Vitrage kleedt
de kamer aan
r*
Bouwfonds lanceert idee dat geen extra geld kost
"BEWONERS BESLISSEN OVER DE
VOORZIENINGEN IN HUN WIJK"
Oude
banden
en het
milieu
IT
Moeten
toeristische
wegen slecht
worden
onderhouden
minimiinnminimiiiiiiiihhiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii"iniihiiiiiiiimi
Wy, Nederlanders, schynen het pret
tig te vinden 's avonds de gordQnen
open te houden. Wij hebben wel vitra
ge en overgordynen voor de ramen
hangen, maar dan toch meer als deco
ratie. Want een kamer zonder gordy-
nen ziet er byzonder kaal uit en het
<iykt alsof we midden in de schoon
maak zitten. Na de oproep van minis
ter Lubbers tydens de oliecrisis zyn we
weliswaar de gordijnen weer gaan ge
bruiken, maar toch zyn velen dat leed
alweer vergeren. Jammer, want gordy-
nen houden de warmte binnen en de
kou bulten, zyn bovendien geluid
dempend en filteren het soms felle
daglicht.
GEEN VALLETJES
Onderzoeken hebben uitgewèzen dat
de meeste mensen vitrage tot op de
vensterbank prefereren. De van vroe
ger bekende valletjes worden nauwe
lijks meer gezien, terwijl het sluiergor
dijn alleen in bepaalde streken van ons
land veel wordt verkocht. De meest
gebruikte vitrage voor de huiskamer is
de witte of gebroken witte vitrage zon
der een bepaald werkje of kantje. In
de keuken en slaapkamer geeft men
de voorkeur aan meer bewerkte vitra
ge. Ook voile wordt veel in de slaapka
mer toegepast. De zogenaamde afge
paste vitrage, die in de winkel netjes in
een plastic zakje aan een standaard
hing, wordt niet meer gemaakt. De vi
trage, die de bedoeling had altijd te
passen, bleek in de praktijk bijna
nooit te passen.
KLEUR
Bij de aankleding van het huis ge
bruikten we steeds meer kleur. Als lo
gisch gevolg had dit, dat ook de vitra
ge in veschillende kleuren werd ge
maakt. Grof gebreide open vitrage en
openweaves werden steeds populair
der. Vooral de openweaves worden nu
echter bijna uitsluitend nog in tinten
beige tot brum gebracht, aangepast bij
het vele berbertapijt dat wordt gelegd.
Hier en daar worden nog wel fel ge
kleurde fitrages toegepast, maar toch
blijkt dit niet altijd een even groot suc
ces.
Een groot voordeel van openweaves is
wel dat zij als kamerhoog gordijn kun
nen worden qebruikt. Zij worden dan
ook als de voorloper van het kamerho-
ge overgordijn gezien. Bovendien
wordt soms bij openweaves het ge
bruik van overgordijnen overbodig.
Leuke effecten kunnen worden bereikt
als een goed doorzichtige openweave
wordt gecombineerd met een alumi
nium jaloezie en sluitgordijnen in af
wijkende kleur. Laten we het jaloezie
neer en sluiten we de openweaves dan
schijnt de kleur van het jaloezie door
de transparante gordijnen.
ZELF MAKEN
Vitrages en openweaves, die op grote
breedtes worden gemaakt en dat is bij
vitrage tot drie meter, zijn gemakke
lijk zelf te maken. Kiest men een vi
trage zonder werkje, dan kan de
breedte voor de hoogte worden ge
bruikt. Laten we een voorbeeld geven:
Men kiest een vitrage, die als breedte
de hoogte van het raam heeft plus vijf
tien centimeter voor de zomen. Als
aantal meters koopt men dan twee
maal de breedte van het raam. Die
dubbele breedte is voor de plooien. U
hoeft alleen maar het gordijn door
midden te knippen, de zoom aan te
brengen en het plooiband en de gor
dijnen zijn klaar om opgehangen te
worden.
Vitrage met loodband hoeft van onde
ren niet gezoomd te worden en hangt
door het gewicht van het lood mooi
strak. Maakt u zelf vitragegordijnen,
vergeet dan niet om bij synthetische
weefsels band en garen te gebruiken
dat eveneens synthetisch is.
Hebt u bij uitzondering vitrage ge
maakt van katoen, dan eveneens ka
toenen band en garen gebruiken. En
dan flinke krimpzomen toepassen,
want katoenen vitrage kan flink krim
pen ook als op het kaartje staat 100%
krimpvrij.
Hebben de gordijnen een werkje, dan
wordt het aanzienlijk moeilijker om de
gordijnen zelf te maken. Behalve na
tuurlijk voor ervaren naaisters. U
moet dan maar denken: verknippen is
duurder dan laten maken.
WASSEN
Tenslotte iets over het wassen van de
vitrage. Echt niet zo'n klus als het
lijkt. Eerst zet men de gordijnen in
handwarm water waaraan wat zout is
toegevoegd. Na een uurtje worden ze
dan vervolgens in een handwarm sop
gewassen, waarna ze het best in een
ruim bad luchtig kunnen worden ge
spoeld. Na het spoelen laat u de gor
dijnen over de lijn uitlekken en u kunt
ze daarna in natte toestand ophangen.
