N
mot
oYerpeiHZjnJen_
Alcohol
in 1970:
kerstverhaal door M. Woerdenbagch-Sens
Sammy Set" bij Kerstnachtdienst
de „Instuivers"
Bethelkerk
Kaarten,
kerststukjes
en kaarsen
8.838
misdrijven
6.879
veroordelingen
327 doden
WIE SPEELT VOOR
KERSTMAN
HET NIEUv/: STADSBLAD - PAG. 18 - DONDERDAG 23 DECEMBER 1971
t 'V d j j J c Al 1 1 - C
hr i a \?r j i)- j
DE BRIEF^^li
Joris Bergman slaat de bladen van
het ochtendblad om. Niet veel
nieuws vandaag. Keurig netjes
vouwt hij de bladen in elkaar, legt
ze onder het tafelblad. Bedacht
zaam steekt hij een sigaar op en
kijkt naar buiten.
Geen sneeuw dit jaar. Vreemd dat
we allemaal altijd naar een witte
Kerst verlangen, denkt hij vaag.
Hoewel al die ongereptheid hier
alleen in de bossen blijft liggen. In
de stad wordt het direct een
kliederige moddenboel. Nee, dan
zit hij hier in zijn huisje juist goed.
Afgelegen... dat is waar. Afhanke
lijk van die en gene nu hij hier
alleen woont. Al weereen vijfjaar.
Nee, niet denken. Asjeblieft niet
sentimenteel worden met de Kerst
dagen in het verschiet. De wijk
zuster heeft beloofd dat alles in
orde komt. Waarom dan nodeloos
gepieker. Hij redt het wel. Nee,
niet kijken naar dat witte vlak op
de schoorsteen. Zijn ogen zijn niet
zo best meer, maar hij weet dat.
Niet kijken, tenminste niet naar
die schoorsteen. Buiten vallen de
regendruppels. Wéér regen... Toch
weer een duik in de krant nemen?
Aan de puzzle is hij al begonnen.
Meteen maar even afmaken. Een
ander woord voor klomp. Hoelang
is het geleden dat hij op klompen
liep? Vreemde gedachte. Hij laat
de krant zakken. Hij ziet zichzelf
ineens weer als klein jongetje op de
boerderij van zijn grootouders in
Brabant. Met Kerst en Oud en
Nieuw waren ze er altijd allemaal.
Daar heeft hij toen Afke leren
kennen. Waarom moet een mens
altijd terug denken? Wat heeft het
allemaal voor zin, denkt hij opstan
dig. Er zijn goede jaren geweest.
Nu is zij er niet meer. Hij rooit het
alleen wel.
In een zwak ogenblik heeft hij zich
een goed jaar geleden laten gaan.
Diep in zijn hart legt hij die stem
het zwijgen op dat er een brief
gekomen is van dat bejaardencen
trum.
Hij wil er niet naar toe. Ondanks
alle eenzaamheid, alle hulp van
buitenaf. Helemaal jezelf zijn.
Doen waar je zin in hebt. Hij kijkt
niet naar die brief. Hij heeft 'm
ook niet willen openen. Zo is het
goed. Gewoon in je eigen omge
ving.
Nee die puzzle lukt niet vandaag.
Weer gaat die krant naar het vaste
plaatsje. Weer kijkt hij naar buiten.
Hij heeft toen een kamer gezien.
Jan Wevers was toen aan het
biljarten. Het is een kans. Het
betekent... Ach, het betekent dat
je je vrijheid prijs geeft. Dat je
niets meer te vertellen hebt. Dat
alles.
Niet denken. Niet opstandig zijn.
Gewoon jezelf blijven. Hij steekt
weer een sigaar op. Een van Trix
en Eelco uit Canada. Ze komen
volgend jaar met verlof. Als zij hier
waren blijven wonen... Je bent een
egoist, Joris, zegt hij tot zichzelf.
Want je weet donders goed dat je
ook niet bij hen had willen wonen.
Die brief. Wie zou 'm geschreven
hebben. De directeur beslist niet.
