Vier Schiedamse toneelverenigingen
figureerden bij filmopnamen van
"Soldaat van Oranje 1940 - 1945"
HET NIEUWE STADSBLAD - PAGINA 29 - WOENSDAG 27 OKTOBER 1976
f
MIEKE WOERDENBAGCH
Het gaat hier nog niet erg naar wens. Kent u die plusfours nog en die petten?
gens moeten langs het trottoir in de
Parkstraat staan.
Een bewoonster van die straat .hoort
later een commandobevel en dacht:
een boze droom keert terug. In de
krant had ze toevallig gelezen, dat dit
gedeelte van Den Haag op zondag
morgen tot 12 uur gesloten zou zijn
wegens fdmopnamen. Nu komt ze dan
naast me staan. Kennelijk zijn de Ha
genaars slechte krantelezers, want hoe
dikwijls wordt op deze wondere mor
gen de vraag gesteld: wat is hier aan de
hand?
NOG LANG NIET VERGETEN
Kleine pauzes worden er tussenin ge
houden. Met dat verkeer is het
moeilijk nu de opnamen te maken.
Telkens staan de bussen of de tram
stil. De mensen ergeren zich vaak.
Om half twee krijgen we er genoeg
i van. Per bus rijden we terug naar
Scheveningen en dan Schiedam-
waarts. Later hoor ik, dat men tot 5
uur in touw is geweest.
Straks zullen we dit gedeelte in de film
„Soldaat van Oranje 1940T945" wel
zien. Maar gelukkig marcheren de
Nederlanders niet zo perfect als de
Duitsers toen. Al is het dan ook maar
spel. Die mening wordt door de om
standers naar voren gebracht.
In het t.v.-programma van Henk van
der Meijden Privé kijk ik zondag
avond naar de schrijver van het boek
dat nu verfilmd wordt: Soldaat van
Oranje 1940-1945": Erik Hazelhoff
Roelfzema. En ik kijk naar Rutger
Hauer, die zijn evenbeeld uit die da
gen gestalte zal geven. Een stukje va
derlandse (verzets)geschiedenis. Een
veelbewogen zondag was het wel.
De krijtwitstreep in het costuum van
de man anno 1940-1945. Een hoed met
slappe rand en die tweed mantel zou je
ook nu kunnen dragen.
zingen. Het zal een toer worden om dit
enigszins te evenaren, denk ik bij me
zelf. En dat komt later uit. Een W.A.-
man vraagt me, hoe vroeger die Hit
lergroet gebracht werd: met de rech
ter- of met de linkerhand? En weer
krijg ik een rilling, 't Is me het
ochtendje wel. Kan een mens dan
nooit helemaal vergeven en vergeten?
Ik dring al mijn bittere herinneringen
op de achtergrond. Tenslotte werd
mijn zwager in Vught neergeknald,
omdat hij even uit de rij liep. Het mar
cheren wordt dus vele malen herhaald,
voordat er een opname gemaakt kan
worden. Het geduld van een filmregis
seur is eindeloos.
Hans Mulder, de opnameleider in
nonchalant lang open jack gehuld en
vilthoed op het lange haar gedrukt,
vraagt voor de zoveelste maal: „Mag
ik u vriendelijk verzoeken iedereen die
hier niets te maken heeft, zich te ver
wijderen. Anders moet ik jammer ge
noeg de hulp van de politie in
schakelen".
We doen even een stap achteruit.
Maar gek, iedere keer ook weer een
stap naar voren. Ik kan dit eigenlijk
niet verklaren, maar het is nu eenmaal
zo.
SOLDAAT VAN ORANJE 1976
Hé, daar staat de S?ldaat van Oranje
1976: de blonde toneelspeler Rutger
Hauer, die is uitverkoren om de
hoofdrol te spelen. Zoals u allemaal
intussen wel weet vertolkt Andrea
Domburg de rol van koningin Wilöel-
mina tijdens haar verblijf in Engeland.