Luchtig opvouwen en even centrifuge
ren gaat ook. Mochten er toch was-
vouwen zijn ontstaan, die niet willen
wegtrekken dan voorzichtig strijken
en daarbij een droge doek als warm-
teoverbrenger gebruiken. Is het was
water aanzienlijk warmer dan
„handwarm" dan kan de finish ver
dwijnen en gaat de vitrage sterk vuil
aantrekken. Denk er aan dat raam-
brede gordijnen wel erg mooi zijn,
maar nogal onhandig om te wassen.
Vaak worden om die reden gordijnen
met geringere breedte samengevoegd
zonder de banen aan elkaar te naaien.
GEKLEED
Het kan handig zijn als we het inkij
ken kunnen voorkomen door de vitra
ge te sluiten. In dat geval kunt u veel
plezier hebben van vitrage opgehan
gen aan rails met glijders of runners
(wieltjes). Hebt u de vitrage afwisse
lend open en dicht, kies dan rails met
ingebouwd trekwerk. U trekt aan het
koordje en de vitrage gaat open of
dicht. Doet u dit met de hand dan
wordt de vitrage spoedig smoezelig.
Helaas vormen de gordynen vaak een
sluitpost op de begroting, wanneer we
ons hols gaan inrichten. Hét aantal
meters, dat nodig is om de ramen te
bekleden schrikt vaak af. Maar zoals
gezegd, met vitrage en overgordijnen
kleedt men het huis aan. Het vormt de
grondslag van een gezellig en gekleed
huis.
Bedrukte voile, kamerhoog, 300
cm., uit de kollektie van Wyers
Amsterdam.
Noem oude banden en men denkt aan
afval. Maar wat men afdankt, kan
soms weer gebruikt worden.
De banden recycling experts van de
Goodyear Tire Rubber Company in
de Verenigde Staten houden zich al
jaren bezig met het beproeven en toe
passen van methoden om het oude
banden probleem aan te pakken.
Jaarlijks komen er in de V.S. 165 mil»
joen op de schroothopen terecht.
Goodyear's recycling aktiviteiten om
vatten het construeren en aanbrengen
van bandenriffen op de zeebodem (ter
bevordering van de visstand), golfbre
kers, drijvende „matten" van oude
banden voor kust- en oeverbescher
ming en schok absorberende barrières
op snelwegen.
Dit zijn slechts enkele van de meer
dan 100 toepassingsmogelijkheden
voor oude banden.
Verder werkt Goodyear mee aan de
constructie van installaties voor het
herwinnen van olie, staal en roetzwart
uit oude banden. Deze vrijgemaakte
grondstoffen kunnen dan weer ge
bruikt worden voor de produktie van
nieuwe banden.
De eerder genoemde golfbrekers kun
nen volgens velen een belangrijke rol
spelen bij de bescherming van kustge-
deelten die gevaar lopen om door het
water afgeschuurd te worden. De
thans in gebruik zijnde golfbrekers
geconstrueerd uit oude banden ver
minderen de kracht van 1 tot 1,5 me
ter hoge golven met ongeveer 80%. De
konstruktiekosten bedragen slechts
een tiende van die van conventionele
golfbrekers.
Drijvende bandenmatten met kabels
aan de bodem bevestigd,'zouden het
antwoord kunnen zijn op afkalvende
oevers van meren en rivieren.
Zo'n bandenmat heeft bijvoorbeeld in
Roger's City, Michigan, het behoud
betekend van een strand in de omge
ving waarvan een waterzuiveringsin
stallatie beschermd moest worden te
gen de frequent opstekende stormen
rond het Huron meer.
Een toepassing die reeds over de gehe
le wereld ingang heeft gevonden is het
op de zeebodem neerlaten van gebun
delde oude banden, al of niet ver
zwaard met beton. Deze kunstmatige
riffen raken na enige tijd begroeid met
allerlei organismen die vissen tot
voedsel dienen en waardoor de vis
stand ter plaatse wordt verbeterd.
Een dergelijk projekt werd uitgevoerd
voor de kust van Florida bij Fort Lau
derdale. Hiervoor werden 1,5 miljoen
banden gebruikt Jaarlijks komen hier
1 miljoen stuks bij die door de autori
teiten in de gehele staat worden verza-
meld.
Ook ziet Goodyear toekomst in het ge
bruik van oude banden als veiligheids
buffers bij gevaarlijke punten op snel
wegen. Er zijn proeven genomen met
wagens die men met een snelheid van
bijna 100 km. per uur op zo'n speciaal
geconstrueerde bandenbarrière liet in
rijden waarbij de opgelopen schade
gering was.
