Het nieuwe Over allerlei gewoonten in de eoneertzaal Rotterdams Philharmonisch Orkest op 28 april in Passage sen np ra VEVEOscHiEDAM tfëet faptettta m/iketi tfcfde Schiedamsche Ca rt onna gefabriek P WARTBURG BARKAS TRABANT ISUZU Verschijnt: woensdag en vrijdag in Schiedam, Kethel en Oud-Mathenesse L verf var 1 i.'v 't W.F. STRIJDT OM „FLAT TROFEE" van der VLERK INDISCHE NEDERLANDERS WILLEN ZENDTIJD T.V. VOOR KINDERKLEDING NAAR ALJA VRIJDAG 23 APRIL 1965 OPLAAG 30.3.50 EXEMPLAREN 16. JA ...oANG No. 55 Aangesloten bij de Nederlandse Huis-aan-Huisblad Pers OOK IN ROTTERDAM OUD-MATHENESSE KANTOOR: BROERSVEST 125 - SCHIEDAM - TELEFOON 26.39.39-26.73.68 HOOFDREDACTIE: P J. HOVINGH. Inzendtermijn advertenties: dinsdag en jdonclerdag 6 uur s avondi. Centrale administratie Randstad-edities: Koornmarkt 34, Delft, telefoon 01730-23637*. Tarjeven op aanvraag. De „Randstad-edities" geven plaatselijke uitgaven in Delft, Schiedam, Vlaardingen, Maassluis, Rijswijk met de rond deze steden gelegen dorpen en 'n streek-editie voor geheel Westland Toen, tijdens het jongste Promenadeconcert van het R.Ph.O. in de Rotter damse Rivièrahal, enkele langharige onruststokers door het meezingen en meefluiten van een populaire melodie uit Ponchieili's Dans der uren de dirigent Franz Paul Decker dusdanig tot het uiterste dreven, dat hij mét het orkest het podium verliet, was het onmiddellijke punt van discussie: hoe ver kan men in een concertzaal gaan? Als er, door het creëren van staanplaatsen, al iets van de moeizaam verworven rust en luisterconcen tratie verloren gaat, moet men dan ook nog tolereren, dat door lopen, pra ten en koffiedrinken het klimaat voor bezield musiceren en rustig luisteren, nagenoeg geheel wordt bedorven? Neen, zegt de hedendaagse concertbe zoeker, dat moet niet, want muziek bluisteren wordt gehinderd door ge luiden, die niet tot die muziek behoren. En dat is waar. Maar rust is er in concertzalen niet altijd geweest en de excessieve avant- garde onder de contemporaine componisten betrekt het experiment tegen woordig soms ook op de „zaal", die als het ware wordt opgehitst tot het produceren van geluiden, die dan aan de zijde van het podium als natuur lijke reactie zou worden gewaardeerd. Waarmee maar gezegd wil zijn, dat gewoonten zich, hetzij vanzelf, hetzij kunstmatig, plegen te wijzigen en dat concertzaaltradities zowel in de verschillende tijden als in de diverse landen variabel zijn. Naar de hofkapellen werd indertijd 1 ^*>0 *1 TV door de gasten ten paleize evenmin -L deze kapellen de z.g. tafelmuziek, T*1 waarvan men aannam, dat zij de n pi f"Pt* spijsvertering bevorderde. Van slad- houder Willem V is bekend, dat hij achter zich aan tafel altijd wald- hoornisten had staan.Mogelijk komt hot door deze gewJ'aicn.dat in 1733 „het schellinkje" de adel nog een lesje moest geven in het luisteren naar muziek. Volgens Van Effen was het niet vreemd, zo nu en dan een: „Houd den Bek daar in de Logie!" te horen roepen. Overigens een om gekeerde situatie als bij de Proms van het R.Ph.O! De haast, waarmee men zich na af loop van een concert naar de gar derobe pleegt te spoeden, is blijk baar omstreeks 1850 ook al gesigna leerd. Een Londense muziekdirec- tie maakte toen bekend, „dat die genen der toehoorders, die niet tot het einde willen blijven, verzocht worden zich vóór het laatste mu ziekstuk te verwijderen, opdat de anderen, die blijven, niet in het ge not van het laatste nummer worden gestoord". Zo blijkt alweer, dat de mens in wezen maar weinig veran dert! wmi swm Rotterdams Philh. Orkest tijdens haar optreden in de Rivièrahal. De periode van de Passionuitvoerin- gen is juist voorbij. In