SCHIEDAMSE DICHTERS
AAN HET WOORD
Afscheid dokter Moor
Wat zeggen uw sterren /V
Simavi
dit jaar
50 jaar
DOOR COR DON
HET NIEUWE STADSBLAD - PAGINA 28 -
VRIJDAG 28 MAART 1975
Nu Schiedam Anno 1975 en 700 jaar stadsrechten
herdenkt die haar door Gravin Aleldls werden verleend,
mag het zinvol genoemd worden enkele beschouwingen
te wijden aan het kleine aantal dichters dat voor onze
stad van betekenis is geweest en die zjj ieder afzonderlek
korter of langer tjjd tot haar burgers heeft mogen
rekenen. Bovenaan prjjkt, welhaast vanzelfsprekend,
dominee Francois Haverschmidt, alias Piet Paaltjens
(1835-1894) die als vrijzinnig predikant hier ter plaatse
van Hervormde zijde veel tegenwerking moest
ondervinden. Een bittere ervaring waarover hy destijds
in een brief diep teleurgesteld verzuchtte: ,,Ik gebruik
geen drank bulten de wrange beker die mijn kerkelijke
positie me dagelijks te drinken geeft". Zijn boeiende
preken waren duidelijk getuigenissen van eigen
innerlijke vertwijfeling, angsten, eenzaamheid en zwak
geloof. Te sterke emoties en aangrijpende melancholie
moeten zijn plotselinge dood op 58-jarige leeftijd hebben
verhaast, hetgeen grote verslagenheid by de burgery
veroorzaakte.
De gelukkigste jaren sleet hy als student in Leiden (1852-
1858). Genietend van zyn levenslust en vryheid schrijft
hy de ironisch getinte en van bittere satire en lichte
weemoed doortrokken verzen waarvan de voornaamste,
gebundeld onder de titel „Snikken en Grlmlaciyes",
werden uitgegeven door H. A. M. Roelants alhier in
1876. Deze bundel bewyst dat Francois Haverschmidt
zich toen van zyn bytende spot, Ironie en milde humor
via zyn alter ego „Piet Paaltjens" wist te bevryden.
Op de Lange Haven achter de Hoogstraat staat dicht by
de sluizen en hoog huls met zonnerakken. Daar op no.
134, heeft deze merkwaardige dichter en uitstekende
predikant, die teven^ als gevoelvol mede menseiyk
bekend stond, gewoond.
O, spreek my niet van liefde,
Van vriendschap en van trouw;
Die zyn al sinds lang overleden,
Ben lang er al van in den rouw.
Neen, spreek my van 's mensen ellende,
Van al zyn kommer en nood,
En hoe hy zyn broeders leven
Verbittert, dan lach ik mij dood!
Piet Paaltjes.
Toen Knaap my de laatste maal knipte,
Was hij aangedaan onder zyn werk.
„Wat wordt u al grijs P' sprak hij somber,
„Ik vrees, u studeert te sterk".
En Jongmans, toen hy mij gisteren
De maat voor een pantalon nam,
Keek van mijn magerheid zóó op,
Dat ik dacht, dat hem iets overkwam.
Vater Muller ontzei me zijn tafel.
Ze verliep anders heelemaal.
Mijn holle kaak deed de lui denken;,
Het eten was by hem zoo schraal.
En mijn oppasser heeft zelfs den ploert al
Een goed woord voor een draagplaats verzocht,
Als soms mijnheers begraafnis
Te Leiden plaats hebben mocht.
Maar wie er ook zien en bewenen,
Dat ik zoo jong moet vergaan,
Niet hare grysblauwe oogjes,
En die hebben ft my juist gedaan.
Piet Paaltjens
Hoor ik op Sempre een Waldhoorn,
O ook wel een Tursche trom,
Dan moet ik zoo bitter weenen;
En Ik weet zelf niet waarom.
Vraagt een der werkende leden:
„Hoe kan een Tursche trom
Of een waldhoorn u zoo roeren?"
Dan weet ik zelf niet waarom.
Is t wijl in beetre dagen
Een vriend de Turksche trom
Niet onverdienstiyk bespeelde?
Ach, ik weet zelf niet waarom.
Piet Paaltjes.
Tij^is een gezellige en zeer druk
bezochte receptie hebben gisteren vele
patiënten in restaurant Europoort
afscheid genomen van mevrouw en
dokter Moor.
Namens de patiënten werd door één
van hen, namelijk de heer Jorritsma,
aan dokter Moor symbolisch het
bedrag overhandigd dat door een
groot aantal patiënten was
bijeengebracht voor een
afscheidskado.
