van stroom voorzien
Cees Dekker slijt iedere
drie maanden een paar
schoenen
300 kg huisvuil per persoon per jaar AVR kan middelgrote stad
Slechts 0,2 procent wordt niet gebruikt
Van schipper tot vuilnisman
De Liberie zal met ons niet meer varen
HET NIEUWE STADSBLAD - PAGINA 16 - VRIJDAG 4 AUGUSTUS 1978
VERWERKING
De Afvalverwerking is een naamloze
vennootschap met als aandeelhouders
de 23 Rijnmondgemeenten en het op
enbaarlichaam Rijnmond. Het bedrijf,
één van de grootste en best geoutilleer
de vuilverbrandingsinstallaties in de
wereld, is opgericht om stedelijk, indu-
striëel en chemisch afval zonder win
stoogmerk op een voor het milieu veili
ge en efficiënte wijze te verbranden.
De AVR bestaat uitvier fabrieken' na
melijk de installatie voor de verwerking
van stedelijk en industriëel afval, de
installatie voor de verwerking van che
misch afval, de electrische centrale en
de waterfabriek.
De installatie heeft een verwerkingska-
paciteit van 820.000 ton stedelijk en
industriëel alval en 48.000 ton che
misch afval per jaar. Bij volledige be
zetting kan de AVR per jaar 275.000
MWh elektrische energie leveren en
daarnaast 10 miljoen m3 gedestilleerd
water, 230.000 ton slakken, 25.000 ton
schroot en 20.000 vliegas produceren
In Nederland komt jaarlijks, naast
grote hoeveelheden bedrijfsafval, circa
300 kg huisvuil per persoon vrij. Het
afval kan op verschillende wijzen ver
werkt worden.
STORTEN
Aan deze methode van afvalverwerking
kleven ernstige milieutechnische be
zwaren, zelfs indien hetstorten gebeurt
volgens de strenge regels van het ge-
kontroleerd storten, dus met onder an
dere afdekking en drainage. Ook geeft
het ruimtelijke bezwaren doordat het
volume van het afval bij storten nau
welijks afneemt. Dit geldt vooral voor
een dichtbevolkt (schaarse ruimte) en
overwegend laag gelegen (afwatering)
land als Nederland. Bij storten kan er
nstige verontreiniging van lucht, bo
dem en oppervlaktewater optreden.
COMPOSTEREN
Composteren is een verteringsproces,
waarbij huisvuil, op grote hopen ge
stort, door toevoeging van water en on
der druk van het eigen gewicht, gaat
broeien door verhoogde bacterie-wer
king.
Het organisch materiaal in het afVal
(papier' hout, voedselresten enz.) wordt
in een periode van 4-6 maanden bacte
riologisch afgebroken. Nadat de onver
teerde delen (anorganisch) verwijderd
ziin, blijft de compost of mestaarde
o er. In het verleden was composteren
e ;n goede oplossing. Tegenwoordig
l.omt dit systeem echter steeds minder
in aanmerking omdat het composteer
bare deel van de afvalstoffen steeds
verder terugloopt door verandering van
de samenstelling van het huisvuil.
Daar alleen organische stoffen in het
afval te composteren zijn, is nog slechts
minder dan de helft van het huisvuil
voor dat doel geschikt. Van het indu
striëel-en bedrijfsafval wordt in het ge
heel geen compost gemaakt.
VERBRANDEN
Bij deze methode van afvalverwerking
moet onderscheid gemaakt worden
tussen het verbranden zonder en mét
terugwinning van energie. Het ver
branden van afval, zoals dit bij de
AVR gebeurt in speciaal ontworpen
installaties met daaraan gekoppeld de
energie-terugwinning, wordt bij de
huidige stand van de techniek be
schouwd als de meest verantwoorde
methode voor de verwerking van afval.
Alleen bij installaties met een grote ka-
paciteit bestaat de mogelijkheid om op
rendabele wijze energie terug te win
nen. De bij het verbrandingsproces
vrijkomende warmte wordt benut voor
de produktievan stoom, waarmee door
middel van turbogeneratoren elektrici
teit wordt opgewekt; een gedeelte van
de stoom wordt bovendien gebruikt
voor de produktie van gedestilleerd
water voor industriëel gebruik.
