goed advies: lach's om het oudejaar
een zeer geslaagd dia-avondje
Dat zeggen we met deze foto van een bijna opgebrande
kaars, die straks zal worden uitgeblazen. Een simpele
foto, wel speciaal in elkaar gezet voor dit doel, maar
daarom niet minder geslaagd. Dat zachte licht komt van
de kaars, lijkt het. Maar dat is niet waar; het werd bereikt
met een lichtje afkomstig van een losse lamp. Het kan ook
een losse elektronenflitser geweest zijn, die met een ver-
lengkabeltje van links het tafereel bescheen. Een idee
voor de laatste foto in uw album van dit jaar? Daarom
zeggen we: dag 1976! En ook in fotografisch opzicht: een
geslaagd 1977.
Tip voor amateurfilmers:
Toegegeven: in vele opzichten was het jaar 1976 niet een
jaar van uitbundige vrolijkheid. D'r zijn nogal wat din
gen, die zich niet helemaal positief ontwikkeld hebben.
Maar dat is geen reden om over 1976 te somber te doen.
Hier is een recept om eens gezellig te lachen over het jaar,
dat bijna of geheel is verstreken. Een recept voor mensen,
die dit jaar hebben gefilmd. En die met dat filmmateriaal
best iets willen doen.
het verhaal van'
Toegegeven: er zijn avondjes, waarop dia's worden ver
toond, die zo weinig interessant zijn, dat er in het donker
van de huiskamer inderdaad enig zacht gesnurk hoorbaar
is. Maar dat hoeft niet! Het is zelfs zo, dat bij een onlangs
gehouden marktonderzoek meer dan de helft van de on
dervraagden vertelden, dat men een dia-avondje bij
vrienden erg leuk vindt. Dat waren dan mensen, die op
bezoek waren bij een man, die zijn diapresentatie heeft
georganiseerd net als de gastheer, waarover het gaat in het
volgende verhaal van een zeer geslaagd december dia
avondje.
ET NIEUWE STADSBLAD - PAGINA 10 - WOENSDAG 29 DECEMBER 1976
dierentuin, boodschappen doen
en de feestdagen in december. En
nu komt het werkje, waar u veel
plezier van zult hebben: u gaat.in
al die korte shots, zoeken naar
humoristische dingen. Die humor
kan zitten in de opname zelf (Je
roen valt van slee, schaatst op z'n
eentje met de rest ergens in de
verte, een sneeuwbal, die doel
treft. Enzovoort).
dag 1976!
Een stukje film, waarin Jeroen van de slee valt. Monteer er een
zonnige strandscène achter, zodat er een grappig effekt ontstaat. Zo
maakt u een humoristische film over uw gezin, waarvoor in het
artikel: Lach s om het oude jaar! een aantal tips worden gegeven.
Dit is een voorbeeld vair "beeldrijm"Wanneer drie van deze eet-
scènes direkt achter elkaar worden gemonteerd, ontstaat er een zeer
komisch effekt.
Er zijn amateurfilmers, die van al
het materiaal, dat ze in een jaar bij
elkaar hebben gefilmd, een se
rieus verhaal maken. Een soort
"journaal van je eigen leven".
Dat is een mogelijkheid, waar
door je in de loop van de jaren
gaat beschikken over een werke
lijk uniek bezit: een persoonlijk
filmverhaal, dat mooier en boei
ender is dan welk TV-journaal
Omdat je van deze film zélf de
hoofdpersoon bent.
Andere mogelijkheid
Niet iedereen vindt echter de tijd
om al die films te monteren. Maar
velen van deze filmers willen
toch wel graag iets doen met hun
spoeltjes met "vakantie" en
"sneeuwpret" en "Jeroens'ver
jaardag" er,op. Die mensen advi
seren we: maak eens losjes weg
een samenvatting van dat materi
aal. Een kleine lachfilm uit het
leven van een gezin.
Eerst inventariseren!
