Over Nationaal Gedistilleerd Museum voor iedereen
aan de Hoogstraat
MOOI HAAR
SCHRIJVER
„ORANJE"
Schiedam-,
stad van de
jenever
SCHIEDAM
DE TIJD GAAT
ZO SNEL
TEL. 206611
AFWEZIG
AFWEZIG
G. P. WATTEZ
PROEFDRANK
karakteristiek
m.
GRATIS CATALOGUS
Coiffures Cosmétiques
Hoogstraat 95
b.v. INDUS, CERTINA, BAU-
ME ET MERCI ER.
SCHIEDAM - TEL. 26.79.37
WERKSCHEMA
HOESTBUI OP
WIELEN
medische
weekend-dienst
WASAUTOMAAT?
TREINRITJE GING
NIET DOOR
EXTRA
VAKANTIEKLEDING
J. Salentijn
EEN SLIPPERTJE PER
BROMMER
!yww;:
HET NIEUWE STADSBLAD - PAG. 3 - VRIJDAG 12 JULI 1968
Men hoeft waar ook ter wereld slechts de naam van onze stad
te zeggen en meteen maakt men het gebruikelijke gebaai \an
het glaasje naar de mond brengen! Onlangs gal de Stichting
Nationaal Gedistilleerd Museum een boekje uit van het mu
seum van deze naam gevestigd in het Stedelijk Museum aan
de Hoogstraat 112. Waar alles herinnert aan de bereiding van
het Schiedamse vocht, dat overal grote aftrek vindt. De tekst
en grafische verzorging van dit boekje is van Hans van der
Sloot, de foto's van Chr. de Roo, terwijl Robert Collette de
foto's van de omslag en de maquette maakte.
teressant te weten dat het eigenlijk
voor die tijd duur was om ei deel
van uit te maken, want als men de
zaak van een gildelid overnam,
"HBI JillSUP betekende dat altijd nog een be-
f WmHHI dras van honderdvijfentwimtig gul-
lm VmkéÊSê' den op tafel leggen. Waarbij men
ftj mWjt zjch het recht verwierf om mee te
tULj W§!»F jM*. mogen dobbelen (smakken) om
aan werk te komen. En... zich een
iMfe wr. kernachtige bijnaam toe te eige-
ï&MfW nen. Dan werd men pas volledig er-
kend. Niemand die dan ook bij de
eigen naam aangesproken werd.
Het was hard werken in die tijd.
Balen los op het hoofd gesjouwd
met een gewicht van ongeveer vijf
enzeventig kilo. Iets meer of min
der. En dat niet éénhoog, maar
vaak tot helemaal in de brande
rijen, vijftien tot twintig meter
boven het laadruim van het schip.
Over de smalle steile zakkendra-
gerstrappen, die tegen de gevels
en de kade wreden gezet Zakken
met tweehonderdvijftig kilo graan
op het hoofd, daarna de lege zak.
Een vat zoals hier afgebeeld werd
in die tijd „kit" genoemd. Het uit-
hansbord was bijzonder vriende
lijk. Leest u zelf maar: „Het vat
dat ghy hier siet, dat u niet ver
maken, Maer kom eens in en proet
mijn drank, die sal u beter sma
ken..." Typisch dat je die uithang
borden nu iin onze stad mist. Ut...
zijni ze er toch nog?
Men mocht ogenschijnlijk ruw lij:
ken als zakkendrager. Maar hij
had een kléin hart.
In een apart kastje, de „Rouw-
lijst" werden de namen der over
ledenen vermeld. Tot slot een af
beelding, een maquette van een
vierbaksbranderij. Een beetje
vreemde naam omdat er twaalf
bakken op de stelling staan. Ze
zijn echter ondergebracht in drie
groepen van elk vier stuks. Alles
was in gebruik, waardoor men
dus voortdurend bezig was. Alle
dagen in de branderij waren prak
tisch gelijk. Alleen op zondag be
perkte men zich tot het gistschep-
pen, dat onmogelijk uitgesteld kon
worden. Het bestlopen de distil
latie van moutwijn vond drie,
viermaal in de week plaats. Enkel-
natlopen eenmaal per dag en des
zaterdags tweemaal. Het ruwsto-
ken deed men tweemaal per dag.
