Een feestelijk
gedekte tafel
hoort erbij
Invloed op woon-werk-verkeer
Door Gerton van Wageningen
h»^llh>>|
r r H - 1
A 'J - f 0 V 1
het glimmend effect van het patroon.
Geborduurde tafelkleden daarentegen
moeten aan de „verkeerde" kant
worden gestreken, dan komt het
geborduurde meer „bovenop" te
liggen. Wel oppassen tijdens het
strijken dat u het patroon niet
stuichaakt.
TREFPUNT
Het is wel een veelgehoorde klacht, dat
het kerstfeest veelal ontaard in een
eetfeest; dit wordt niet geheel ten
onrechte beweerd, Dit neemt niet weg
dat we ook op andere feestdagen, b.v.
als er iemand jarig is of bij bruiloften,
iets bijzonders van de maaltijd maken.
Waarom moet dit dan met Kerstmis
taboe zijn? We kunnen moeilijk
beweren, dat die bijzondere sfeer
alleen ontstaat door het lekkere eten,
al hoort het er nu eenmaal bij. De
hoofdzaak is een goede en gezellige
stemming. Steken onder water,
verwijten, geklaag, geldingsdrang,
fanatieke familieruzies horen beslist
niet aan de feestdis thuis en zeker niet
aan de kersttafel. Ruzie bederft altijd
de eetlust, maar het kan de
kerststemming volkomen teniet doen!
De eettafel behoort een trefpunt voor
hetgehele gezin te zijn en daaraan
moet iedereen zich op zijn gemak
voelen. Juist met feestdagen moet daar
nog eens extra naar worden gestreefd.
Buiten de kerstdagen zijn, zonder veel
moeite, hiervoor een paar elementaire
regels te vinden, zoals een met zorg
gedekte tafel, een decoratief servies,
servetten die op een aantrekkelijke
manier gevouwen zijn en een mooi
tafelkleed, met hier en daar een kleine
decoratie. In een gezin waar dagelijks,
juist aan tafel, een gezonde sfeer
heerst, zullen de feestdagen beslist
niet in een gulzige toestand ont arden.
Danbaarheid, bescheidenheid en
goede manieren zijn het grondpatroon
voor een goede sfeer. Vooral voor
kinderen is zo'n bepaalde atmosfeer
erg belangrijk. Een Kerstfeest thuis
met het eigen gezin sn naaste familie
en wellicht heel goede vrienden zijn
dagen, die je bij blijven en en wel je
hele leven lang!
JOKE VOS
Kerstmis is een feest van rustige
blijde verwachting, een feest van
getemperd licht. Misschien is
kerstmis wel het meest innige
familiefeest van het jaar. Het
kaarslicht, de kerstboom, het
dennegroen, de kerstliederen, dit
alles schept een atmosfeer van
innigheid en vrede.
Vermoedelijk wordt pas sedert de
vierde eeuw, op 25 december, de
menswording van Christus gevierd.
Ouder is het midwinterfeest, waarop
gevierd werd, dat de duisternis voor
het licht gaat wijken. Daardoor komt
het dat veel gebruiken van het
midwinterfeest bij de
kerstmisgebruiken terug te vinden
zijn. Zo is de kerstboom, In zijn
oudste vorm, het symbool van
nieuwe vruchtbaarheid die hierdoor
in, of tenminste in de omgeving van
het huis werd gebracht. Het
kaarslicht betekende, dat het licht
altjjd de duisternis zal overwinnen!
Tot een van die oude gebruiken
behoort ook een gezellig samenzijn
aan tafel, waarhij de entourage een
heel belangrijke rol speelt. Dan komt
gewoonlijk ook het allermooiste
tafellinnen, bestek en glaswerk voor
de dag.
ZORG VOOR HARMONIE
Lange tijd was het regel, dat op de
kersttafel hoofdzakelijk een wit
tafellaken met rood lint werd
gebruikt, maar als u in het bezit bent
van een wit servies staat b.v. een groen
tafelkleed, met in de kandelaren
groene kaarsen en hulst met zijn
afstekende rode besjes, heel mooi.