„Elke keer als we een nieuwe toepas
sing voor oude banden ontdekken, be
tekent dat weer een bijdrage tot een
schoner milieu", zegt de direkteur van
Goodyear's research afdeling, Richard
D. Candle. „Bovendien sparen we op
zo'n manier onze natuurlijke hulp
bronnen. Vooral dit laatste is belangr
ijk. Wij moeten proberen het verbruik
van onze bodemschatten over een zo
lang mogelijke periode uit te smeren.
Intussen moeten er technologische
ontwikkelingen plaatsvinden die het in
de toekomst mogelijk maken de be
hoefte aan natuurlijke grondstoffen
aan te vullen".
„Laat bewoners meebeslissen over de
aankleding van hun eigen woonomge
ving. Nu krijgt in nieuwe wijken alles
vooraf een vorm en een funktie. Daar
mee beslissen de bestuurders over za
ken die voor anderen belangrijke con
sequenties hebben. Wij vinden dat dat
nodeloos gebeurt voor wat althans een
deel van de woonomgeving betreft.
Door niet alle ruimte vooraf een be
stemming te geven, door wat on-affe
situaties achter te laten, geef je de
mensen de kans er zelf iets van te ma
ken. Dan krijgen ze ook wat ze graag
willen hebben. Dat hoeft niet eens ex
tra geld te kosten".
Het Bouwfonds Nederlandse Gemeen
ten lanceert in zijn jongste nummer
van zijn tijdschrift Bouwfor.ds-IN-
DRUK een plan om bewoners van
nieuwe wijken medezeggenschap te
geven over de voorzieningen in hun di-
rekte woonomgeving. Daarmee wordt
voorkomen dat die bewoners worden
opgezadeld met dingen die zij eigen
lijk niet willen hebben. Als de ontwer
pers van een wijk en de bestuurders
van de gemeente bereid zijn een stukje
van hun beslissingsrecht aan de bewo
ners door te geven, hoeft uitvoering
van dit plan zelfs geen cent extra te
kosten.
Het Bouwfonds: „Als een gemeente
een bestemmingsplan ontwikkelt,
wordt er een pot gevormd voor de
grondkosten. Een deel daarvan wordt
bestemd voor het woonrijp maken van
de wijk. Als nou eens niet aan al dat
geld onmiddellijk een bestemming
wordt gegeven, maar beschikbaar
wordt gesteld aan de bewoners, dan
kunnen zij beslissen wat er mee moet
worden gedaan. Moet er een rol-
schaatsbaan of een basketbalveldje
worden aangelegd? Kiezen we voor
een gezamenlijke barbecue-plaats of
een gemeenschappelijke kruidentuin,
een kinderboerderij of een klein open
zwembad? Gewoonlijk is er geld voor
dit soort zaken beschikbaar. Men
moet het alleen aandurven dat los te
weken uit de grondexploitatie".
EXTRA POT
Het Bouwfonds heeft ook een idee
ontwikkeld om de bewoners meer
voorzieningen te geven binnen de ge
wone woonrijp-makerij gebruikelijk is.
Die kosten wel extra geld. „Daarvoor
wordt een apart Voorzieningsfonds
gevormd door op de prijs van elke
koopwoning een extra bedrag te leg
gen. Over de hoogte daarvan kan wor
den gepraat: het kan om 300, maar
ook om 1000 gulden gaan. Voor het
beheer van het fonds kan een stichting
of een bewonersvereniging worden op
gericht. Worden er in een wijk ook
huurwoningen gebouwd, dan beöoeft
dat voor de oprichting van zo'n Voor
zieningsfonds geen bezwaar te zijn. De
woningbouwvereniging kan immers
per huis de bijdrage opnemen in de
stichtingskosten. Het hoeft daarbij
niet om kapitalen te gaan: met een bij
drage van 2,50 per maand per huur
woning kan al een heel aardig potje
worden gemaakt".
Het Bouwfonds heeft beide ideeën in
enkele gemeenten op tafel gelegd. Zo
wel het plan voor het losweken van een
bedrag uit de grondexploitatie als dat
voor de vorming van een extra fonds
blijkt erg aan te spreken. In Park
Stokhorst in Enschede deed het
Bouwfonds al ervaring op met het
Voorzieningsfonds. Dankzij dat in
itiatief beschikken de bewoners van
die wijk nu over een tot ontmoetings
centrum verbouwde boerderij, een'
aantal tennisbanen en een instruktie-
zwembad.
„De slechte staat van onderhoud van
wegen in toeristisch aantrekkelijke
natuurgebieden zou dienen te worden
aangemoedigd om het predikaat „toe
ristische route" en de daarmee samen
hangende ongebreidelde groei van het
autoverkeer te ontlopen". Aldus een
stelling die J. Verkerk aan zijn aan de
Technische Hogeschool te Delft verde
digd proefschrift meegaf. Opvolging
van dit advies zou het paard achter de
wagen spannen. Ontsluiting van toeri
stisch aantrekkelijke natuurgebieden
is belangrijk. Dit kan het best geschie
den door verantwoorde aanleg van
toeristische fietspaden of het tot fiets
pad bestemmen van bepaalde be
staande wegen.
