„Hangende tuin": nieuw project, dat
ook flat bewoonbaar wil maken
General Motors
ontwikkelt een
goedkoop
voertuig
voor de derde
landen
ROTTERDAMSE
ARCHITECT
ZIET 'T RUIMER
„Neem de tuin mee omhoog":
met deze slagzin is het Rotter
damse architectenbureau
Margry en Jacobs een project
gestart, dat leefbaarheid wil
brengen in de wél efficiënte,
maar vaak doodse woontorens
in nieuwe wijken van de grote
stad. Een project, waarmee de
voordelen van de flat worden
gekruist met die van het
laagbouwhuis met het begeerde
eigen lapje grond.
STUK VRIJHEID
CRECHE
FLEXIBEL
LUCHT EN LICHT
PRIJZEN
or-fK t| -Ml p »C 1
- Want wat tot voor kort nog alleen
een pré leek voor de bewoners van
het eengezinswoninkje kan nu ook
ten deel vallen aan hen, die door wat
voor omstandigheden dan ook,
moesten kiezen voor de betontoren:
een eigen stukje grond voor eigen
deur. Of dat nu tweehoog is, of ver
omhoog op de twaalfde verdieping.
Als het aan geestelijke vader Ton
Jacobs ligt, krijgt iedere flatbewoner
dat stukje natuur voor zijn raam.
Het plan, waarmee hij dit wil
verwerkelijken is het idee van de
„hangende tuin", dat op het kan
toor aan de 's Gravendijkwal in de
Maasstad op papier al gedetailleerd
gestalte kreeg.
En zoals de zaken er nu voorstaan,
zal het niet tot de tekentafel
beperkt blijven, want nog onlangs
gaf bouwminister Udink er het
predikaat „experimenteel" aan, wat
voor Ton Jacobs en zijn staf
betekent, dat met de uitvoering
ervan nu daadwerkelijk kan worden
begonnen.
Het wachten is alleen op belangstel
ling van gemeenten en bouwers. Of
die er zal komen, is voor de
Rotterdamse ontwerpers geen vraag.
Hoewel het project tot nu toe
nauwelijks in de publiciteit is
geweest, hebben zij al vele tientallen
reacties gekregen.
Zegt stafmedewerker A. G. L. Tuns:
„Het heeft ons eigenlijk allemaal
wat overvallen. We hadden niet
verwacht, dat dit plan zó in de
belangstelling zou liggen. We hebben
goede hoop, dat we binnen niet al te
lange tijd ons idee in steen kunnen
verwerkelijken".
Dat idee: een in twee verdiepingen
gebouwde flat met een over die twee
bouwlagen doorlopende, bijna vijf
meter hoge loggia, die met een
oppervlakte van 20 vierkante meter
mogelijkheden biedt om eigen inven
tiviteit uit te leven.
„Want", zegt architect Tuns, „de
mensen kunnen van die ruimte
maken wat ze willen. Toegegeven:
die slogan van de hangende tuin is
misschien wat overdreven, maar een
handige doe-het-zelver kan die ruim
te inderdaad benutten om er een
aardig tuintje van te maken. Het
hangt maar helemaal af van de
initiatieven van de mensen zélf.
Als ze willen, kunnen ze met wat
grond een fraaie bloementuin aan
leggen, eventueel mét een 'reTc voor
klimplanten. Anderen zullen wel
licht de voorkeur geven aan een
zonneplatje om lekker te luieren.
Wéér anderen zullen er misschien
een serre van maken. Met zo'n stuk
extra-ruimte kan je alle kanten uit.
In ieder geval kun je er meer mee
doen dan met dat doorsnee balkon
netje, dat bij de meeste flats zó klein
is, dat je er nauwelijks de benen op
kunt strekken. Wat wij hebben
ingebouwd, is een stuk privacy, een
stukje vrijheid, dat de mensen de
kans biedt zich uit te leven zonder
zich gebonden te weten aan de
starre regels van de nieuwbouw van
na de oorlog".
