maak er werk van
voor doe-het-zelver en vakman
Zonne-energie
Huizen beter
isoleren
Veilig en snel Zelfloger
Vereniging milieudefensie wil interesse
woningbouwverenigingen
Windmolens voor elektriciteit
REDAKJIE: P G. den Broeder Telefoon 01820-19742
Gewassen grinttegels zijn
zo ongeveer de meest
voor de hand liggende be
strating, wanneer tuinbe-
zitters een pad of terras
gaan aanleggen.
Maar ook voor sierbestra
ting van pleinen, winkel
centra en tal van andere
objecten worden zij veel
gebruikt.
De creatieve toepassing
van gewassen grinttegels
wordt nog verhoogd door
de grote keuze in grint-
deklagen waaruit men
kan kiezen: van het „ge
wone" witgele berggrint
tot dieprood, helder
groen, een mengsel
waarin zwart overheerst,
in totaal wel zo'n zestien
kleursoorten.
Die gewassen grinttegels
hebben eigenlijk maar
één bezwaar: door hun
niet geringe gewicht la
ten zij zich moeilijk ver
werken, vooral door de
doe-het-zelver.
Een van de grootste fabri
kanten op dit gebied, Be-
tonfabriek Den Boer in
N ieuw-Lekkerland
slaagde er al enkele jaren
geleden in, de standaard-
dikte van zes cm. terug te
brengen tot 5 cm.
Men is echter blijven zoe
ken naar verdere moge
lijkheden om het gewicht
terug te brengen en zo
juist heeft Den Boer de 4
cm.-tegel ge«ntroduceerd.
GEWICHTSBESPARING
VAN 20-30%
Dat geeft opnieuw een ge
wichtsbesparing van zo'n
20-30%. Het geeft ook een
materiaalbesparing en dat
heeft weer te maken met
een aantrekkelijker prijs.
Maar verreweg—het be
langrijkste is toch die ge
wichtsbesparing.
Als leek is men geneigd te
zeggen: een lichtere tegel,
nou én?
Je neemt gewoon minder
materiaal en perst die din
gen dunner. ZÓ eenvoudig
ligt dat echter niet, wan
neer je dezelfde maatvast
heid, dezelfde fraaie dek
laag van de dikke tegels
wilt handhaven.
De nieuwe 4 cm.-tegels
van Den Boer hébben de
zelfde eigenschappen als
de 6 of 5 cm.-tegels. Dat
hebben maandenlange
proeven op eigen terrein
uitgewezen.
TWEE MATEN
Bij de introduktie van de
dunne, lichte tegels start
Den Boer met de twee
meestgevraagde maten:
40 x 60 en 50 x 50 cm. De
deklaag is eveneens de
populairste: namelijk ge
wassen berggrint.
Blijkt er veel belangstel
ling te zijn en diverse
tuincentra bevestigen nü
al dat die er is dan ko
men er ook andere maten
en deklagen. Dat zal dan
geleidelijk gaan, want er
komt bij de produktie van
zo'n ogenschijnlijk simpel
produkt als een grinttegel
héél wat meer kijken dan
de leek vermoedt. Vooral
wanneer je kwaliteitsei
sen stelt.
Iedereen die ooit met de
loodzware 6 cm.-tegels ge-
jongleerd heeft, zal in elk
geval de komst van deze
dunne, lichtere tegels ent
housiast begroeten.
Nederland, zo verzuchten
we haast dageltyks, Is toch
maar een kond en kil kik
kerlandje. Maar volgens de
Vereniging Milieudefensie
schijnt er toch genoeg zon,
om ook ln Nederland een
groot gedeelte van onze be
hoefte aan energie mee te
dekken.
Via de toepassing van zon
necollectoren, windmolens
en zogenaamde methaan-
vergassing is het mogeltyk
om zoveel energie te
.maken", dat we atoome
nergie waarvan de geva
ren alom bekend zijn in
het geheel niet nodig heb
ben.
Het begrip zonne-energie
verdient ker in Neze/ der-
land, enige toelichting. Dat
van de zon energie komt, is
ons wel bekend: in de zo
mer profiteren we ervan
om lekker bruin te worden.
We kunnen echter de ener
gie van de zon ook op een
andere manier gebruiken.
