Het nieuwe
Jubileum vun een wereldbedrijf
AMATE
achter ch itopmand
WOENSDAG 19 SEPTEMBER 1962
14e JAARGANG No. 75
OPLAGE 26.100 EXEMPLAREN
Verschijnt woensdag en vrijdag in Schiedam en Kethel.
HONDERD JAAR WERF GUSTO
REIZENDE KUNSTMARKT
GEVORMD
Hebt U al Missie-loten gekocht
-K
een missie-tentoonstelling
van groot formaat
DRUK BEZOCHTE
RECEPTIE BIJ GUSTO
Mkfe.
Redaktie en advertenties BROERSVEST 125, Schiedam C J v d Klink, telefoon 010-67368 en 63939
Kantooruren: dagelijks (behalve zaterdag) van 9-1 en 2-6 uur
Centrale administratie Randstad-edities: Koornmarkt 34, Delft, telefoon 01730-23627*. Tarieven op aanvraag.
De „Randstad-edities" geven plaatselijke uitgaven in 'Delft,
Schiedam, Vlaardingen, Maasluis, Rijswijk met de rond deze
steden gelegen dorpen en 'n streek-editie voor geheel Westland
Honderd jaar Gusto: Het is een jubileum dat eigenlijk bijzondere aandacht
verdiende niet alleen in Schiedam maar in heel het vaderland. Wat onze
stad betreft is dit festijn misschien wel enigszins overschaduwd door een
andere gebeurtenis die in de publieke belangstelling stond: de opening van
de ,/fieuwe Proveniersbrug door Hare Majesteit Koningin Juliana.
Mocht dat feest een nationaal karakter ontlenen aan de koninklijke deel
name, het jubileum van Gusto mag eveneens gezien worden als een nationaal
evenement. Want de werf Gusto mag nu wel in Schiedam gevestigd zijn,
haar verleden ligt ook elders en haar betekenis raakt de hele natie. Het is
niet Jwnderd jaar Gusto in Schiedam", want de grondslag van het bedrijf
ligt in een andere Nederlandse stad namelijk in de Noord Brabantse hoofd
stad 's-Hertogenbosch.
In de modellenzaal van Werf Gusto
valt nog een stoommachine te be
wonderen, waarvan het koper met
de uiterste zorg blinkend wordt ge
houden. Erbij staat een bordje: „De
eerste stoommachine gebouwd door
de heer A. F. Smulders, 's-Hertogen
bosch, 1862". Het was maar een be
scheiden fabriekje, dat de heer
Smulders in Den Bosch had opge
richt en de productie was voorna
melijk gericht op het vervaardigen
van stoommachines voor polderge
malen. Het bedrijf ontstond midden
in de eeuw waarin de machine zijn
opkomst had en aan deze ontwikke
ling nam de jonge onderneming dan
ook actief deel. Al na tien jaar
moest de nodige ruimte voor uit
breiding gevonden worden door het
gehele bedrijf naar Utrecht over
te planten, waar het tot 1894 geves
tigd bleef. En in die tijd ontstond
die typische trek, die het Gusto-be-
drijf tot op vandaag kenmerkt: geen
opdracht was te moeilijk of te
vreemd voor deze onderneming, die
zich vooral toelegde op veelzijdig
heid in haar produktie-programma.
Het interessantst werden juist die
opdrachten gevonden, die als het
ware een uitdaging vormden voor
het kunnen van het bedrijf en de
Moderne kranen volgens de modern
ste inzichten worden geregeld bij
de Werf Gusto gebouwd.
meest uiteenlopende taken als de
bouw van gasfabrieken, excavateurs
van hijskranen en baggermolens
werden uitgevoerd op 'n wijze, die
de jonge onderneming een wereld
faam bezorgde, vooral op het ter
rein van baggermolens, die naar alle
windstreken werden geëxporteerd.
De aanleg van het Panama-kanaal is
b.v. niet in het minst mogelijk ge
maakt door het baggermateriaal,
dat Gusto leverde.
Het bedrijf was er echter nog niet
aan toegekomen zelf de casco's voor
dergelijke schepen te vervaardigen.
Maar in 1894 werd de werf „De In
dustrie" te Slikkerveer aangekocht,
waardoor het bedrijf ook de
scheepsbouw ter hand kon nemen.
Met deze onderneming liep het zo
goed, dat al in 1905 een volkomen
nieuw scheepsbouw- machinebouw-
en staalbouw-bedrijf kon worden
begonnen. En dat bedrijf vond een
plaats in onze eigen stad al werd
deze mijlpaal niet zonder strubbe
lingen bereikt. De nieuwe mogelijk
heden, die een dergelijk element van
industrialisatie meebracht werden
in verschillende steden en ook in
Schiedam nog niet gemakkelijk on
derkend, maar op den duur bleken
zij die hartstochtelijk de vestiging
van de werf Gusto in onze stad had
den bepleit een juist zicht te hebben
gehad. Schiedam ontleende er een
nieuwe welvaart aan vooral toen
Gusto in 1912 aanzienlijk kon uit
breiden door aankoop van nieuwe
grond.
