GESCHIEDENIS VAN
DE SINGELKERK
LEVEN NA
DE DOOD
Z.H. DE PAUS
IN IERLAND
DIENSTEN IN
HET
WEEKEINDE
WIST U DAT
tisi'iii Josii'ii IIutims lliimmwi:.
""J
—J-
VRIJDAG 2 NOVEMBER 1979.
O
Ut?
Jl
HET NIEUWE STADSBLAD - PAGINA 24 - VRIJDAG 2 NOVEMBER 1979
binnenstadsblad
Maandelijkse uitgave
voor de Rooms Katho
lieke binhenstadsparo-
chie
St. Liduina - O. L. Vr.
Rozenkrans, Schiedam,
Redaktie-adres: Rotter-
damsedijk 234b, Schie
dam.
Telefoon 263095
Het kerkelijk jaar loopt ten ei. de en met de
Advent begint weer een nieuw jaar. Een
kerkelijk jaar is heel wat anders dan een
burgerlijk jaar. Straks op oudejaarsavond
krijgt U weer de dikke krant en de TV over
zichten van het jaar des Heren 1979.
Een kerkelijk jaar vat een veel grotere
tijdsruimte samen. Het neemt binnen het
bestek van één jaar het hele leven van Jezus
zus in zich op, met de verschillende facet
ten, die Zijn leven hebben getekend.
Dit verhaal begint bij Zijn armoedige ge
boorte en eindigt via Zijn smadelijke dood
in de triomf van Zijn koningschap over he
mei en aarde. Zijn levensverhaal werd ge
loofsverhaal.
Dat geloofsverhaal heeft het al 19 eeuwen
uitgehouden. Het zou, als het louter een le
vensverhaal was gebleven, een allang ver
geten zaak zijn.
Het slijtageproces van zoveel eeuwen zou
een louter levensverhaal in onze herinne
ring hebben uitgewist. De eeuwen wissen
een persoonlijk leven uit. Maar na Zijn
dood is dat hardnekkig geloof ontstaan, dat
Hij uit de dood is opgestaan en leeft bij
God. Zijn authentieke levensverhaal is niet
volledig meer te achterhalen, omdat het is
opgenomen in de geloofsverhalen van de
evangeliën. Het christelijk geloof vindt zijn
kern in de overtuiging, dat Hij nog leeft en
via Zijn geest nog bij ons is.
Sint Paulus schrijft: „Als Jezus niet verre
zen is, is ons geloof tevergeefs". Ik wens,
geachte lezer, geen geheimzinnig spiritisme
op te roepen. De hemel is voor mij nog afge
sloten met een zware poort. Maar wat mij
verwonderlijk toeschijnt, is het ontstaan
van het christelijk geloof. De diepste bron
nen van dit ontstaan zijn mij tenminste on
bekend. Welke" mensen hebben aan het
christendom gestalte gegeven? Zeker de 12
apostelen niet alleen.
Het getij was historisch gezien - tegen.
En toch heeft het christendom in de wes
terse wereld een overwinning behaald. Een
De H. Vader bracht een bezoek van drie da
gen aan de Ierse republiek, vanouds een
katholiek bolwerk. Ongeveer 95% van de
bevolking is katholiek, waarvan ruim 90%
regelmatig 's zondags naar de kerk gaat.
Wat ons bij dit bezoek opviel, u heeft het op
de TV kunnen zien, was niet zozeer de
„menselijke" paus Johannes Paulus, die
pleitte voor een betere verstandhouding
tussen katholieken en protestanten om in
overleg met elkaar tot overeenstemming te
komen en elkaar niet met de wapens de wil
op te leggen.
Neen, want het Ierse probleem is een eeu
wenoud probleem, een probleem dat te diep
in de mensen is geworteld om door een ad
ministratieve maatregel ongedaan te wor
den gemaakt.
Wat ons vooral opviel was de devote wijze
waarop de Ieren hun godsdienst beoefenen,
de wijze waarop zij massaal hun verbon
denheid met de wereldkerk manifesteer
den. Tijdens de H. Mis, die door de paus
werd opgedragen in het Phenixpark in Du
blin waren 1 1/2 miljoen mensen aanwezig,
bijna de helft van de totale bevolking van
Ierland.
Zou zoiets in ons land heden ten dage nog
mogelijk zijn?