0 Men kent de uitdrukking, „een
maatje brandewijnof iets an
ders. De maten zijn in vrijwel alle
distilleerderijen hetzelfde gebleven
De distilleerketel is een kleine uit-
gave van de ketels welke voor de
jenever worden gebruikt. Bovenop
de ketel is de helm te zien waar
door de alcoholdamp naar de er-
naaststaande koelkuip wordt ge
leid. In deze koelkuip, die gevuld is
met water, bevindt zich de koel-
spiraal, waarin de alcoholdamp
neerslaat om als vloeistof de koel
kuip te verlaten...
Er is heel wat veranderd sedert de
jaren 1600 toen de eerste Neder
landse brandewijnmakers inplaats
van met minder goede Franse wij
nen begonnen met het stoken van
koren en zich gingen toeleggen op
moutwijn. De ouderen onder ons
zullen zich die tijd nog wel kun
nen Jierinneren. De fabricage van
moutwijn is een ambacht geweest
dat werd overgeleverd van vader
op zoon, lezen we. Het werd als
vanzelfsprekend van geslacht op
geslacht doorgegeven, In de acht
tiende eeuw hadden bijna vierhon
derd bedrijfjes hier hun bestaan.
De negentiende eeuw staat bekend
als de gouden eeuw voor de bran
ders industrie.
Het zakkendragersgilde was nauw
vergroeid met de brandersindus
trie Het Dragers- of St. Anthomus-
gilde was onmisbaar voor onze
stad en dat wisten ze heel goed.
Vandaar htm eigengereidheid. In-
Schrijver heeft voor u een gratis
catalogus klaar liggen. Met foto's,
duidelijke beschrijvingen, prijzen enz.
Loop vandaag nog even binnen in
onze haar-boutique en vraag naar
onze catalogus. U krijgt hem gratis
en geheel vrijblijvend.
U weet dan alles van pruiken en haar
stukjes, waarvan u op de televisie zoveel
hebt gezien. U leest hoe u die kunt
kiezen in de kleur van uw eigen haar - of
in elke andere kleur (Echt haar!) U leest
ook hoe u zonder hulp van de kapper met
uw kapsel kunt doen wat u wilt. (Zo ge
makkelijk als een hoed opzetten).
U bent welkom bij
telefoon 269390 - toestel 94
De distilleerketel zoals die in dit museum compleet is te zien
De „rouwkamer" van destijds
die vriendelijke uitnodiging
houdt haar nauwkeurig op de
pols met een goed horloge
Uw K.E.S.-juwelier
SCHIEDAM TELEF. 267937
BROERS VEST 93
Mensen die vroeger in de brande
rij werkzaam zijn geweest, weten
het allemaal nog wel. De dag, be
ter gezegd de nacht, begon al heel
vroeg voor hun. Want om half 3
vond het gistscheppen van de vier
viar beslagbakken plaats. U ziet ze
rechts op de stelling staan. Gist
wassen in het grofzift, zeven over
de fijnzift en laten strijken in de
strijkbak. Hierna het gistnat weer
toevoegen aan de beslagbakken,
waar de gist is afgeschept. Gist in
zakken doen en persen onder de
gistpers. Om 4 uur opladen der
beide ruwketels met het beslag,
waarvan de gist is geschept. Een
uur later spoelingdun uit de boven-
bak overpompen. Om half 6 het
bovenstaande dus van de spoeling
van de vorige dag afpompen naar
de bovenbak ter koeling en voor
gebruik de andere dag. Om 6 uur
het enkelnat uit een der grond va
ten oppompen en afstoken in de
distilleerketel. Om 7 uur het spoe
lingoverblijfsel wegpompen naar
de boerenbak. Bestemd voor voer
- van het vee...
