Helpt HET ROODE KRUIS helpen
-1965 Kerk
Sint Jan
de Doper
m
BQ0T
1970-
,1?
H. P. v. Geloven
Bank Mees Hope nv
Hoe schrijf je kerkgeschiedenis
over een vijfjarige
J!
Twee unieke voordelen van de obligatierenterekening
van Bank Mees Hope NV:
RtmERDDI.'K
Processie naar
Kevelaer
vi
V
Voor uw examen
geslaagd
JUWEUER
BOEKT
ZOEKT
ASSURANTIEKANTOOR
HET. NIEUWE STADSBLAD - PAG. 6 - VRIJDAG 22 MEI 1970
'l I Hll
-hN
De St. Jan de Doperkerk in
Nieuwland bestaat vijf jaar. Men
heeft mij als vorige pastoor van
deze kerk gevraagd om in dit blad
een artikel te schrijven, dat vooral
de historie zou moeten behande
len. Maar hoe moet je praten over
de geschiedenis van iets dat pas vijf
jaar bestaat? Vijf jaar in een
mensenleven is al niet veel, hoewel
er van alles in gebeurt, zeker de
éérste vijf jaar. Later als je
volwassen geworden bent, dan
merk je pas hoe kinderlijk en
onbekommerd je door die eerste
kinderjaren heen gestapt bent.
Vijf jaar in de geschiedenis van een
kerkgebouw is ook niet veel, want
kerkgebouwen overleven genera
ties; de kerk schijnt het eeuwige
leven te hebben. Dat dachten we
vroeger tenminsteeen kerk was
niet alleen een symbool van
gelovige toewijding en offerzin,
zijn hoogoprijzend uiterlijk was
een makkelijk te herkennen baken
voor stad en streek.
Probeer maar eens een fotopuzzel
op te lossen waarin gevraagd wordt
welke steden bedoeld zijn, dan zie
je meestal een imposant kerkge-
i
r
Snoezige kleuterpakjes van soepel en
licht dragend, gemakkelijk zelf te was
sen ASTRALON. U kunt kiezen uit tal
van grappige modelletjes en fantastisch
leuke kleuren.
Nu als zeer speciale zomeraanbieding
voor de HALVE PRIJS
(Maten 80-110)
Maat 80
kl. st. p. m.
voor vader en zoon
«SCHIEDAM Hoogstraat
iedere vrijdagavond
Uw koopavond 1
ROTTERDAM IJSSELMONDE HOOGVLIET
SCHIEDAM VLAARDINGEN DORDRECHT
LEIDEN ZEIST ARNHEM VLISSINGEN
ZAANDAM «MAASTRICHT
bouw, zoals de St. Jan in den
Bosch, de St. Servaas in Maas
tricht, de dom in Utrecht, de
Martinitoren in Groningen. Alleen
om er achter te komen dat je iets
van Schiedam ziet, kijk je steevast
tegen het weinig vereerd reliek aan
van het gilde der zakkendragers.
Schrijven over kerkhistorie is on
willekeurig schrijven over kerkge
bouwen, hun ontstaan, restauratie,
hun onvergankelijke stoerheid. Of
je grijpt al mediterend terug naar
het verleden om kritisch terug te
vinden hoe bepaalde tendenzen
zich gingen ontwikkelen, hoe intri
ges vérstrekkende gevolgen konden
hebben voor allerhand groepen
mensen. Enkele maanden geleden
heeft pastoor drs. F. Smit in dit
blad nog een interessante bladzijde
geschreven over de rol van Petrus
Godde in de geschiedenis van
katholiek Nederland. Toen al, rond
1700, waren de tijden roerig, lokte
de rol van Rome veel terechte
kritiek uit. Welnu, denk je dan nog
eens een eeuw vroeger. De verwar
ring is nog groter; Schiedam ziet er
uit zoals je nu alleen maar in de
musea te weten kunt komen met
veel gesnuffel in vergeelde docu
menten. Alleen de ruïne van
oud-Mathenesse was er tóen ook
al, dat wel!
In die onrustige tijd kwam vanuit
Antwerpen in 1616 de eerste
Dominicaan naar Schiedam, ho
rend tot de monnikenorde die in
de Middeleeuwen gesticht werd en
de opdracht tot prediking in zijn
wapen meevoerde. De arme man
was er niet eens erg lang of hij
moest in 1629 al weer de vlucht
nemen naar Den Bosch. Tijdens
zijn afwezigheid vestigde zich een
andere geestelijke te Schiedam in
het riante huis te Poort en moest
de Dominicaan bij zijn terugkeer
genoegen nemen met een zolder
kamertje op de Dam. Zo ging dat
vroeger in die woelige tijden van
onzekerheid, vervolging en com
petentiestrijd.