Zouden er bij ons nog zoveel mensen warm
lopen voor het geloof?
Bij de ouderen onder ons roept dit onge
twijfeld gedachtenassociaties op aan grote
geloofsmanifestaties in 1946 in het Olym
pisch Stadion in Amsterdam ter gelegen
heid van een Kajotterscongres en het 6e
eeuwfeest van het Mirakel in Amsterdam
en nog in 1953^bij het 100-jarig bestaan van
het herstel van bisschoppelijke hiërarchie.
Nadien is er in ons land op geloofsgebied
veel veranderd. Men accepteerde steeds
minder leiding van bovenaf. Het geloof
moest uit de mens zelf komen. Alles kwam
meer en meer aan op de eigen verantwoor
delijkheid. Ook het Vaticaans concilie
bracht bij ons een grote ommekeer teweeg.
Ondanks de vele positieve aspecten van
deze nieuwe zienswijze zien we heden ten
dage: lege kerken, vele zijn al gesloopt, wei
nig belangstelling voor het geloof etc.
Waarom is die belangstelling in Ierland nog
wel mogelijk?
Weten wij het zoveel beter dan de Ieren?
Ik geloof het niet, het probleem ligt niet uit
sluitend aan de kerk, het is een maat
schappelijk probleem. Ons normbesef is
verschoven.
Bovennatuurlijke zaken worden als on we
tenschappelijk beschouwd en daarom door
velen verworpen. Echter de mens kan niet
zonder geloof en hoop op een betere toe-
verguisde man, aan een kruis gehangen,
werd de meest aanbeden man aller tijden.
Dat valt niet te ontkennen. De westerse reli
gie en cultuur bewijst dit. Zijn geschiedenis
ging niet dood in de vergetelheid.
Hij blijft leven, zolang de kerk Hem in leven
houdt door het geloof. Het christendom is
ontstaan uit een protest tegen de misdaad
aan Hem begaan. Hij leeft uit een protest
tegen Zijn misdadige dood. Zijn levensver
haal krijgt een diepere achtergrond en
ruimtedimensie.
Zijn levensgeschiedenis wordt gevat in de
geloofsovertuiging, dat de liefde, die in
Hem was, niet vernietigd is door een misda
dige dood. Deze overtuiging is uitgegroeid
tot de absolute geloofsverklaring: liefde
laat zich door de dood niet overwinnen.
De liefde wordt verheven tot de hoogste
macht, die zelfs de macht van de dood kan
weerstaan. Uit deze inspiratie heeft de
christelijke kerk katholiek of protestant
de eeuwen doorstaan.
Het is voor mij een gegeven, dat ik niet
slechts menselijk kan verklaren. Als die
kerk nog leeft ondanks haar vele zwarte ge
schiedenisbladzijden, en naar historische
normen allang failliet moest zijn, is dat iets
wonderlijks. Het kerkelijk leven vat ook het
mensenleven samen van wieg tot graf. De
liturgie laat hem de vreugde van de ge
boorte beleven met Kerstmis. Maar die
zelfde liturgie durft de mens ook te plaatsen
tegenover de droefheid van de dood.
Op Allerzielendag worden wij heel na
drukkelijk geconfronteerd met de dood. De
dood wordt echter niet beschouwd als het
absolute einde. Er wordt ook hoop op leven
na de dood verkondigd. De hemel als het
oord, waar geen kerkhoven nodig zijn, ligt
ver van deze aarde af. Het menselijk denk
systeem of welke menselijke ideologie is zo
zeer bestand geweest tegen de wisseling der
tijden? Is er dan toch nog een vreemde
geest in dat instituut, dat kerk heet, aanwe
zig? Ze kon eeuwen aan.
Een christelijk bewustzijn gelooft dit.
En daarmee verklaart de christen dat Jezus
nog leeft.
komst. Vele psychische problemen bij de
mensen komen voort uit het hierdoor ont
stane vacuum.
Er is latent nog veel schoons in de kerk aan
wezig, de rijke cultuur, het Gregoriaans etc.
Moet dit alles in Nederland verloren gaan?
Voordat dit in onze eigen traditie verdwe
nen is, moeten wij, die zich nog verwant
voelen aan de Kerk van Rome, ons afvra
gen of wij wel op de goede weg zijn. Wij
moeten trachten dit nog aanwezige erfgoed
op een eigentijdse wijze te interpreteren en
te herstellen voordat het te laat is. De Kerk
kan antwoord geven op vele actuele vragen.
