liet nieuwe
R.RISM A
VERF
4fet £3 piettig tmke*t fcfefo
Schiedamsche
Cartonnagefabriek
EEN BROKJE
TROTSE
GESCHIEDENIS
VAN NEDERLAND
Toonkunst-concerten in Passage-Theater
OMEGA
vd. Vlerk
„Oase" „N.V. De Blaker"
heeft
altijd goed
O
Aangesloten bQ de Nederlandse Huls-aan-Huisblad Per*
Verschijnt woensdag en vrijdag in Schiedam en Kethel.
WONDERLIJK
NAUWKEURIG
f Natuurlijk wordt er
I „ILLY KOFFIE" geserveerd 1
gedurende de expositie van
(van 30 sept. t.m. 10 oktober van 2-5 uur en 7-11 uur nzn.)
We hebben voor opa 'n brommer gekocht
NIEUWE AUTO'S
GARAGE
DE KOSTER
TEL. 60160 (3 lijnen]
KREUGER
AANK.
VERKOOPSTER
5 WOENSDAGAVOND CONCERTEN
door het
ROTTERDAMS PHILHARMONISCH
en het GELDERS ORKEST
in het Passage-Theater
14 oktober 16 december 27 januari 10 maart 28 april
lllllllllllll[UIIIIIIIIIII!lllllllilllllllllllllllllllllllllllll!lll!lllllllll!llllllllllllllllllllllllllllllllllllülllllllllllllllllllllllllllillil|
Invullen en opsturen aan
1 TOONKUNST, Lange Nieuwstraat 119a
Naam -
Adres
wenst nadere inlichtingen
H Lidmaatschap 6
1 Abonnement7,50
Leden vakvereniging
Abonnement7,50
Jeugd-abonnement 5,
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiinniiiiiiiiiiiiiiiiiiiininiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiimil
tel. 60500, na 6 uw avonds tel. 66459
VRIJDAG 2 OKTOBER 1964
15e JAARGANG No. 104
Redaktie en advertenties: BROERSVEST 12 5, Schiedam (C. J. van der Klink), telefoon 010-67368 en 63939.
Kantooruren: dagelijks (behalve zaterdag) van 9-1 en 2-6 uur. Inzendtermi|n advertenties: dinsdag en donderdag 6 uur 's avonds.
Centrale administratie Randstad-edities: Koornmarkt 34, Delft, telefoon 01730-23627* Tarieven op aanvraag.
De „Randstad-edities geven plaatselijke uitgaven in Delft,
Schiedam, Vlaardingen, Maassluis, Rijswijk met de rond deze
steden gelegen dorpen en 'n streek-editie voor geheel Westland
Men kan ze weer overal aangekon
digd zien, de „Toonkunst"-concer-
ten in Passagetheater, vijf in getal,
waarvan vier te geven door het Rot
terdams Philharmonisch Orkest en
één door het Gelders Orkest. Er
zullen allerlei werken worden uitge
voerd, er zullen solisten van naam
optreden en de dirigenten zullen op
grote bekwaamdheden kunnen bogen
Zo was het vorige jaren, zo is het
nu en de Toonkunst-bestuurderen
willen niets liever dan dat het zo
tot in lengte van jaren blijft.
Want Toonkunst heeft een lange,
roemrijke geschiedenis, waarvan de
oorsprong terug gaat tot het jaar
1829, een tijd, waarin ons land zich
ernstig ging bezinnen op de achter
stand, die wij, vergeleken bij buur
landen, op het gebied van muziek
beoefening en -onderwijs hadden in
te halen. De Maatschappij tot bevor
dering der Toonkunst, uitgegroeid
tot een wijdvertakte organisatie, die
tal van muziekscholen, koren en or
kesten telt, overal in het land ver
spreid, is gegrondvest door de toen
malige praeceptor van het Erasmi
aans Gymnasium in Rotterdam, A.
C. G. Vermeulen, een naam, die in
de muzikale geschiedenis van Ne
derland zal blijven voortleven als die
van een krachtig initiatiefnemer,
die, als hij al iets heeft afgeweten
van soortgelijke plannen, een jaar
of wat tevoren ontworpen door een
Groninger, toch wel tot aanzienlijk
meer geperfectioneerde, doelgerich
te voorbereidingen is gekomen.
Dat heeft dan overigens wél moei
te gekost. Wanneer men de lijvige
boekdelen er op naslaat, die J.D.C.
van Dokkum t.g.v. het 100-jarig be
staan aan „Toonkunst" wijdde, komt
men tot de ontdekking, dat het Ver
meulen in de zes maanden vóór de
oprichting der Maatschappij niet
bepaald voor de wind is gegaan.
Eer de aristocratie, waar hij het nu
eenmaal van hebben moest, aan zijn
zijde stond, had hij heel wat bittere
pillen te slikken gekregen. Wat b.v.
te denken van briefjes als dat van
een vooraanstaand Hagenaar, die
schrijft, dat hij nog niets gedaan
heeft: „le omdat fk het zeer druk
heb, 2e omdat ik mij meest met
mijn vrouwtje occupeer wanneer ik
TOON
geen ander werk heb"... Of van een
ander belangrijk personage, dat ver
zoekt zulke lijvige stukken niet
meer per post te zenden, omdat het
zoveel kost", (in die tijd werd de
porto door de ontvanger betaald).