Een ander pré van het ontwerp
noemt architect Tuns de gemeen-
schappelijke ruimte van zo'n 50
Vierkante meter, die de bewoners
van vier flats gezamenlijk ter be
schikking staat. Daarmee hebben
we een poging willen doen de
anonimiteit te doorbreken, die het
wonen in een flat doorgaans ken
merkt. Door het bezit van zo'n
gemeenschappelijke ruimte krijgen
de bewoners direct meer contact
met elkaar, al was het alleen maar
doordat ze samen moeten uitmaken
hoe ze die ruimte gaan inrichten.
Ook hier geldt, dat aan de mensen
zélf wordt overgelaten, wat ze ermee
willen doen. Of dat nu een overdekt
terras is of een feestzaal, of wellicht
een crèche. Zélf zie ik het meest in
een crèche, zeker nu steeds meer
vrouwen overdag buitenshuis gaan
werken. Met zo'n ruimte hoeft de
opvang van de kinderen geen enkel
probleem meer te zijn. Ze hébben de
speelruimte en de oppas kan gemak
kelijk worden geregeld bit tour
beurt kunnen de moeders een oogje
in het zeil houden
General Motors heeft bekend ge
maakt, dat zij een robuust en
goedkoop voertuig voor veelzijdig
gebruik heeft ontwikkeld dat spe
ciaal is bestemd om in de ontwikke
lingslanden geassembleerd en ver
kocht te worden. Deze nieuwe
wagen werd voor de 1ste maal te
Detroit tentoongesteld ter gelegen
heid van de 64ste algemene verga
dering van General Motors Corpo
ration.
De wagen is uitgerust met een
viercilinder-motor met kopkleppen,
gecombineerd met een volledig ge
synchroniseerde vier-versnellingsbak
Deze componenten, alsmede de
wielophanging, achterbrug en stuur
inrichting worden reeds door Vaux-
hall Motors Ltd., de Britse dochter
maatschappij van General Motors,
voor een aantal van haar produkten
vervaardigd. Deze onderdelen wor
den gemonteerd op een chassis-raam
dat ter plaatse zal worden gefabri
ceerd en waarop een verscheiden
heid van eenvoudige carrosserieën
voor personen- of goederenvervoer
kunnen worden gemonteerd
De produktie van dit nieuwe voer
tuig begint eind mei bij General
Motors Malaysia; later gaat men het
voertuig eveneens in andere ontwik
kelingslanden assembleren en op de
markt brengen. Zijn prijs ligt ver
beneden het goedkoopste voertuig
dat momenteel door General Motors
waar ook ter wereld wordt geprodu
ceerd. In verschillende gebieden zal
deze prijs bovendien gunstig worden
bei'nvloed doordat invoerrechten en
belastingen slechts van toepassing
zullen zijn op het beperkt aantal
ingevoerde onderdelen.
Daarom zijn geen aanzienlijke
buitenlandse kredieten en deviezen
vereist, terwijl anderzijds een groot
aantal onderdelen door lokale werk
krachten kunnen worden geprodu
ceerd.
Het Vauxhall dochterbedrijf van
General Motors zal het aandrijf-
aggregaat tegen een lage prijs kun
nen leveren, als gevolg van de reeds
bestaande hoge produktie. Deze
onderdelen worden nu reeds naar
meer dan 100 landen, verspreid over
de hele wereld, geëxporteerd. Deze
landen vormen de exportmarkt van
Vauxhall, waarin vele gebieden, in
plaatselijke magazijnen, voorraden
aan onderdelen opgeslagen zijn.
De wagen is uitgerust met een motor
van 1256 cc met lage compressie,
die 37 netto PK levert bij 4600 t/m
De wielbasis is 2 32 m. en het nuttig
laadvermogen 560 kg.
En wat de rest van de woning
betreft: beneden heeft ontwerper
Jacobs een living geprojecteerd van
30 meter, een oudersslaapkamer van
14 meter, een keukentje van 8 meter
en een badcel. En boven is een
ruimte gecreëerd van 30 meter. Daar
kunnen door middel van een ver
schuifbare wand twee kinderslaap
kamers van worden gemaakt, plus
een speelruimte.
De heer Tuns: „door die wand
flexibel te houden, hebben we de
mensen in de gelegenheid willen
stellen die bovenverdieping helemaal
naar eigen inzichten in te richten.
Ook hier hangt weer alles af van de
persoonlijke smaak en behoefte. De
mensen kunnen alle kanten uit. Ik
geloof, dat ook daarmee een stukje
privacy wordt gegeven. De bewoners
zijn niet gebonden aan standaard
afmetingen. Ze kunnen hun huis
inrichten naar eigen inzicht".