Holland peinst niemand erover, om na het slotakkoord van een Passie te applaudisseren. Eduard Flipse placht echter wel te vertellen, dat onze zuiderburen de ervaring is opgedaan in Gent in luide jubel losbarsten na het aanhoren van Bachs Matthaus-Passion, als gold het de uitvoering van een favoriet opera of geliefd orkeststuk. Enige kente ring is zélfs bij ons merkbaar. Vroe ger zou men nooit in kerkgebouwen hebben geklapt, tenzij Schiedam heeft deze situatie in de Grote- en in de Julianakerk lang gekend het gebouw op dat moment iedere be tekenis als Godshuis had prijsgege ven. Tegenwoordig echter ontziet Dealer voor Dealer - Volledige service AUTOMOBIELBEDRIJF Tel. 152066, Ludolf de Jongh straat 13-19. v.m Overschie Tel. 241748 Insullndestr. 277, Rotterdam men zich b.v. in de Rotterdamse Laurenskerk dikwijls niet.de execu tanten der maandagavondconcerten met applaus te belonen. Speelhuizen Wij schreven hierboven, dat de rust in concertzalen niet dan met moeite is verworven. Dit zal de lezer dui delijk zijn, wanneer hij zich reali seert, dat de concertzalen directe voorlopers vonden in muziekherber gen en speelhuizen.Dat in lang ver vlogen tijden het allooi van de al daar gegeven „publicque concerten" niet heel best kan zijn geweest, mo ge daar door worden bewezen, dat één van de deftigste speelhuizen uit de 18de eeuw (Siebers aan de Sche- veningse weg) deed weten, dat „Lig- te vrouwspersonen worden ge weerd"... U wilt een nieuwe verlichting? Maar nu eens iets aparts? en mag heL iets meer kosten? b.v. Oud-Hollands of kristal? Ga dan naar DE JAGER BROERSVELD 105 X 'Mk':'V,. ook meerdere toegiften van de solis ten verwacht, hetgeen bij ons, al thans gedurende orkestconcerten, in het geheel niet gebruikelijk is. Ame rika kleedt het nog eigenaardiger in. Toen het New York Philharmonic Orchestra eens een concert gaf in de Scheveningse Kurzaal, kon men onderaan op het programma het vol gende zinnetje lezen: „indien hierna de situatie ontstaat, dat een toegift moet worden gegeven, zal het orkest nog uitvoeren Gershwins „Rhapsody in blue"... Naar Europese maatstaven kan een geestdriftig publiek wel om toegif ten vragen, maar is het uitgesloten, dat een solist of concerterend en semble tevoren een „extra" aan biedt, zelfs al betreft het beroemd heden, die altijd en overal op storm achtige bijval kunnen rekenen, 's Lands wijs, 's lands eer, zou men dus ook ten aanzien van dit concertge- bruik kunnen opmerken, daarbij be denkend, dat anders geaarde volke ren zich vanzelfsprekend ook enigs zins anders gedragen in vergelijkba re omstandigheden. Slet item-men roprammabouu/ Niet alzo de gebruiken aan de zijde van het podium, al kunnen we ook hierin wel enkele diepgewortelde tradities signaleren. Wat zich in de loop der tijden grondig heeft ge wijzigd, is de programmabouw. Tot ongeveer 1850 nam het publiek er rustig genoegen mee, symfoniedelen te horen onderbreken door andere stukken, een zonderlinge praktijk, die typerend is voor het gebrek aan artistiek verantwoordelijkheidsge voel uit die dagen. Iets dergelijks moet worden gezegd van de gewoon te een eeuw gelegen gold het zelfs als een eer onderdelen van een werk te bisseren. Mendelssohn n er verrukt over zijn geweest, dat het publiek bij de eerste uitvoering van zijn oratorium Elia in 1849 te Bir mingham niet minder dan vier ko ren en vier aria's tweemaal wilde horen. Toch wel het nog maar 12 jaar la ter, dat de Süddeutsche Musikzei- tung schreef: „Dat deel van het pu bliek, dat van kunst niets verstaat of voelt, meent nu eenmaal zijn ken nerschap te moeten tonen door een stuk da capo te verlangen. Geen wa re kenner der kunst kan echter de