Het ligt in de bedoeling dat voor dit
bedrag een schilderij of een ander
kunstvoorwerp als artistiek
aandenken voor dokter Moor zal
worden aangekocht.
In zijn toespraak gaf de heer Jorritsma
blijk van de waardering van velen voor
dokter Moor als arts en als mens in
zijn relatie tot de patiënten. Tenslotte
wenste de spreker de vertrekkende
huisarts veel succes op zijn nieuwe
werkterrein.
Op deze receptie bestond tevens
gelegenheid tot kennismaking met de
nieuwe huisarts dokter Valk en diens
echtgenote. Inmiddels hebben
mevrouw en dokter Valk hun intrede
in het pand Burg. Knappertlaan 154
gedaan en zal dokter Valk met ingang
van 1 april a.s. de praktijk
voortzetten.
Wij hopen dat dit nieuwe
dolrtersechtpaar zich als
Amsterdammers spoedig thuis zullen
voelen in onze ook 700 jaar oude stad.
Afgaande op onze eerste indrukken,
die vaak de beste zijn, hebben wij daar
het volste vertrouwen in.
RAM (21 maart20 april)
Beetje spannende week. Eén bepaald feit, waarvan u
overigens wist dat het zich een dezer weken zou voordoen,
maakt dat u zich van uw sterkste kant doet kennen. Uw
omgeving heeft dan ook de grootste bewondering voor uw
innerlijke kracht. U heeft reden tot grote voldoening en het
zit erin dat alles eindigt met een gezellig feest. Eis
ondertussen niet teveel van uzelf, maar blijf binnen de
perken van het redelijke.
STIER (21 april—20 mei)
De sterren raden u dringend aan in deze periode op uw
hoede te zijn voor een verkeerde invloed die u dreigt te
beheersen. U heeft al meerdere malen toegegeven aan deze
drang en heeft ondervonden dat u dat innerlijk niet beviel. U
doet er goed aan eens na te gaan wat de wezenlijke waarden
in dit leven zijn en wat niet. Ook zakelijk gesproken zou het
goed zijn als u al uw krachten op positieve wijze bundelde en
niet toegaf aan een neiging tot verslapping.
TWEELINGEN (21 mei—20 juni)
Het zit erin dat u deze week een succes oogst. U heeft lang
en trouw gewerkt voor een bepaald doel en dat nadert u nu.
Laat u daarbij niet afleiden door een Stiertype dat
momenteel geen kans ziet tot positieve daden te komen,
maar integendeel geneigd is af te breken wat al bestaat.
Bepaal uw eigen koers en verwezenlijk datgene wat u als
goed ervaart. Kijk uw post goed na, er kan een interessant
bericht bij zijn.
KREEFT (21 juni—20 juli)
Rustige week met nu en dan een enkele onverwachte
gebeurtenis. U laat een oud plan vallen ten bate van een
nieuw dat betere uitzichten biedt. Een bepaald gesprek met
een oude relatie kan u doen schrikken, want u kunt feiten
horen die u onbekend waren en die u niet bevallen. Dankzij
uw eigen warme benadering van dit probleem brengt u veel
voor elkaar dat anders verkeerd zou zijn gelopen. Oppassen
voor al te grote lichamelijke inspanningen.
LEEUW (21 juli20 augustus)
Het kan zijn dat u deze week een heel belangrijk gesprek
hebt met een oude relatie. Hiervan kan veel afhangen en u
doet er goed aan ditmaal zeer scherp te reageren. Uw
aangeboren tolerantie mag u nu geen parten spelen! U moet
nu kiezen tussen recht en onrecht. Indien u het laatste kiest
verliest u de vriendschap van een andere relatie. In uw werk
gaat alles lekker en u heeft de nodige voldoening te wachten
tengevolge van vorige inspanningen.
MAAGD (21 augustus20 september)
Deze week moet u tonen wat u waard bent. U weet zelf heel
goed dat sommige dingen, die u niet bevallen, eigenlijk een
gevolg zijn van uw eigen optreden. Maak u dus niet onnodig
kwaad op mensen die er niets aan kunnen doen, maar op
uzelf. De feiten zelf tonen u waar u aan toe bent. Handel
dienovereenkomstig. Uw innerlijke overtuiging is in dit geval
uw beste gids.
WEEGSCHAAL (21 september20 oktober)
Een week met allerlei genoeglijke dingen. U krijgt resultaat
op voorafgaande inspanningen op een manier die u niet
verwacht had. Juist de belangeloze wijze waarop u sommige
netelige kwesties hebt willen regelen heeft in deze periode
succes. Uw gevoel voor humor doet u nu en dan zo lachen
dat de tranen u over de wangen lopen. Desondanks moet u
toch hier en daar ingrijpen. Maar dat lukt u goed.
