Het nieuwe
h
JULIANA RECINA
JJ~et It
L
fnL
even van
wminnelij
vorstin
OVER ZESTIG JAAR
Verschijnt woensdag en vrijdag in Schiedam en Kethel
We&om Wajeiteit.
WOENSDAG 12 SEPTEMBER 1962
14e JAARGANG No. 73
OPLAGE 26.1 CM) EXEMPLAREN
Redaktie en advertenties BROERSVEST 125, Schiedam C J v d Klink, telefoon 010-67368 en 63939
Kantooruren: dagelijks (behalve zaterdag) van 9-1 en 2-6 uur
Centrale administratie Randstad-edities: Koornmarkt 34, Delft, telefoon 01730-23627*. Tarieven op aanvraag.
De „Randstad-edities" geven plaatselijke uitgaven in 'Delft
Schiedam, Vlaardingen, Maasluis, Rijswijk met de rond deze
steden gelegen dorpen en 'n streek-editie voor geheel Westlam
Morgen is het dan voor onze stad de grote dag waarnaar door velen lange
tijd is toegewerkt. Een grote dag, omdat dan een van de belangrijkste ver
keersverbindingen in gebruik zal worden gesteld.
Een kroon op het werk van vele jaren, op het werk van stadsuitleg, sanering
en doorbraak. En in het bijzonder is morgen een grote dag, omdat niemand
minder dan Hare Majesteit Koningin Juliana met eigen hand deze kroon
op het werk zal zetten.
Door haar deelname aan het fees
telijke gebeuren in Schiedam toont
Hare Majesteit opnieuw hoe het wel
en wee van land en volk en speciaal
ook van de verschillende landstre
ken haar aan het hart gaat. Konin
gin Juliana is een vorstin, die niet
van boven af wil regeren, maar die
zich zo nauwkeurig mogelijk op de
hoogte houdt van wat er in Ne
derland om gaat. Haar geregelde
werkbezoeken aan steden en pro
vincies getuigen van deze nooit af
latende ijver om zo diep mogelijk
door te dringen in de problemen en
noden die in Nederland leven. De
wijze waarop koningin Juliana haar
vorstelijke taak vervult, haar voort
durend informeren naar wat er in
het land omgaat, berusten op de hoge
opvatting welke Hare Majesteit de
Koningin van haar taak heeft en aan
de andere kant op een diepe beschei
denheid. Toen Koningin Juliana in
1948 de troon besteeg aanvaardde zij
haar koninklijke taak in de geest
van dienstbaarheid met de uitroep
„Wie ben ik dat ik dit doen mag".
En sedertdien weet geheel Neder
land wie deze landsvrouwe is, vol
diepe bezorgdheid, vrouwelijke
ernst en charmante eenvoud, zich
openstellend voor allen, waarmee
zij in aanraking komt. Het leven
van onze vorstin heeft voldoende
beproevingen gekend om haar vrien
delijk en ontvankelijk karakter een
biizondere diepte te verlenen. Na de
stilte van haar jeugdjaren, waarin
zij gevormd werd door haar Konink
lijke Moeder kende zij van 1927 tot
1930 de ,'rijheid van het. studentenle
ven in Leiden ,waar zij in 1930 het
eredoctoraat in de letteren en wijs
begeerte verkreeg. Al op 25-jarige
leeftijd verloor de toenmalige
Kroonprinses haar vader prins Hen
drik. Toen er weer vreugde was bij
de Koninklijke Moeder en Dochter
was het toch geen vreugde zonder
schaduw. Het huwelijk van onze
toenmalige kroonprinses met prins
Bernhard van Lippe Biesterfeld
werd op 7 januari 1937 gesloten en
het hele Nederlandse volk vierde
uitbundig feest. Het was 'n nieuwe
lente op Holl. erf, zoals de dichter dr.
P. C. Boutens het in een rijmprent
bij deze feestelijke gelegenheid, uit
gereikt aan alle Nederlandse school
kinderen, het uitdrukte. Maar de
lente was niet wolkenloos; de ern
stige economische crisis droeg er
toe bij de bijzonder onharmonische
verhoudingen in de internationale
politiek nog te verscherpen, het re
deloze nationaal socialisme legde
de schaduw van terreur en een ko
mende oorlog reeds over West-Euro
pa en niet in het minst over Duits-
lands kleine buurstaat, Nederland.
In deze allengs versomberende tijd
werden de prinsessen Beatrix en
Irene geboren. Op 10 mei 1940 kwam
de Duitse inval, die ook ons land
betrok in de tweede 'wereldoorlog.
