opzak!
mmmmmmKÊÊHÊim
Hebt u d'r nou echt zo'n moeite mee? Om Marie recht in
de zoeker te krijgen? En mooi scherp? Zonder bewegen
de delen? En niet als een zwarte schaduw in een grauwe
achtergrond? Kom kom da's toch niet nodig, me
vrouw of meneer? Fotograferen is geen toveren. Alleen
rustig een paar dingen op een rijtje zetten. Op een
LADT-rijtje. Daarom onze vraag: hebt u al les in LADT
gehad?
Brandglas een woord dat jeugdvisioenen oproept
van lekker gaatjes branden in hout en een stinkveter
maken. En zo voort. Allemaal omdat je een stuk bolge-
slepen glas had bemachtigd, waardoor het zonlicht op
één punt werd samengebundeld. Zonlicht dat zo gecon
centreerd werd, dat je er letterlijk een brandpunt mee
kon maken. Ziehier de verklaring van het brandpunt
principe van een lens.
foute foto's
al les in LADT gehad?
Wat is dat nou weer? Goeie
vraag. LADT: dat zijn de begin
letters van lichtgevoeligheid -
afstand - diafragma en tijd. Die
vier faktoren bepalen het of uw
foto een gewoon kiekje wordt of
een fijn plaatje, waar u 'n beetje
trots op kunt zijn.
Eerst de L van lichtgevoeligheid
Heel belangrijk. Die lichtgevoe
ligheid van het filmpje bepaalt
het resultaat, want voor een don
ker onderwerp hebt u een hoge
lichtgevoeligheid nodig. En in
een zonnige omgeving een lage.
Vraag daarom uw fotohandclaar
niet om .zomaar een filmpje",
maar geef indien mogelijk op
voor welk doel u het nodig hebt.
Voorkomt dat Marie er verduis
terd op staat.
De A van afstand
Nare taferelen spelen zich hier
af. Situaties, die zich nooit meer
herhalen worden som., verknoeid
Licht is een vreemd element. Je
kunt het niet grijpen, maar wel
breken. Via een bol of hol stuk
glas verlaten de binnenvallende
lichtstralen het in een andere
richting. Dat geldt voor zonlicht,
maar ook voor gewoon licht. Het
licht, dat een beeld uitstraalt en
dat door u gevangen moet wor
den op een foto, wordt door de
lenzen van uw toestel .gebro
ken" op zo'n wijze, dat de stra
len een scherp beeld van de wer
kelijkheid „tekenen" op het ge
voelige materiaal in uw kamera.
Als u tenminste de lenzen op de
juiste afstand hebt ingesteld.
Nu gaat het om de afstand, waar
op dat gebeurt, de afstand dus
tussen lens en gevoelige plaat.
Die staat op uw kamera aangc-
geven op de voorkant. Meestal
staat er: f5 en dat betekent fo
cus 5 cm. Waarbij focus gewoon
het latijnsc woord is voor brand
punt.
Vraag van u: waarom is dat
brandpunt van een kamera zo
belangrijk? Antwoord: omdat u.
met dat brandpunt méér kunt
doen dan u "misschien denkt. En
daarvoor moet u de foto bij dit
verhaal maar eens goed bekijken.
En bedenken, dat deze foto
als men vergeet, dat een lens
moet worden ingesteld op de af
stand, waar het hoofdonderwerp
staat. Denk daarbij aan de vuist
regel: hoe dichterbij, hoe precie
zer u moet zijn. Tien of twaalf
meter geeft nauwelijks verschil
in scherpte. Maar instelling op
twee meter als 't er drie zijn kan
ten verschil in scherpte geven,
die een overigens fraaie foto ver
knoeit.
De D van diafragma
Als u fijne plaatjes wilt maken,
is een lichtmeter noodzakelijk.
