WIT - ZWART
BIJ HET BEGIN VAN
EEN NIEUW SEIZOEN
m
Preek en zang
GESCHIEDENIS VAN DE SINGELKERK
OPROEP
BIJKERK-PERIODE (1881-1896) II
Aflevering 6.
9 september 1886:
5 oktober 1886:
24 december 1886:
Weekeinde 8 en 9 september Zang:
Weekeinde 15 en 16 september (vredesthema)
Weekeinde 22 en 23 september (sterritdag)
Weekeinde 29 en 30 september
HET NIEUWE STADSBLAD - PAGINA 6 - VRIJDAG 7 SEPTEMBER 1979
bi nnenstadsblad
Er zijn soms van die situaties en tegenstel
lingen die we in de symboliek van een kleur
uitdrukken.
Kleur bekennen is een bekende uitdaging in
onze moderne maatschappij.
Overwegend is de kleur van het rood. Het
rood roept vooral de solidariteit op tussen
de mensen, die vechten om recht.
De vaandels van de revolutie zijn altijd
rood gekleurd. Men roept er de verbeten
heid van de strijd mee op, want rood is nu
eenmaal de felste kleur.
Rood is ook de kleur van de liefde.
Het teken van hun liefde reiken geliefden
elkaar over met rode rozen.
Rood is in onze kerkelijke liturgie de kleur
van de liefde en Gods Geest. Het is tevens
de kleur waarmee we onze martelaren ver
eren, die uit liefde voor hun geloof bereid
waren hun rode bloed te offeren.
Be kleur van de priesterlijke toga's ver
taalde de waardigheid, waarin de drager
verkeerde. De klim van weleerwaarde tot
hoogeerwaarde ging samen met een kleur-
wisseling. De laagst geklasseerden droegen
zwart. De bisschop droeg paars tot op zijn
sokken toe. De kardinaal kreeg het rood. De
paus tooit zich in het wit.
De wit-zwart onderscheiding is evenwel niet
van louter kerkelijke aard. Er wordt nog
vaak genoeg een huwelijksfeest gevierd met
een witte bruid en een zwart geklede brui
degom.
Wit is vooral de kleur van de reinheid (de
witte was) en de onschuld (de witte lelie);
zwart is de kleur van de ernst en de waar
digheid, maar ook van de schuld. We kun
nen immers iemand zwartmaken of hem
zwarte piet toespelen.
Je kunt ook het zwarte schaap in een fami
lie zijn.
Ik ben aan deze kleurenfilosofie begonnen
toen ik mijn „KRONIEK ENER PARO
CHIE" de schrijver van de bijna honderdja
rige historie van de Singelkerk op deze pa
gina naast mij kreeg.
Ik houd van mensen, die van geschiedenis
houden. Ik houd meer van een levensver
haal van een debat om het gelijk.
Een levensverhaal is altijd kleurrijker.
Ik kom terug op de geschiedschrijver van
de bijna honderdjarige Singelkerk. Onze
huidige penningmeester, Charlie van der
Zant, is niet alleen een bekwaam beheerder
van de penningen, hij interesseert zich ook
bijzonder voor de geschiedenis van onze pa
rochiekerk.
Hij schrijft zijn geschiedenis vooral vanuit
de schriftelijke gegevens en de notulen van
de eerste 90 jaar. Tot haar 90-jarig bestaan
heeft de Singelkerk als een betekenisvol
evenement in Schiedam de vlag nogaleens
kunnen uithangen. In het verhaal van onze
historische speurder wapperen er vaak
vlaggen. Hij heeft ze zelf niet uitgehangen.
Hij geeft slechts de feiten weer.
Het waren ten dien dagen vlaggen met
blijde kleuren. Er viel iets te vieren. De vlag
van het „zwart Nazareth" bleef in de kast;
die hoorde niet bij het feest. Als kroniek
schrijver van de laatste tien jaar hang ik de
vlag niet zo snel meer uit. Er kan soms in
het leven een merkwaardige samenhang al
ler dingen zijn.
De glorie-tijd van de Singelkerk is voorbij.
Ze raakt in zekere mate in verval als bouw
werk, maar ook in andere zin.
Als in zovele steden raakt ook onze binnen
stad in de verpaupering. We delen daarin
mee. de getrouwen trekken steeds meer
weg. We raken verlaten. Daarnaast is ook
het kerkelijke leven aan een sterke inflatie
onderworpen, de laatste tien jaar hebben de
aard van de geschiedbeschrijving van een
parochie sterk veranderd...