Alle pogingen om de vrede te her
stellen voor de oorlogstoestand in
West-Europa van een betrekkelijke
rust zou overgaan in een alles ver
woestende storm hadden niet ma
gen baten Ook Koninfrin WilJ>e
%'M
dese hoofdstad Ottawa, terwijl prins
Bernhard op alle denkbare fronten
de belangen van het /aderland dien
de. In Ottawa werd in 1943 prinses
Margriet geboren.
Iedere volwassene van nu herinnert
zich nog de vreugde toen ons vader
land was bevrijd en de Koninklijke
Familie naar Nederland kon terug
keren. Een lange tijd van onbezorgd
leven was onze kroonprinses na de
bevrijding intussen niet beschoren.
Koningin Wilhelmina moest al gauw
de uitoefening van de koninklijke
waardigheid tijdelijk neerleggen om
gezondheidsredenen en tot tweemaal
to-» tr-»r| nrinses Juliana als regenten
R.V.D.
mina had in deze pogingen een bij
zonder actief aandeel gehad. Konin
gin Wilhelmina en het prinselijke
gezin waren binnen enkele dagen
genoodzaakt om het vaderland te
verlaten.
In die tijd moet er van de Neder
landse Kroonprinses ontzaggelijk
veel zijn gevergd. Prinses Juliana
vestigde zich al spoedig in de Cana-
VI'VWWWVWrt/VVWUWWAWVVWWWtAft/WVVWA'VWIAWWWVVVWWVVWVWWWWWVWVVWWI/WVVVVVWVWVVWWWWWVWVVJ
Wij groeten U op deze dag,
Van huis tot huis met blijde vlag,
Uw komst alom met vreugd verbeid,
Schenkt ons alleen maar dankbaarheid.
De harteklop van ons Schiedam
Heeft tot 't uur, waarop U kwam,
Zich ingezet met klank en feest,
Zoals 't nog nimmer is geweest
Schiedam door TWINTIG EEUWEN HEEN,
Ziet Gij historisch op de been,
Een massaspel van groot en klein,
Slechts kort van duur, maar goed van lijn
Bij WILTON, och, waar Gij ook komt,
Een welkomstgroet, die niet verstomt,
Maar die zijn hoogtepunt bereikt,
Als Gij .dan eindelijk bij ons zijt
Gegroet Vorstinne, duizendmaal,
't Staat vermeld op bord en paal,
Deez' dag is er een PUUR van goud,
SCHIEDAM zegt, dat 't van u houdt
12 september 1962 M. WoerdenbagchSens
Meyboom
op. In september 1948 deed Konin
gin Wilhelmina tenslotte afstand van
de troon ten behoeve van haar doch
ter, die op 6 september van dat jaar
plechtig in Amsterdam werd inge
huldigd. En hiermee begon de rege
ring van onze beminnelijke vorstin,
die eenvoud, bescheidenheid en ont
vankelijkheid voor haar medemen
sen tot haar devies heeft gemaakt.
FLITSEN VAN HET
KONINKLIJK BEZOEK IN
1925
We hebben heel wat jaren moeten
wachten, voordat we een officieel
Koninklijk bezoek aan onze stad
kregen. Het laatste was op 18 sep
tember 1925, dus bijna j7 jaar ge
leden.
Van dat bezoek weten de ouderen
onder ons alleen iets te vertellen
en daarom was het leuk een speci
aal feestnummer van De Schiedam
mer van 19 september 1925 hierover
uitvoerig vermeld, te lezen. Zeker,
op 31 juli 1846 had Z.M. Koning
Willem 2 een bezoek gebracht aan
Schiedam, en was daarbij ontvan
gen door burgemeester S. Rijnben
de. Een heel bekende klank in onze
stad
Toen bekend werd, dat op die heug
lijke septemberdag ook Z.K.H. Prins
Hendrik en H.K.H. Prinses Juliana
zouden meekomen, kende de vreug
de van de Schiedammers geen gren
zen, was heel de stad één vlaggen-
zee en boden de straten een fantas
tische aanblik met al die aange-
>'VWWW\A«/V^^/V\^AAA«AAA/WVW\/WVWWVW\/WV*A/WVWVWWV\**/W\A»VW\AA/W\/W\/W,AAA/WWWV^*/WWWW\««^/W^A/N*
De vorige keer heb ik voorspeld dat over zestig jaar alle Schie
dammers tot de leden van de Gemeenteraad toe donateur
zullen zijn van de S.G.
