mm®*
mmmm
HET NIEUWE STADSBLAD - PAGINA 33 - WOENSDAG 21 JUNI 1978
VERLENGDE PASSAGE
De nota gaat allereerst in op de beken
de voorgeschiedenis en de reden waar
om alles zo vertraagd is. Zo voldeed
een verlengde Passage, een belangrijke
onderdeel van het oorspronkelijke in
1973 uitgebrachte reconstruktieplan
binnenstad Schiedam, niet aan de
voorwaarden die het rijk stelt ten aan
zien van soberheid en doelmatigheid
voor het verkrijgen van geldelijke
steun.
Hoe de zaak financieel tenslotte zal af
lopen is nog de vraag, wel is er duide
lijkheid ontstaan met betrekking tot
het hoogwaardig openbaar ver
voersysteem.
Vrij zeker is dat ondergrondse system
en niet door de minister gesubsidieerd
worden en daarmee onbereikbaar zijn
(nog afgezien van de noodzaak of
wenselijkheid). Uitgegaan moet dus
worden van een bovengrondse systeem
en voor een dergelijk systeem is slechts
één logisch tracé denkbaar: via Rotter-
damsedijk Broersvest 's -Graven-
iandseweg Van Haarenlaan... Dat is
nogal wat anders dan het ondergrond
se tracé waarbij het oorspronkelijke
ontwerp van uit is gegaan.
Het bovenstaande is aldus Zijdeveld
voldoende aanleiding om het bestem
mingsplan van 1974 critisch te bezien
op de mogelijkheden tot aanpassing.
Wethouder Zijdeveld in zijn discussie
nota ,,al lang is het bekend dat veel
Schiedammers bij het doen van kopen
baak naar de buurtsteden gaan in
plaats van naar het eigen centrum. Ze
ker nu de toekomst voor de Schiedam-
se economie er slechter uitziet is het
van groot belang koopkracht en daar
mee werkgelegenheid naar de stad te
rug te trekken. Nog mooier zou het zijn
als het stadscentrum enige zuigkracht
kon uitoefenen op andere. Om mensen
te trekken moet men iets bieden en nog
liever iets bieden dat andere niet heb
ben. Rotterdam-Vlaardingen en in de
toekomst Spijkernisse beschikken over
moderne winkelcentra die alle in be
kende gladde, onpersoonlijke stijl zijn
opgezet. Als enige stad in Rijnmond
van enige omvang beschikt Schiedam
nog over grote stukken stadscentrum
die historische waarde hebben en de
daarmee meestal samenhangende be
schutting en beslotenheid bieden.
Het is waarschijnlijk hieraan te danken
dat de stad zich ontwikkelt tot het culi-
narir centrum van Rijnmond en het
lijkt verstandig hieruit lering te trek
ken. Een beschutte, kleinschalige bin
nenstad die goed bereikbaar is moet
voor de toekomst goede mogelijkheden
bieden.
KLEINSCHALIG
Bij een kleinschalige, beschutte bin
nenstad behoren woningen. Woningen
zorgen ervoor dat een stad 's - avonds
niet veriaten en onherbergzaam wordt
maar gezellig kan blijven. Bovendien is
het stadscentrum voor de bewoners van
dat centrum hun buurtwinkelcentrum,
zodat de eerste klanten verzekerd zijn.
Een woonfunctie die zo sterk mogelijk
is, is dus van belang. Ook om te vol
doen aan de duidelijk bestaande wens
van velen om in het stadscentrum te
wonen.
Meest besproken (en omstreden) deel
van het plan is ongetwijfeld de Ver
lengde Passage. Het plan gaat uit van
een concertratie van het winkelen in
het zuid-oostelijke gedeelte van het
plangebied.
Als hoofdbestanddeel van deze winkel
concentratie werd de Verlengde Passa
ge gedacht die, op verhoogd niveau ge
bouwd, de bestaande Passage met de
Hoogstraat zou verbinden. Tussen de
plaats van samenkomst en de Koe
markt moesten de Hoogstraatwinkels
opbloeien, van de rest van de Hoog
straat werd „omschakeling" verwacht.
De noordelijkste punt van het gecon
centreerde winkelgebied werd gevormd
door een warenhuis in de nabijheid van
het eerder geplande metrostation bij de
oostelijke toegang.