Onze bewonderenswaardige ijveraar
voor de Nederlandse toonkunst,
die zelf kosten noch moeite spaar
de, moet wel eens gezucht hebben
bij het ontvangen van zulke epis
tels.
Een prachtig staaltje van diploma
tie is wel Vermeulens overwinning
op het tegensputterende Amsterdam
geweest. Taaie volharding in de
briefwisseling en het beleggen van
de oprichtingsvergadering in de
hoofdstad maakten, dat de Amster
dammers zich met goed fatsoen niet
meer afzijdig konden houden...
Schiedam liet zich trouwens even
min onbetuigd. Men schreef nog
maar 1830, toen er al een Schie-
damse afdeling werd opgericht. He
laas is haar op dat moment slechts
een leven van twee maanden be
schoren geweest. In de prilste jeugd
kan men niet zoveel verdragen en
toen bleek, dat de Rotterdamse af
deling bij de viering van haar één
jarig bestaan door plaatsgebrek
nauwelijks uitnodigingen voor het
Schiedamse „Toonkunst" beschik
baar kon stellen was de schrik zo
groot, dart de afdeling terstond over
leed...
Een halve eeuw zou het duren, voor
een tweede poging werd onderno
men, maar toen was het ook goed
en vóór de eeuw ten einde was be
zat Schiedam een Toonkunstmu
ziekschool, die hoe kan het an
ders in zo'n lange tijd perioden
van bloei en verval heeft gekend,
maar die toch tot op de huidige dag
van grote betekenis is geweest voor
het muziekonderricht aan de Schie
damse jeugd.
Wat had „Toonkunst", landelijk be
zien, alzo gedaan intussen? Het ant
woord daarop is: het uitschrijven
HET UURWERK WERD GEMAAKT OM
EEN MENSENLEVEN LANG DE JUISTE
TIJD AAN TE WIJZEN.
DOOR DE WATERDICHTE EN CON-
DENSVRIJE KAST KUNT U DIT HOR
LOGE ONDER ALLE OMSTANDIG
HEDEN DRAGEN.
VANAF f 145,—.
INTERNATIONAAL GEGARANDEERD
HORLOGER JUV'EUtfc
EDELSTEENKUNOJGE E.G.A
f
van compositieprijsvragen, het aan
wakkeren van de last tot compone
ren door 't uitgeven van Nederlandse
werken op kosten van de Maatschap
pij en het houden van Muziekfees
ten. Dit laatste was een stokpaard
je van Vermeulen, die deze festij
nen zag als een enorm propaganda
middel, ook voor het buitenland.
En hij had gelijk! Na een concert
in Utrecht en een muziekfeest in
Rotterdam kwam er in 1834 een
groot muziekfestijn in Den Haag,
waar niet minder dan 5000 toehoor
ders aanwezig waren. Voorwaar een
ontzagwekkende menigte om in de
eerste helft van de 19de eeuw voor
een concert op de been te brengen,
in Nederland nog wel! Zelfs de ko
ning en zijn gehele gezin bevonden
zich onder de ly'tei ?ars.
De verbetering fSil het muziekon
derwijs is wat later aan de orde ge
komen en weer gaf Rotterdam het
voorbeeld. De eerste volledige Mu
ziekschool van de Maatschappij tot
Bevordering der Toonkunst werd al
daar in 1845 opgericht en onder lei
ding gesteld van Wouter Hutschen-
ruyter, toendertijd een klinkende
naam in de muziekwereld van ons
land. De Schiedamse Toonkunstaf
deling bestond al toen de Maat
schappij in 1883 een diploma instel
de voor zangonderwijs in de lagere
school van Nederland. Na een jaar
of wat begon men behoefte te krij
gen aan opleidingscursussen voor
dit diploma in de grote steden en
bij deze activiteitsontplooiing van
de Maatschappij direct na de eerste
wereldoorlog duikt, als voorvechter
voor dit onderdeel der muzikale op
voeding, een bekende Schiedamse
naam op: M. Horn, directeur der
Schiedamse H.B.S. „In 1918 werd
door M. Horn, Wouter Hutschenruy-
ter en S. van Milligen rapport uitge
bracht inzake muziekonderwijs aan
gymnasia en h.b.s.-sen, dat door ge
slaagde proeven werd gevolgd, waar
toe de heer Horn gelegenheid bood",
meldt Van Dokkum in zijn gedenk
schrift.
Het is dezelfde heer Horn, die tot
in de dertiger jaren secretaris is
geweest van de Schiedamse Toonaf-
deling. In zijn fijne, vlugge hand
schrift, dat niets van de schoolmees
ter maar alles van een actieve,
werkzame geest verraadt, schreef
hij de notulen der vergaderingen,
waarin wijze mannen ook toen al
stond de naam Blaisse als voorzit
ter vermeld, hetgeen alweer wijst
op het voor Schiedam zo karakteris
tieke beginsel van de traditie!
zich bezonnen op het wel en wee van
de Muziekschool, op het organise
ren van concerten en muziekfestij
nen, op het vinden van een waardi
ge opvolger voor de heer Van Bei-
num als dirigent van het koor, op
het aantrekken van leerkrachten,
die het peil van de muziekschool
zouden verhogen niet alleen, maar
wie men op deze manier de kans ont
nam, gevaarlijke concurrenten voor
de school te worden.