onmiddellijke herhaling van een muzikale vertolking verdragen. Niet genot, maar ergernis ondergaat men daarbij". Intussen is :Vt gebruik nog steeds niet helemaa, ;rdwenen. Wij herin neren ons, dat het R.Ph.O. een jac»r of zes geleden tijdens zijn Italiaan se tournee meermalen de finale van Mahlers vierde symfonie moest bis seren om de toehoorders tevreden te stellen. Er werden daar trouwens EEN GULOEN VERRASSING VOOR HAAR! De schitterende armband, het fonke lend collier, het fijne armband horloge; Een greep slechts uit de geweldige overvloed van mogelijkheden om haar te verrassen en intens blij te maken. De blijvende waarde van Uw verras sing maakt het tot een onvergetelijk cadeau. Vanzelfsprekend geeft v. d, VLERK deskundig advies bij Uw aankopen. Onze toonaangevende collectie staat er borg voor dat u altijd slaagt Eén gewoonte handhaaft zich nog aitijd in de concertzaal, hoewel daartegen al eindeloos vele protes ten zijn geuit. Dat is het met veel gerucht stemmen van de orkestin strumenten voor het concert begint. Omstreeks 1850 schreef een Weens blad daarover al: „Afgezien nog van de kwelling, die een publiek, dat ge komen is om welluidende muziek te genieten, moet ondergaan, beïn vloedt het gewirwar van dissoneren- de geluiden, dat voorafging, de wer king van het komende muziekstuk, of tenminste het begin ervan, zon der twijfel". Nu zullen er wel geen concertbe zoekers zijn, die, als de Oosterse prins uit de bekende anecdote, dit chaotische preludièren het mooiste vinden van het gehele concert. Wel menen sommigen, dat deze geruch ten de aparte feestelijkheid van het concertgebeuren accentueren en het is maar te hopen, dat de bezoekers van het R.Ph.O.-concert op 28 april a.s. in Passagetheater het stemge- rucht als zodanig willen beschou wen, want het ziet er niet naar uit, dat deze „slechte gewoonte" in de concertzaal spoedig zal worden af geschaft. Elly Salomé. Voor de biljart verenigingen, aan gesloten bij de Bedrijfs Biljart Bond begint 26 april a.s. in café-restau rant „de Flat", Rochussenstraat 403 Rotterdam, de jaarlijkse kamp om de „FLAT-TROFEE" Wilton Fijenoord, de winnaar van het vorig jaar, zal voor het behou den van dit pronkstuk de strijd aan moeten binden tegen de verenigin gen van de B.P., E.N.C.K., Figee, Heineken, Hudig en Veder, Pelmo len, Smit, Shell en W.E.K. Gezien het verloop van het vorig jaar, verwachten wij ook nu weel een prettige en spannende periode van 44 spelers die tot 28 mei a.s. om deze beker biljarten. Rooster le week: 26 april: B.P. Sunlight; 28 april: H. en V. Wil ton Fijenoord (Poule A); 29 april: Shell W.E.K.26 april: E.N.C.K. Heineken; 28 april: Smit Pel molen (Poule B). JUWELIER EDELSTEENKUNDIGE Rotterdamsedijk 268 Via de vrije, commerciële zender „Radio Veronica" is een oproep de ether ingegaan aan alle in Neder land woonachtige Indische Neder landers om zich le verenigen. Het doel van deze aktie is om bij de Nederlandse regering een zend- consessie aan te vragen voor radio- en televisie-uitzendingen in het ma leis, speciaal bestemd voor de ge- repatrieerden. Als coördinator zou gaan optreden de heer B. J. J. Ho- vens te Venlo. Gelijksoortige verzoeken kwamen vanuit Amsterdam, Soest en Hilver sum. Geïnteresseerden kunnen schriftelijk in contact komen met de heer Hovens via het adres: Boerhavestraat 10, Venlo. BLAZERS vanaf 18.95 JURKJES vanaf 6.95 ROKJES vanaf 4.25 PAKJES vanaf 32.50 AANBIEDING Meisjes en Jongens REGENJASSEN Alle maten 14.95 MODEMAGAZIJN Broersvest 111 Tel. 267416 EN NOG GOED BETAALD OOK tel. 260500, na 6 uur 's avonds tel. 266459

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Nieuwe Stadsblad | 1965 | | pagina 1