Een parochiaan
zangkoren, predikant
weekeinde: 3 en 4 november:
in de kapel Sint Liduina:
VALERIUSKOOR
in de parochiekerk Singel:
zaterdag 18.30 uur
CREEDSINGEBS
zondag 9.45 uur I.H.D. (Latijn)
preek: F. Kempen kapelaan
in de parochiekerk Singel:
zaterdag 18.30 volkszang
zondag 9.45 I.H.D. (latijn)
preek: J. Laurent pastoor
weekeinde 17 en 18 november:
in de kapel Sint Liduina
zondag 10.30 I.H.D. (Latijn)
preek: J. Laurent pastoor
in de parochiekerk Singel
zaterdag 18.30
CREEDSINGERS
preek: F. Kempen kapelaan
weekeinde 24 en 25 november:
-laatste zondag van het kerkelijk jaar-
in de kapel Sint Liduina
zondag 10.30
CREEDSINGERS
preek: F. Kempen kapelaan
in de parochiekerk Singel
zaterdag 18.30 Z.I.B.
zondag 11.15 I.H.D. (Latijn)
preek: J. Laurent pastoor
bijzonder thema:
CHRISTUS ONZE KONING
AFLEVERING 8.
VERHEFFING TOT PAROCHIEKERK
(1896)
Het jaar 1896 is in de geschiedenis van de
Singelkerk een belangrijk jaar. Bij bis
schoppelijk besluit van 19 november 1896
werd de bijkerk aan de Singel verheven tot
parochie kerk van de „Parochie" van
O.L.Vrouw van den Allerheiligsten Rozen
krans". In een schrijven van de Bisschop
van Haarlen, Mgr. Caspar Bottemanne,
werd dat besluit bekendgemaakt en op zon
dag 22 november 1896 aan de gelovigen
meegedeeld.
Een beknopte samenvatting van dit schrij
ven willen wij U niet onthouden:
„Gevolg gevend aan het tot Ons gericht ver
zoek en na rijpe overweging van de aange
voerde redenen, hebben Wij, met toestem
ming van Ons Hoogwaardig Kapittel, en ge
hoord de belanghebbenden, krachtens de
Ons door de H. Kerkvergadering van
Trente gedelegeerde volmacht, besloten te
bepalen en vast te stellen als volgt:
ART; 1
Het parochieel gebied van de parochie van
de H. Joannes den Dooper te Schiedam
wordt bij deze verdeeld in twee nader te
omschrijven delen, waarvan het ene deel
blijft behoren tot deze parochie en het
tweede deel een nieuwe parochie zal vor
men.
ART. 2
Bedoeld tweede gedeelte richten wij op een
zelfstandige en van de overige parochies ge
heel vrije en onafhankelijke parochie onder
de titel van Parochie van O.L.vrouw van
den Allerheiligsten Rozenkrans te Schie
dam, waarvan de tegenwoordige „bijkerk"
op de Singel door ons wordt verheven tot
Parochiekerk, met al de rechten en voor
rechten aan een parochiekerk verbonden.
GEDOOPT
Gebrek aan plaatsruimte was de oorzaak,
dat de publikatie van de dorpelingen al
enige maanden niet kon plaatsvinden. Deze
keer publiceren wij weer enige „doopjes"
van de laatste weken.
19 augustus: Maria Liduina, dochter van
Quirinus Johannus Franken en Theresa
Margaretha Dirks.
1 september: Esther, dochter van Frans van
den Akker en Angela van Oosten.
8 september: Loekje, zoon van Ludo Hooft
en Clazina Spijkers
14 september: Arthur, zoon van Johan
Steijlen en Johanna Kleijzen
15 september: Zerra, dochter van Melfrim
Saez en Christina Verspaget
15 september: Marcellino, zoon van Jamil
Saez en Maria Pronk
30 september: Alke Mattheus van Maars
bergen
26 oktober: Tamara, dochter van André
Dingehouts en Maria van Leeuwen
27 oktober: Jennifer, dochter van Marinus
van der Kruk en Adriana Straver.
ART. 3
Hier worden de parochie grenzen omschre
ven. -
Al het bovenstaande verordenen wij en stel
len wij vast, bevelend dat het door allen wie
het aangaat zal geëerbiedigd en onderhou
den worden. Het zal op de eerste zondag na
ontvangst in de Parochiekerk van de H.