Dit laatste tijdperk valt merkwaardiger
wijze samen met de overname van de
geestelijke verzorging van de witte habijten
door de zwartrokken. Welk toeval speelde
hierin een rol?
Deze kleurtvisseling is toch moeilijk aan te
geven als de oorzaak van een neergang.
Iedereen geeft een stuk geschiedenis een ei
gen kleur.
Je kunt een verhaal nu eenmaal slechts
schilderen met een variatie van kleuren.
Een verhaal van een instituut of van een
mensenleven wordt altijd weergegeven in
de schakering van licht en donker. Een
mensenleven ligt opgesloten tussen het wit
van de bruidsjapon en het zwart van de
rouwkleding.
Ik kies een tussenkleur.
Ik wil niet zwartgallig zijn.
Ik kies voor groen.
Groen is de kleur van de hoop.
Het is ook de overheerdsende kleur van
Gods schepping. Zijn wil ligt erin vast. Er
zit een duidelijke betekenis in het groen.
Groen en groenten bepalen de eerste le
vensbehoeften.
Het zijn de vitaminen van het levenbestaan,
maar ook van liet leven der geest.
Ik hoop bij het eeuwfeest een groene vlag
uit te steken. Het groen is de kleur van de
hoop. Het groen is het mooist in de lente.
Misschien kan de viering van ons eeuwfeest
ons weer wat lentelucht verschaffen,
Wie het groen van de hoop verliest, komt in
een zwarte wereld terecht.
J. A. L. Laurent, pastoor
Misschien leest u het af en toe in het weke
lijks Informatieblaadje, nl. Vergadering
Commissie Pastorale Zorg. Dit gebeurt één
maal per maand.
Ter oriëntatie van de commissieleden en ter
informatie aan het Parochiebestuur moeten
van deze vergaderingen notulen gemaakt
worden. En dat is momenteel voor ons een
groot probleem.
We hebben nl. geen vaste notulist(e) en we
zoeken die wel.
Zou er in onze parochie, groot door de sa
menvoeging van drie binnenstadsparochies,
niet één persoon zijn, die dit voor zijn of
haar rekening zou willen nemen?
Ik vraag me nl. ook af, of er in juni niet een
meisje haar diploma behaald heeft als
steno-typiste of als secretaresse.
Uiteraard heeft zij dan nog geen jarenlange
ervaring, maar misschien welfde bereidheid
om dit eens te proberen. Je hoeft het niet in
eens helemaal alleen te doen, we helpen je
echt wel, maar misschien vind je het op de
duur zo interessant, dat je er werkelijk bij
betrokken raakt, waardoor het ook eenvou
diger wordt, om de notulen te maken.
De eerstvolgende vergadering is op maan
dag, 1 oktober a.s. Wie meldt zich aan? Te
lefonisch kan ook. Het nummer van de pas
torie is; 268228
Voorz. Comm. Past. Zorg.
Tijdens het vorige weekeinde zijn in alle pa
rochiekerken folders beschikbaar gesteld
met informatie over katechese-aktiviteiten
in Schi^iam en Kethel en zo ook in onze pa
rochie.
Ongetwijfeld herinneren degenen, die twee
jaar geleden aan de Bijbelcursus hebben
deelgenomen in de pastorie aan de Singel
zich, hoe boeiend en interessant die
avonden waren en hoe enthousiast men
was, om daarop een vervolg te krijgen.
Vorige winter waren er'zoveel gegadigden,
dat ze in twee groepen verdeeld werden,
teneinde de gesprekken onderling goed te
kunnen doen verlopen. Ook toen waren de
reakties positief. De cursus was toen in één
van de parochiezaaltjes in de Mgr. Nolens-
laan.
Uiteraard is het geen cursus, waar u de Bij
bel volledig leert kennen. U krijgt wel infor
matie over achtergronden van een bepaald
bijbelgedeelte, waarna u de gelegenheid
krijgt er onderling over te discussiëren en
tijdens de vorige cursussen is gebleken, hoe
belangrijk de mogelijkheid is met lekaar
over deze dingen te kunnen praten.
De cursus bestaat uit acht maandagavon
den en begint op 8 oktober a.s. 's avonds om
8 uur in de „Wilgenburg", gelegen in de tuin
achter de Singelkerk.
jVoor onze eigen parochianen zijn we geluk
kig, dat het deze keer voor hen weer wat
idichtër bij huis is, maar natuurlijk zijn alle
belangstellenden van harte welkom.
De andere data zijn: 22 oktober, 5 en 19 no-
jvember, 7 en 21 januari, 4 en 25 februari. De
begeleiders zijn evenals vorig jaar: J. Groot
en A. de Lange.
