Hij bouwt (MET OUDE STENEN)
aan zijn toekomst
kerkramen, torenspitsen,
tegels en plavuizen
vinden weg naar
moderne woningen
m
Antieke lantaarns,
DOORBRAAK
TRANSPORT
APART
Opeens is het een rage geworden: antiek! Niet de koperen fluitketel van overgrootmoeder,
het Delfts blauw van de zolder en de Queen Ann-meubeltjes waar niemand jarenlang raad
mee wist. Maar: de originele en onverwachte zaken, die eens kerken en kerkjes, boerenhof-
stedes en patriciërshuizen, verouderde kantoorpanden en onderkomens van deftige personen
sierden. Daar gaat het om, die vormen plotseling het jachtterrein van de in moderne recht
toe recht aan huizen gehuisveste 20e eeuwers.
een aantal bekende aannemers
heel t hij zo al tal van waardevolle
gebouwen in ons land van onmis
bare elementen voorzien.
9 Stilleven in steen. Gedecoreerd
met fraaie ornamenten, eiken lam-
brizeringcn, plavuizen en wat de
liefhebber verder maar wil.
Vreemd?
0 Een stuk marmer dat eens de ge
vel van een notariskantoor opluisterde
in de kamer.
0 Een afgeknot torenspitsje op het
dak van de eigen blokkedoos-bunga-
low?
0 Bloembedrukte plavuizen rond de
schoorsteen.
0 Een segment van een oude preek
stoel die als bloemenbak de hall ver
fraait.
Het kan allemaal en in het lan
delijke Hoornaar, niet ver van het
ordelijke Gorkum vertelt ex-bloe-
menman W. H. C. Muller me waar
om. Vijftien jaar geleden stond hij
nog dagelijks aan de kar, Gorku-
mer Muller en wekte hij zijn stad
genoten met luide stem op anje
lieren, ro-zén en gladiolen aan te
schaffen. Ik had er een boterham
aan, herinnert hij zich nu, maar
overhouden was er niet bij. En
toen hij in de zomer van '53 met
zijn handeltje een ernstige strop
leed, zat hij wat moedeloos in een
cafeetje achter zijn pils, peinzend
over andere middelen van bestaan.
Die werden hem als bij toeval in
de schoot geworpen toen een van
zijn relaties hem met een joke wat
uit de put ging helpen. Kun jij me
niet aan wat Dordtse drielingen
helpen? vroeg de man hem en Mul
ler dacht even aan het gemeente
huis. Toen meende hij eens gele
zen te hebben dat oen bepaalde
aardappelsoort naar die naam luis
terde en ging hij daar naar op
zoek. Een vakman maakte hem
duidelijk dait hij er wel heel sterk
naast was, bakstenen moet je heb
ben zei hij en dus ging bloemen-
man Muller op zoek daarnaar. En
het lukte.
Na veel informeren en recherche
ren kwam hij op het spoor van de
gewenste stenen en toen hij zijn
„opdraohtgever" dat liet weten
was die even verbaasd als erkente
lijk. Muller leverde de partij oude
stenen af en sloot daarmee zijn
eerste transactie. Hij nam meteen
het besluit om door te gaan. Van
de stenen kwam hij op andere ,,af-
valprodukten" en nu mag hij zich
handelaren in oude materialen
noemen. Maar verwar dat niet met
opkoper, al gaat de heer Muller re
gelmatig afbraakterreinen langs en
wordt hij voortdurend op de hoog
te gehouden door de slopers. Want
zijn koopwaar is geen waardeloos
materiaal maar originele, uitge
kiende attributen, afkomstig van
oude buitenplaatsen, kerken, stads
wallen, leegstaande boerderijtjes.
Er zijn antieke gaslantaarns waar
in op eens een hausse ontstaan is
en smeedijzeren koorhekken uit
kapelletjes. Kloosters die worden
afgebroken leverden hem volop ar-
tikelen en dat alles ligt, in de
open lucht op zijn terrein in Hoor
naar uitgestald als gold het een
pasar.
Uit alle windstreken komen de ko
pers. Vaak mensen die helemaal
niet weten wat ze willen kopen
of... die uiteindelijk naar huis gaan
met heel iets anders dan ze oor
spronkelijk van plan waren. Eiken
houten lambrizeringen, muurte
gels uit Friese hofsteden, opeens
worden ze bruikbaar voor hun
eigen bouwplannen.
Misschien onder invloed van de
kortere werkweek, misschien om
dat de Nederlander leert dat ieder
huis een „kasteel" kan zijn is er
een toenem%de aktiviteit van doe
het zeivers op woongebied merk
baar. De grijze monotie van men
sen die niet verder komen dan een
wat fantasieloze houten wandbe-
timmering in de „mooie" kamer
wordt doorbreken. Men waagt zich
aan experimenten en daarbij ver
lenen oude voorwerpen uit vervlo
gen tijden goede diensten. Mar
mer uit een trappenhuis, vergulde
spiegels uit een historisch boudoir
komen tot leven in een eigentijds
interieur maar... dat vraagt wel
fantasie.
Verkoper Muller daarover: „Vaak
krijg ik mensen bij me die me be
kennen niet te weten wat ze van
hun huis zullen maken. Ze hebben
in een of ander tijdschrift wat
plaatjes gezien en zoeken nu ook
naar mogelijkheden om hun huis
wat meer warmte en sfeer te ge
ven dan de recht toe recht aan-
architect er aan verleende.