Eén van de mogelijkheden
daarvoor is de zonnecollec
tor. Dit is een soort platte
kist meteen zwarte bodem,
waarover een pijp loopt,
waardoor lucht en water
stroomt. In deze collector
wordt het zonlicht gecon
centreerd, omgezet in
warmte en afgegeven aan
het stromende water.
Veel zon hebben we hier
voor niet nodig. We kun
nen zelfs het gehele jaar
hiervan profiteren. In pe
riodes, zoals de winter
maanden en 's nachts,
kunnen we de warmte ge
bruiken die we op zonniger
dagen hebben opgeslagen.
Verscheidene huizen in
Nederland zijn al ingericht
met deze zonne-collecto-
ren. In Zundert staat bij
voorbeeld een huis met
zonne-collectoren, waarin
men reeds 80% bespaart
op de behoefte aan gas.
Het huis is uiteraard goed
geïsoleerd.
Ook zijn er nu reeds „zon
neboilers" in de handel,
ten behoeve van de voor
ziening van warm water en
de centrale verwarming,
die zich binnen enkele ja
ren terugbetalen. Een
groeiend aantal huizenbe
zitters schakelt over op het
gebruik ervan.
De Vereniging Milieude
fensie zou graag zien, dat
woningbouwverenigingen
meer aandacht gaan beste
den aan deze milieuvrien
delijke en eindeloze (de zon
houdt immers nooit op met
schijnen) manier van ener
gieopwekking.
Een afgeleide vorm van
zonne-energie is wind
energie. De zon verwarmt
plaatselijk de lucht, waar
door er een luchtstroom
ontstaat.
Met windmolens kam men
de beweging van de wind
omzetten in elektriciteit.
Voor ons winderige landje
zou benutting van winde
nergie een hele goede en
rendabele mogelijkheid
zijn.
Bij wijze van demonstratie
is er op het dak van het
Bureau van de Vereniging
Milieuwdefensie een kleine
windmolen geplaatst,
waarop twaalf lampen zijn
aangesloten.
Dat het gehele land moet
worden volgezet met wind
molens is volgens de VMD
in het geheel niet nodig'
Wel kan op veel grotere
schaal gebruik worden ge
maakt van deze windmo
lens dan dat nu het geval is
In de landbouw is toepas
sing het gebeurt nu al
vrij veel - zeer wel mogelijk.
Maar ook in de steden en
dorpen zou via centraal
opgestelde windmolens
elektriciteit opgewekt kun
nen worden.
EINDELOOS
Onder de eindeloze ener
giebronnen, die de Vereni
ging Milieudefensie aan
draagt, valt ook de met
haan vergassing.
Uit organische materialen
als afval van de landbouw
(overtollige mest, planten
resten) en voedseliesten
kan men bruikbare brand
stoffen als methaan en al
cohol halen.
Deze vorm noemen blo-
energie en het is een van de
zon afgeleide energiebron,
omdat het gaat om oor
spronkelijk plantaardige
produkten, die Immers
zonder zon niet kunnen
groeien.
In Zweden een land dat
in 2015 voor 60% op zonne-
energie overscöakeld zal
zijn wil men grote, snel
groeiende bomenplantages
aanleggen om daarna het
hout te vergassen tot met
haan.
Toepassing van zonne-
energie en haar afgeleide
vormen is volgens de VMD
alleen mogelijk en renda
bel als ook de verspilling
van energie wordt aange
grepen.
Zo zal besparing onze
grootste energiebron kun
nen zijn. Huizen moeten
beter geïsoleerd worden.
De gemeente Gasselte is
bezig met de uitvoering
van een „isolatie-plan".
Tegen de herfst wil men
daar 75% van de woningen
zodanig geïsoleerd hebben,
dat de besparing aanzien
lijk is.
Er moet tevens doelmati
ger met elektriciteit wor
den omgesprongen. Dat
betekent niet, dat de Ver-
e.iging Milieudefensie ver
wacht dat iedereen in het
schemerdonker moet gaan
zitten kleumen. Wel is vol
gens de vereniging elek
trisch koken een ernstige
vorm van verspilling: om
één liter water
elektrisch te koken zijn na
melijk al twee liters water
in de vorm van koelwater
in de rivieren bij de centra
le geloosd. Voor dit soort
doeleinden kan veel beter
aardgas of methaangas
worden gebruikt.
