In mini-bergstaat Liechtenstein kan
de dollar
raar rollen....
ïrr
0
Lees aandachtig de advertenties
Het vergemakkelijkt Uw keuze te maken
BANDSTAD EDJ TE?
&WÏ.9&i
»- -»
Liechtenstein!
is een staatje vanwaar uit soms merkwaardige transacties
tijdig zo gewichtig? Want Liechtenstein is zonder twiifel de be
langrijkste van de „kleine vier", die dit werelddeel rijk is. Goed
Monaco met het mondaine Monte Carlo mag er zijn, San Marino
Staatje vanvvaar soms merkaardige transacties plaats
hebben en dan is er nog Andora
Maar Liechtenstein neemt een heel eigen plaats in onder de
kleine vier en wie in de felle zon, waarvan de Liechtensteiners
beweren dat die nergens zo gezond straalt als in hun mini
staatje, door de hoofdstraat van hoofdstad Vaduz flaneert zal
dat graag geloven.
Als men tenminste de camera niet alleen op de pittoreske plaat
sen richt, of slechts een glimp wil opvangen van de „vorst" die
hoog en droog op een bergtop in zijn dwerggebied troont.
ADVOCATEN
WONEN ER
HUIS AAN HUIS
EN
BANKEN HOEN
Ell COEOE
ZAKEN
Zwijgen
Gesloten
v>.
Stik
Eerder gaat dit antieke
kanon bulderen, dan dat de
bankdirecties in deze mini-
staat gaan spreken.
e
Hoog boven de bergstaat
leeft in zijn witte paleis de
vorst (rechts boven).
Herr Muller
Donker
Dat is Liechtenstein voor de toeristen.
Een hoge muur, een wit huis. De bewoner? Herr Mül
ler. En niemand kent hem
itk' ifaiiimu
De banken floreren in Vaduz, dat zeker.
«<//^rK i rn a I l^-i |CTI 1Q^7
Liechtenstein, en vooral Vaduz spe
len om heel andere redenen een ge
wichtige rol. Een reden, die de toe
rist niet zo snel ontdekt misschien,
al zal hij er zich misschien wel eens
over verbazen waarom juist dit piep
kleine land zo ongeloofelijk veel ad
vocaten blijkt te tellen. Zijn Liechten
steiners extra begaafde juristen? Trekt
de advocatuur deze bergbewoners bij
zonder aan? Zal hij zich misschien af
vragen om dan snel dat ene plaatje
te schieten, dat toch vooral niet in
het reisalbum mag ontbreken.
Liechtensteiners heten die toeristen
uiteraard hartelijk welkom, ze bren
gen geld in het laatje Maar waarmee
de Liechtensteiners het meest verdie
nen is niet met het welkom toeroe
pen aan de vreemdeling, maar aan de
kunst te kunnen zwijgen
„Spreken is zilver, zwijgen is goud",
is een waarheid die in het centrum
van Vaduz geboren moet zijn
Daar is in de eerste plaats het ab
solute bankgeheim dat de banken en
bankjes, de financiële instellingen en
de „compagnieën" hier met perfec
tie toepassen
Wie zijn geld op een bank in Liech
tenstein weet te zetten kan er zeker
van zijn dat nog eerder het antieke
kanon, dat alleen maar voor de show
het straatbeeld van de hoofdstad
siert, gaat bulderen, dan dat een
bankdirecteur een woord over de sal
di van zijn rekeninghouders zal los
laten.
De dollar kan dan ook in Liechten
stein heel vreemd rollen. Natuurlijk
primair de dollar, want dat is het be
taalmiddel, waarmee Oost en West re
kenen. Spionnen ontmoeten en be
strijden elkaar in Vaduz, betalen el-
kaars rekeningen er, terwijl ze in de
zon een goed glas landwijn legen of
schrijven vanachter verre bureaus no
ta's uit, die hier verzilverd worden.
Is het Frans georiënteerde bergland
San Marco communistisch georiënteerd
(niet voor niets wordt San Marino ge
noemd als een centrum vanwaar de
communistisch China de handel in ver
dovende middelen op Europa in stand
houdt) in Liechtenstein moet men ogen
schijnlijk niets van de communisten
hebben Maar toch hebben ook de rode
agenten er hun vestigingen.
De toerist mag dan met zijn camera
snel langs al die deuren van advo
catenkantoren lopen, wie verder kijkt
dan zijn zoeker reikt, ontdekt meer.
Die advocaten van Vaduz hebben het
beslist niet zo druk met het uitvech
ten voor de balie van de belangen
van rechtszoekende Liechtensteiners.
Die weten wel beter en kennen ook
de waarheid dat wie pleit voor een
koe, er een toegeeft.
Nee, de juristen van Vaduz waken over
andere belangen. Vreemde belangen
met name. Een ontelbaar aantal han
delsmaatschappijen, ondernemingen,
min of meer obscure belangengroepen,
organisaties, instellingen en diensten
hebben in Vaduz hun vertegenwoor
diging. Of hebben omdat ze om wel
ke reden dan ook niet in hun eigen
land van herkomst ingeschreven wil
len staan, hier hun standplaats.