Een vriendelijke secretaresse zal 'm
opgenomen hebben. Afke zei al
tijd: als mijn baas zit te denken,
dan denk ik aan jóu. Woorden van
een vijftig jaar geleden. Dat je die
niet vergeet. Een pracht vrouw was
Afka geweest. En dan ineens weg.
Hij strijkt zich over het haar. Een
gewoontegebaar als hij ergens mee
in de knoop zit. Die stomme brief
ook. Waarom nu juist één dag voor
Kerstmis? Als die directeur later
80 is moet hij ook maar eens ,,ja
zeggen tegen... Nee, nee, nee,
opsluiting is het juiste woord
beslist niet. Hij weet heus wel
béter. Hij heeft het allemaal wel
gezien. Hij heeft er zoveel over
gehoord. Hij heeft hierom ge
vraagd.
De dagen duren vaak zo lang. Nu er
geen zonnetje te bekennen is lijkt
alles zo triest. Hóórt hij daar wat.
Er klinken voetstappen in de gang.
Hij heft zijn blik naar de deur, die
met een vrolijke lach geopend
wordt. De wijkzuster met een
Kerststukje in haar handen. .Mijn
heer Bergman gemaakt van spul
letjes uit het bos. Alleen die kaars,
ja die heb ik moeten kópen.
Geweldig vakwerk hé...?
Ze zet het stukje op zijn tafel.
Even weet hij niet wat of hij moet
zeggen. ,,Je bent me er een" zegt
hij dan een beetje moeilijk. Meteen
eigenlijk de kans om over die brief
te praten, flitst het door hem heen.
Op dat éne moment vindt Joris
Bergman zichzelf terug. Hij loopt
naar de schoorsteen en zegt dan
zonder blikken of blozen. „Ik heb
expres op u gewacht met het
openen van deze brief. Er is plaats
voor me in „Dennenlust". Het had
een beetje zegevierender kunnen
klinken, betrapt hij zichzelf. Maar
dit nieuws zal haar overdonderen.
Al wat je dwars zit in het leven
moet je zelf toch oplossen. Daar
heb je geen sterveling voor nodig.
Hij drukt zuster Erkelens de brief
in de handen. „Maakt u hem maar
open en leest u hem maar voor"
beveelt hij bijna. De zuster doet of
ze niets van zijn twijfel, zijn angst
begrijpt. Joris Bergman is als een
open boek, maar ze speelt het
spelletje mee.
„Wij kunnen u mededelen dat per
3 januari een kamer voor u vrij is.
Een verheugende mededeling die
wij u nog even voor Kerstmis
willen laten weten. Graag tot ziens,
u hoort nog nader". Nu moet ze
zeggen hoe geweldig dit voor hem
is. Maar als ze naar dat gezicht
kijkt, die ogen. Dan weet ze het
opeens niet. Heel eventjes maar,
want als van heel ver klinkt zijn
stem: „Het is natuurlijk jammer
van dit huisje. Ik heb er 40 jaar in
gewoond. Ik ben er gelukkig
geweest. Maar als je oud wordt, als
je het geluk hebt...
Hij maakt die zin niet af. Dan staat
de kleine wijkzuster naast hem.
„Ik weet wat er in u omgaat. U
hoeft niets maar dan ook helemaal
niet te zeggen. Mijn vader was
precies zo. Maar weet u, hij zit nu
ook in DennenlustAan hem
moet u eens vragen hoe of het daar
is. Kom, laten we er samen even
langs rijden. Er is een prachtige
Kerstboom. Het is net gezamenlijk
koffie drinken..." Voordat hij het
weet zit hij naast haar in de auto.
Hij zegt geen woord. Als de auto
voor het tehuis stopt, zegt de
wijkzuster langzaam: „Ik ga niet
preken over dankbaar zijn in het
leven. Dat zijn van die gemeen-
woorden. Over een paar maanden
als u helemaal ingeburgerd bent,
zult u blij zijn, dat die brief kwam.
Doe je best, Joris Bergman, hier
iets góeds van te maken". Een klop
op zijn schouder en dan het portier
opengooien. Ze geeft hem een arm.