Dan kan ik eindelijk mijn schrijfmachine op de roesthoop gooi
en en op een van de rustieke bankjes gaan zitten van het Jan-
Willem-Peek-plein, naast Opa de Wolf, naast de aloude heer de
Groot die achteloos met zijn riddero, de speelt en naast nog
enige ouwe taaierikken.
We zullen met een trots bibber-vingertje wijzen naar het nieuwe
stadhuis, dat tegen die tijd wel bijna klaar zal zijn met daar
naast de prachtige schouwburg, de enorme sporthal en het veer
tien verdiepingen hoge kantoorgebouw van de Schiedamse Ge
meenschap.
Als het Carillon tenslotte toch nog vernieuwd met de klokken
waarvoor de gelden in 1950 al gedeeltelijk bijeen gebracht waren
het wijsje van twaalf uur speelt, zullen we langzaam opstap
pen, langs het Pieter-Groenendaal-monument en het Alfred-Pfei
fer-vijvertje naar de restauratie voor oud-gedienden van de S.G
strompelen en ons dagelijks kopje koffie slurpen.
Daarna gaan we bladeren in de oude archieven en alsmaar „Sjon
ge, Sjonge" kwijlen over dl de dingen die wij in onze jonge jaren
dan toch maar tot stand gebracht hebben.
„En herinner je je nog die revues van de eerste tijden later
die fantastische voorstellingen in het Passage-theater? Ik heb
gehoord dat de Jonge van olan is de stad te verlaten, zouden ze
hem niet een ere-penning kunnen toekennen?" Geen mens weet
over zestig jaar meer dat de heer de Jonge al in 1959 om dezelfde
reden die penning gekregen heeft).
„Was hij niet voorzitter van de Sectie toneel?" Ha, dat weten we
nog allemaal. Natuurlijk, want ieder jaar organiseerde zijn sectie
een geweldig toernooi. In 1962/1963 waren het nog maar acht
groepen die meededenlangzamerhand is dat uitgegroeid
tot twintig, tot dertig en kwamen ze uit alle steden van Neder
land. Nu is het een gebeurtenis waar amateur-tonelisten van
binnen- en buitenland zich jaren tevoren al op verheugen. In
schrijvingen stromen binnen van onze BeNe-Chi-Ru-Lux partners,
van Venus en van de maanbewoners die tegenwoordig een
beetje benauwd schijnen te zijn voor overbevolking uit Parijs
waar ze graag wat van onze stad leren, uit Kerkrade waar ze
nog steeds met een zielig muziek-festivalletje zitten, uit Delft
waar ze 't nog altijd niet verder hebben geschopt dan hun jaarlijkse
Tiiptoe al wordt daar dan geswingd en gepipocornd, uit Rotter
dam, dat al bijna veertien jaar achtereen telkens opnieuw zeurt
of ze asjeblieft door ons mogen worden ingelijfduitnee,
niet uit Vlaardingen want dat is met de groene haring van de
landkaart verdwenenOver zestig jaar, het kan als U deze
week nog donateur wordt!
Sebastiaan
brachte versieringen. Daarvoor wer
den zelfs prijzen uitgeloofd en ging
het Broersveld met de eerste prijs
strijken!
Het stadhuis was, na eerst opge
knapt te zijn, versierd met groen
en bloemen, in de hoek van de
raadszaal stonden links en rechts
zonnebloemen tegen 'n achtergrond
van hoge palmen. Op de vensterban
ken lagen bouquetten met Schie
damse „Mignon"-dahlia's, de witte
„roem" van Schiedam en oranje
kleurige dahlia's ,die de vorm van
oranje-vlaggen hadden.
Al voor half 2 zag 't zwart van de
mensen tussen 't stadhuis en de
route langs de Singel. Eindelijk, om
2 uur 13, iets te laat, kwam de trein
waaraan het Koninklijk salonrijtuig
was aangehaakt, op 't station tot
stilstand. Burgemeester A. J. Gijsen
verwelkomde de hoge bezoekers,
terwijl zijn dochter mej. M. Gijsen
H.M. bloemen aanbood. De Konin
gin was gekleed in een grijs-blauw
costuum met grote hoed en afhan
gende veren. Prins Hendrik droeg
de generaalsuniform, terwijl prinses
Juliana (toen 16 jaar) gekleed was
in dezelfde kleur als Haar moeder.
