Willem van Dort schilderde
Rotterdam zoals hij het zag
Het bedrijvige havengebeuren in het begin van de eeuw
Van visser
tot pioneer op het palet
In vloeiende lijnen schilderde Willem van Dort in het begin van de eeuw het gebeuren
in de Rotterdamse haven.
Als geboren Brabander werd het landschap van Brabant
vaak onderwerp van zijn schilderkunst.
Mevrouw van Dort voor een schilderij van haar vader en in haar hand een schilderij
met oude dijkhuisjes in Overschie.
Bijna even lang als Rotterdam haar havens heeft zijn er
schilders geweest die de eenheid van boten, werk en de
elementen vastlegden op het Urmen. Veel bekende kunste
naars, vooral in vroeger jaren, voelden zich aangetrokken
tot de bedrijvigheid die in de havens van Rotterdam
heersten. Onder hen was ook Willem vem Dort Sr., een
getalenteerde kunstschilder die op 8 september 1875 in
Bergen op Zoom werd geboren.
Antwerpen
door Ada
Woudenberg.
Schilder Willem van Dort.
Een zeegezicht met vissersschepen.
imiimm
.v/V/y v
y,yyK-V.W'~*
iii. >>x':
In 1916 kwam hij speciaal naar de
haveAs van Rotterdam waar hij met
vloeiende lijnen en oogstrelende tin
ten het havengebeuren schilderde.
In de Maasstad woonde Willem van
Dort Sr. van 1916 tot 1940. Uit die
tijd noemen we drie van zijn be
kendste schilderijen, nJ. „Delfsha-
ven", en het inmens grote werk
„Graanelevators aan de arbied".
Het kunstwerk „De Haven" hangt
nu in het Scheepvaarthuis te Am
sterdam. Wie was nu eigenlijk de
mens en kunstenaar Willem van
Dort Sr.? Een hernieuwde kennis
making met deze begaafde schilder
lijkt ons op zijn plaats. Om meer
over hem aan de weet te komen
spraken we met zijn oudste dochter
Agatha die in Rotterdam woont. Met
grote warmte en liefde sprak zij
over haar vader en zijn werk als
kunstschilder'
Visser milieu
De op 31 december 1949 in Halsteren
(N.Br.) overleden kunstenaar was,
zoals al eerder werd opgemerkt
geboren in Bergen op Zoom. Hij was
afkomstig uit een vissersmilieu wat
zijn latere voorliefde om boten en
havens te schilderen wellicht ver
klaart. Zijn vader had in zijn ge
boorteplaats een visconservenfa-
briek. Tevens exploiteerde hij oes-
terbanken in de Oosterschelde. Met
zijn schepen bevoer vader Van Dort
deze nu zo omstreden zeearm vooi
de vangst van ansjovis en kreeft.
Het lag voor de hand dat de schilder
samen met zijn vijf broers het werk
van hun vader zouden voortzetten.
De jonge Willem zeilde regelmatig
op botters met bolle zeilen uit om
vis te vangen. In zijn vrije tijd echter
besteedde hij al zijn aandacht aan
zijn grootste hobby: tekenen en
schilderen. Ook al in die tijd voelde
hij zich enorm aangetrokken tot
alles wat er zich rond en op het
woelige water afspeelde. Alle facet
ten van het vissersleven, de omstan
digheden waaronder dit gebeurde,
werden door Van Dort Sr. vastge
legd op papier en linnen. Een besluit
om zijn uitzonderlijk talent verder
te ontwikkelen had hij nog steeds
niet genomen. Mede op aandringen
vem zijn kunstvriend ds. Haver
kamp, die ook vlakbij hem woonde,
heeft hij zijn visnet in de wilgen
gehangen en koos hij uiteindelijk
toch voor het palet en de penseel.
Willem vem Dort Sr. was 18 jaar
toen hij in Antwerpen aan zijn
academische studies begon. Een lan
ge studie die voor die tijd eigenlijk
heel bijzonder was. Na de academie
moest hij twee jaar lang in belang
rijke steden zals Parijs, Brussel en
Amsterdam om er maar een paar
te noemen, grote meesters copiëren.
Ook dit behoorde tot de afronding
van zijn opleiding aim de academie
te Antwerpen. Het copiëren was
zelfs verplicht gesteld. Inmiddels
had hij in Antwerpen een eigen
atelier betrokken op het Hoogen.