Het is goed om eerst via de pro-
jektor of de viewer alle beschik
bare materiaal te bekijken.
Schrijf, bij die eerste inventarisa
tie, alle scènes, die op een
Die gastheer wist wat dat woord
betekent. Want een echte gast
heer is iemand, die de moeite
neemt zich te verdiepen in wat
zijn gasten prettig vinden. Dat
kost wat voorbereiding - maar
wat geeft dat. als deze de basis is
van een geslaagde avond?
De programma-keus
't Is altijd goed even na te gaan
hoe de groep mensen, die is uit
genodigd. precies is samenge
steld. Want daar moet immers hel
programma op worden afge
stemd Als de gastheer bijvoor-
spoeltje zitten eens onder elkaar
op.
Zo bijvoorbeeld:
spoel 1: winter
Jeroen met de slee op de rug naar
bergje
Hij gaat op de slee zitten
Opname van stukje start
Jeroen met slee in de verte onder
aan baantje
Onderweg (ander standpunt)
Slee vliegt bijna op andere slee
Jeroen laat zich vallen
Slee glijdt door
enzovoort.
Dat zijn alvast acht opnamen van
een filmpje, dat u in het begin van
dit jaar. toen het winterde, hebt
opgenomen. Er zijn nog wat an
dere opnamen van een schaats
wedstrijd, waar Jeroen ergens in
de achterlinie is geëindigd en er is
een stukje sneeuwbalgevecht.
Hele jaar op papier
Zo krijgt u, als u in de loop van
1976 regelmatig hebt gefilmd,
het hele jaar door op papier. Een
verjaardag, de vakantie, een
boswandeling, een bezoek aan de
beeld gek is op honden en leuke
dia's heeft van zijn herdershond,
dan is dat niet erg interessant voor
de buren, die geen hond hebben
en eigenlijk als de dood zijn voor
dat beest. En zo kan een avondje
met op zichzelf erg leuke dia's
van de kinderen niet zo goed val
len bij kennissen, die zelf geen
kinderen hebben. Om maar eens
een paar extreme voorbeelden te
noemen. Het betekent dus: stel
het programma af op de mensen,
die worden verwacht.
De tijdsduur
Wie wel eens een serie vakantie
dia's van vrienden heeft bekeken,
weet dat overdaad schaadt. Zwit
serland is een mooi land, maar
vijftig dia's achter elkaar van
weer een berg met een sneeuw
top, gaatje de keel uithangen. En
Ierland is een machtig vakantie
land, maar een serie van dertig
altijd groene dia's van de heuvels
met de zee op de achtergrond, zijn
slaapverwekkend. Hoe lang een
dia-presentatie mag zijn? Als het
series zijn als zojuist genoemd:
niet meer dan vijf en twintig.
Maar als het een serie is mèt veel
variaties, een serie die op boei
ende wijze wordt toegelicht, dan
zijn drie bakjes van 36 dia's vaak
vertoond voor je een gaap hoort.
De toelichting
En dat brengt ons op het derde -
misschien het moeilijkste punt
van een dia-avond: het vertellen
over de dia's, die je vertoont.
Tenzij de gastheer een beroeps
verteller is, gaat dat niet vanzelf.
En dat betekent, dat het goed is
vooraf een lijstje te maken van de
dia's, met wat notities. Doordat
naast de projektor te leggen kan
de gastheer/verteller een boeiend
verhaal opbouwen, waarbij hij
soms ook het komende dia in zijn
toelichting kan betrekken. Dat
vraagt enige voorbereiding en
misschien een keertje proefdraai
en. Maar dat is nu juist één van de
dingen, die een attente gastheer
graag voor zijn gasten over heeft.