En dan, in 1938, wordt tot direc
teur benoemd de heer H. B. van
Sijll, een man, wiens verdiensten
voor het gehele Schiedamse muziek
leven moeilijk te lovend kunnen
worden omschreven.Van Sijll kwam
met idealen en eerzuchtige verlan
gens, die een geweldige stimulans
bleken te zijn. Hij bekommerde
zich om de minvermogenden, om
dat het hem een doorn in het oog
was, dat zij ondeugdelijke lessen
van beunhazen... zouden ontvangen.
Hij richtte in 1939 opnieuw een
Toonkunstkoor op en bracht het
eigen amateurorkest tot ongekende
bloei. Wie er de verjaarde notulen
op naleest, ziet, dat hij zich even
grondig beaig hield met begrotingen
„Hij is haast zeventig, zijn henen willen niet meer zo best Een fiets is niks
voor zoo'n man en hij moet toch wat hebben!"
Mooi, jongens, héél verstandig. Gun Uw oudje een pleizierige levens-avond.
(Effe die traan uit mijn linker oog vegen, ik ben er zélf kapot van!)
Schiet me opeens te binnen: „Als opa er straks maar niet KAPOT van is!"
Kapot aan zijn arm, aan zijn benen die toch al niet willen of dat zou
lelijker zijn kapot aan zijn schedel! U weet toch dat de meeste ongelukken-
per-brommer „hoofdletsels" zijn- Opa heeft altijd „een harde kop" gehad,
maar zou die hard genoeg zijn eet keiharde rot-klap te verdragen?
Maar nee, ik wil U de pret niet bij voorbaat bederven. Ik houd er niet van
iets „af te kraken" 'en zeker hei leuke koppie van pientere opa niet) zonder
er iets anders voor in de plaats te geven: Tot '7 oktober kunt u aan het
hoofdbureau van politie intekenen voor de „bromfiets-cursus"
Een studie van zegge VIER avonden (van 8 tot 10) en daarna nog één avond
om examen te doen en een heus diploma te verdienen.
Het zijn Dinsdag-avonden, 's Maandags is Opa te moe van het helpen met
de was. Begrijp me goed, lieve lezers, deze bromfiets-cursus is voor alle leef
tijden. Als Uw zoon bijna zestien is en U vindt dat ie zo goed zijn best op
school doet of zo vlijtig gespaard heeft dat ie een „fiets met hulpmotor" heeft
verdiend, compleet met cowboy-zadels, vossenstaart en allerhande verchroomde
circus-attributen, laat hem dan éérst die cursus volgen.
Een brommer is duur en die cursus is goedkoop. Het leven van Uw kind is
met geen goud te betalen.en dat leven hangt soms aan een griezelig dun
draadje. Bij een brommer hoort: een minimum leeftijd van zestien jaar, een
WA-verzekering en een bromfiets-cursus. Als U er anders over denkt.
wees dan zuinig op de haren op Uw hoofd, want er kan een dag komen
dat U ze er allemaal uit zou willen trekken van spijt.
Dan is het natuurlijk te laat. NU nog niet! Tot 17 oktober aan het hoofd
bureau van Politie in de Lange Nieuwstraat.
SEBASTIAAN
als met onderhandelingen, die moes
ten worden gevoerd met het U.S.O.
en het Residentie-Orkest. Want na
dat de moeilijke oorlogsjaren waren
doorleefd brak er een periode van
enorme groei voor de afdeling aan.
Dank zij een krachtige propaganda
steeg het ledental met sprongen en
de toenmalige secretaris schreef op
21 oktober 1946 met kennelijke trots
iai zijn notulenboek: „Wat het werk
der afdeling betreft, de Schiedamse
afdeling is uniek in Nederland".
Zo kon het, helaas, niet blijven. Dat
was niet de schuld van Schiedam,
maar van een algehele afgang, over
al en in alles waarneembaar. Des
ondanks is er ook nu nog een Toon
kunstmuziekschool in Schiedam en
men beijvert zich als steeds voor
het organiseren van concerten zoals
serie, die 14 oktober a.s. start. Want
ook vandaag geloven bestuur en le
den, dat Schiedam recht heeft op
een eigen muziek- en concertleven.
En wie zou dat geloof willen be
schamen?
Elly Salomé
ZONDER CHAUFFEUR
459-pers. wagens
ALS VANOUDS
B.H.GJaan 273 (hk Damlaan)
Moderne reparatieinrichting
Off. Sub-Dealer Opel,
Chevrolet
DE HERENMODEZAAK
van Schiedam
vraagt:
(5-daagse werkweek)
Broers vest 6 Telefoon 68206
HISTOR
(EN NOG GOED BETAALD OOK)