En een bemoedigend kneepje in
die arm.
Joris Bergman loopt met opgehe
ven hoofd naast haar. Hij is vroeger
hoofdonderwijzer geweest. De
kinderen hadden altijd ontzag voor
hem. Dat hij aan die jaren moet
denken. Och misschien zitten daar
mensen die hem uit die tijd
kennen. Hij recht zijn schouders.
Dwaas om zo in opstand te komen.
De zuster wijst hem op die boom
met brandende kaarsen buiten. Hij
houdt zijn voetstappen in, snuift
de lucht van dennegroen en kaar
sen is. Kaarsen zomaar buiten op
het gazon. Vroeger bij hem thuis...
Niet denken. Heel dicht gaat hij bij
die boom staan. Dan kijkt hij naar
die zuster, die zijn arm vasthoudt.
„Ik ga niet sentimenteel doen.
Maar ik ben blij..." Zij knikt
bemoedigend. Wil wat zeggen,
maar dan wordt er tegen de ruiten
getikt van de recreatieruimte. Joris
Bergman keert zich verrast om.
Daar staat niemand anders dan Jan
Wevers, die een hand opsteekt. Hé,
daar heb je Gijs Meulstee ook.
Harm van Deventer, Jaap Kiefstra.
Ineens krijgt hij haast. „We gaan
koffie drinken, zuster. Want ik kén
ze allemaal. Even daarna schudt hij
handen. Ook die van de directeur.
Hij moet nu eigenlijk iets van die
brief zeggen, maar het lijkt wel of
hij de juiste woorden niet kan
vinden. Hij verraadt alles van deze
dag door zo nuchter mogelijk te
zeggen: „Er zijn hier zoveel kennis
sen, waar ik een praatje mee wil
maken. Die kamer zie ik op 3
januari wel".
„Wat doet u met de Kerstdagen"
'vraagt de man tegenover hem. Hij
haalt onverschillig zijn schouders
op. Probeert dit gebaar weer goed
te maken door te zeggen: „Er isr
nog veel uit te zoeken enzo..."
„Joris Bergman, dat komt later
Zondagmiddag 26 december, dus
Tweede Ksrstdag, komen de jongens
van „Sammy Set" naar Schiedam.
En wel bij de „Instuivers". Met een
programma dat klinkt als een
Kerstklok.
Aanvang: 8 uur, toegangsprijs f 4,-.
wel. We hebben een logeerkamer
over. Kom deze dagen alvast bij
ons. We hebben een Kerstdiner,
het wordt hier gezellig. Wat moet
je nu daar alleen in dat huis?
„Als je verstandig bent zeg je
natuurlijk „ja". Buig je koppige
hoofd Joris Bergman, dit wordt je
nieuwe tehuis. Een echt tehuis
Joris met gezélligheid om je heen".
Die stem die hij tot zwijgen brengt
door de uitnodigen te aanvaarden.
Als hij even later met de zuster
terug rijdt om zich te verkleden en
nachtgoed te halen, geeft hij zich
gewonnen. In een stroom van
woorden lucht hij zijn hart. Beseft
dat er een nieuwe periode in zijn
leven aanbreekt. Hij heeft nog
zoveel plannen. Hij heeft van Harm
Kiefstra gehoord dat in Dennen
lusteen geweldige hobbykamer
is. Dat er een kleuren-t.v. staat.
Dat hij naar hartelust kan bridgen,
en zo vrij is als een vogeltje.
Alles valt ineens van hem af. Hij
heeft zich allemaal dingen in het
hoofd gehaald die niet bestaan. Hij
zal het straks goed hebben. En dat
beseft hij tenvolle als hij tussen al
die bekenden van vroeger zit.
Luistert naar de aloude Kerst
klanken. Het voorlezen van het
Kerstevangelie. Een stukje Kerst
krans verkruimelt hij gedachteloos
op het schoteltje. Van de ene dag
op de andere een ander mens. Een
mens die aanvaardt dat hij niet
langer alleen is. Zelfs niet nu hij al
80 is...