Die meet voor u de lichtsterkte
en door de twee wijzers over el
kaar te schuiven, ziet u, welke
lensopening (diafragma) u moet
hebben bij welke tijd. Bijvoor
beeld: diafragma 2.8 bij l/30c
seconde. Of diafragma 5.6 bij
1 15e seconde. Stel daarbij uw
meter wel in op de juiste licht
gevoeligheid van het filmpje.
moest worden genomen van een
grote afstand, die kon worden
overbrugd dank zij een telelens,
dat is een objektief met een gro
te brandpuntsafstand. Een foto
toestel, dat met zo'n lenzensy-
steem is toegepast, kan dus ver
kijken. Maar geeft dan wel een
kleinere beelduitsnede. Ideaal
voor onderwerpen, waar u niet
dicht genoeg bij kunt komen om
details te laten zien. Zoals bij dit
mensenschuwe hertje. Of bij een
hoge torentrans. Of bij een kas
teel in de verte. Of voor bijzon
dere landschapsfoto's. Waarbij
bovendien nog blijkt, dat door
die lens met een grote brand
puntsafstand ook de bceldop-
bouw van voor- en achtergrond
verandert. Waardoor er soms
verrassende foto's kunnen ont
staan.
Met andere woorden: met dat
brandpunt-principe is in de foto
grafie veel moois te bereiken. En
er zou nog veel te vertellen zijn
over dat brandpunt en wat u er
allemaal mee kunt doen. Maar
voorlopig is het voldoende te we
ten, dat het focus-tckcn op de
voorkant van uw lens mede van
grote invloed is op het resultaat,
dat u met uw kamera kunt be
reiken.
En dan de T van tijd
Hebben we 't al over gehad bij
het diafragma. De (sluitcr)tijd
wordt bepaald door lichtsterkte
en snelheid van beweging. Hoe
sneller de laatste is, hoe korter
de belichtingstijd mag zijn. Daar
bij zoekt u via de bclichtingsme-
tcr de juiste lensopening.
Dat was LADT
De vier faktoren, waar het bij fo
tograferen om gaat. Als u daar
mee goed leert spelen, wordt fo
tograferen een steeds boeiender
bezigheid. Het evenwicht in deze
vier faktoren voorkomt de trieste
resultaten, die we in het begin
beschreven. Maar toen had -u
ook nog geen les in LADT ge
had.
Goed, er zijn tegenwoordig over
gevoelige filmpjes, die het in
zwart-wit mogelijk maken om
zelfs bij kaarslicht tc fotografe
ren. Toegegeven. Maar laat nie
mand nu denken, dat daarom
het „zonnetje op zak" oftewel de
flitser niet meer nodig is. Inte
gendeel. Elitsen raakt steeds
meer in. En dat witte of blauwe
lampje helpt u om in de meest
onmogelijke situaties toch met
goede foto's thuis te komen.
Maar er zijn mensen, die een
beetje huiverig staan tegenover
al dat geflits. Ze vinden het maar
een hele soesah: behalve de
knopjes aan de kamera moet je
ook nog zo'n flitslamp monteren
en welke knopjes moet jc daar
nu bij gebruiken en hoe zit dat
met dat richtgetal. Hier is 't ant
woord. Flitsen betekent: hulp-
licht er bij halen. Dat heeft in
vloed op de belichtingstijd, op de
lensopening ('t diafragma) en ei
genlijk ook op de afstand. We
bekijken ze stuk voor stuk.
Tijd is geen probleem
De sterkte van het flitslicht is
steeds gelijk, dus de belichtings
tijd kan ook gelijk blijven, mits
de flits maar zijn werk kan doen
als de lens open is. Die tijd is 1
Vooropgesteld: we houden niet
van vilten. Maar als u ons nou
toch vraagt, wat de meest voor
komende oorzaken zijn van fou
te foto's, dan zullen we u het
maar eerlijk zeggen. Dit zijn ze
of beter gezegd: dit zijn de re
gels om foute foto's te voorko
men.
Recht in de zoeker
Wordt vaak vergeten, waardoor
bijvoorbeeld de neus van dc auto
op de foto komt en niet de be
stuurder. Hou daarom uw oog
steeds recht achter de zoeker.
Sta stil
Ook belangrijk, want wazige fo
to's vergallen uw fotoeeluk. 't
Beste is: de bekende spreidstand
dan staat u het stevigst. Of nog
beter: fotografeer vanaf een sta
tief, stoel of paal. 't Lijkt over
dreven, maar neem foto's, die
langer dan 1 /30e seconde be
licht moeten worden, niet zo
maar uit de hand.
Speel met licht
U hoeft|niet altijd de zon in de
rug te hebben, zoals een foto
vuistregel zegt. Zijlicht geeft ont
spannen gezichten en minder
„harde'? foto's. Ook tegenlicht
kan in bepaalde omstandigheden
mooié resultaten geven, vooral
met eert (helemaal niet duur)
zonnekajrje.
