Schiedamse jeugd vermaakt zich
tijdens de Paasvakantie
Benjamin Britten's
opera „Peter Grimes"
opnieuw op de plaat gezet
PLAAT
PRAAT
1978: meer titels geproduceerd,
maar minder boeken verkocht
\ta
HET NIEUWE STADSBLAD - PAGINA 70 WOENSDAG 11 APRIL 1979
Veel belangstelling trok de poppen
kast in Jengdhaven Nieuwiand.
In de verschillende Schiedamse clubhuizen kan de schoolgaande jeugd de
ze vakantie terecht voor allerlei aktiviteiten. De foto's hieronder laten wel
zien dater van alles te doen is en dater volop genoten kan worden.
De opera „IVter Grimes* van Benja
min Britten is in een geheel nieuwe uit
voering op de grammofoonplaat ver
schoten. Een fonografische 9ebeur-
tcals van belang, omdat dit in januari
1945 voltooide werk nu niet bepaald
een geregeld terugkerend repertoire-
stuk is.
Door compositiestructuur en de vocale
moet deze opera echter werden be
schouwd als een zeer bijzonder werk
stuk; een opera waarmede de Engelse
muzikale traditie een grote dienst werd
bewezen. Deze onder leiding van Colin
Davids tot stand gekomen produktie
werd mede mogelijk gemaakt door een
vorstelijke donatie van the Royal Ope
ra House Trust.
De première van de opera „Peter
Grimes" op 7 juni 1945 in het Sadder's
Wells Theater in Londen bracht Ben
jamin Britten terstond de terechte er
kenning als opera-componist. Mede
verantwoordelijk voor dit succes was
eveneens zijn librettist Montagu Slater,
die door de tekst was uitgegaan van
Georg Crabbe's verhaal „The
Borough", gesitueerd in het kust-
plaatsje Aldeburgh (Oost-Engeland),
een landstreek die Benjamin Britten
zeer goed kende. De compositie-struc
tuur die de opera toont bevat enkele
zeer opmerkelijke vondsten. Mede
door zijn in Amerika opgedane erva
ring als componist voor radio-, film- en
theaterprodukties, voorzag Benjamin
Britten zijn opera van maar liefst zes
orkestrale intermezzi, waarin, de s-
'eertypering en spanningsvelden in de
handeling verweven worden onder
streept dan wel worden aangekondigd,
zoals bijvoorbeeld in de stormscène.
De opera kent bovendien een uiterst
merkwaardig begin, de toeschouwer
ziet de geestelijk gestoorde visser Peter
Grimes voor zijn rechters staan, die
hem ondervragen naar zijn onder ver
dachte omstandigheden verongelukte
leerling. (De tweede leerling kreeg in
de opera een zwijgende tol toebededd).
Het is in deze proloog dat men de per
sonages leert kennen: de onderwijzeres
Ellen Orford, de voormalig marine-ka
pitein Balstrode.
„Auntie" eigenares van het café „The
Boar", de twee nichtjes, een andere
zwijgende rol van dr. Crabbe, enz. Zij
vormen tesamen met de andere bevol
king van het dorp (door het koor ver
beeld) de vijandige omgeving voor de
geestelijk gekwelde en in feite als anti
held fungerende Peter Grimes. Geeste
lijke primiviteit, achterdocht en roddel
leiden tenslotte tot het verongelukken
van de tweede leerling en de opgedron
gen verdrinkinésdood van Peter Gri-
INaast de voornoemde zes Intermezzi
kent de opera in voacale zin enkele in
teressante details. Ten eerste ervaart
en herkent de toehoorder de solo's van
Peter Grimes als monologen waar
de ariavorm ontbreekt en wordt een
indringend duet tussen de onderwijze
res Ellen en Peter Grimes zonder bege
leiding gezongen in verschillende too
naarden doch unisono eindigend. Aan
het orkest werd een in hoofdzaak bege
leidende taak bij de zangsolisten toe
bedacht, die echter als uiterst funktio-
neel mag worden gekenschetst.
De Engelse dirigent Colin Davis komt
de eer toe dat hij Benjamin Britten's
drie bedrijven tellende opera alle recht
doen wedervaren. Hij wist de tenor Jon
Vickers te inspireren een sterk drama
tisch doorleefde Peter Grimes ten to
nele te voeren, de sopraan Heather
Harper een nobele Ellen Orfcrd te
creëren, de bariton Thomas Ellen een
geweldige Ned Keene te etaleren, als
mede de overige solisten, koor en or
kest naar voorbeeldige prestaties te lei
den.
In zijn totaliteit mag deze nieuwe
plaatversie van „Peter Grimes" als een
produktie met hoge kwaliteiten worden
beschouwd. Colin Davids wist de dra
matiek die aan dit werk ten grondslag
ligt naar juiste waarde te schatten en
dit muzikaal te realiseren. De royale
gift door the Royal Opera House Trust
hiervoor ter beschikking gesteld werd
wel uiterst nuttig besteed.
