen
complexen. Allerlei soorten baden
konden er worden genomen en ook
waren er meestal bibliotheekzalen
waarin de romein rustig de nodige
boekwerken kon raadplegen. Wat
ons van deze badhuizen rest is nog
altijd bijzonder indrukwekkend, al
zijn de geweldige betonnen gewel
ven op de meeste plaatsen verdwe
nen en staan nog slechts zware bak
stenen muurresten inwendig gevuld
met beton overeind.
Dat alles getuigt van het openbare
leven in het klassieke Rome. Wie de
meer intieme sfeer van het burger
lijke en alledaagse bestaan in de
oudheid wil proeven, kan uitste
kend terecht vlak bij Rome in de
ruïnes van het oude havenstadje
Ostia. Want daar zijn behalve een
theater, badhuizen, een kazerne en
een verzamelgebouw van de Corpo
ratie, ook de sprekende resten opge
graven van heel anders geaarde
bouwwerken. We kunnen er nog de
elegante binnenhof bewonderen van
een groot warenhuis en we kunnen
de verdiepingen beklimmen van
woonblokken, die eigenlijk de voor
lopers zijn van de hedendaagse flat-
bouw. Beneden zien we nog de win
kelruimten en daartussen de trappe-
huizen naar de woonlagen daarbo
ven. Hier ontbreekt de monumen
tale en altijd wat koele alure van
de openbare bouwW.rken der ro
meinen. We bevinden ons in com
plexen van rode baksteen, die met
J)ijzondere vaardigheid door de ro
meinse ambachtslieden is gehan
teerd. Sierlijke balkons buigen zich
nog over de straat al zijn de balus
trades verdwenen.
We ontmoeten hier een bouwwijze
die niet met de romeinse bescha-
U kunt over kermissen denken zoals U wilt, maar die in Schiedam
is elk jaar opnieuw een succes. Dat weten alle mensen uit het vak
en ze komen graag en betalen misschien iets minder graag
hoge pachtsommen.
U weet misschien dat het verpachten van staanplaatsen bij „in
schrijving" gaat. Wie het hoogste bedrag biedt mag komen.
Dat ze dit jaar weer bijzonder glunder vertrokken bewijst dat ze
lekker aan ons verdiend hebben en dat bewijst weer dat er door
ons flink kermis gehouden is.
En laten we even wél wezen: Je gaat niet met tegenzin naar de
kermis, je laat je niet rond-draaien, rondhossen, begriezelen, be
duvelen, be-waarzeggen, be-oliebollen en be-pofferen als je daar
geen plezier aan beleeft.
Want staan doet het niet, deftig of cultureel is het ook niet en
van je moeder hóef je niet.
De kermis in Schiedam heeft dus hoe je het ook keert of wendt
„in een behoefte voorzien". Duizenden en duizenden hebben er
féést aan beleefd. Trouwens ook aan de meer culturele evenemen
ten, want het Passage-Theater en Musis Sacrum waren uitver
kocht.
Vanzelf ook aan de wielerronde en aan hel „groot schitterend
vuurwerk"Zodat wij met enige bescheidenheid mogen consta
teren dat de S.G. dit jaar voor een fijne vakantie-week heeft ge
zorgd.
Bent U al in het Juliana-park geweest? Moet U echt nog even doen.
Voor dat ene kwartje kun je nooit een strop hebben. U kunt daar
nog tot negen september terecht. Daarna is het kosteloos, maar
daarna is er ook geen muziek en verlichting meer, zijn er geen
vogels, geen apen en geen beeldhouwwerken meer behalve dan dat
éne, dat we vroeger een beetje ondeugendvonden maar waar
we langzamerhand ook wel aan gewend zullen zijn.
Tot slot nog één adviesO, pardon, U bént natuurlijk al dona
teur van d S.G.
Sebastlaan.
ving in ondergegaan. Want in tal
van middeleeuwse stadjes in Italië
komen wij particuliere en openbare
gebouwen tegen, die op dezelfde so
bere, eerlijke en nuchtere manier
zijn opbouwd, los van alle officiële
opsmuk met marmer en hardsteen,
waardoor de openbare bouwwerken
van het klassiek Rome zo zeer wer
den gekenmerkt.
De Nederlandse Vereniging Bescher
ming Voetgangers (N.V.B.V.) voert
op het ogenblik een aantal AKTIES
welke ertoe leiden, dat het ledenaan
tal van bovengenoemde vereniging
aanmerkelijk toeneemt.
Wanneer men de contributie ad
3.50 overmaakt op postgiro 1296
ten name van de penningmeester
der N.V.B.V. te Den Haag, dingt
men mee naar een van de hoofdprij
zen in een grote loterij, t.w. een va
kantieverblijf voor TWEE personen
in Garda, Meran of Seiser Alm of
een Philips-radio t.w.v. 298.Bo
vendien nog tientallen andere prij
zen, w.o. vakantie-reizen per trein
abonnementen van het Residentie-
Orkest, de Haagse Comedie en het
Badbedrijf van de Mij. „Zeebad" te
Scheveningen, een electrische klok,
kampeerbenodigdheden enz.
Voor die leden, die tussen 22 mei en
15 oktober 1962 het grootst aantal
NIEUWE leden hebben aangewor
ven zijn bovendien nog DRIE GELD
PRIJZEN ter beschikking, o.a. een
van" 150,een van 100,en een
van 50,Die aanmeldingen moe
ten vóór 15 oktober a.s. 6 uur des
avonds in het bezit van de N.V.B.V.
zijn, terwijl de contributie van het
nieuwe lid UITERLIJK 20 oktober
a.s. op giro 1269 gestort moet zijn.
