Oranje immer wars van
goedkope populariteit
Koningin Juliana krijgt
fotoalbum aangeboden
Bindend element in kader nationale eenheid
Op de bres in tijd van nood
HET NIEUWE STADSBLAD - PAGINA 20 - WOENSDAG 25 APRIL 1979
Koningin Juliana zal op 30 april aanstaande uit handen van haar
persoonlijke vriend en oud-studiegenoot mr. H.P. Linthorst Ho-
man een exemplaar van het zojuist verschenen „Koningin Ju
liana Fotoalbum" ontvangen.
Dat zal 's middags gebeuren tijdens een besloten bijeenkomst op
Paleis Het Loo, waar in intieme kring de 70ste verjaardag van de
vorstin wordt gevierd.
Mr. Linthorst Homan, die van 1945 tot 1970 commissaris van de
Koningin in de provincie Friesland was, schreef op speciaal ver
zoek van uitgeverij Zomer Keuning Boeken te Ede een inlei
dend artikel, waarin hij enkele persoonlijke ervaringen met de
Koningin weergeeft. Het exemplaar dat hij aanbiedt is speciaal
voor deze gelegenheid gebonden in wit leer.
Het „Koningin Juliana Fotoalbum" is een zeer bijzondere uit
gave die veel zelden of nooit eerder gepubliceerde foto's bevat.
In chronologische volgorde worden de 70 voorbije levensjaren
van Koningin Juliana getoond en in korte bondige teksten be
licht.
Koningin Juliana zeventig
„Persoonsverheerlijking ligt niet in onze volksaard en van het najagen van
goedkope populariteit is Oranje altijd wars geweest. Maar in tijden van
nood stond Oranje op de bres. In de grootste moeilijkheden is het zijn tra
ditie altijd trouw gebleven en heeft het in toewijding, plichtsbetrachting
en volharding ons volk tot een leidend en bezielend voorbeeld gestrekt.
Tegenover het particularisme van gewesten en partijen is Oranje iedere
keer voor de belangen van ons land in zijn geheel opgekomen en heeft het
voor de eenheid der natie zijn krachten ingezet. Niet deze of gene partij,
maar heel het volk van Nederland gold steeds de liefde van Oranje.
Zo was het in het verleden, zo is het in het heden en zo vertrouwen wij op
die grond, dat het zal blijven in de toekomst.
Ieder zal met mij beamen, dat tot en met heden dit vertrouwen volledig ge
rechtvaardigd is gebleken en dat valt te verwachten, dat dit zo zal blijven.
En hoezeer onze koningin Juliana, evenals andere leden van ons Konink
lijk Huis, bij uitstek telkens een van de sterkst bindende elementen is ge
weest in het kader van onze nationale eenheid en de gemeenschap van alle
Nederlanders, van welke levensbeschouwing of plaats in de maatschappij
dan ook, in tijden van voorspoed, maar juist ook in minder gunstige om
standigheden".
Aldus stond er te lezen in het voorwoord van het boek „Trouw aan Oran
je", een uitgave van Meulenhoff, ingeleid door de toenmalige vice-presi
dent van de Raad van State Jhr. Mr. F. Beelaerts van Blokland.
Met toestemming van de uitgever doen we een greep uit het boekwerkje 70
jaar Koningin Juliana. Het kan niet meer dan een flits zijn uit het bewogen
leven van de vorstin die zich als geen ander een plaats in de harten van
haar volk heeft weten te veroveren.
De geboorte van prinses Beatrix
op 31 januari 1938 was voor de
industrie een gerede aanleiding
om allerlei herinneringsvoor-
werpen te maken, waarvan de
hier afgebeelde er slechts enkele
zijn.
GOED STUDENTE
De studie van prinses Juliana aan
de Leidse Universiteit (door haar
grote voorvader prins Willem de
Zwijger aan Leiden geschonken als
beloning voor de volharding der
stad in de strijd om Nederlands vrij
heid in de Tachtigjarige Oorlog) was
veelzijdig, serieus en met uitste
kende resultaten. Professoren die
haar doceerden en in uiteenlopende
vakken via tentamina examineerden
spraken hierover. De promotie vond
op 31 januari 1930 plaats.
De prinses toonde ook op het sport
ieve vlak uitstekend uit de voeten te
kunnen. Ze was zeer gezien op de
ski-pistes.
In Unterwasser, zo'n ski-oord, rees
bij enkele jongeren het plan, ten pa-
leize Noordeinde waar de konink
lijke familie toen woonde, eens een
aantal bijeenkomsten met groepen
jongeren van uiteenlopende oplei
ding, levensbeschouwing of werk
kring te arrangeren. Koningin Wil-
helmina bleek daarvan, evenals de
Prinses zelf, een voorstandster te
zijn en deze bijeenkomsten zijn dan
ook doorgegaan.' Er waren meerma
len uitstekende inleidingen van des
kundige ouderen op verschillend ge
bied.
Er waren dan daarna soms uitvoe
rige discussies, waaraan de Prinses
zelf dikwijls actief en met kennis
van zaken deelnam. Over en weer
leerden de jongeren elkaar zo beter
kennen en begrijpen.
Velen denken ook terug aan haar
verlovingstijd met prins Bernhard,
die zich al dadelijk ontpopte als een
groot en kundig natuurvriend, spoe
dig thuis in de bossen en velden van
de prachtige kroondomeinen achter
Paleis 't Loo.