Het gevolg bestond uit de groot
meesteres gravin Van Lynden van
Sandenburg, geb. barones van Na-
gell, de hofdame freule van Heec-
keren van Keil, de opperceremonie-
meester graaf Du Monceau, de ka
merheer en particulier secretaris,
baron van Geen, de adjudant van de
Prins, kapt. ter zee Jhr. Von Mühler
de adjudant kapt. de Jonge van der
Haale en de ordonnans officier 1ste
luitenant Phaff.
Vanaf het ogenblik, dat de Konin
klijke stoet voet op Schiedams
grondgebied zette, luidden de klok
ken met feestelijke klank o.a. van
de Grote-, de Frankenland-, de Ha-
ven- en de Singelkerk. Schiedam
wist toen dat het blijde ogenblik ge
komen was.
Om kwart over 2 verscheen H.M.,
vergezeld van de burgemeester op
't Stationsplein, gevolgd door Prins
Hendrik en Prinses Juliana. Onmid
dellijk zette het Stedelijk Muziek
korps o.l.v. de heer H. H. van Vleu
ten het Wilhelmus in. Onder de ta
nen hiervan inspecteerde H.M. het
detachement van de Vrijwillige
Landstorm, vergezeld van de comm.
kapt. C. G. Bremer. Na afloop on
derhield de Koningin zich nog even
met hen.
In het eerste rijtuig nam burge
meester Gijsen in ambtsgewaad
plaats, gevolgd door het Hofrijtuig,
waarin de Koninklijke gasten plaats
namen. Daarna kwamen de rijtui
gen van 't gevolg en begon via het
Stationsplein, Singel, Emmaplein,
Broersvest en L. Kerkstraat de inzet
van een triomfale tocht. Langs de
route stonden toen 7000 kinderen
van openbare en bijzondere scholen
opgesteld, de meesten in 't wit ge
kleed met oranje sjerpen om en
vrolijk wuivend met de vlaggetjes!
Op 't stadhuis werden de toenmali
ge wethouders aan de vorstelijke
personen voorgesteld: ir. C. Hout
man, mr. M. M. van Velzen, D. Bod
deus en de secretaris mr. V. Sicken-
ga. De raads leden stonden geschaard
m de zaal van de tribune en langs
de gevel aan de zijde van de Boter-
straat.
In zijn toespraak memoreerde bur
gemeester Gijsen de vooruitgang
van Schiedam in het tijdperk van
de regering van H.M. De bevolking
was toegenomen van 26.000 tot ruim
43.000. Spr. stond stil bij het feit,
dat de firma Duchateau Zn P. G.
(ornamentenfabriek) op 13 mei 1924
het standbeeld van Willem 2 had ge
goten, dat door H.M. was onthuld. In
1898 bestond er slechts een kleine
haven, waar werf Gusto zich ves
tigde. Een werf, die ook in het bui
tenland grote bekendheid verwierf.
(Deze week herdenkt werf Gusto 't
feit, dat zij honderd jaar bestaat).
Op 4 juni 1923 had de Koningin een
bezoek aan Wilton gebracht om het
dok, dat zich daar bevond van 46000
ton te bezichtigen. In 1936 werd nog
maals een bezoek aan Wilton ge
bracht, zo ook in 1954. Via Rotter
dam bracht H.M. een kort bezoek
aan onze stad op het water op 10
september 1928. Ook toen liet Schie
dam zich niet onbetuigd met gepa-
voiseerde schepen! Op audiëntie
ontving H.M. de Koningin in het
paleis Voorhout burgemeester en
wethouders van Schiedam t.w. op
26-4-1900, 26-5-1903, 26-5-1905, 2-5-1906,
24-4-1907 en 28-5-1910). Burgemeester
Gijsen vond het bijzonder prettig,
dat H.M. die dag de werf Gusto zon
bezoeken. (Nu wordt het dan Wil-
ton-Feijenoord!).
Vanzelfsprekend, dat de Koningin
deze toespraak beantwoordde. Daar
na liet Zij zich aan de raadsleden
voorstellen, wethouder Houtman
aan de Prins en mr. van Velzen aan
de Prinses. Een zanghulde van na
genoeg alle zangver., op Ger. Grond
slag „Asaf", R.K. Mannenzangver.
„St. Cecilia", zangver. „Crescendo",
Chr. zangver. „Eltheto", Gem. zang
ver. „Fidelio", zangver .„Gemengd
koor", Mannenzangver. „Inter Nos"
het kerkkoor der Herv. Gem., de
Vervolg op pag. 2
