vandaag - gisteren - morgen
PLAAT
PRAAT
SILMA VOORDEELWEEK
BIJ FOTO VAN VUUREN
299.-
379.-
F0T0
VAN
VUUREN
Wim Kan
Wim Sonneveld
en de Anderen
„Blijf nog een beetje'
Country comes
to Carnegie Hall
739.-
889.-
CABARET - GABARET - CABARET -
- CABARET - CABARET - CABARET
PAUL VAN VLIET
DON QUISHOCKING
HET SIMPLISTIES VERBOND
(Barbara Nielsen)
SILMA PROJECTOREN brengen uw filmbeelden tot leven en hoe:
BRILJANT EN HAARSCHERP!
Hoogstraat 104-106
Schiedam - Tel. 266720
HET NIEUWE STADSBLAD PAGINA 38 WOENSDAG 16 NOVEMBER 1977
Sinds het jaar 1895 kent ons land de
kleinkunstvorm CABARET, voor het
eerst door Eduard Jacobs gepresen
teerd in zijn „Cabaret Artistique".
Vanaf deze mijlpaal in de Nederlandse
kleinkunst heeft het cabaret vele
ontwikkelingen te zien gegeven en is
haar oorspronkelijke opzet herhaalde
lijk gewijzigd. Van de „levensspiegel"
die in de tekst en muziek aan het audi
torium werd voorgehouden tot aan de
bijtende spot en nietsverhullende teks
ten die in ons hedendaags cabaret te
horen zijn; daartussen ligt een scala
aan zijwegen die het fenomeen cabaret
heeft bewandeld. Een indrukwekkende
plaatuitgave in twee cassetes, tesamen
maar liefst 22 langspeelplaten, werd
door Wim lbo voor Phonogram uit
haar archieven samengesteld, welke
productie een breed overzicht geeft van
practisch alle facetten die het Neder
lands cabaret te bieden heeft. Ruim
een jaar heeft de samensteller gewerkt
aan de repertoirekeuze uit de enorme
hoeveelheid materiaal dat hem ten
dienste stond. Nadrukkelijk moet wor
den vastgelegd dat de productie „CA
BARET" niet pretendeert volledig te
zijn. zo ontbreken bijvoorbeeld Toon
Hermans en Fons Jansen. Anderzijnds
kan echter worden geconcludeerd dat
nog niet eerder in de Nederlandse pla-
tenwereld een uitgave van een derge
lijke omvang aan het vaderlandse ca
baret werd gewijd en waarin een lange
rij artiesten van vandaag, gisteren en
de jongeren van morgen de reveu pas
seert. Het cabaret kan worden verdeeld
in drie groepen; het theatercabaret, het
radiocabret en de uitingen hievan op
de televisie. Natuurlijk werd in „CA
BARET" terecht de grootste aandacht
geschonken aan de theater-uitvoe
ringen, de plaats waar deze klein
kunstvorm werd geboren. Op twee pla
ten, ten eerste, wordt een overzicht ge
boden van het cabaretclassique waarin
onder anderen Jean-Louis Pisuisse,
Koos Speenhoff, Fie Carelsen en Louis
Davids in hun specifieke repertoire te
beluisteren zijn. De tweede elpee bevat
een keuze uit twee historische cabaret
programma's in theater Tingeltangel
gearrangeerd in 1964 en 1975. Onder
de titels „Waar blijft de tijd" en „On
der de bomen van het plein" wordt de
toehoorder geconfronteerd met onder
meer de overgetelijke Dora Paulsen en
Julia de Gruyter, respectievelijk met
„Die Welt ist weit geworden" en de
lange doch kostelijke monoloog „Me
neer den onderpastoor", in sappig
Vlaams vertelt. Hieruit moge blijken
dat de uit het buitenland afkomstige
Dora Paulsen, in 1970 overleden, in
ons land weten te verwerven en dat Ju
lie de Gruyter niet mag ontbreken,
omdat deze Belgische cabaretière tot
ons taalgebied behoort. Het is Enny de
Leeuwe die het gewaagde Monna Van-
na van Herman Heyermans vertolkt,
terwijl voorts Paul Collin (bij deze op
name 80 jaar oud...), Sylvain Poons,
Herman Tholen, Ronnie Bierman en
Fred Florisse het klassiek geworden
cabaretrepertoire alle eer aan doen.
Met de première op 15 augustus 1936
van de cabaretreveue „Daar zit muziek
in" door het ABC-cabaret van Wim
Kan en Corrie Vonk, gehuwd in 1933,
werd een nieuw tijdperk in het Neder
landse cabaret ingeluid en wordt door
menigeen zelfs beschouwd als de we
dergeboorte van ons cabaret. Wim
Kan was in die dagen een beginnend
acteurtje en Corry Vonk de grote ster.