Na verbranding van afvalstoffen blij
ven bruikbare restprodukten over
zoals: slakken te gebruiken bij weg
verharding en terreinophoging' vliegas
fijne stofdelen uit het rookgas, dat
als vulstof wordt gebruikt bij de asfalt-
produktie, schroot als grondstof
voor de staalproduktie.
Slechts een zeer gering deel 0,2%
van het oorspronkelijke volume kan
thans als restprodukt nog niet worden
gebruikt. De technische ontwikke
lingen rechtvaardigen de verwachting
dat in de nabije toekomst alle restpro
dukten benut kunnen worden. Het vol
gende voorbeeld illustreert hoe bij de
AVR door de verwerking van op zich
zelf waardeloos afval, een aantal nutti
ge produkten ontstaan.
Een standaardzak, gevuld met 7 kg
huisvuil, levert na verbranding 80 liter
gedestilleerd water op en voldoende
energie om een 100 Watt lamp 20 uur
te laten branden. Daarnaast komt er
nog circa 2 Vi kg aan schroot, slakken
en vliegas vrij.
De AVR is wat betreft de verwerking
gericht op drie kategorieën afval na
melijk stedelijk, industriëel en che
misch afval.
STEDELIJK EN INDUSTRIEEL AF
VAL
Het stedelijk en industriëel afval wordt
in de bunkers gestort (inhoud 18.000
m3), waarna grijperkranen ervoor zor
gen dat het afval in één van de zes roo-
sterovens komt, waarin het afval op
een kontinu bewegend rooster onge
veer een uur nodig heeft om volledig
uit te branden. Elke roosteroven is ge-
kombineerd met een stoomketel, waar
in de hitte van de rookgassen voor de
produktie van stoom zorgt. De in de
rookgassen voorkomende vliegas wordt
in elektrostatische filters opgevangen,
waarna de rookgassen via de 111 meter
hoge schoorstenen worden afgevoerd.
*W| u i i
3 waleropslagtanks 15000 ton
ELEKTRISCHE CENTRALE
De geproduceerde stoom wordt naar
de elektrische centrale geleid, waar
drie turbogeneratoren zorgen voor de
opwekking van electriciteit. Deze elek
triciteit wordt enerzijds gebruikt om de
eigen energiebehoeften te dekken, an
derzijds vindt levering plaats aan het
elektriciteitsnet van de gemeente Rot
terdam. De totale kapaciteit van de
centrale is voldoende om een middel
grote gemeente volledig van elektrici
teit te voorzien.
WATERFABRIEK
Na het passeren van de turbogenerato
ren gaat een gedeelte van de stoom
naar de waterfarbriek, waar drie ver
dampers zorgen voor de produktie van
gedestilleerd water. Het gedestilleerd
water is bestemd voor industriëel ge
bruik en wordt via een leidingnet in het
Botlekgebied gedistribueerd. De wa
terfabriek beschikt over' twee opslag
tanks van elk 15.000 m3.
CHEMISCH AFVAL
Het chemisch afval wordt gescheiden
van het andere afval verwerkt. Gezien
de bijzondere aard van deze afvalstof
fen verbrandt de AVR het chemisch
afval in twee speciale ovens, zoge
naamde draai-trommelovens met na-
verbrandingskamers. Hierin kunnen
niet alleem vaste stoffen maar ook pas-
teuze en vloeibare afvalstoffen ver
brand worden. De verbranding van
chemisch afval vindt plaats onder
kontinu-kontrole, waarbij met name
gelet wordt op de naleving van de
strenge eisen met betrekking tot het
milieu.
,,lk heb er nachten lang van wakker gelegen voordat ik de knoop doorhakte. Ik
had veertig sollicitaties achter de rug en een andere mogelijkheid was er niet. Van
schipper werd ik vuilnisman".
Aan het woord Cees Dekker (30) uit de Vondellaan in Waddinxveen. Sedert vorig
jaar september heeft het gezin Dekker gekozen voor een baan aan wal. Het vol
deed toch niet dat het oudste dochtertje (8) in een internaat in Dordrecht was ge
plaatst. De knoop werd definitief doorgehakt. Cees Dekker zou met vrouw en
twee kinderen de vaste wal opzoeken. Echtgenote Gerda: ,,als we geen kinderen
hadden was de keus voor mij wel erg gemakkelijk. Meteen terug naar het water.