Verdere gegevens, ook over andere aktivi-
teiten, kunt u vinden in de gele folder,
welke ook in het weekend van 8 en 9 sep
tember voor u in de kerk en in de kapel ge
reed zal liggen.
Overwin uw schroom en doe meë! U zult er
beslist geen spijt van hebben.
Comm. Past. Zorg.
Zoals in onze vorige aflevering is beschre
ven werd in oktober 1883 als tweede rector
van de Bijkerk aan de Singel benoemd: pa
ter Mattheus Langewen. Voor hem was de
uitbouw van het parochie-leven van de Sin
gelkerk, ook vanwege zijn lange ambtspe
riode (van 1883 tot en met 1919) welhaast
een levenswerk.
Zijn naam is onverbrekelijk verbonden aan
de beginperiode van de Rozenkransparo
chie. Onder zijn leiding zou de bijkerk tot
een bloei komen als zelfs de grootste opti
mist zich niet zou hebben kunnen voorstel
len.
Verschillende sieraden, als altaren en para
menten werden aan de Singelkerk geschon
ken, zoals o.a. een communiebank, 2 altaren
en in 1885 een bedrag van 5.000,voor een
nieuw orgel door een gift van de al eerder
genoemde Oom Jan van der Burg.
Helaas overleed deze weldoender een jaar
later. In de „Nieuwe Schiedamsche Cou
rant" van 31 augustus 1886 lezen we: „He
den nacht overleed een van de oudste inwo
ners dezer gemeente, om zijne groote liefda
digheid algemeen bekend, de heer Joannes
van der Burg Az., in den ouderdom .van
ruim 97 jaar".
In de kronieken van de kerk lezen we hier
over: „Toen de hoogbejaarde man kwam te
sterven, werd hij bij uitzondering door zijn
klokken o verluidt". Immers enkele jaren te
rug had hij ook deze klokken geschonken.
Om ons een voorstelling te maken van an
dere voor de Singelkerk belangrijke ge
beurtenissen en om enigszins de sfeer te
proeven van het katholieke leven in die tijd,
lijkt het ons interessant enige andere kran
tenknipsels uit die tijd (beknopt) te citeren:
„Onze stadsgenoot, de eerw. Heer J. Exler
S. J. heeft gisteren in de kerk bij het studie
huis der paters Jesuieten in Maastricht de
H. Priester-wijding ontvangen. Zijn eerste
H. Mis zal door de eerw. Heer Exler op
dinsdag 21 september 1886 in de Havenkerk
worden opgedragen".
„Het Bestuur van het zangkoor I.H.D. stelt
U in kennis dat er een nieuwe cursus zal
worden geopend voor jongens van 8 tot 12
jaar.
De heer Joh. G. van Ette, organist aan de
Singelkerk, zal met het gratis onderricht
worden belast".
„De Heer J. G. van Ette, organist van de bij
kerk, heeft voor het koorgezelschap van die
kerk, een kerstcantate gecomponeerd. Op
het kerstfeest zal deze compositie in ge
noemde kerk worden uitgevoerd".
Tot zover enkele aanhalingen uit kranten
publicaties uit die jaren, waaruit grote toe
wijding en trouw voor de katholieke zaak
blijkt. In onze volgende aflevering zult u het
vervolg van deze publicaties aantreffen.
C. H. van der Zant.
In de maand september herdenken wij vele
feestdagen van Maria:
8 september De Geboorte van Maria.
12 september de 7 Smarten van Maria
15 september de Heilige Naam van Maria.
in de kapel: zondag 10.30 uur Creedsingers
in de parochiekerk: zaterdag_)9.00 uur volkszang
zondag 9.00 uur Hoogmis I.H.D.
in de kapel: zondag 10.30 uur I.H.D. Hoogmis latijn
in de parochiekerk: zaterdag 19.00 uur Valeriuskoor
in de kapel: zondag 10.30 uur Valeriuskoor
in de parochiekerk: zaterdag 19.00 uur
zondag 9.00 uur
11.15 uur
Z.I.B.
Hoogmis latijn I.H.D.
gastkoor Euphonia
Preek:
J. Laurent
F. Kempen
F. Kempen
J. Laurent
J. Laurent
F. Kempen
in de kapel: zondag 10.30 uur
in de parochiekerk: zaterdag 19.00 uur
zondag 9.00 uur
Valeri iskoor F. Kempen
Creedsingers J. Laurent
Hoogm. lat. herenkoor I.H.D.