Als ministerszoon werd Wim Kan op
15 januari 1911 te Scheveningen gebo
ren en werd de poppenkast in zijn jon
gensjaren in feite zijn eerste theater,
waarin toen reeds door hem bekende
persoonlijkheden uit zijn buurt werden
nagebootst en naar een persoonlijke
„visie" werden onderworpen. Het
ABC-cabaret oogstte voor die tijd écla
tante successen en werd een tournee
naar Indonesië ondernomen. Niemand
kon toen vermoeden dat dit verblijf zou
uitgroeien tot enkele jaren. Corry Vonk
werd in maart 1942 geïnterneerd en
werden Wim Kan en Cor Lemaire
krijgsgevangenen gemaakt. Zij allen
overleefden dit helse avontuur, vol
ontbering en vernedering. Natuurlijk
onderging het ABC-cabaret na 1945 en
karakterverandering en ontwikkelde
Wim Kan zich tot onze grootste confe
rencier. Massaal kon de natie hiervan
getuige zijn bij zijn eerster oudejaars-
conferece op 31 december 1954, een
bijzonder zware opgave die hij daarna
nog vijf maal zou herhalen. Na een
pauze van zeven jaar kwam onze fa
meuze woordkunstenaar op Oud
ejaarsavond voor de televisie Zijn mil
de spot, zijn levenswijsheid en zijn on
geëvenaarde humor zijn in de plaat
productie „CABARET" op twee plaat
kanten te beluisteren in een samenstel
ling uit zijn vermaard geworden confe
rences.
De vrouw
in het cabaret
De artistieke prestaties van de vrouwen
die in het genre cabaret hebben geëxel-
leerd zijn in „CABARET" zeker niet
vergeten. Onvergetelijke namen als
Fien de La Mar en Fie Carelsen zijn
hier vertegenwoordigd, doch zeer na
drukkelijk ook de twee grootste vrou
welijke talenten van onze dagen: Ja-
sperina de Jong en Conny Stuart. Beide
dames bewandelen hun eigen artistieke
pad doch hebben één facet gemeen,
namelijk hun veelzijdigheid. Jasperina
de Jong is te Amsterdam in 1938 gebo
ren en begon na allerlei omzwervin
gen en baantjes haar carrière bij
„Lurelei" met Ben Rowold en Eric
Herfst, met welke laatste zij in 1961 in
het huwelijk trad. Na een moeizame
start en magere jaren kwam toch het
succes, vooral na heaar creatie van „de
call-girl". Nu kennen wij haar van de
avondvullende solo-programma's,
waaraan tekstdichter Guus Vleugel
een enorm aandeel heeft, zowel op de
bühne als op de televisie. Conny Stuart
werd als Cornelia van Meijgaard in
1913 te Wijhe geboren. Twee namen
zijn met haar artistieke carrière onver
brekelijk verbonden: Wim Sonneveld
en Annie M. G. Schmid. Oorspronke
lijk werd zij als zangeres ontdekt door
Gerard van Krevelen, bij wiens „Ro
mancers" zij talloze malen haar favo
riete Franse repertoire heeft gezongen.
Het was Wim Sonneveld die haar voor
het cabaret ontdekte en haar boven
dien Nederlandse repertoire liet zin
gen. Zo ontdekte hij tevens haar ko
misch talent. Haar veelzijdigheid ver
kreeg Conny Stuart ondermeer bij Cor
Ruys, Cox-Halsema, de Snip en Sna-
preveu en via radiowerk, zoals Eli As-
ser's „Mimosa". Na deze twee groten
uit onze vrouwelijke cabaretwereld
ontbreken ook bijvoorbeeld Liselore
Gerritsen, Jenny Arean en Anke Groot
niet in „CABARET".