30e seconde, maar 't is beter (als
die op uw toestel zit! de tijd in
te stellen op het bliksemflitste
ken. Klaar!
Nu de afstand
Ook al heel simpel. Doet u net
als anders: zo goed mogelijk in
stellen dp het centrale thema en
er om denken, dat hoe korter de
afstand is hoe preciezer ook uw
afstaiidsjnstelling moet zijn.
Laatste punt: het diafragma
En kijk, nu raken veel mensen
plots in paniek vanwege dat zo
genaamde richtgetal. Wa's dat
nou weer? Het antwoord is: het
richtgetal rekent voor u uit hoe
veel het'flitslicht aan lichtsterkte
zal verliezen op de afstand,
waarop u uw toestel hebt inge
steld. \yant denk er aan, dat u
niet fotografeert met behulp van
alom tegenwoordig daglicht of
redelijk verspreid kunstlicht?
Nee, u ^maakt een foto met be
hulp van één klein lampje, dat
op één punt licht uitstraalt. Hoe
verder het onderwerp weg is, hoe
minder lichtkracht. En dat ver
schil in lichtkracht moet u na
tuurlijk korrigcren door een klei
ne of gfotere lensopening.
Elits meer
Flitsen hoéft echt niet alleen bij
donkere onderwerpen. Bij sterke
lichtkontrasten bijvoorbeeld is
bijflitsen vaak heel gunstig om
ook de donkere gedeelten goed
doortckend te krijgen. Invullen
van licht noemt men dat.
Maak 's een knieval
Veel kinderfoto's mislukken
door het hoge standpunt van de
fotograaf. Is niet nodig! Ga eens
door de knieën en word kind
tussen de kinderen. Uw foto's
winnen dan duidelijk aan kracht.
Werk becldvullend
Leuke situaties vallen soms op
de foto tegen omdat er tc veel
op moest. Als u probeert uw on
derwerp zo dichtbij mogelijk te
fotograferen, vult u het beeld
met boeiende elementen. En
krijgt u geen foto in de trant van:
kijk. die derde speldeknop van
links, dat ben jij.
Dat waren ze. Zes tips om foute
foto's te voorkomen. Als u deze
regels toepast, zult u met méér
plezier straks uw fotografisch
werk bekijken. En niet alleen
straks maar ook over vijf of
twintig jaar. Want dat is de char
me van mooie foto's en trou
wens ook van minder geslaagde:
ze leggen uw leven, het boeiende
leven van alledag, vast voor nu
en later.
Een totokamera, die een
Icnzcitsysleem heeft met een grote
brandpuntsafstand, kun „ver" kijken.
Zoals in dit geval gebeurde oni een
mensenschuwhert te kunnen
fotograferen. Dc brandpuntsafstand
van uw kamera is van grote invloed
op het resultaat vertelt u het artikel:
BKANDPUNTighedcn.
Kinderspel
Als u dat weet is dc rest kinder
spel. U zegt: ik heb een filmpje
met een gevoeligheid, van bij
voorbeeld 18. U kijkt in het ko
lommetje op dc verpakking van
de lampjes bij 18 en u ziet: bij
een afstand tussen 21/ en 3jA
meter het cijfer 8. Dat wil zeg
gen. dat dit uw diafragma-instel
ling is. Is de afstand meer (dus
tussen 3/ en 5 meter) dan
wordt het diafragma groter (dus
5.6). Want u weet toch dat een
hoger cijfer betekent: een klei
nere lensopening?
Dat is nou alles
U ziet het. Tijd: heel simpel. Af
stand: ook al geen zorgen. Alleen
uw diafragma heeft wat extra
zorg nodig, maar daar komt u,
met de lampverpakking, vast wel
uit. En als u geen lampjes hebt
maar wel een clektronenflitser:
daar staan afstand en diafragma
ook duidelijk op aangegeven.
Geen zorgen dus over uw zon-in-
een-doosjc. Waarom zou u niet
meteen eens een paar flitsfoto's
gaan maken?
Flitsen, ook als de lichtsterkte onge
lijk is, zoals bijvoorbeeld in dit geval:
een licht raam en een donkere figuur
op de voorgrond. Foto 1 laat het re
sultaat zien zonder flitslamp. Bij foto
2 is de flits gebruikt als invuller van
licht. Het verschil is duidelijk.
brand-
i
zonnetje