PHILIPS 6769014
Op onnavolgbare wijze weet Jan Haassen de kinderschare te boeien.
Deze kleuter schijnt zich op de vakan
tie te bezinnen.
Terwijl de jongens In „Centrum Oost"
aan de Dr. Zamenhoffstraatzich weren
met hamer en spijkers...
..nemen de meisjes de draad van het handwerk op.
De jury...
In clubhuis „de Bever" stonden schaar
en papier klaar.
Ofschoon in 1978 opnieuw meer ti
tels op de boekenmarkt zijn ver
schenen dan het jaar daarvoor,
heeft de verkoop van boeken vorig
jaar een daling te zien gegeven.
Blijkens het deze week verschenen
rapport over de omzet van alge
mene boeken (exclusief encyclope
dieën en romantijdschriften) in
1978 van Stichting Speurwerk be
treffende het Boek zijn verleden
jaar 32,8 miljoen boeken verkocht
tegen ruim 34,3 in 1977.
Voor het eerst sinds vele jaren gaf
de geldomzet in 1978 geen stijging te
zien. De omzet handhaafde zich op
het nivo van 1977: 599 miljoen gul
den. Dat betekent, dat vorig jaar
door een konsument gemiddeld
18,25 voor een boek werd betaald te
gen 17,45 in 1977. Voor 37% van de
aangeschafte boeken werd een prijs
beneden de tien gulden betaald, ter
wijl 34% van de boekenomzet be
trekking had op uitgaven met een
konsumentenprijs tussen de tien en
twintig gulden.
De boekhandel is ook in 1978 het be
langrijkste verkoopkanaal gehleven,
al heeft zij wel wat terrein verloren,
zowel kw omzet in geld als in aantal
len. Van de 32,8 miljoen boeken
vond 51% (1977:54%) zijn weg naar
de konsument via de boekhandel,
16% (13%) via de boekenklubs, 8%
(9%) via het warenhuis en 4% (2%)
via de verzendboekhandel.
In geld uitgedrukt betekende dat
een marktaandeel voor de boekhan
del van 53% (56%), voor de boeken-
klups 18% (14%), voor de warenhui
zen van 5% (7%) en ,voor de verzend
boekhandel van eveneens 5% (3%).
GENRE
Van het totale aantal verkochte boe
ken had 58% betrekking op fiction
en 42% op non-fiction. Fiction
maakte evenwel 46% van de omzet
in geld uit en non-fiction 54%. De ge
middelde konsumentenprijs van het
fiction-boek bedroeg vorig jaar
14,35, van het non-fiction-boek 23,70.
In de fiction-sfeer ging de voorkeur
van de konsument voornamelijk uit
naar ontspanningsromans, die 17%
van de totale boekenomzet in aantal
len uitmaakten, jeugd- en kinder
boeken (12%) en literaire werken
(11%). In de non-fiction sfeer prefe
reerde het publiek boeken op het
terrein van geschiedenis (7%), le
vensbeschouwing (5%) en planten
(5%).
Voor ontspanningsromans werd ge
middeld 18,55 betaald, voor literaire
werken 15,15 en voor jeugd- en kin
derboeken 11,30.
BINDVORM
Ruim de helft van het verkochte
aantal boeken was gebonden, 15
procent was uitgevoerd als goed
kope pocket of paperback (tot 8,—)
en 31% als pocket of paperback va
naf 8,De gebonden boeken maak
ten 68% van de omzet in geld uit, de
duurdere pockets en paperbacks
27% en de goedkope uitvoeringen
slechts 4%.
De omzet van goedkope pockets en
paperbacks werd voor 56% door de
boekhandel, voor 15% door de wa
renhuizen en voor 2% door de boe-
kenklups gerealiseerd, althans wat
aantallen betreft. Van de omzet in
duurdere pockets en paperbacks
nam de boekhandel 63% voor haar
rekening, de warenhuizen 9% en de
boekenklups 10%. Van de gebonden
boeken bereikte 44% de konsument
via de boekhandel., 5% via de wa
renhuizen en 24% via de boeken
klups.
TAAL
Van de 32.8 miljoen boeken, die vo
rig jaar in Nederland werden ver
kocht, was 91% in de Nederlandse
taal en 9% in een vreemde (voor
namelijk Engelse) taal. Bijna 54%
van de verkochte boeken was oors
pronkelijk Nederlands werk, 38%
had betrekking op vertaald werk.
Ten opzichte van 1977 is dat een niet
onaanzienlijke verschuiving ten
gunste van het oorspronkelijk Ne
derlandse boek.
De resultaten van dit onderzoek
naar het koopgedrag van de Neder
landse consument geeft een indica
tief beeld van recente ontwikkelin
gen in de markt. Omdat de resulta
ten zijn verkregen uit steekproefon
derzoek, geeft het rapport een indi
catie van het marktniveau en de
marktstructuur en heeft het der
halve niet de pretentie de marktsi
tuatie exact weer te geven.