De Prins wist alles van het vinden
en waarnemen van het wild en van
de jacht. Hij was een kundig ruiter
en werd een top-class skiër, evenals
1936: een feestelijk jaar voor
prinses Juliana en voor het Ne
derlandse volk. Juliana ver
loofde zich toen met prins Bern
hard von Lippe-Biesterfeld.
Overal werd volop feest gevierd
en overal vonden luisterrijke
ontvangsten plaats.
trouwens de prinsessen Beatrix,
Irene en Margriet, van wie Irene
dikwijls met goede resultaten aan
grote skiwedstrijden deelnam.
KUNDIG
Beminnelijke eigenschappen en
reacties deden en doen zo altijd de
genen die koningin Juliana bij bij-
voorb beeld officiële bezoeken aan
,de provincies, bepaalde gemeenten
>of bijzondere evenementen moch
ten ontmoeten, snel merken ener
zijds te doen te hebben met een heel
kundig en geïnteresseerde vorstin
'en anderzijds met een zeer v'
dere vrouw met een w»' een
lerg helder versta een uitzon
derlijk goed geheugen!
Haar originaliteit en algémene be
langstelling maakten het voor hen
die zich terecht of ten onrechte me
deverantwoordelijk voelden voor
het welslagen van een goed voorbe
reid programma of bezoek, wel eens
moeilijk alles „volgens plan" en op
tijd te doen verlopen.
Om twee willekeurige voorbeelden
inéén jaar te noemen: in 1963 waren
er in Friesland, waar ik toen het
voorrecht had te leven en te werken,
twee heel bijzondere evenementen.
Het ene betrof de Elfstedentocht
Prinses Juliana in 1928 als Leids
studente. Tussen de vier voorste
meisjes loopt de prinses als
tweede van rechts. Het was een
heerlijke tijd voor haar.
(helaas de laatste sindsdien), het an
dere de grootste provinciale ten
toonstelling in Friesland ooit gehou
den, de „Frisiana", in de enorme
Frieslandhal te Leeuwarden.
Tijdens het verloop van de toen zo
buitengewoon zware Elfstedentocht
(een wedstrijd voor de grote
„cracks" en een toertocht voor vele
duizenden anderen) kwam prins
Bernhard per helikopter aan en be
keek het geheel zowel vanuit de
lucht als vanaf de grond en het ijs.
De Prins was dermate onder de in
druk van wat hij zag, dat hij direct
naar Soestdijk berichtte, met de
dringende aansporing dat de Konin
gin en prinses Beatrix zouden pro
beren eveneens per helikopter naar
Friesland te gaan.
Dat gebeurde en via een kort ver
blijf op de Leeuwarder vliegbasis
gingen de helikopters naar het meer
„De Grote Wielen" buiten de stad,
waar de finish onder barre omstan
digheden zou plaatsvinden.
In de loop van de dag ging het
steeds erger sneeuwen, er stond een
harde noordoostenwind, het ijs was
bar slecht en deels onberijdbaar of
toegesneeuwd en het vroor, ruim
dertien graden.
Op de oever van de Wielen stonden
vele duizenden mensen. Toen de he
likopters op het meer niet ver van de
finish landden en bekend werd, dat
de Koningin en Kroonprinses hier
mee waren gekomen, was de dui
zendkoppige menigte niet meer te
houden en ze drong massaal het ijs
op nabij de finish en de vorstelijke
bezoeksters. Het ijs hoewel circa
65 cm dik! begon door te buigen
onder het geweldige gewicht en des
kundigen van het Elfstedentochtbe-
stuur en land- en waterpolitie
trachtten tevergeefs, o.a. door luids
prekers, de menigte te bewegen
weer op de wal te gaan wegens niet-
denkbeeldig gevaar.
Het lukte niet, terwijl de eerst aan
komende wedstrijdrijders nog vrij
ver weg waren en langer moest wor
den gewacht dan was voorzien. De
Koningin gaf toen zelf het voorbeeld
en verliet met de Prinses gevolgd
door „officials en autoriteiten" het
ijs; pas toen voldeed een groot deel
van het publiek aan de dringende
verzoeken, bevelen en waarschuwin
gen en het volgde.
Een spontaan dankende konin
gin, toen op haar verjaardag in
1973 weer een feestelijke hulde
had plaats gevonden.
Het moment van de finish Van de
winnaar Reinier Paping, vrij spoe
dig gevolgd door Jan Uitham en
Jeen van den Berg, was onvergete
lijk.
In mei 1910 werd deze foto van
prins Hendrik en zijn eenjarige
dochter gemaakt, voordat zij
haar eerste reis naar Amsterdam
zou ondernemen.
Reinier Paping werd door z'r
knappe jonge echtgenote uit zijn (op
het CIOS geleerde?) „relax-rust" ge
welct, met de mededeling dat buiter
de deur koningin Juliana en prinses
Beatrix stonden om hem met zijr
overwinning te feliciteren.
Binnen twee seconden zat Paping
overeind en er volgde snel een ont
moeting, die op Reinier zelf en de
weinige aanwezigen diepe indrul
heeft gemaakt. Er was een kort, bij
zonder hartelijk en heel gewoor
menselijk gesprek voor Paping
volgens eigen zeggen een van d<
„grootste" momenten uit zijn tame
lijk lange sportloopbaan. Pas
daarna namen Koningin en Prinses
afscheid van Elfstedentochtvoorzit
ter Hoogland, burgemeester Oppe
dijk van Veen, de politiecomman
danten en andere „dignitarissen".