Joannes den Dooper en in de nieuwe Paro
chiekerk moeten worden afgekondigd.
Gegeven te Haarlem. 19 november 1896.
w.g.
Caspar, Bisschop van Haarlem."
Tot eerste pastoor van de nieuwe parochie
werd benoemd, de man, die zich al jaren als
rector, met buitengewone energie voor de
nieuwe kerk had ingezet: pater Mattheus
Langewen. Hij kreeg voorlopig twee kape
laans: Pater Perquin, die ook al in de bij
kerk had gewerkt en vanaf 31 januari 1897:
pater Pius Rodemans.
Nadat Pastoor Langewen door de Hoogeer
waarde Heer N.F. Taverne, Deken van Rot
terdam, plechtig was geinstalleerd, sprak
hij op zondag 13 december 1896 voor het
eerst zijn „parochianen" toe met als tekst
woorden: „Gelijk de Vader Mij gezonden
heeft, zoo zend ik U" (Johan. XX: 21).
Omdat de huidige pastorie er toen nog niet
was, betrokken de paters tijdelijk de wo
ning Oostsingel 13, tot dat eind 1897 de
nieuwe pastorie gereed was.
De eerste jaren van de nieuwe parochie zijn
niet gemakkelijk geweest, maar door geza
menlijk en eendrachtig werken werd veel
bereikt, doch lees hiervoor onze volgende
aflevering.
C.H. van der Zant.
..de wereldmissiedag zich nog altijd mag
verheugen in een grote belangstelling en
medeleven, gezien de opbrengst van de kol-
lekte.
...het onlangs met nieuwe leden versterkte
herenkoor zeer het komen beluisteren
waard is..
..het rozenkransgebed op de woensdag
avonden in de oktobermaand een groot
aantal bezoekers heeft getrokken.
het Rozenkransfeest op zondag j.l. helaas
zeer weinig bezoekers heeft getrokken
...de voorbereiding alweer gestart is voor de
eerst communicantjes. Ouders, sluit u aan
met uw medeteven en medewerking.
..de mistijden in de parochiekerk dus defi
nitief zijn veranderd voor de wintertijd: za
terdagavond om 18.30 uur zondagmorgen
de Hoogmis om 9.45 uur en de tweede mis
om 11.15 uur.
HAIiLF.MKNSIS
llé>l
EPISCOPUS HARI.EMEXSIS,
>SMI HM NOSTKI I.F.OMS 1*1' Mil IHlKUTI S Ihottsm i s lo l'oMIUMn \>>l> 11
Dilecto Aobiin Chrixfo Hrcrrendo
Dioect-su» Nostril»-
Sn In (r in in Dnifciiio srmpilmiaM.
Quum Parochia -
ne FidelehujuParachute xpiritualibu
Hi* pricentur
/aolntati et a pi dud ine phirimum in Domino confide ite*, praelaudntae Parochiae
rt eenxurix Sum mo Pontifici etinm in /Julia A|x>stolioie S
JJu/lu JJrnedieti A'IV, quai mvipit .Snrnimcntum lWiiifeiii
libera poxxi*ad Aoxfrum tame,
Datum II.wu.KMi, die /d
rt Suecexxorum noxfrorum
-73.
kbU.
Dioeccix noxtrac Parochum pro tempore ad
Succexxorum noxtrorum benrphu ifum ronxtitiiimu* Tibique focultatem aeimuut in eudem Verbum Dei praedicareCon-
fexxione* Sacramentale* excipcrfpomitentc* abtolcere a ca*ibu* .\obix rexercuti*et a Duellonee non a quibnxci* peccat t*
«■•kciai.1 Mono rexertati* c.rccpti* caxibux rexercatix in
Urnrdiclioncm A potto!team cum p/enaria Induhjentia
articulo mortix xecundum formulam in Rituali priicxcripium fidrlibux impertiri aliaquc purochmlia muncra excrcerc
neplarifum duraturam
Dit is het officiële document, gedateerd 19 november 1896, waarin de toenmalige Bisschop
van Haarlem, Mgr. Bottemanne benoemd tot pastoor van de pas opgerichte parochiekerk van
de H. Rozenkrans Pater M. J. Langewen. (zie geschiedenis van de Singelkerk op deze pagina).