Architect Tuns geeft toe, dat zo'n
flat niet voor iedereen betaalbaar zal
zijn. In ieder geval staat wel vast, dat
het als woningwetwoning nauwelijks
perspectibf biedt. „Als we ervan
uitgaan, dat het huurwoningen moe
ten worden, zal de huur in de grote
stad tussen de 340 en 400 gulden
per maand komen te liggen. In de
verkoop zullen ze, inclusief de
grond, een kleine 50 mille moeten
gaan opbrengen. Maar wat dan nóg?
Als je de huren in aanmerking
neemt, die tegenwoordig in nieuw
bouwwijken in de vrije sector
worden gevraagd, zijn de prijzen
zeker niet uitzonderlijk hoog. En als
je daarbij incalculeert, dat je voor
die bedragen een flat hebt, die
duidelijk iets anders biedt dan de
standaard-woningen in de betonnen
kazernes van nu, ben je met zo'n
experimentele flat zeker niet té duur
uit".
Een schets van het ontwerp,
waarmee de bedoeling van de
architecten met de twee verdie
pingen hoge loggia's wordt evengoed als een met planten
uitgedrukt: een ruimte waar- gedecoreerd zitje kan men er
mee men alle kanten uit kan: een kinderspeelplaats van maken.
Waarmee de ontwerpers van de
„hangende tuin" maar willen duide
lijk maken, dat zij met hun idee de
flatbewoner een heel ander concept
voorzetten dan de produkties, die na
de oorlog een vaak zo troosteloos
karakter hebben gegeven aan de
nieuwbouw in de grote stad. Met de
„hangende tuin" is een nieuw
experiment gestart, waarmee een
poging wordt gedaan de eentonig
heid van het modern wonen te
doorbreken. Lucht, licht, zon en
natuur krijgen er alle kans door te
dringen in het leven van het in beton
ingekapselde individu.
De strijd tegen naamloosheid, de
anonimitiet van de bewoner, heeft
er een nieuwe impuls mee gekregen.
Wat het effect zal zijn, is voorlopig
nog een vraag.
Maar dat Den Haag steun wil
verlenen aan deze poging, is voor de
Rotterdamse architecten een extra
stimulans het project voort te zetten
en het niet bij een papieren ontwerp
alléén te laten...
stuurinrichting, volledig te worden
gefabriceerd in de ontwikkelings
landen voor assemblage door
General Motors filialen en verkoop
door General Motors dealers.
General Motors zal de blauwdruk
ken en de nodige informatie be
schikbaar stellen voor het fabriceren
van onderdelen, zoals chassis, de
spatborden, de motorkap, het torpe
dofront, het vloerpaneel, de stoelen
en de carrosserie-rompen. De een
voudige machines voor de produktie
van deze onderdelen, beperkt tot
het bewerken van het plaatstaal, is
normaal voorhanden in de ontwik
kelingslanden. Dure matrijzen voor
ingewikkelde plaatstaal-bewerkingen
of andere kostbare gereedschappen
zijn niet vereist. Bovendien zijn
elementen als radiatoren, batterijen,
luchtfilters, bladveren en banden
normaal ter plaatse verkrijgbaar.
De heer E. M. Estes, direkteur voor
Overzeese aktiviteiten van General
Motors, verklaarde bij deze gelegen
heid, dat dit voertuig een interessant
basis-vervoermiddel zou zijn voor de
ontwikkelingslanden, waar een be
trouwbaar en zeer economisch trans
portmiddel een noodzaak is. Het
GM voertuig is robuust, kan aan
gepast worden aan verschillende
doeleinden en ts uiterst bedrijfs-
zuinig. Het kan gemakkelijk worden
geassembleerd en hersteld. Men kan
beschikken over gemotoriseerd tran
sport tegen lage prijs en het zal
tevens de ontwikkeling van de
plaatselijke toeleveringsindustrie
bevorderen.
De heer Estes voegde eraan toe, dat
het nieuwe voertuig van meet af aan
werd ontworpen om met uitzonde
ring van de motor, de transmissie, de
wielophanging, de achterbrug en de