Tot op heden waren de leden van
de N.V.B.V. die vóór 1 februari van
het lopende verenigingsjaar hun
contributie hadden voldaan, GRA
TIS verzekerd tegen ongevallen als
voetganger. Thans zijn die verzeke-
ringsvoorwaarden aanmerkelijk met
ingang van 1 augustus j.l. verbeterd,
want de verzekering geldt dan voor
GEHEEL EUROPA, terwijl de uitke
ringen bij een ongeval als VOET
GANGER ad 1000.bij overlijden
en 2000.— bij BLIJVEND LETSEL
met 50% zullen worden verhoogd,
indien het ongeval plaats vindt op
een ZEBRAPAD of een daarmede
gelijkgesteld pad in het buitenland.
Met het toenemende snelverkeer en
de vele ongevallen als voetganger,
behoeven wij hieraan niets toe te
voegen. Voor slechts 3.50 per jaar
kunt u zich hiervoor verzekeren, al
leen, je moet 't maar WETEN.
Daarom geven wij u dit graag even
door en krijgt u als lid ook maande
lijks het zeer interessante blad „De
Voetganger" toegestuurd.
Vorige maand was het niet
mogelijk stoffelijke over
schotten van militairen in
Nieuw Guinea omgekomen
of verongelukt, naar Ne
derland over te brengen.
De kosten waren hiervoor
te hoog
Iedereen sprak er zijn ver
ontwaardiging over uit. Als
of 't nog niet genoeg was,
dat men de zoon of vader
«n echtgenoot nooit meer
zien zou, konden de nabe
staanden er maar moeilijk
in berusten, dat ERGENS
daar in Nieuw Guinea zijn
graf zou moeten zijn. Dat
men dat graf niet zélf in
ere zou kunnen houden
Alle sympathie gold die
voetbalvereniging in En
schede, die het initiatief
nam een van die jongens
op hun kosten over te la
ten brengen. Wij schreven
u daar al over.
Het akkoord is inmiddels
tot stand gekomen. De
oogst van Nederlandse ver
liezen is tot nu toe zeven
militairen van de Konink
lijke Landmacht, twee van
de Koninklijke Marine, die
gesneuveld zijn in een
strijd, ogenschijnlijk doel
loos. En dan nog 5 anderen
die door ongelukken om
het leven zijn gekomen. De
trieste oogst van het gemis
aan mensenlevens is dus
niet groot, 14 jonge men
sen, maar toch nog altijd
14 te veel
Deze 14 mensen zullen dus
nu wèl op STAATSKOS-
KOSTEN" indien de nabe
staanden dit wensen en zo
dra de omstandigheden
zulks toelaten" naar Neder
land overgebracht worden
Daar wordt je toch een
beetje stil van Persoon
lijk kende je die mensen
niet, maar zodra de radio
bekend maakte, dat er een
van hen gevallen was, zéi
dit je toch wel wat. En je
dacht meteen aan de nabe
staanden, aan de ouders,
die jonge vrouw met de
kinderen. De AFSTAND
moet voor hen in die dagen
niet te overbruggen zijn
geweest en dan het besef,
dat die kist daar op een
eenzaam kerkhof gedragen
was door zijn vrienden. De
laatste groet, die zij niet
meer hadden kunnen bren
gen Het leven leek op
eens zo doelloos, wat moest
het nu allemaal zónder
hem? Toen die mededeling,
dat HERBEGRAFENIS in
het éigen land niet moge
lijk bleek, de kosten waren
daarvoor te hoog.
Verbitterd moeten die
mensen misschien even
gedacht hebben aan de uit
zending van artiesten O,
natuurlijk ze begrepen
best, dat die jongens daar
ontspanning broodnodig
hadden. Hun eigen zoon of
man had daar immers nog
vlak voor zijn dood enthou
siast over geschreven?
En het leven ging verder,
het MOEST wel verder
gaan. Maar gedachten laten
zich niet gauw verdringen.
Die blijven bij diegene die
ze altijd toebehoofd heb
ben. Een eenzaam graf in
een vér land
Mogelijk hebben ze er in
de huiskamer over gepraat.
Misschien WAS er wel een
finantiële oplossing. Men
zou toch beter kunnen aan
vaarden, als men het graf
hier in Holland wist. En
men bleef hopen op een
wonder, soms tegen beter
weten in. Misschien als
straks het akkoord geslo
ten was
Dat akkoord IS nu geslo
ten. Zij, die door een hel
van verdriet en eenzaam
heid gingen, hadden er nau
welijks aandacht voor. Al
was er toch wel een vleug
je blijdschap, dat al die
ANDERE ouders, vrouwen
en kinderen nu geen angst
meer behoefden te hebben.
Nu komen ze dus naar Ne
derland straks, wart wie
zou hun komst hier weige
ren? Ik gelooi niet, dat er
iemand is, die zeggen zal:
„Dit is allemaal voorbij. Ze
zijn daar begraven er. we
zijn hen toch kwijt. Als wij
die kist zien, begint alles
weer opnieuw
O, ik weet het, er zullen
straks 14 graven gedolven
worden en daarbij zullen
zij zijn, die hen zo dier
baar waren. Aan wie zij 't
laatst gedacht hebben, toen
de dood zich over hen ont
fermde. God schenke u in
die ogenblikken alle moed
en vertrouwen. Want het
leven gaat verder, al lijkt 't
nu onmogelijk zónder hem.
Probeert u in zijn geest
verder te leven. Probeert u
uw jonge kinderen iets van
zijn blijheid, iets van zijn
levensmoed mede te geven.
En eert u zijn nage
dachtenis met af en toe
een tuiltje bloemen op zijn
graf. Houd het in ere,
weest u dankbaar, dat dit
graf nu in uw nabijheid is.
Anders zou 't immers alle
maal niet te dragen zijn
MIEKE