Acht jaar lang zoals de Vriendt en
Ouderaa. De laatste twee jaren
waarin hij zijn studie afrondde
stond bij min of meer op eigen
benen. Hij maakte in zijn studietijd
de laatste jaren mee van de z.g.
„Haagse school". Ook trouwde hij
met een echte „Bergse" van geboor
te. Zijn vrouw was voor haar huwe
lijk onderwijzeres. In de loop der
jaren breidde het gezin Van Dort
zich uit met vier jongens en drie
meisjes. De zoon Dirk van Dort doet
ook aan kunst met een grote Kmaar
weer op een andere manier dan zijn
vader die zoals dat heet veelJosser
van streek" was. Willem Jr. drukte
vanaf het begin de voetsporen van
zijn vader hoewel met een eigen
persoonlijkheid. Deze laatste woont
nog steeds in Halsteren. De zeven
kinderen van Dort groeiden op in
een echt kunstmilieu. Zij zijn altijd
nauw betrokken geweest bij het
onstaan van de schilderijen die hun
vader maakte. Ook de vrouw van
de schilder ging helemaal op in de
kunst. De zoons en dochters hebben
allemaal een talent van hun ouders
meegekregen, hetzij op schilderge-
bied, hetzij muzikaal.
Inspiratie
Van Dort Sr. die een gelovig mens
was, bleef altijd zichzelf. Hij was
een uiterst beminnelijk mens, zeer
bescheiden en erg charmant. Hij
plaatste zich nooit of te nimmer op
de voorgrond hoewel hij al vrij
vroeg werd beschouwd als een groot
meester. Heel zijn leven leed Van
Dort Sr. aan een nooit aflatende
In de loop der jaren verwierf hij
enkele malen koninklijke subsidies
en studiebeurzen. Met zijn schilderij
„Christus sprekend tot het volk"
behaalde Van Dort Sr. zijn eerste
onderscheiding voor impressionis
tisch schilderen. En een impressio
nist was hij. hij schilderde de wereld
zoals hij die zag. Bij het portretteren
bekeek Van Dort altijd de uitstra
ling van de mens en zo schilderde
hij ook. Veel eerbied heeft hij gehad
voor de mens als zodanig die voort
kwam uitzijn rehgieuzeovertuiging.
Veel grote exposities heeft Van Dort
Sr. gehad. Zelfs in Amerika, ja
eigenlijk overal wel, hangen werken
van zijn hand. De laatste grote
tentoonstelling was vlak na zijn
dood in Bergen op Zoom. Vooral
in zijn beginperiode schilderde hij
veel in een om deze stad. Toen de
tweede wereldoorlog uitbrak ver
wisselde Van Dort zijn woonplaats
Rotterdam voor het veel rustiger
Halsteren in Noord-Brabant. Hij
keerde weer terug naar zijn geboor
tegrond. Tot aan zijn dood in 1949
bleef hij in zijn atelier daar actief
werkzaam.
werkkoorts. Gebrek aan inspiratie
was er niet. In de 74 jaar die hem
waren gegeven schiderde hij voor
zover bekend een collectie, bestaan
de uit vele kunstwerken. Hiervan
liet hij er bij zijn dood tachtig na
aan zijn zeven kinderen.
„Tien van Rotterdam"
Zijn belangstelling ging niet alleen
uit naar boten, havens en wolken
formaties (vooral in het laatste was
hij meer dan knapmaar ook por-
tretterde hij. Hij schilderde land
schappen, zeeen riviergezichten en
maakte bijbelse voorstellingen. Van
Dort Sr., die lid was van Sint Lucas
te Amsterdam en behoorde tot de
groep van „de tien van Rotterdam",
oogste al vroeg veel succes met zijn
riviergezichten. Hij behaalde in bin
nen en buitenland menig prijs met
zijn figuur- en portretschilderijen.
Zijn dochter Agatha, met wie we
dit verhelderende gesprek hadden,
zorgt ook nu nog het liefst zelf voor
de schilderijen van haar vader. Ze
maakt ze schoon en voorziet ze van
een passende lijst. Gezien het aan
tal schilderijen wat nog in familie
bezit is kunnen mensen die hierin
geïnteresseerd zijn schriftelijk con
tact opnemen met de redactie van
dit blad.