We moesten vaak hard werken aan boord maar iedere ochtend was de horizon
anders. Het schipper volk was onderling een grote familie. Wij wonen nu in een
flat. Waren nimmer buren gewend. Dan is dat wel een afgang. Later wen je er
aan. Je komt ineens tot de ontdekking dat de mensen ook anders kunnen zijn. De
naijver, jaloezie, gerings verdraagzaamheid. Daar zijn we echt wei van geschrok
ken. En vooral in het begin zou ik op mijn knietjes wel terug hebben willen
kruipen".
LIBERTE
Cees Dekker was als schipper zoals dat
heet een natuurtalent. Na vier jaar ma
troos te zijn geweest werd hij schipper.
Hij kreeg dit vak met de paplepel inge
goten. Zijn vader was ook schipper en
werkt nu bij de Rijkswaterstaat. Als
brugwachter van de hefbrug kent men
hem in het Waddinxveense. De boot
Liberté waarop de jonge Cees zou
ren werd nog onder toezicht van zijn
vader gebouwd. Cees Dekker voer sa
men met zijn vrouw op een boot van de
firma de Waard met bouwmaterialen.
Dat betekende dat men half Europa
aan deed en ook de grote wateren be
voer. Gerda Dekker: „je kon het in fei
te vergelijken met het boeren leven. Er
was altijd werk. Ik verving mijn man
aak aan het stuur. Ik kom uit een
imkwckersgeslacht en kende het le-
In verband hiermee en tevens in het
belang van een veilige bedrijfsvoering
beschikt de AVR over een goed uitge
rust laboratorium voor de analyse van
de te verbranden chemische afvalstof
fen en de kontrole op de daarbij
ontstane rookgassen.
begin 's morgens half acht en kom half
vijf weer thuis. Iedere dag op het fietsje
de zelfde gang".
ZWAAR
Cees: ,,ik doe dit nu een jaar bijna. Na
een halfjaar had ik al mijn vaste aan
stelling. Ik meen rustig te mogen stel
len dat vuilnisman een zwaar vak is.
Dat het door de maatschappij wordt
ondergewaardeerd. We zijn met drie
man in vaste dienst. Waddinxveen is in
vier wijken verdeeld. Gemiddeld ver
werken we zo'n 28 ton per dag. We
hebben een vaste wagen en een die in-
valLVrijdagsavonds ben ik op de
markt en ook help ik bij het ophalen
van grof vuiL Er gaan dus tonnen door
je handen. Het is erg zwaar werk. Je
ontwikkelt een bepaalde techniek om
de zakken naar gewicht te schatten.
Zijn ze licht dan pakje er vier tegelijk.
Zijn ze zwaar volsta je met twee.
ploma's. Als schipper ken, weet, en doe
je alles maar louter gebaseerd op prak
tische ervaring. Ik was een
praktijkman".
CHAUFFEUR
Bijzonder belangrijk voor de mensen
achter die vuilniskar is de chauffeur
Cees: We hebben in Cees de Lang
een goede chauffeur. Rijden met een
vuilniswagen is een kunst apart. Niet
alleen is het tempo belangrijk maar
ook het insteken bij concentraties vuil.
Als hij een straat inrijdt maakt hij al
een schatting hoe hij het best die wa
gen kan manoeuvreren teneinde ons zo
goed mogelijk te helpen. Hebben we
een enkele maal eens een vreemde
chauffeur dan voel j het vaak 's avonds
behoorlijk in jelijf. We hebben een fijn
team en kunnen goed met elkaar op
schieten. De hoeveelheid vuil die Wad
dinxveen afvoert blijft groeien. Er zijn
ven op het ruime sop dus met. lx moet
zeggen dat het mijn hart gegrepen
heeft. Ik heb het vak van schippers
vrouw van de grond af moeten leren. Ik
wist nog niet wat de kop of de kont van
de boot was. Ik weet .nog goed dat bij
de eerste de beste vaart die we hadden
ik het stuur had en we op een klip voe
ren. Mijn man kon de situatie nog red
den. Gelukkig geen schade. Je hebt je
zorg voor het materiaal. De boot was
336 ton met een motor van 205 pk".