De avond zelf
Het spreekt vanzelf, dat de stoe
len van tevoren zo zijn opgesteld,
dat ieder gemakkelijk kan kijken
zonder ingewikkeld gesleep met
meubels. En dat alle technische
spullen in een hoekje kant en
klaar staan voor projektie, zodat
het projektiescherm en de projek
tor alleen nog op hun plaats hoc-
Andere effekten
Er zijn echter in een film door het
opnieuw rangschikken van de
beelden ook andere effekten te
verkrijgen. Dat kunnen onver
wachte overgangen zijn. Bijvoor
beeld tussen wat zonnig - hete
vakantiegebeurtenissen plotse
ling dat sneeuwbalgevecht. Of
dat stukje film over de slee, die
bijna een andere slee ramt, en di
rekt daarna ineens een dichtbij
opname van zoonlief, die aan het
strand in een zwempak onbedaar
lijk staat te lachen. Vooral als
men zo'n scene dubbel herhaalt
(dus nog eens een stukje slede
vaart en nog eens een stukje
strandpret), wordt daar straks
smakelijk om gelachen.
Beeldrijm
Een andere mogelijkheid is: het
zoeken van gelijke handelingen,
die achter elkaar gezet, vaak een
erg gek effekt geven. Weer een
voorbeeld: in verschillende shots
wordt er iets gegeten. Een hap in
een appel; een aap, die een pinda
opknabbelt: een paard, dat gras
krijgt; moeder, die een stukje
proeft van haar verjaarstaart. Die
opstapeling van etende mensen
en dieren vlak achter elkaar of
van allerlei andere handelingen of
dingen wordt "beeldrijm"ge-
noemd.
Nog meer effekten
Misschien hebt u een projektor,
die verschillende snelheden kan -
draaien. Dan is het goed om in
zo'n 1976-overzicht eenmaal één
stukje te vlug en éénmaal een
scène langzaam te projekteren.
Niet te vaak, want dan wordt het
gauw flauw. Ook het "omge
keerd" monteren, waardoor een
terugloopeffekt ontstaat (bijvoor
beeld een sledevaart naar boven
of een sneeuwbal, die terug
vliegt) doet het, zij het ook met
mate toegepast, erg goed.
Fantasie laten werken
Fantasie is het enige wat u nodig
heeft als u zo'n André van Duin
achtig kolderverhaal van het afge
lopen jaar in elkaar zet. Fantasie
en ook wel: tijd, want als u dat
goed wilt doen. dan zult u er echt
wel een paar avondjes of een
weekend mee bezig zijn. Maar
één ding is zeker: zo'n familie
lachfilm maken is werk. waar u
erg veel plezier aan zult beleven.
Bij het monteren en straks: bij het
projekteren. Want is het - bij alle
ernst die er almeer dan genoeg is -
niet verrukkelijk om als gezin
eens lekker te lachen om de vro
lijke gebeurtenissen van het jaar
1976?
ven te worden gezet. Het spreekt
vanzelf, dat de laatste lichtknop
door een van te voren geïnfor
meerd gezinslid wordt bediend.
En dat er, als het kan, wat toepas
selijke, zachte muziek van
grammofoon of bandrecorder
wordt gedraaid. Wie dan tijdens
een lange serie op een logisch
moment tijd vrij maakt voor kof
fie of een drankje en zorgt voor
een pakkend slot, waardoor het
een afgerond geheel wordt, die
zal bij het aangaan van de lampen
geen slapende gasten ontwaren.
De kans is groot, dat er bij het
wegdraaien van de laatste muziek
een heel bescheiden applausje
opklinkt. En dat is in een neder-
lands gezin beslist een kompli-
mentje en een bewijs, dat men
deze avond als plezierig heeft er
varen.
Drie dingen
Een geslaagd dia-avondje bestaat
zoals zoveel goede dingen - uit
drie elementen: de juiste
programma-keus. een afwisse
lende diaserie met een boeiende
toelichting èn een ook technisch
goede voorbereiding. Dat was
het. Misschien is het een idee om
dit verhaal in deze donkere
maanden eens met uw dia's in
eigen kring in praktijk te brengen.