De creaties van de op 8 maart 1974
overleden Wim Sonneveld zijn voor de
liefhebber van cabarettheater onverge
telijk. Zijn loopbaan heeft zich in
Frankrijk, Amerika, en Nederland af
gespeeld en omvatte de artistieke be
zigheden van chansonnier, filmacteur
en cabaretier. Hij ontdekte en stimu
leerde talloze jonge talenten en ver
wierf een onaantastbare reputatie met
zijn one-manshows. Zijn soms wat har
de en cynische creaties moesten de
twijfel van zijn hart verbergen en zijn
overgevoeligheid verdoezelen. Hij mag
als de grote voorganger worden be
schouwd van hen die tijdens zijn leven
bekendheid verwierven. Paul van Vliet,
Seth Gaaikema, Rients Gratama en tal
van anderen zijn naast Wim Sonneveld
ruimschoots vertegenwoordigd in
„CABARET". Liedjes van Jaap van
der Merwe, Michel van der Plas en An
nie M. G. schmid worden door een
keur van artiesten vertolkt. Radio-ca-
WIM SONNEVELD
baret is aanwezig in de vorm van ge
deelten uit Henk Elsink's „Vrij entree"
en „Cursief', alsmede delen uit de suc
cesvolle serie die het team van „Farce
Majeure" wist te creëren. Oude glorie
herleeft met het Jordaancabaret en ca
baret „De Doofpot", waar moppentap
per per exelence Max Tailleur de zaal
aan zijn voeten krijgt. Doch ook het
moderne „Don Quishocking" komt
voor het voetlicht, terwijl de nieuwste
loot aan dit firmament, de heren Koot
en Bie met hun „Symplistisch
Verbond", met als wapen de matten
klopper, eveneens in de groeven werd
vastgelegd. Uit het enorme repertoire
dat de twee cassettes „CABARET" via
de 22 langspeelplaten te bieden hebben
kon hier slechts een onvolledige greep
worden gedaan. De aanschaf hiervan
betekend zeker een aanslag op het
budget van de minnaar of minnares
van het cabaret. Zonder twijfel kan
echter worden vastgesteld dat dit grote
project een zeer waardevol overzicht
geeft van wat het Nederlandse cabaret
in al haar vormen, inclusief de musical,
heeft gepresteerd en nog zal presteren
via de jonge generatie die middels de
Akademie voor Kleinkunst op de laat
ste plaat van „CABARET" naar voren
treedt.
De tweede langspeelplaat van de
Nederlandse zangeres Barbara
Nielsen bevestigd het vermoeden
dat zij bij haar debuut-elpee
ruim een jaar geleden wekte; zij
is een zangeres die beslist wat te
zeggen heeft. Ook op deze plaat
„Blijf nog een beetje" bekent zij
haar twijfels, is soms sterk ironisch
doch onthult tevens een hang naar
geborgenheid.
Uit deze aspekten ontstond een
elpee waarop Barbara Nielsen elf
teksten schreef op muziek van de
bij de Nederlandse radio werkzame
Pool Julek Burgin.
In bijvoorbeeld „Je bent niet bang
meer" (liedje voor Petra) ligt een
verwoording van de weg naar
volwassenheid, terwijl „Lied over
een meisje" waaraan ook op onze
radiozenders aandacht wordt
geschonken op een andere wijze
hetzelfde aspekt wordt belicht.
„Schuilplaats" verraadt toch een
licht verlangen naar geborgenheid,
doch in „De Versierders" is het de
ironie die de boventoon voert.
Opmerkelijk mogen worden
genoemd de teksten die Barbara
Nielsen aan het papier
toevertrouwde in „God is Liefde" en
„Jij Vreemdeling", doch zeker ook
in het trieste „De Laatste Rouge".
Een vleugje mysterie ligt vervat in
„Polanski" (brief aan de acrobaat")
en vormt „Blijf nog een beetje" het
besluit van een langspeelplaat die
onze aandacht verdient.
ARIOLA 25271 XOT
In de aflevering van de televisieserie
„All you need" werd zondagavond
jongstleden aandacht besteed aan
de country-music.
Dit genre heeft een lange historie
achter zich en bezit meer facetten
dan menigeen denkt. Een
uitstekend voorbeeld hiervan biedt
de dubbel-elpee „Country Comes
To Carnegie Hall", een registratie
van het optreden van vier groten uit
de country-wereld, namelijk Roy
Clark, Freddy Fender en Hank
Thompson, die elk met hun eigen
begeleidingsgroepen hun successen
'over het voetlicht brengen. Don
Williams echter zoekt zijn aandeel
meer in de subtiele weergave van dit
genre en treedt slechts tesamen op
met Danny Flowers en David
Williamson.
Opvallend is de fanatieke aanhang
van hun fans, die de verrichtingen
van hun idolen met luid
enthousiasme belonen. Interessant
is bij deze opnamen te beluisteren
dat de vier countryzangers elk een
specifiek eigen stijl hebben
ontwikkeld, waarbij met
uitzondering van Don Williams
het gebruikelijke instrumentarium
niet ontbreekt.
Een bijzonder aantrekkelijke
produktie voor de fans van country-
music.
DOT RECORDS 25454 XCT
SILMA S 110XL
voor Super-8, Single-8 en dubbel 8
18 bid. p. sec.,
slow motion
SILMA S122 All 8 projector met vooruit- en
terug projectie, variabele snelheid van 18 tot 24 bid.
vertraagde projectie 6 tot 8 bid.
p. sec., spiegellamp 12V.-75W.
OOK GELUIDS
PROJECTOREN
ONDERSCHEIDEN
ZICH...
Nu met gratis koffer
met ingebouwde box.
t.w.v. 110.-
SILMA S 211 XW
SILMA S 232XL
Nu.