Groen is de kleur van alles wat jong,
fris en levend is. Vooral als de kamer
overigens in bezonken kleuren, zoals
grijs, bruin of beige, ingericht is, fleurt
groen het geheel op.
Rood doet het uiteraard ook altijd heel
goed. Overdrijf met deze kleur echter
niet, het is gauw te uitbundig voor
Kerstmis. Een rood tafellaken gaat
heel goed samen met een donkergroen
servies, groene en witte kaarsen en
vanzelfsprekend dennegroen en als
finishing-touch koperen kandelaars,
fruitschalen e.d. Is kristal en zilver uw
trots, dan kunt u in plaats var het
smetteloze wit een blauw tafelkleed
gebruiken. In ieder geval doet u er
verstandig aan de versierde tafel aan
het hele decor aan te passen. Veel
vooral jonge mensen hebben
tegenwoordig de eerlijke
boereninrichting gekozen, hetgeen al
eeuwenlang pen eigen vaste plaats in
het meubelmodebeeld bezit. Bij een
dergelijk interieur past een gebloemd,
gestreept of geruit tafellaken, hoewel
niet bij een gebloemd servies. Op een
formicatafel kunt u Amerikaans
dekken, dat wil zeggen met kleinere
kleedjes of place-mats Op een wit
tafellaken doet afstekende ronde
kleedjes het onder ieder bord ook
uitstekend. Uw fantasie en goede
smaak moet bij een „smaakvol"
kerstmaal uw voornaamste leidsman
HET BESTEK
Het verdient aanbeveling alles van te
voren in gereedheid te brengen voor
het feest. Behalve dat het huis een
goede beurt moet hebben, moet er ook
aan de details voor de kersttafel
worden gedacht. Bij het poetsen van
echt zilver moet men oppassen voor
krassen. Gebruik daarom zachte
poetsmiddelen. De voorwerpen tussen
vinger en duim poetsen teneinde
verbuigen te voorkomen. Als het zilver
meer weinig aangeslagen is, kan het
opgewreven worden met een
geprepareerde doek. Een goed
resultaat wordt ook verkregen door
poets-extract. Volg bij het gebruik van
deze middelen nauwkeurig de
gebruiksaanwijzing! Wrijf het zilver
uit tot het niet meer afgeeft. Let wel
op, dat er tussen de tanden van de
vorken geen poetsmiddelen
achterblijft. Roestvrij stalen bestek
kunt u eenvoudig met een stevige
linnen of katoenen doek opwrijven.
Voor een goede beurt van he+ glaswerk
of kristal gebruikt men een
afwasmiddel. Belangrijk is, dat het
water niet te heet is. Oppassen dat het
glaswerk niet te vlug afkoelt, dus niet
op een koude aanrecht of op( de tocht
zetten. Bij het afdrogen van het glas
niet aan het voetje vasthouden,
aangezien dit zou kunnen loslaten.
Damasten tafellakens, servetten en
vingerdoekjes moeten aan de
bovenkant worden gestreken vanwege
Een voorbeeld van een smaakvol gedekte tafel,
Vier dagen
Kerstmis
Velen zullen het dit jaar wel zó ervaren: Kerstmis duurt vier dagen. Donderdag
vrij, vrijdag vrij, zaterdag vrij en zondag vrjj (politieagenten, treinpersoneel,
journalisten, artsen, winkelpersoneel en nog een paar categorieën uit de
„continubedrijven" natuurlijk uitgezonderd).
Maar voor de overigen kunnen die vier aaneengesloten vrjje dagen een
voorproeve zijn van wat John Ward Pearson, een Amerikaan, bepleit In zijn
boek De achtdaagse week; The right day week.
Een achtdaagse week, dat klinkt op het eerste gehoor als een grote stap terug ten
opzichte van wat we nu gewend zijn. Wij, dat zil zeggen: de meesten van ons,
denken tegenwoordig In termen van vijfdaagse weken.
