1940—1945
bewogen
jaren!
Vlaardingse geuzen werden
39 jaar geleden gefusilleerd
Vlaardings verzet schoot
lijfwacht Mussert neer
HET NIEUWE STADSBLAD PAGINA 40 WOENSDAG 19 MAART 1980
Deze verzetstrijders worden nog ie
der jaar herdacht op het Geuzen-
graf van de Vlaardingse
begraafplaats Emaus. Afge
lopen donderdag was het weer zo
ver. Op die dag was het namelijk
precies 39 jaar geleden dat 's a-
vonds rond vijf uur de Geuzen wer
den gefusilleerd. Over deze herden
king elders meer.
Nu deze Geuzen zijn herdacht en
Nederland aan de vooravond staat
van de 35e herdenking van de ge
vallenen in de tweede wereldoorlog
en de 35e herdenking van de bevrij
ding op 5 mei 19^5 leek het ons een
goede gedachte om op deze dubbel-
pagina in te gaan op Vlaardingen in
die jaren, een dubbelpagina die
nooit tot stand had kunnen komen
zonder de hulp van Jan Anderson
van het gelijknamige streekmu
seum en Sietze Idzinga die betrok
ken ïS bij de Historische Vereniging
Vlaardingen.
Jan Anderson zorgde voor de foto's
en Sietze Idzinga voor de gegevens
rond Vlaardingen in de jaren 1940-
1945.
NSB IN VLAARDINGEN
In augustus 1932 zou er voor de eer
ste keer in Vlaardingen een fascisti
sche groepering bijeen komen,
namelijk de Algemene Nederland-
sche Fascisten Bond. Voor 0,20
(werklozen ƒ0,10) kon men een le
zing bijwonen, dit aldus een adver
tentie in de Nieuwe Vlaardingse
Courant.
Een paar dagen na plaatsing ver
scheen er nog een advertentie
waarmee deze vergadering werd af
gezegd. De lezing zou in een zaal
van Excelsior gehouden worden,
maar daar weigerde men op het
laatste moment de toegang en er
kon geen andere ruimte gevonden
worden. Op 28 februari 1933 kwam
de NSB. Nu kon men wel terecht
bij Excelsior waar een toespraak
werd gehouden door o.a. een ka
merlid uit Schiedam, ene C. v.d.
Voort.
Er was veel politie op de been en bij
de ingang werden mensen gecon
troleerd door NSB'ers in uniform.
De vergadering, die overigens maafr
matig werd bezocht, verliep rustig.
Kennelijk was dit vermeldens
waard, want de NVC meldde dit in
de kop van het bericht.
Wel werden er wat ruiten van een
autobus ingegooid, maar tot echte
onlusten kwam het, niet. Op 19 mei
van dat jaar er een oprichtingsver
gadering /vond/ plaats van de afde
ling Vlaardingen en in september
was er nog een propaganda-avond.
Na 1934 is er niet veel meer gesch
reven over de NSB, met uitzonde
ring van wat verkiezingsuitslagen.
In Vlaardingen werd nooit meer
dan 2% van de stemmen gehaald.
Dat is bepaald weinig als we het
vergelijken met het landelijke per
centage dat op 11% lag.
MOBILISATIE
In augustus 1939 moesten ongeveer
800 Vlaardingers zich melden voor
de mobilisatie. Dat loste weliswaar
de werkloosheid op, maar het was
wel een eerste voorteken voor wat
er te wachten stond. Op 12 april
1940 roept burgemeester Siezen op
tot saamhorigheid en offervaardig
heid. Hij liet ook weten dat het zie
kenhuis in tijd van oorlog niet als
gewoon ziekenhuis zou blijven fun
geren en bovendien verzocht hij om
bedden, matrassen en zelfs verple
gend personeel.
Op het land van boer Moerman was
de derde batterij van de luchtdoe
lartillerie gelegerd. Dat was naast
het landstuk van zijn broer de dok
ter. Dat de Duitsers goed geïnfor
meerd waren blijkt wel uit het feit
dat de eerste bommem al op 10 mei,
de eerste oorlogsdag, 's morgens
om 04.00 uur vielen op de boerderij
van Hoogendam, ongeveer 200 me
ter naast die van Moerman. Het
was dus de verkeerde boerderij,
maar het was de Duitsers duidelijk
te doen om het luchtdoelgeschut.
BOMMEN
Er werd diezelfde tiende mei ook
behoorlijk schade aangericht bij de
Nieuwe Matex, waar een neerge-
stortte G1 van Fokker op een tank
terécht kwam. Gelukkig zat er vet
in die tank en geen brandbare
vloeistof, anders zou er een brand
uitgebroken zijn waar nu nog over
gesproken zou worden. Ook op 10
mei werd op de Waterweg, vlak
voor HVO de torpedoboot jager
„Van Galen" gebombardeerd.
Het sehip zag nog kans om naar de
Merwehaven te varen en is daar ge
zonken. Op 21 mei 1940 voerden En
gelsen een precisiebombardement
uit op de Oude Matex aan de Paral-
VLAARDINGEN De stad Vlaardingen is altijd nauw betrokken ge
weest bij de geschiedenis van de tweede wereldoorlog. In de jaren 1940-
1945 lag Vlaardingen, net als overigens alle Waterweggemeenten, als het
ware in de frontlinie, dit omdat de geallieerden het uiteraard hadden
voorzien op dezelfde Waterweg dat toch min of meer van vitaal belang
was voor het derde rijk van Adolf Hitler.
Daarnaast is het ook een feit dat, welllicht de allereerste verzetsstrijders
van Nederland uit Vlaardingen kwamen, maar wat heette verzet in de
meidagen van 1940.