Afgezien van het Passagegedeelte van
het gebied waarin het geconcentreerde
winkelgebeuren zich zou gaan afspe
len, zijn beschutting en bescherming in
het plan niet vor honderd procent ze
ker. Er is onvoldoende garantie dat het
stadserf zal worden uitgewerkt als een
aantrekkelijk beschut milieu en de
dreiging bestaat dat het stadskantoor
in al zijn beeldverstorende kracht kan
domineren.
Ook de verkeersstructuur door de bin
nenstand heen zou de in het centrum
gebied mogelijke beschutting grondig
verstoren. Hierbocen werd al opge
merkt dat het stadserf de mogelijkheid
in zich had weinig tot een beschutte,
kleinschalige binnenstad bij te dragen.
De financiële consequenties bleven
echter onbesproken. De eerder ge
noemde globale exploitatie-opzet sloot
met een tekort van ruim 28 miljoen
gulden.
Ook dit vraagt om critisch bezien van
gebieden als het stadserf die geen of
nauwelijks opbrengst geven en dwingt
tot een bezinning op verschuivingen.
Dit geldt bijvoorbeeld ook voor de met
parkeerdoeleinden aangeduide gebie
den.
Tenslotte vraagt aldus wethouder Zij
develd de geplande westelijke toegang
aandacht. De plangrens loopt tot het
midden van het water van die Nieuwe
Haven. Realisatie van de westelijke
toegang die tot die grens getekend
staat heeft consequenties voor de ver
keersdrukte van de Nieuwe Haven, die
onvermijdelijk verbreed zou moeten
worden. Dit zou sloop vragen van wo
ningen, die in relatief redelijk staat
zijn, in een wijkgedeelte waar goede
woningen niet dik zijn gezaaid.
Juist door de grote verwevenheid van
alle deelproblemen is de keuze waar de
bespreking moet beginnen een moei
lijke. Het lijkt juist om te beginnen met
het hart van de stad, begrensd door
Hoogstraat, Grote Markt, Lange
Kerkstraat en Broersveld. In de afgelo
pen jaren is al vele malen de roep ge
hoord om herstel van de woonfuctie in
de binnenstad. Alleen al hierom lijkt
het goed dit gebied uitsluitend een
woonbestemming te geven.
Doordat zo meer woningen kunnen
ontstaan zal al een grotere kopersgroep
uit de directe omgeving de binnenstad
versterken. Bij uitsluitend woningbouw
bhoeft ook de gedachte verkeersont-
sluiting van het gebied minder zwaar
en daardoor minaer verstorend te zijn.
De vraag kan zelfs worden gesteld of
voor deelgebieden bewoners gevonden
kunnen worden die afzien van autobe
zit. Deze vraag lijk lijkt zeker te passen
bij een groep die bewust kiest voor wo
nen in de binnenstad. Bij het uitbrei
den van de woonfunctie is het centrum
gebied zou een uitzondering kunnen
worden gemaakt als een pand, liggend
aan de gedachte winkelstraten, naar
achter moet worden uitgebouwd om
een '.trekker" te realiseren.
Voor het winkelgebied kan worden
voorgesteld in te spelen op twee
ontwikkelingen, t.w. de ontwikkeling
die is ingezet met het verplaatsen van
de weekmarkt en reconstructies van
Lange Kerkstraat, Grote Markt,
Hoogstraat en Dam en de ontwikkeling
m.bt. het openbaar vervoer. Beide
ontwikkelingen leiden dezelfde rich
ting uit.
EXTRA IMPALS
Het ontwerp-plan ging uit van het
metro-tracé en plaatste een warenhuis
en de oostelijke toegang bij het metro
station.