We lopen dan samen het terrein
eens over, kijken en links en rechts
en praten over hun woning. Plotse
ling blijven we staan, bij een oude
doopvont misschien of bij een
smeedijzeren hek. Is daar wat mee
te beginnen? vraag ik dan, want
de mensen zelf moeten het zien.
Herhaaldelijk gebeurt het dan dat
de klant zegt: geef me, daar kan
ik iets van maken. De schouw
wordt or mee opgeknapt of de trap
0 Bijzonder populair zijn tegelvloertjes en betegelde wanden. Op het terrein in Hoornaar geven borden
aan wat men er allemaal mee kan doen.
krijgt een nieuwe leuning. Er komt
een hanglamp van in de tuin of
zo'n doopvont wordt een juweel
van een bloemenbak".
Een categorie apart onder zijn
klanten vormt de Rijksdienst voor
Monumentenzorg en de daarvoor
werkende architecten. Kunnen par
ticulieren zich volledig de vrijheid
veroorloven als ze een moderne
woning verbouwen of eemoude op
knappen, naar eigen inzichten te
werk te gaan, de Rijksdienst werkt
natuurlijk minder a l'improviste.
Als de Dienst de restauratie van
een historisch waardevol bouw
werk op zich neemt moet dat pre
cies volgens de regels gebeuren.
En daarbij is men dan ook aange
wezen op historisch verantwoorde
materialen.
Tegels in de juiste maat of „kloos
termoppen" zullen moeten worden
aangebracht, maar... het is lang
niet altijd even eenvoudig die op
het spoor te komen. Het is ook
dan weer dat de heer Muller zijn
bemiddeling gaat verlenen. Net als»
bij die Dordtse drielingen zoekt hij
net zo lang naar de gewenste arti
kelen, totdat hij ze in Hoornaar
heeft liggen of wat de transport
kosten voorkomt het terrein
weet waar ze opgeslagen zijn. Van
daaruit brengt hij ze dan regel-
recht naar de plaats van bestem-
ming. In nauwe samenwerking met -
X
Dat transport betekent overigens
soms een probleem. Wie naar het
terrein in Hoornaar gaat zal daar
soms aankopen doen die heslist
niet in de eigen wagen te vervoe
ren zijn. In dat geval zorgt Mul
ler voor het vervoer, want een
gaslantaarn laadt men nu eenmaal
niet in de kofferbak.
Het meest spectaculaire transport
dat de voormalige bloemenkoop-
man uit het Gorkumse ook te ver
zorgen kreeg was de verzending
van een kapitale collectie tegels
en breekbare stenen, die een Ne
derlandse miljonair liet thuisbe
zorgen voor zijn aan de Middel
landse Zee gebouwde bungalows.
Het transport deed er een paar
weken over, maar... bij aankomst
bleek geen enkele steen gebroken.
Dergelijke droomhuizen, zij het op
wat meer bescheiden schaal staan
ook in Nederland. De bewoners
zoeken imaar materialen die „oud"
aandoen. Men wenst comfort van
vandaag gecombineerd met de ro
mantiek van zware balken van
doortimmerd eiken, rode plavui
zen en koperen kronen, waarin
's avonds echte kaarsen branden.
De moeilijkheid is altijd waar der
gelijke attributen te vinden. Na
tuurlijk zijn er antiekwinkels die
een ruim assortiment hebben.
Maar vaak blijkt de voorkeur van
de klant een andere richting uit te
■gaan. En Muller uit Hoornaar is
dan vaak het adres waar men
slaagt, al gebeurt het ook herhaal
delijk dat mensen alleen maar ko
men om te kijken. Want ergens is
0 Een wens apart; een oUde gas
lantaarn voor het huis. Muller in
Hoornaar zorgt dat die er komt.
0 ouuneuen ne<
0 Wie de spits van het kerktoren
tje zoekt, het ligt in Hoornaar bij
ex-bloemenman Muller die alles in
oudheden heeft.
het natuurlijk heel fascinerend,
zo'n terrein vol met de meest on
waarschijnlijke voorwerpen, waar
vakbekwame steenhouwers zitten
te bikken maar wa^r ook, eigen
lijk wat verloren, een natuurste
nen zerkje ligt, dat straks dienst
zal gaan doen in een watervalletje
in een of andere tuin. Zaterdags
morgens is het heel druk.
Muller: Het lijkt hier dian wel eens
wat op een antiek-show, hoewel
er van alles ligt opgestapeld. Nee,
de meeste spullen blijven niet lang
op het terrein. Neem die zware
eikenbatken uit de middeleeuwen,
ik heb er nu al een bestemming
voor.
Veel kopers, die de prijs van de
materialen toch altijd wat zwaar
in de portemonnaie gaan voelen,
raadt hij aan ook wat tweede keus
te nemen als er een vloertje met
tegels moet worden aangelegd, die
diverse soorten door elkaar zor
gen dian voor een nog verrassender
effekt.
Urenlang kan hij over zijn werk
vertellen, de voormalige Gorkum
se bloemenman en hij stelt er een
eer in vrijwel nooit „nee" aan klan
ten te moeten verkopen. Sinds die
Dordtse drielingen is dat een soort
erekwestie en degenen, die bij hem
in Hoornaar komen kijken of er
mogelijk ook iets voor hun gading
bij is, varen daar wel bij. Zijn
(enige) wens: zelf nog eens een
oud boerderijtje te bemachtigen
en dat dan geheel inrichten naar
eigen smaak. Met, natuurlijk, ma
terialen van zijn eigen terrein.
0 Van de bloemen naar de oudheden, de heer Muller mag voldaan aan
zijn antieke pomp zwengelen: er zit goed „brood" in, weet hij