SCHORPIOEN (21 oktober20 november)
Het kan zijn dat u in deze periode moet ontdekken dat u te
goed van vertrouwen bent geweest. U rekende op fair play
bij sommige van uw relaties, maar die blijken nu meer te
voelen voor een stevige dreun onder de gordel. Op een of
andere manier werkt dit verhelderend en u ziet kans de
juiste conclusies te trekken. Gevolg daarvan kan zijn dat een
kwestie die u tot nu toe niet wilde aanpakken meteen uit de
wereld raakt. Een en ander zal iedereen opluchten I
BOOGSCHUTTER (21 november20 december)
Drukke week met veel karweitjes die u echter wel liggen. U
ziet kans een ietwat verwarmde kwestie te ontrafelen en u
wordt daarbij geholpen door een ouder iemand die zeer
verstandig is. Indien u moet vergaderen, wees dan vooral
voorzichtig met uw woorden. Tact en overleg zijn uw beste
troeven. U ontvangt een brief of een bericht dat u niet
helemaal zint. Denk daar lang over na en handel niet
overhaast. Het zit erin dat u een goede oplossing vindt.
STEENBOK (21 december—20 januari)
Kalme week met prettige dingen. U ontmoet een zeer oude
kennis en u heeft alle gelegenheid om allerlei ervaringen uit
te wisselen. De mensen om u heen laten zich van hun
prettige kant kennen en u heeft een paar heel plezierige
daqen. Die komen u dan ook toe, want u heeft er met geduld
naar toe gewerkt. Onder de bedrijven door moet u niet teveel
van uzelf vergen, want u bent nog wat moe.
WATERMAN (21 januari—20 februari)
Prettige week met dito ervaringen. U hoeft niet lang te
wachten op de voltooiing van een bepaald plan. U schiet een
oude vriend te hulp en oogst daarmee het nodige succes. Een
bepaalde figuur van het Schorpioentype ligt u niet helemaal
en het zit erin dat u brokken maakt. Dit is eigenlijk niet uw
bedoeling en u kunt dat dan ook voorkomen door tact en
diplomatie. Dit is wel zo goed, want de persoon in kwestie is
eigenlijk best aardig!
VISSEN (21 februari—20 maart)
Het kan zijn dat in deze periode iemand op u afkomt die
vooral psychisch dringend hulp nodig heeft. Stap in dit geval
heen over uw aangeboren gevoel voor kiesheid en treedt
helpend op. Eerlijk gezegd zag u de bui al hangen, maar het
ligt niet in uw aard om dadelijk actie te nemen. Uw
beschermende houding en uw begrip voor de situatie
kunnen nu echter heel veel goed doen. Let op uw post: er
kan iets heel belangrijks bij zijn. Oppassen voor zwikken en
vallen.
Dit jubileum wordt op bescheiden
wijze gevierd, geheel zoals het bij
SIMAVI past. Uitbundigheid is er
nietabij, wél dankbaarheid voor wat
SlhAvi mede door uw hulp in een
haWeeuw heeft kunnen doen.
SIMAVI heeft een halve eeuw lang het
broze en zwakke beschermd, speciaal
de gebrokenheid van de door ziekte
krachteloos geworden mens. En er is
nog zo ontstellend veel gebroken en
kwijnend leven, vooral in de arme
tropenlanden. Millioenen guldens zijn
nodig om ons werk goed en deskundig
te kunnen doen. Zoveel geld heeft
SIMAVI echter niet. Maar wat we
hebben wordt gericht en deskundig
besteed.
SIMAVI geeft via veilige kanalen de
geschonken medische goederen zelf in
deskundige medische handen in de
tropen, in nauwe samenwerking met
andere instanties, die op enigerlei
wijze de medische nood daar lenigen.
SIMAVI helpt, ongeacht geloof, kleur
of ras, mits maar deskundig medisch
personeel aanwezig is en juist de arme
patiënt geholpen wordt. De medische
nood in tropenlanden wordt nog
verergerd door honger, armoede,
onkunde, onwetendheid,
onhygiënische toestanden, verkeerde
gewoonten en opvattingen.
In dit gouden jubileumjaar wordt de
SIMAVI-collecte van 14 tot 20 april
gehouden.
Ontvangt u de collectant hartelijk en
geef met gulle hand, opdat SIMAVI in
staat is veel meer te doen. U kunt uw
bijdrage ook storten op postrekening
300100 ten name van SIMAVI,
Haarlem.
Hartelijk dank, het SIM A VI-comité.