Het verwijderen van het metro-tracé
werd niet gevolgd door consequenties
voor het plan. Inmiddels is duidelijk
dat een openbaar-vervoerslijn over de
Broersvest zal lopen. Dit biedt de mo
gelijkheid een halte (en daarmee
„drukte-punt") te plaatsen in de nabi-
jehid van de Koemarkt, (waarbij de be
staande Passage meer zou moeten wor
den betrokken, met ook een betere
aansluiting op het Broersveld) en één
bij de Lange Kerkstraat. Het door de
weekmarkt gestimuleerde circuit Lan
ge Kerkstraat, Hoogstraat, Broersvest
krijgt hiermee een extra impuls. Deze
impuls kan verder versterkt worden
door in te gaan op de eerder gehoorde
suggestie de panden aan de Lange
Kerkstraat, die de gemeentevan een
aannemer kocht en waarin een deel
van de sociale dienst tijdelijk huisve
sting vond, een winkelbestemming te
geven en door de Hema een definitieve
plaats aan te bieden op of in de na
bijheid van de huidige vestiging. De
noodzakelijke uitbreiding van het win
kelgebied kan dan verder gevonden
worden door de oostwand van de
Broersvest door te trekken als winkel
panden met daarboven woningen en
daarachter en onder parkeermogelijk-
heden. Bij het doortrekken zou een
trechtervormige lijn naar het Emmma-
plein gekozen kunnen worden, zodat
een activiteitenpleintje kan ontstaan
t.p.v. de huidige kruising en een beslo
ten woongebied bij het Emmaplant-
soentje. De gevelwand zou rond dit
plantsoentje uitsluitend als woningen
voortgezet kunnen worden. In noord
elijke richting zou een onderbreking
moeten ontstaan om de aandacht op de
ruïne te richten. Eventueel zou even
verder de wand in een aan het Prove
niershuis aangepaste vorm kunnen
doorlopen.
Als de Hema definitief gebouwd zou
worden op de plaats van de huidige
Vestiging of in de nabijheid daarvan
zou de ingang naar de Lange Kerk
straat een pleinvorm moeten behou
den.
Aan de Broersvest-zijde zouden even
tueel in noordelijke richting aanslui
tend kantoorruimtes kunnen worden
gebouwd met daaronder winkels en
daarachter een onder parkeerruimten.
AFWERKING
In grote lijnen rest dan nog slechts de
afwerking van het stadserf. Door het
doortrekken van de gevelwand van de
Broersvest is het horizonbederf door
het stadskantoor al een eind afge
zwakt. De afgeschermde binnenruimte
die zo is gecreëerd, kan gebruikt wor
den om bouwwerken van enige hoogte
op te richten, die het stadskantoor van
zijn dominerende indruk afhelpen.
Hierbij kan vooral aan kantoren wor
den gedacht in verband met de werk
gelegenheidssituatie in de stad. Het
stadserf zou een beschutte loop/fiets-
lijn moeten hebben vanaf de Lange
Kerkstraat naar de Singel.
ALDUS DE NOTA
Het lijkt beter de westelijke toegang en
de daarmee samenhangende bestem
mingen te vergeten, alleen al gezien de
gevolgen voor de wijk west. Overigens
vormt de Dam met de Vlaardinger-
straat na reconstructie een aantrekke
lijke uitloper in westelijke richting. De
plannen die particulieren hebben
m.b.t. herstel van de woonfunctie aan
de Korte Haven, kunnen worden ge
steund.
Als de plannen worden uitgevoerd in
de geest van de discussienota, kan niet
worden volstaan met alleen maar bou
wen.
De rest van de binnenstad zal moeten
worden „aangekleed" om het gehele
gebied aantrekkelijk te maken. De
maatregelen die ai genomen of in uit
voering zijn op de Lange Kerkstraat,
Grote Markt en Dam passen bijzonder
goed in de ontwikkelde gedachten.
Verder zal toch ook geprobeerd moe
ten worden de middenstand verder te
activeren bij het aanbrengen van lui
fels, zoals b.v. op Broersvest en Hoog
straat al is gebeurd. Ook de verdere
aankleding van de gebieden moet ge
richt zijn op het aanleggen van een
aantrekkelijk milieu. Het zal hierbij de
moeite waar d zijn tot een hechte sa
menwerking te komen met alle betrok
kenen.
Het zal gewenst zijn bij het uitvoeren
van stedebouwkundigc maatregelen in
de gebieden die uitlopen naar de bin
nenstad te streven naar een wederzijd
se positieve beïnvloeding.
Toch kan worden opgemerkt dat de
ontwikkelingen in en bij de Oran
jestraat de laatste tijd hebben geleid
tot een versterking van deze uitlopers.
Datzelfde kan worden gezegd van de
gmeentelijke aanpak van Vlaardinger-
straat en Kethelstraat, evenals van
particuliere initiatieven die daar
plaatsvinden.
Er kan gestreefd worden naar een aan
trekkelijke verbinding van het winkel
gebied aan de Parkweg met het cen
trum winkelgebied. Het ozu ook de
moeite waard zijn tussen de winkels
aan de 's -Gravelandseweg en de
Broersvest een aantal zeer doorzichtige
paviljoenachtige gebouwtjes te plaat
sen die de relatie versterken en op aan
trekkelijke wijze over het water uitkij
ken.