VUILNISMAN
Het is een hele stap geweest. Van eigen
baas met eigen verantwoordelijkheid
op de Liberté naar een plaats achter de
vuilniswagen. „Mijn overweging om de
baan te accepteren was dat ik in ieder
geval nog in de vrije natuur zou zijn.
De natuur is mijn rijk, zeg ik altijd. In
een fabriek zou ik gek geworden zijn.
We hoeven er geen doekjes om te win
den maar een vuilnisman behoort nu
eenmaal niet tot de toplaag van de
maatschappij. Dat realiseerde ik me
zeer wel. Van gemeentewege is men
met mijn vrouw wezen praten of we de
stap goed overwogen hadden. Ik moet
zeggen dat de begeleiding en opvang
ook op mijn werk uitstekend was. Ik
heb de knoop doorgehakt je hebt
tenslotte ook een gezin waar je ver
antwoordelijk voor bent en ik moet
eerlijk zeggen dat het me niet tegenge
vallen. Uiteraard ontbreekt het avon
tuurlijke wat we op de boot hadden. Ik
Ons probleem is ook dat je zo vaax ae
viezigheid van de mensen op moet rui
men. Jullie zouden in feite eens een
dagje mee moeten gaan. Er zijn men
sen die de zaken keurig netjes verzor
gen, maar er zijn ook mensen die de
uitwerpselen van hun beesten nog bo
ven op de zakken deponeren. Als je
nou die Peppelhorst en Wilgenhorst en
hoe die horsten heten mogen neemt
daar worden de zakken bij elkaar ge
gooid. Daar stikt het ook van de mui
zen en ander ongedierte. Een gevolg
van het daar gehanteerde systeem. De
beloning voor het werk dat we doen
de viezigheid vaak van de samenleving
opruimen staat niet in verhouding.
Naast de dikke tien ton die we per dag
verstouwen de man, lopen we ettelijke
kilometers. Ik heb iedere drie maan
den een paar nieuwe schoenen nodig.
Al met al ben ik toch niet ontevreden
en ik geloof wel dat als ik gezond blijf,
ik heb overigens mijn leven lang al
zwaar werk gedaan, dit werk tot mijn
pensioen te blijven doen.
Heimwee klinkt nog door in de stem
men van het echtpaar Dekker. Als de
foto albums op tafel komen in de
smaakvol ingerichte flat volgen de ver
halen elkaar snel op. Herleven weer die
belevenissen van de binnenvaart.
„Ik zou graag een baan bij de rijkswa
terstaat gehad hebben" zegt Cees.
„Maar ja, ik had niet de vereiste di
al dagen van dertig tot veertig ton.
Cees: wij doen ons werk in weer in
wind. 't Gaat altijd door. Het zou voor
ons een hele verbetering zijn als de
burgerij het alval correct zou behande
len. Dat geen honden of katten de zak
ken oper. Kun. halen of er hun en/
behoefte tegen doen Gerda Dekker:
ik vind het bepaald geen min beroep
wat mijn man heeft. Het is eerlijk en
hard werken. Wat mij wel eens ver
baasd is dat de mensen vaak nog zulke
goede spullen bij het vuil zetten. Ik heb
hier verschillende snuisterijtjes die
mijn man heeft meegenomen. Die
poets ik op en doen het vaak hardstik-
ke leuk in zo'n oude letterkast. Cees
Dekker de man die de stap deed van
schipper tot vuilnisman. Niet te be
roerd was de handen uit de mouwen te
steken en voldoening schept in zijn
werk. Eerlijken zwaar werk wat meni
geen niet zou kunnen volbrengen.
Toen WXP er was vierde juist het oud
ste dochtertje haar verjaardag. Haar
eerste kinderpartijtje aan vaste wal.
Gerda Dekker: „voor de kinderen is
het veel beter dat we aan wal zijn. Ze
kunnen aan gymnastiek, gaan zwem
men. fietsen Teren en noem maar op.
Ze kunnen naar school. Als zij zijn op
gegroeid is voor ons de kans op het
schippersleven verkeken. Dan zijn we
te oud geworden. De Liberté zal met
ons niet meer varen..„Het zij zo!