Drs. H. Groenewegen zal vrijdag
nacht om 12 uur in de kerstnacht
dienst in de Bethelkerk aan de
Nieuwe Maasstraat 20 voorgaan.
De Chr. Muziekvereniging „Harpe
Davids" zal alle verzen begeleiden en
ook nog enkele nummers alleen
spelen. Er zal veel gezongen worden.
We hopen, dat vele mensen de kerk,
die versierd is met een mooie
kerstboom, zullen bezoeken.
Bij al die trieste regen van de
laatste dagen overal gezelligheid in
huis met kerstbomen, kerststukjes,
flikkerende kaarsen en regimenten
kaarten, die ik aan een rood lint
geregen heb. Voor het eerst dit jaar
zelf geen enkele verstuurd. Hollend
en vliegend dit steeds uitgesteld.
Nu is het veel te laat, want dan
ontvangt u ze half januari mis
schien.
Ergens schaam ik me een beetje
voor al die luiheid, want u dacht
wel aan mij. Op verrassende wijze
zelfs. Maar troost u: volgend jaar
denk ik weer éxtra aan u. Dan
koop ik die kaarten al begin
november. Kan niets me over
komen.
U heeft ze in elk geval niet voor
niets gestuurd, want ze hangen aan
de muur. Aan dat traditionele rode
lint. Ik kiik naar de kaarsen, die in
de stukjes van de Nederlandse
Kappersbond, afd. Schiedam, van
de Stichting van mevrouw van
Mansum en van B.Z.I. branden.
U was allemaal geweldig.
Wederkerig wens ik u, wens ik alle
mensen in onze stad heel fijne en
goede Kerstdagen.
Dank u wel...
MIEKE
Veilig Verkeer Nederland
gealarmeerd door de cijfers van
het CB.S. (Centraal Bureau
voor de Statistiek) gaat in de
komende weken met extra
aandacht de glaasje-op-cam
pagne „Laat je rijden" her
halen.
Hoewel het aantal ongevallen
met dodelijke afloop (327)
waarbij alcoholgebruik werd
geconstateerd vrijwel gelijk
bleef (329 in 1969) steeg het
aantal alcoholmisdrijven schrik
barend en wel van 8.438 tot
8.838. Ook het aantal veroor
delingen was in stijgende lijn:
van 6.831 tot 6.879.
Met de bekende affiches en
raambiljetten «en een televisie
spot, die frequent zal worde*
uitgezonden, doet Veilig Ver
keer Nederland gelijktijdig met
vele andere landen opnieuw een
beroep op alle automobilisten
zich als het moet te
houden aan het advies: Laat
je rijden!
Een beroep dat ook geldt voor
de bromfietsers. Vorig jaar
werden maar liefst 977 brom
fietsers door de rechter veroor
deeld wegens het rijden onder
invloed van alcohol.
Omdat het geven van goede
adviezen alleen niet voldoende
is en blijkt te zijn, juicht VVN
het initiatief van de Centrale
Politie Verkeers Obmmissie om
de verscherpte politiecontroles
regionaal uit te voeren, zeer
toe. Het grote voordeel van
deze regionale controles acht
VVN, dat veel effectiever te
werk kan worden gegaan, dat
meer automobilisten gecontro
leerd kunnen worden en daar
door minder „drinkebroers"
door de mazen van het contro-
lenet kunnen glippen. Even
belangrijk vindt VVN dat het
politie-optreden zich niet tot de
feestdagen zal beperken, maar
zal doorgaan tot het voorjaar
van 1972.
Een welgemeende waarschu
wing en een welgemeende raad:
„GLAASJE OP? LAAT JE
RIJDEN!
Frans van den Berg, wonende aan de
Veenlantstraat 9, tel. 266983, heeft
bij de politie aangifte van verlies van
zijn portemonnee gedaan. Vermoe
delijk verloren in de Westfrankeland-
sestraat.
De inhoud? Een bedrag van
f 300,-. Slechte Kerstdagen voor
deze Frans, tenzij...
Telefoon 266983, adres Veenlant
straat. Wie speelt voor goede kerst
man?