Om 8 uur een der moerkuipjes
beslaan. Om kwart voor 10 het nog
konede residu van de ruwketel
overpompen naar een van de
grondvaten. Om half 11 het hoofd-
beslag maken in vier van de twaalf
bakken en om half 1 de gist uit de
SLIJTERIJ en WIJNHANDEL
Wegens vakantie GESLOTEN
van 15 1/m 25 juli
Oranjestraat 10-12 - Tel. 265997
U belt, wij bezorgen
Een 19-jarige glasblazer kon zich
beroepen op het bezit van een
auto. Dat doet W. K. H. niet meer
nadat de politie een en ander on
der de loupe had genomen. De be-
drijfsrem fungeerde als „nood
rem", de stuurinrichting was to
taal versleten en de voortrein zat
geheel los van de carrosserie.
Het vehikel staat nu op de binnen
plaats van het hoofdbureau.
van zaterdagochtend 10 uur
tot zondagavond 12 uur
9 Een foto die mensen die vroeger in een distilleerderij gewerkt heb
ten, alles zegt
moerkuipen toevoegen aan het ver-
suikerde hoofdbeslag. Om 12 uur
het ruwrtat opladen op de distil
leerketel en afstoken „het enkel-
natlopen". Om half 4 het hoofdbe
slag afkoelen en het spoelingdun
des morgens uit de bovenbak ge
pompt toevoegen aan het hoofdbe
slag. Een voorbeeld uit een zeer
bedrijvig bedrijf, dat wereldfaam
geniet...
Al deze gegevens en foto's zijn ont
leend aan het reeds bovenaange
haalde boek.
Het vat of „kit" met daaronder
de namen der overleden zakken
dragers
Welk merk? Welk type?Welke prijs?
En waar krijg ik de hoogste korting?
Al deze vragen worden onpartij -
dig beantwoord door het Consu
menten Voorlichtingsbureau.
Vraag de volledige brochure van
alle wasautomaten van het Con
sumenten Voorlichtingsbureau.
Onderstaande bon invullen en
opplakken op briefkaart of in ge
sloten enveloppe zenden aan:
Consumenten Voorlichtings
bureau (C.V.B.) Postbus 207
Dordrecht
naam
adres-
ptaats-
(blokletters s.v.p.) SCH
Op de trap van het darde perron
kwam de 37-jarige classificeerder
te vallen, waardoor hij een diepe
wond opliep. Per snelle G.G.
G.D. werd hij vanaf het station
naar het Gemeenteziekenhuis ver
voerd.
De Rotterdamse politie hield drie
jonigens in het industriegebied aan
in het bezit van jacks en panta
lons. Niet gestoomd, maar afkom
stig van de firma Gazan. Op het
hoofdbureau denken ze hierover
na in onze stad.
APOTHEEK-DIENST
Vanaf 12 juli
APOTHEEK EVERS
Lange Haven 81, tel. 268242
TANDARTSDIENST
TANDARTS G. M. SCHUURMAN,
Warande 156, tel. 265271
Spreekuur van 5-6 uur n.m.
AKTIE
„MOEDERS VOOR MOEDERS"
Mevr. Zr. G. A. Bervoets-Schaberg
Rubenslaan 8b. Schiedam,
tel. 263674
DIENST VERLOSKUNDIGEN
AFWEZIG: Mevr. v.d. Linde,
waarneming: Mevr. Segers.
Telef. 26 71 98, bg.g. 26 00 80.
Overige praktijken:
Comijs-Gastelaars, Telef. 26 73 02
Mej. Meerman, Telef. 26 71 58.
TANDARTS
tot 10 augustus
Bij het nemen van een bocht in de
Loeffstraat kwam de 57-jarige me
vrouw A. K. Streng uit de Mac-
kaaystraat 70 te vallen en brak
daarbij haar linkerbovenarm. Per
G.G. G.D. werd zij naar de Dr.
Noletstiohtmg vervoerd.
TANDARTS