Zo is het nu niet. We leven in
1970. Sinds 1616 zijn er 354 jaar
verlopen. De monniken in witte
habijten zijn gebleven. Geen
mystieke figuren uit middeleeuwse
kloosters over wie Hauser eens
heeft geschreven dat ze hem deden
denken aan nucleaire fysici die bij
kaarslicht in donkere kerken sa
menkomen om beslissingen te
treffen die de ontwikkeling van de
kernenergie blijvend veranderen.
Maar pastoraal bewogen mensen
die zich met hart en ziel inzetten
voor de medemens.
Dezelfde schrijver heeft overigens
een heel wat nuchterder typering
van de Dominicanen gegeven toen
hij opmerkte: het is zeer moeilijk
een van hen erop te betrappen dat
ze langzaam lopen!
Die donkere kerken kloppen in
ieder geval niet. En in die witte
habijten zijn ze bepaald geen fisici,
al sleutelen ze als verdienstelijke
doehetzelvers op technisch gebied
een heel eind weg in hun vrije tijd.
Vijf jaar werken ze nu in een
moderne kerk. Sommigen zeggen
dat het de mooiste kerk van
Schiedam is. Zelf ben ik niet
objectief genoeg om dit te bevesti
gen en ontbreekt me de moed om
het te ontkennen. Wat is vijf jaar
op die 354 uit het verleden?
Eigenlijk heel wat, want de ge
schiedenis van de religie is in
weinige jaren revolutionair veran
derd. Zo snel geëvolueerd dat je
zelfs na vijf jaar niet meer kunt
zeggen dat je in 1970 een kerk
moet bouwen zoals dat gebeurde
in 1965. Moderne wijken herken je
nauwelijks aan de kerken. Het is
een uitzondering als ze torens
hebben. Schrijven over kerken is
niet zozeer teruggrijpen in het
verleden, maar vooruit kijken naar
de toekomst. En dan is het zinvol
even stil te staan bij dit eerste
lustrum.
We doen dat niet om te gloriëren
om wat er door de energie van
velen tot stand kwam, al moet hun
arbeid met eerbied genoemd wor
den. We herinneren aan de eerste
pastoor van de Nieuwlandkerk die
in 1958 naar Schiedam kwam met
de opdracht in het zich snel
uitbreidende Nieuwland de bouw
van een kerk voor te bereiden,
pastoor A. C. van den Brekel. Al in
november van dat jaar slaagde hij
erin een noodgebouw te laten
plaatsen op de plek waar nu de
jeugd van de voormalige jongens
ulo aan de No lenslaan zich ver
maakt. We noemen verder met
grote erkentelijkheid de naam van
architect Jan Lelieveldt die met
zijn hartstochtelijke energie en met
grote kundigheid langzaam maar
zeker gestalte wist te geven aan
zijn conceptie. Beiden zijn reeds
gestorven, pastoor van den Brekel
verleden jaar, bouwheer Jan Lelie
veldt twee maanden geleden.
Veel plannen werden er gemaakt,
nog meer gecorrigeerd, er werd
gebedeld om en geschipperd met
geld. 'n Relatief grote som werd
door de enthousiaste parochianen
sinds 1958 zelf bijeengegaard.
Iedereen leefde mee in de groeien
de zorg om een waardig en toch
funktioneel Godshuis. Op 5 sep
tember 1963 ging de eerste paal de
grond in, en op de feestdag van St.
Jan de Doper, stads- en parochie
patroon, 24 juni 1964 werd de
eerste steen geplaatst waarvan de
tekst nog steeds op de Nolenslaan
te lezen is „Deze steen zal 'n
getuige onder u zijn, dat ge uw
God niet verloochent". Op zater
dag 22 mei 1965 tenslotte werd de
kerk plechtig in gebruik genomen
door de bisschop van Rotterdam,
mgr. M. A. Jansen.
Vijf jaar staat 'n kerkgebouw in
een nieuwe wijk, in een snel
veranderende tijd. Wat voor funk-
tie gaat zo'n gebouw krijgen in de
toekomst? Dat is een moeilijke
vraag voor veel kerkbesturen en
kerkeraden. Heel wat kerkgebou
wen staan leeg, worden of zijn al
gesloten, worden afgebroken. Wel
is duidelijk dat deze vraag samen
hangt met de veranderde opvatting
over kerk-zijn in het algemeen. Het
oude kerkbeeld brokkelt af. Kerk
mag je niet meer synoniem noe
men met autoritair optreden. De
autoriteitscrisis die je allerwege
waarneemt, raakt ook de kerk en
laten we hopen dat deze crisis zijn
goede en honderdvoudige vruchten
oplevert ten bate van een steeds
groeiende dialoog en verdere de
mocratisering en decentralisatie.