Tevens is zonne-emergie
zeer milieuvriendelijk en
schept nieuwe mogelijkhe
den in de huizenbouw,
de fabricage van zonne
collectoren, en dergel(jke
voor meer werkgelegen
heid.
Nederland loopt erg achter
met de toepassing van de
overvloedige zonne-ener
gie. In de Verenigde Staten
heeft de minister van ener
giezaken aangekondigd,
dat het zonnc-energietijd
perk is aangebroken.
De staat Califomlë geeft
50% van de kosten van een
zonne-installatie via de be
lasting terug.
Sinds kort heeft de Haar
lemse Pine Pottery Store
de exclusieve verkoop voor
de Benelux van de revolu
tionaire loog pasta „zeif-
loger" gekregen. Een arti
kel, dat een handige en
vlugge uitkomst betekent
voor doe-het-zelvers en
vakspecialisten, bij het lo
gen van onde verflagen, tot
nu toe een groot probleem.
„Zelf-loger" is ontworpen
door de engelse chemicus
Philip Poels in samenwer
king met de Nederlanders
Henk Koper en Bert De
vies van de Pine Pottery
Store. Zij zijn vijf jaar be
zig geweest, om de ideale
pasta te vinden. Na vele
testen is zelf-loger" thans
een milieu vriendelijke
pasta met als eigenschap
pen, dat het snel en goed
werkt, niet stinkt en onge
vaarlijk is. Het lijkt op
stopverf.
„Zelf-loger" smeer je met
een plamuurmes enige
millimeters dik op een te
logen verflaag. Je laat het
al naar gelang dikte en
aard van de verflaag 15
minuten en bij zeer dikke
verflagen tien uur op de
verf zitten. Daarna wordt
de bovenlaag er weer afge
streken en gaat terug in het
blik. De pasta kan name
lijk een tweede keer ge
bruikt worden. Door te
borstelen verdwijnt de ver
flaag als sneeuw voor de
zon. De borstel moet daar
bij wel met water nat ge
houden worden. Aan te ra
den is om voor het logen
eerst even een klein verf
vlak uit te testen om te zien
hoe dik de oude verflaag is
en hoe lang het duurt alvo
rens de „zelf-loger" afge
borsteld kan worden.
„Zelf-loger" werkt op hout,
steen, marmer en ijzer
werk. De pasta druipt niet,
zodat de gebruiker ook
zonder ongemak balken
kan logen. Ook brandt het
niet aan de huid. Wel na
het gebruik de handen
wassen. „Zelfloger" is
zelfs tot in de kleinste
hoekjes bruikbaar. Na het
borstelen ontstaat perfekt
geloogd hout.
De „Pine Pottery Store"
heeft - enkele honderden
blikken uitgedeeld om de
eerste reakties te peilen.
Alle gebruikers toonden
zich bijzonder tevreden.
„Zelf-loger" wordt geleverd
in blikken van 2 Vi kilo
23,00) en van 5 kilo
37,50). Adviesverkoop
prijs.
De Vereniging Milieudefensie is de campagne
„Zonne-energie, maak er werk van" begonnen om
meer voorlichting te geven over deze zwaar on
derschatte energiebron en om de toepassingen
>en dat zijn er al vele te stimuleren.
Een belangrijke rol spelen de plaatselijke kern
groepen van de verenigingen, die met kraampjes,
tentoonstellingen, voorlichtingsavonden enz. zul
len trachten meer mensen te winnen voor de toe
passing van zonne-energie. Tevens heeft de VMD
een informatief boekje uitgebracht waarin alle
voor- en nadelen op een rijtje zijn gezet. Een
hoogtepunt in de gehele campagne is de zonne
dag op 23 juni.
Op die dag zullen overal in het land maar ook
in de Verenigde Staten en de EEG-landen ma
nifestaties plaatsvinden met een vrolijk en voor
lichtend karakter.
„Over het milieu wordt al genoeg somber ge
daan", zo meent de Vereniging Milieudefensie,
„het wordt tijd om op een vrolijke manier te laten
zien hoe het dók kan"!
Voor meer informatie of om lid te worden kunt u
terecht bij: Vereniging Milieudefensie, posibus
20050, 1000 HB Amsterdam, giro 102000.