Maar dan bedoelen we: vijf wèrkdagen. En er ls hier en daar zelfs al sprake van
een vierdaagse werkweek; er zijn b.v. In Amerika momenteel zo'n 200.000
mensen die nog maar vier dagen per week werken. Maar ze moeten dan op die
werkdagen wel tien uur werken; daarna zijn ze vrjj ofwel van vrijdag tot en met
zondag ofwel van zaterdag tot en met maandag.
man personeel, met een veehouder die
het melken van zijn koeien geen vier
dagen kan overslaan? En ook: met de
grote baas van een omvangrijk
bedrijf? Die zal, als hij enig gevoel
voor verantwoordelijkheid (lees: hart
voor zijn zaak) heeft, die zaak niet
telkens vier dagen achtereen in de
steek kunnen laten en zelfs niet
eens willen laten. Het antwoord dat
Pearson op dit soort vragen geeft komt
eigenlijk hierop neer: de beoefenaar
van een vrij beroep is ook nu al niet
altijd vrij wanneer andere mensen het
wel zijn; die moet het dus na invoering
van de achtdaagse week ook maar zelf
zien uit te zoeken. Aardig gezegd,
maar hoe loopt het in de praktijk? En
dan nog een belangrijke vraag, vooral
te stellen namens degenen die hechten
aan wat zij als goddelijke
voorschriften zien. Het plan van
Pearson zal waarschijnlijk als het
ooit bij de Verenigde Naties zou
worden ingediend te maken krijgen
met hetzelfde soort verzet dat indertijd
is aangetekend tegen de hervorming
van de kalender.
RELIGIEUZE BEZWAREN
Die hervorming werd voorgesteld in
een plan om elk kwartaal van het jaar
een gelijk aantal dagen te geven,
namelijk 91. Ieder kwartaal zou dan
beginnen op een zondag en eindigen
op een zaterdag", en het zou bestaan
uit maanden van respectievelijk 31, 30
en 30 dagen. En omdat vier maal 91
gelijk is aan 364, zou er aan het eind
van het jaar een ongedateerde (blanco)
oudejaarsdag worden ingelast, dus
tussen de laatste zaterdag van het
oude en de eerste zondag van het
nieuwe jaar. In schrikkeljaren zou
eenzelfde blanco dag worden
toegevoegd aan de maand juni; die'
dag zou dan volgen op zaterdag de
dertigste juni en voorafgaande aan
zondag de eerste juli en zelf geen
datum hebbenZuiver
kalendertechnisch zat dat plan ideaal
in elkaar. We zouden verlost zijn van
het verschijnsel, dat bijvoorbeeld de
vijftiende oktober ieder jaar weer op
een andere weekdag zou vallen, de
administratie van salarissen zou
aanzienlijk kunnen worden
vereenvoudigd (we verdienen nu in
maart per dag minder dan in februari)
en zo is er nog een aantal voordelen te
noemen, maar de wereld wil er niet
aan. Oorzaak: het verzet van
religieuze kant. Miljarden mensen op
aarde zijn gelovig en willen
vasthouden aan de zevendaagse week,
die ze beschouwen als een goddelijk
gebod, inclusief de voorgeschreven
rustdag. Maar dat zevendaagse ritme
(tamelijk nauwkeurig gedirigeerd door
schijngestalten van het hemellichaam
maan!) wordt verstoord door plannen
zoals die van Pearson en van de
vroegere kalenderhervormers. Grote
groepen van mensen willen dat niet.
Daarom moeten we de „vier vrije
dagen van Kerstmis '75" maar blijven
zien als een buitenkansje.
ZORG VOOR RUST
Wie niet van al te uitbundige
kerstversieringen houdt, zal zijn
toevlucht zoeken tot het altijd fijne
dennegroen. Probeer eens
verschillende soorten sparre-groen,
pinus-groen en andere coniferen-groen
te bemachtigen (liefst takken met
kegels) en vul daarmee in de
decembermaand uw vazen en grote
potten. Wat subtiel groen met kaarsjes
aan tafel en een kransje rond de lamp
kan daarbij beslist geen kwaad.