Enkele maanden geleden hebben
wij in onze kolommen al uitvoerig
aandacht besteed aan de betekenis
van de Werf Gusto niet alleen voor
onze stad maar ook voor onze natio
nale economie en voor allerlei
grootse ondernemingen in de ver
schillende werelddelen. Het honderd
-jarig bestaan van de N.V. Werf
Gusto was voor deze onderneming
aanleiding tot de uitgave van een
prachtig boekwerk, waarin deze pe
riode van glorieuze opgang uitste
kend wordt beschreven en geïllus
treerd met voortreffelijke foto's
van Cas Oorthuys. Het boek is ge
schreven door Max Dendermonde
en bevat menige passage, ciie ons op
boeiende wijze verplaatst naar het
verleden van het bedrijf, dat voor
onze stad van zulk een grote bete
kenis is geworden.
Ook uit dit boek blijkt opnieuw hoe
de werf Gusto ook in onze tijd de
moeilijkste opdrachten als een ere
zaak ziet. Onder de spectaculaire
produkten, die de laatste jaren zijn
afgeleverd of nog in aanbouw zijn
horen o.a. de grootste portaalkraan
van Europa voor de bouwput in het
Haringvliet in samenwerking met
Verschure te Amsterdam en Conrad
Stork te Haarlem, medevennoten
van I.H.C. Holland, de bascule-brug
voor de grote van Brienenoordbrug
bij Rotterdam, het gigantische boor
eiland „Sea Shell", waarmee op de
zee-bodem naar olie kan worden ge
boord en draagvleugelboten, die een
snelheid van 70 kilometer kunnen
ontwikkelen; voorts de metaal-con
structie voor Nederlands hoogste
schoorsteen, een gevaarte van 175
meter hoogte, waarover wij afgelo
pen week reeds berichtten en zware
zelf-varende kranen voor de havens
van Londen en Calcutta; en ten
slotte allerlei staalconstructies voor
Hoogovens, Staatsmijnen en Rijks
waterstaat en een reeks nieuwe bag-
gerwerktuigen.
Tenslotte moet nog worden ver
meld, dat de scheepswerf te Slik
kerveer opnieuw definitief in het be
zit van de werf Gusto is gekomen
en dit jaar werd uitgebreid met een
moderne lashal.
De heer Hein de Koster bericht ons,
dat na het succes van de Schiedam-
se Kunstmarkt, thans een reizende
Kunstmarkt is gevormd. Zaterdag
15 september a.s. heeft deze op het
Wilhelminaplein te Naaldwijk
plaats.
Afhankelijk van de goedkeuring van
B. en W. te Delft en Schiedam, zal
op zaterdag, 29 september a.s. te
Delft op het Agathaplein en op
zaterdag 6 oktober a.s. een overdek
te Kunstmarkt in onze eigen stad
worden gehouden.
^^^WWVVVVVW^AAA^AAA^AAA^/NAAAAAA^AA/NA^WWWSA^A^AAIIA/WVWWVVVWWWWN/WWWWVVVWVWWVVWWWSA/Vvwwvww
Er zijn er nog hoorvijf en twintig duizend raak je zo maar
niet kwijt, zelfs niet met Vlaardingen en Maassluis samen. Ze
kosten nog steeds één gulden per stuk.
Er is een heer geweest, een welgesteld heer mag ik wel zeggen,
die vond één gulden te duur voor zo'n lot.
„Koopmannelijk" gezien (hé, zetter, zet het deze keer eens raak!)
heeft die welgestelde heer natuurlijk groot gelijk. Maar toch
heeft die eenvoudige werkman, die er 4 gekocht heeft méér gelijk.
Die heeft tenminste begrépen dat het niet ging om voor een
koopje een Daf, een centrifuge of een ijskast te krijgen.
Het gaat erom, voor de Missie geld bijeen te brengen, véél geld.
Ik heb me wel eens laten vertellen dat het onderhoud van een
missionaris f 2000 per jaar kosteen belachelijk laag bedrag,
waaruit U snappen moet hóe armoedig, hoe primitief, hoe kei
hard hun bestaan is.