Onrustbarender is het verschijnsel
van de geloofscrisis. Het is erg
gemakkelijk om allerlei spanningen
te willen verklaren uit de intoleran
te houding van een bepaald kerkge
nootschap, of de eigenmachtige
beslissingen van kerkeraden, maar
wie tegenwoordig spreekt over
kerk-zijn in 1970 kan niet voorbij
gaan aan de geloofscrisis van onze
dagen, moet eerlijk durven te
bekennen hoe moeilijk het is
samen op weg te willen gaan, hoe
je geërgerd wordt door twijfel aan
elkaar, door gebrek aan inzet en
medeverantwoordelijkheid.
Het is heel gemakkelijk godvruch
tig te belijden dat je in God
gelooft, maar hoe is het te rijmen
als dat geloof geen gestalte krijgt,
als je tegelijk twijfelt aan je
medemens? De kerk van 1970
verkeert in een crisis, en deson
danks durven we nuchter genoeg te
zijn vooruit te kijken. Dan alleen is
het goed om stil te staan bij een
eerste lustrum wanneer we durven
kijken naar de toekomst. Met
dankbaarheid voor alles wat tot
stand is gebrOttit, voor het vele dat
nog aan het groeien is. Die groei
gaat sommigen te traag, anderen te
snel Samen op weg zijn naar een
betere toekomst, is dat niet tege
lijk geduldig en ongeduldig zijn?
„Waar moet dat allemaal naar toe
in deze tijd? Als we op die veel
geuite vraag zelf een antwoord
durven geven, dan belijden we
daarmee onze eerlijke inzet, onze
medeverantwoordelijkheid voor el
kaar, geven we elkaar het nodige
crediet. Vijf jaar staat er een kerk
in Nieuwland. Wat voor funktie zal
die straks gaan krijgen? Blijft ze
een teken van hoop op meer
medemenselijkheid? Een plaats
waar we samenkomen om eigen
onzekerheid en onmacht te belij
den, en tegelijk willen erkennen
dat we met elkaar op de goede weg
zijn?
Dit waren enkele gedachten die in
me opkwamen toen men mij
verzocht met enige regels dit
bescheiden feit te gedenken. Het
bovenstaande nog eens overlezend,
kom ik tot de ontdekking dat het
op een slechte preek lijkt, waar je
de Schiedammers niet mee moet
lastig vallen op een zonnige zomer
avond. Of heb ik u toch aan het
denken gezet over de vraag waar
het in de toekomst met de kerken
naar toe moet?
Dr. E. Robben
Zo'n prachtig horloge is de
mooiste beloning
Wij geven ook Schiedamzegels
DR. WIBAUTPLEIN 15
TELEFOON 26.69.05
Ruime parkeergelegenheid
Vrijdagavond koopavond
Ook: zaterdag's geopend: van
10.00-12.00 uur.
Persoonlijke leningen!
Alle financieringen!
Bromfietsverzekering!
Autoverzekering!
Pensioenvoorzieningen!
Alle verzekeringen!
Hypotheken!
Beleggingspolissen!
Spaarbank direct opvraagbaar
Rente S%.
Singel 92a - Schiedam
(ruime parkeermogelijkheid)
Telefoon 267113
t - V
'<H t 5 i 56807
Aan de pastorie van de Singelkerk,
bij mevrouw Kleinekoort, Hoog
straat 42 of bij de heer C. L. de Jong
kan men zich elke maandagavond
van half 8 tot half 9 opgeven voor
de processie naar Kevelaer, die op
13, 14 en 15 juni a.s. plaats heeft.
Hoge rente
per maand
vrij opneembaar.
Hoge rente 7V«
Het rentepercentage van deze
rekening is gekoppeld aan
het maandelijks rendement
van 9 staatsobligaties. Over
januari '69 bedroeg dat
percentage 5 Vi
Thans over april '70,7V<
f 2.000,- per maand vrij
opneembaar.
En geen opzegtermijn voor
de aankoop van effecten of
onroerend goed. Voor andere
doeleinden geldt een opzeg
termijn van 3 maanden.
Minimale le storting 500,—.
Daarna tenminste 100,
per keer.
Bank Mees Hope NV
kent rtog meer voordelige
spaarrekeningen:
Spaardeposito:
4y2% bij een opzegtermijn
van 1 maand
Termijnspaardeposito:
5bij een opzegtermijn
van 6 maanden
Termijnspaardeposito:
6%% bij een opzegtermijn
van 12 maanden
Termijnspaardeposito:
7% 24 maanden vast.
Onze kantoren zullen u
graag alle gewenste
inlichtingen verschaffen.
Hoofdkantoren: Amsterdam, Herengracht 548,tel. 020-213213; Rotterdam, Blaak 10, tel. 010-111040.
Bijbank: 's-Gravenhage, Kneuterdijk 13, tel. 070-924031.
Kantoor Schiedam: Nieuwe Haven 133, Hoek B K.-laan, tel. 010-269060.