Als u met linten werkt, dan moeten ze
in het vierkant worden gespannen. Op
de hoekpunten van de Tinten kan een
kerststukje of kandelaar worden
geplaatst. Kaarsen moeten zo hoog of
laag zijn, dat niet in de vlam gekeken
kan worden. Gebruik er altijd
minstens twee. Bent u in het bezit van
een toren-, fruit- of koekschaal, dan
leent die zich buitengewoon om er een
bloem-, fruit- en notentoren van te
bouwen. Als u zo'n mooi antiek
kanten tafelkleed hebt, leg er dan een
gewoon tafelkleed onder als
bescherming! Niet alleen het
kerstdiner vraagt bijzonder
voorzieningen, ook bij het ontbijt en
de lunch behoort op deze dag een
feestelijk gedekte tafel met
kerstbrood.
De kerstbroden herinneren aan de
offerkoeken en de kerstkrans is het
symbool van de zonnekringloop.
Handig is het, als naast de „vrouw des
huizes" tijdens het eten een dienwagen
of een laag tafeltje staat, waarop
diverse zaken zijn klaargezet. De
gastvrouw hoeft dan niet steeds van
haar plaats op te staan.
Maar Pearson bedoelt met de titel van
zijn boek dan ook niet een achtdaagse
wèrkweek. De term betekent bij hem:
een week waarin vier dagen wordt
gewerkt en waarin men de volgende
vier dagen vrij ls. Ook bij hem zou een
werkdag tien uren moeten tellen. Hij
betoogt dat je op die manier per jaar
niet meer werkuren maakt dan bij een
vijfdaagse week van acht werkuren per
dag en dat klopt: vijfmaal acht ls
evenveel als viermaal tien.
Maar in de week van Pearson werkt
niet iedereen op dezelfde dagen. Hij
verdeelt de beroepsbevolking in acht
groepen, acht ploegen, zouden we
kunnen zeggen. Ploeg nummer één
werkt op maandag, dinsdag,
woensdag en donderdag, nummer
twee op dinsdag, woensdag,
donderdag en vrijdag, de derde begint
op woensdag en eindigt op zaterdag,
enzovoort.
Het resultaat daarvan is, dat op elk
willekeurig moment elke ploeg in de
weer is met zes andere tegelijk en
maar met één ploeg niet (namelijk dje,
waarvan de vier vrije dagen precies
samenvallen met de vier dagen van die
ene werkende ploeg).
Nu komt er organisatorisch nogal het
één en ander bij kijken om de zaak
rond te krijgen; dat geeft Pearson zelf
ook toe. Maar volgens hem zijn er ook
grote voordelen verbonden aan het
systeem.
Eén daarvan is een grote verbetering
in de dagelijkse vervoer-misère in de
grote steden; drukte van het woon
werkverkeer zou met ongeveer de
helft worden teruggebracht, zo
berekent hij.
Verder wordt het industriële
machinepark continu gebruikt, er is
immers geen sprake van „leegloop",
en bovendien krijgen de deelnemers
aan dit systeem meer tijd voor
recreatie en voor wat met een Franse
term éducation permanente heet: de
voortdurende bijscholing die we
allemaal nodig hebben om de snelle,
vooral technologische ontwikkelingen
in de maatschappij bij te houden.
NIET ALTIJD MOGELIJK
Nii is het idee van Pearson natuurlijk
vooral interessant voor de grote massa
van wat ik maar met een onvriendelijk
klinkend woord loonslaven zal
noemen. Zo'n achtdaagse week,
waarvan gedurende vier dagen slechts
hoeft te worden gewerkt kan voor die
mensen, met het nodige passen en
meten, worden ingevoerd.
Maar hoe moet dat dan b.v. met een
leraar aan een middelbare school, met
een jonge advocaat met maar één
secretaresse, met een zelfstandig
journalist die op vaste dagen
radiocauserieën moet houden, met een
kleine winkelier met maar één of twee