Scholen, kerken, ziekenhuizen, verpleegsters, onderwijzers, kate-
chisten, huisraad, medicijnen, verbandartikelen, dokters, het kost
geld voor de leerlingen, die bijna allemaal .intern" zijn omdat ze
van honderden kilometers ver komen, auto's, motorboten voor de
reizen naar afgelegen oordenalles en alles bij elkaar vraagt
enorme sommen gelds. Natuurlijk: er zijn missie-posten, die zelf
wat verdienen, door het bakken van stenen bijvoorbeeld, die ze
verkopen voor zover ze die zelf niet nodig hebben, plantages, die
dat opleveren nu en dan. Wij willen U niets wijs maken, wij wil
len „open kaart" spelen. U weet echter heus wel dat de missio
narissen er „op der eigen houtje" onmogelijk kunnen komen.
Zij zijn en blijven aangewezen op de steun van het moederland.
Op UW steun! Koop een lot, koop er twee, koop er meer, koop
er zoveel als U kunt! Sebastiaan.
VVWWWWWVWWVWWWWW\AAA/VWWWV\A/VVWWWWWVVVWWWV\A/WWVVVVWV\WWVVVWWSAAA/VVVVVV\/VWWVWWVVV\V|*
Vanavond om 7-15 uur komen in de
aula van het Stedelijk Museum een
negerbisschop, een Nederlandse
missie-bisschop en dertig missiona
rissen bijeen, om de grootscheepse
werk-missie-tentoonstelling in ge
bouw „Arcade" te openen.
Mgr. A. C. Schaaper, de vicaris ge
neraal van het Bisdom Rotterdam,
zal de openingsrede uitspreken,
waaraan het gezelschap en genodig
den, geëscorteerd door jongens en
meisjes van de R.K. jeugdbeweging
met vlammende toortsen zich naar
de Lange Haven zullen begeven.
De symbolische openingsplechtig
heid van deze unieke tentoonstelling
wordt verricht door Mgr. Schaaper
door het drukken op een knop. De
gevel van .Arcade" valt daarna
méér op, waardoor zeker een groot
aantal bezoekers op dat licht in de
komende dagen af zullen komen,
t.w. nog vanavond, donderdag 20,
vrijdag 21, zaterdag 22 en ook op
zondag 23 september. Telkens van
9 tot 12, van half 2 tot half 5 en van
half 8 tot half 11.
De beide missie-bisschoppen zijn
mgr. Joseph Siebomana uit Ruanda-
Urandi en mgr. Buis uit Noord-Bor-
neo.
De mooiste resultaten van de kleur
en boetseerwedstrijden op de Ka
tholieke scholen georganiseerd, zul
len op die tentoonstelling te bezich
tigen zijn. Op zaterdag, 22 septem
ber is er een Fietsenrally voor de
jeugd, die in Nieuwland begint en
o.a. door Kethel naar de tentoon
stelling aan de Lange Haven voert.
Startpunt aan de Loeffstraat.
Inschrijfgeld: 50 cent.
In de bovenzalen van gebouw „Av-
cade" wordt ook nog een vrolijke
fancy-fair gehouden, zodat een be
zoek aan deze tentoonstelling, waar
bij het missie-werk in al zijn gelede
ren te zien is, toch echt wel de moei
te waard is. U heeft natuurlijk bij
de kerk al een Amate-lot gekocht.
Maar er zijn er nog veel meer. Gooit
u er eens een paar guldentjes tegen
aan, je kunt beter een paar kansen
hebben, dan maar één
Op zondag 23 september om half 10
draagt mgr. C. Kramer OFM, ver
bannen uit communistisch China,
in de Havenkerk een pontificale
Hoogmis op, daarbij geassisteerd
door een koor van 90 man uit Boch-
olt in Limburg, die een Kongolese
negermis, „de Missa Luba", bege
leid door tam tams ten gehore zul
len brengen. Hiervoor zal ongetwij
feld veel belangstelling bestaan.
Zorgt u dus echt, dat u er vroeg
bij bent
Ter gelegenheid van het eeuwfeest
van de werf Gusto, gaven o.a. burge
meester Mr. J. W. Peek, commissa
ris van politie, de heer K. Rijpma
en de heer B. Wilton blijk van hun
belangstelling jl. vrijdagmiddag tij
dens de druk bezochte receptie.
Vertegenwoordigers uit de scheeps-
wereld uiteraard, maar ook van de
industrie gaven acte de présence.
Daarbij behoorden ook veel geeste
lijken en afgevaardigden van het
verenigingsleven.
Soms zou je met alle liefde 'n
knots van een steen door het
beeldscherm willen mikken
Je dóet dat natuurlijk niet, staat
EO gek tegenover de buren en
manlief en dochters zouden die
geweldige worp beslist niet ac
cepteren. Tenslotte komen er
nog veel meer programma's en
er is immers verscheidenheid ge
niet van onze allerbeste 1 it.