Het haar achterover gekamd en met
een lange lichte regenjas aan levert
Rutger zijn bijdrage aan dit gedeelte
van de film: de Duitse soldaten, die la
chend en blij en met bloemen overla
den naar het Oostfront vertrekken.
Op hun ouderwetse fietsen begeleiden
enkele dames deze groep met muziek.
Een heel oude auto en een vrachtwa
gen rijden het Lange Voorhout op.
Iedereen blijft maar opdringen om
ook even „in beeld" te komen. En dat
mag en kan tenslotte niet in moderne
kledij. Dus worden er eindelijk touwen
gespannen en dan loopt alles veel vlot
ter. Maar hoe dikwijls wordt dit alle
maal niet herhaald? Om je geduld bij
te verliezen.
Iemand zegt bedachtzaam: ja, zó was
het toen. Maar toen stond die abri er
niet en waren er ook geen parkeerme-
ters. Een kleinigheid, die de regisseur
ontgaan is? Maar toen zeiden we ook
overal OZO: Oranje zal overwinnen.
Ik weet het nog, als de dag van gister
en.
Een oude dame vraagt me weer eens
wat hier aan de hand is. Toch weer
geen oorlog? Die soldaten hebben toen
haar gehele familie uitgemoord snikt
ze opeens. En weer krijg ik opnieuw
een rilling. Ik weet niets te zeggen. En
laat haar gaan. Het lijkt wel een
vlucht.
Even over twaalven wordt het verkeer
vrij gegeven. Trams en bussen met
verwonderde, soms bijna angstige
blikken naar deze marcherende groep,
de tot de heil-groet uitgestoken han
den van die W.A.-mannen in het
zwart. Anderen lachen om die groep
met uitbundig lachende vrouwen en
mannen in ouderwetse kleding er
achteraan. Geen gezicht, die dandy
achtige figuren met slappe vilthoed
op, een paraplu in de hand.
Ik denk aan dat meisje in het Palace-
hotel, dat haar lange rokken optilde
en een elastiek liet zien om die kous op
zijn plaats te laten zitten. Zo ging dat
echt vroeger.
De twaalfjarige André Monster uit
Schiedam zal bloemen aanbieden aan
de al evenzeer gehate Seys Inquart,
maar zover komt men niet op deze
middag.
O ja, voordat ik het vergeet: de deelne
mende toneelverenigingen uit Schie
dam waren: Alberdingk Thijm, Utile
Dulci, Toneelgroep 71 en Groeton.
Tja, die krant is echt wel van deze tijd,
een klein regiefoutje. In die dagen liep
men uitdagend met „Volk en
Vaderland".
Die vlaggen en die uniformen, ze wek
ken talloze reakties op. Nederland en
in dit geval bij uitstek Den Haag dan
is de boze droom van 1940-1945 nog
lang niet vergeten. Een oud dametje
met een echt Haags accent ergert er
zich mateloos aan. Zij mist nu haar
zondagmorgenconcert in Diligentia,
want de weg is afgesloten. Ook kan zij
de koffiemorgen in het buurthuis niet
bezoeken. Maar the cine-show must go
on en gelaten kijkt ze dan maar toe.
De soldaten marcheren, maar het lijkt
nergens op. Neen, één ding moet ik de
Duitsers wel nageven: marcheren kón
den ze, precies op de maat van hun
pittige marsmuziek. En er maar bij
En hier nog gauw even een groepsplaatje gemaakt in de hal van het Palace-hotel
in Scheveningen.
Een Schiedammer hanteert hier zelf even de camera om de groep te vereeuwigen.
Toch maar lachen tussen al die nare
uniformen. Het zijn tenslotte maar
Schiedammers anno 1976...
Zo Ti pakje heb ik ook gedragen. En er
waren vroeger ook elastieken om die
kousen op zijn plaats te houden.