Liechtenstein is wat de Libanese vlag
betekent voor reders, die het dundoek
van de meeste staten te duur vinden,
in Liechtenstein kan, financieel en eco-
nomisoh, dan ook alles. Een advocaat
in Vaduz, die een tipje van de sluier
die rondom zijn land hangt, wilde op
lichten, zei raadselachtig: „In dit land
aebeuren nog wonderen en de mensen
die ze laten gebeuren zijn wij."
Zo is het dan ook, achter gestoten
deuren worden duistere transacties af
gesloten, kapitalen vloeien van de ene
rekening naar de andere en terug.
Westeuropese ondernemingen berei
den van hier uit campagnes voor en
het zijn natuurlijk hun vertegenwoor
digers in Vaduz die daar garen bij
spinnen.
V 'D'-
Maar wie meent dat er in Liechten-
stem alleen maar financiële wonderen
plaatshebben, vergist zich. Na we
reldoorlog II heeft zich nog een an
der mirakel voltrokken in het kleine
uiterst neutrale bergstaatje, dat leeft
bij de gratie van het machtige na
buurland Zwitserland.
Wie daarvan iets te weten wil komen
moet de hoofdstad verlaten' en moet
het „binnenland" intrekken. Al spoe
dig zal de aandacht dan gericht wor
den op vestingachtige huizen, die, ter
zijde van de weg zijn opgetrokken. In
die geïsoleerde woningen, vaak fraai
van architectuur en ongetwijfeld bij
zonder kostbaar in aanschaf, wonen
Liechtensteiners, die men zelden of
nooit in de openbaarheid ziet.
Wanneer ingewijde Liechtensteiners in
de kranten lezen dat in Brazilië of an
dere Zuidamerikaanse landen gezocht
wordt naar vooraanstaande figuren uit
Hitiers Derde rijk, kunnen zij soms een
glimlach met moeite onderdrukken
Want in Liechtenstein deed, na de
oorlog of zelfs nog in de laatste
maanden er van, een Duitse kolonie
haar intrek. En niemand weet precies
wie waar woont en wie wat is (of was)
Maar Liechtensteiners kunnen nu
eenmaal zwijgen en dus wordt men er
niet veel wijzer.
Vraag aan buurtbewoners wie in een
van die grote, doorgaans volledig af
gesloten huizen woont, en zij zullen
toegeeflijk bekennen: Herr Müller.
Tot hun spijt kunnen ze niet vertel
len wie Herr Müller precies is, wie
zijn huisgenoten zijn of waarvan hij be
staat. Dat is trouwens een onfatsoen
lijke vraag in dit mini-land, daarnaar
vraagt men niet. Nooit!
Natuurlijk is Herr Müller op een goede
dag naar Liechtenstein gekomen. Maar
men herinnert zich niet meer wanneer
precies. Of hij ander zou kunnen he
ten dan Müller? Mogelijk, zegt men in
Vaduz. Of hij in het verleden een an
dere funktie had dan rentenier, wat hij
nu schijnt te zijn? „Alles kan" vindt
de Liechtensteiner en haalt zijn schou
ders op.
Er wonen veel Müllers in Liechten
stein. Natuurlijk, ze heten niet alle
maal „Müller". Sommigen Schmidt en
anderen Heinrichs.
Bui.enstaanders krijgen geen gelegen
heid tot deze huizen door te dringen,
wat hebben ze er ook te zoeken,
Hoe leven deze Duitse vluchtelingen in
Liechtenstein? Ze zijn er veilig schijnt
het, dat wel. Geld hebben ze voldoen
de, anders waren ze ook niet binnen
gekomen. Hun kapitaal verschafte hen
hun veiligheid. Maar aan het openba
re leven nemen ze nooit deel, nooit
vertonen ze zich ergens. Hun woning
is hun vesting. Daar leven ze met hun
verleden. Hun toekomst is hun bank
rekening, zou die uitgeput raken, dan
is het met hun perspectieven snel ge
daan...
Liechtenstein is de donkere kamer van
Europa. Wie wat te verbergen heeft
vindt er altijd wel een deur. Alleen op
het gebied van de zeden is Liechten
stein puriteins. De vorst wil het zo
en de r.k. geestelijkheid. Geen nacht
clubs, geen omstreden films, geen echt
scheidingen en ook geen „makkelijk"
huwelijksrecht.
Maar geldelijk kan de dollar er alle
kanten uit. En vaak rolt hij vooral in
de richting van de banken en de ad
vocatenkantoren in de zonnige dorp
straat van hoofdstad Vaduz
if
i jjs
VVVVVVVVVVVVWWWWV-WVWWW^WWWWW
'wvvvvvvvvwvwvwvwvwwwvwVwvVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVV,