3»
geten zo vaak, dat er toch ook
nog een knop aan dat toestel
zit, om OM te draaien. We foe-
:eren liever, heerlijk onderuit ge
zakt in onze stoel
Ik hoop alleen maar, dat u
maandagavond naar de t.v. ge
keken heeft. Och, het was maar
een kort filmpje en het heette:
„In vijfentwintig seconden
Misschien was u echter 'n beetje
gepikeerd als volbloed Braban
der, dat de toeristische docu
mentaire van Jan van Hillo, Jan
Schaper en Kalman Gall „Bra
bant op z'n mooist" kwam te
vervallen en daarvoor in de
plaats dat kleine filmpje van
Dick van Bommel '-wam. Een
filmpje, opgenome.. in r ge
havende hart van Perzië. i\a de
aardbeving, die zoveel mensen
levens opeiste
Natuurlijk, we hebben ervan ge
lezen, we hebben de eerste frag
menten gezien in de eerste week
van september en het stelde ons
gerust, dat er direct hulp gebo
den werd. Als het je zelf niet
betreft, als het met in je eigen
land is, dan schuif je dat zo
gauw van je af. Het leven eist
je elke dag op, er is zoveel te
doen, je hebt nauwelijks tijd
voor jezelf. En.je vergeet.
Totdat je al die ellende in je
huiskamer ziet. Diezelfde huis
kamer, waarin je soms zo graag
met stenen zou willen gooien.
Daar in de omgeving van Tehe
ran zijn stenen genoeg. Grote
en kleine.
Het leed van al die mensen, de
verschrikking van die 55 secon
den aardbeving in hun gezich
ten gegrift. De stomme smart
van die kleine vrouw, die zoveel
verloor, maar angstvallig die
kleine jongen bij haar hield. De
gezichten an al die mensen, oude
en jonge, NOG niet beseffend,
dat dit allemaal onherroepelijk
is, dat die geliefde doden nim
mer terug zullen keren, dat zij
JletT verder zullen moeten
gaan. Een opgave, die zij niet
kunnen aanvaarden. Zij zitten
daar maar en wachten. Waarop,
weten ze zelf niet, het leven
heeft immers geen zin meer zon
der hen? Waarom moest dit alle
maal gebeuren?
Kleine kinderen, die ineens al
leen geworden zijn. Die hulpe
loos naar al die mensen kijken,
mee '>elpen zoeken, ergens moe
ten toch hun ouders, hun broer
tjes en zusjes zijn. Ook zij be
grijpen dit niet. En wachten
In de ruine van Ghezvin, Saveh
en Hamadan, het rampgebied.
Duizenden mensen, die het leven
lieten. Duizenden mensen in
vijfentwintig seconden. Het is
geen wonder, dat al dit leed de
mensen afgestompt heeft, het is
ook nauwelijks te bevatten. En
daarom was het goed, dat Dick
van Bommel ons net onze neu
zen vlak hierop drukte.
O, natuurlijk, we hadden met
een al spijt, dat we zo noncha
lant gedacht hadden: „Fijn, dat
ons Nederlandse Rode Kruis
helpt. Dat iedereen in de we
reld helpt".
We toonden ons daarbij beslist
wat of Dick van Bommel maan-
Deze hulp kost kapitalen, het
gaat immers niet om de eerste
nood, om het verstrekken van
kleding en voedsel. Deze men
sen moeten helemaal weer op
nieuw beginnen. Wat kleren
hebben ze, een enkele gelukkige
een armzalige tent, wat lappen
voor een kinderbedje. Maar er
zijn geen huizen, er is zo ont
stellend veel nodia. Realiseert u
zich eens, wat u nodig zou heb
ben, als u totaal niets, maar dan
ook niets meer had?
Och mensen van de watersnood
in 1953 weten dat nog wel.
Enorm, zoals wij toen gegeven
hebben. Laat het nu niet zó zijn,
dait we hieraan minder aandacht
besteden, omdat het niet in ons
eigen land gebeurd is. Dan kunt
u beter niet helpen, als u er zo
over denkt.
Al kan ik me dat beslist ook
weer niet voorstellen.. Wij Ne
derlanders staan er immers om
bekend, dat we graag helpen.
Daarom herhaal ik met nadruk,
noeg. Tenminste! Maar we ver
dagavond zei: „Het Nederland
se Rode Kruis, hulpverlening
Petzië heeft een apart giro num
mer geopend". Misschien kent n
het al, misschien heeft u direct
gereageerd. En.in het andere
geval: geeft u vandaag nog or
ders voor het schrijven van een
fiks bedrag op girorekening 777.
Het is allemaal veel te triest, an
ders zouden we nog kunnen
zeggen, dit is een geluksnum
mer, want er zijn maar liefst 3
staartnummets ia..
